Εκλογικός νόμος απλής αναλογικής

Η αλλαγή του εκλογικού νόμου αποτελεί κύρια θεσμική μεταβολή, την οποία εμφανίζεται αποφασισμένος να εφαρμόσει ο Έλληνας πρωθυπουργός, με την το σύστημα της απλής αναλογικής, την κατάργηση του bonus των 50 εδρών στο πλειοψηφούν κόμμα, το δικαίωμα ψήφου στα 17 και ελάχιστο εκλογικό ποσοστό 3% για την είσοδο των κομμάτων στη Βουλή.

Με ζητούμενο την εξασφάλιση της ψήφου των2/3 της κοινοβουλευτικής δύναμης, δηλαδή 200 βουλευτών για το νομοσχέδιο αλλαγής του εκλογικού νόμου, ώστε οι μεταβολές να ισχύσουν από την επόμενη εκλογική αναμέτρηση, ο Αλ. Τσίπρας ολοκλήρωσε τις επαφές του με τους πολιτικούς αρχηγούς, ενώ «πέρασε» χωρίς διαφωνίες την εκλογική του πρόταση και από την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ.

Η απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα αποτελούσε πάγια ρητορική των κομμάτων σοσιαλιστικής και αριστερής προσέγγισης, με την πρωθυπουργική πρόταση για καθιέρωση της όλα παρουσιάζουν μία δυσκαμψία ως προς την αποδοχή της, θέτοντας υποσημειώσεις στην αιτιολόγηση της πολιτικής τους αναδίπλωσης.

Σε κάθε περίπτωση, δεν αποκλείεται η συγκέντρωση των θετικών ψήφων που απαιτεί η αλλαγή του εκλογικού νόμου, παρά την κατηγορηματική άρνηση της Ν.Δ. να συναινέσει σε αυτήν.

Οι θέσεις των κομμάτων

Οι επαφές με του Αλ. Τσίπρα με τους αρχηγούς των κομμάτων, έδωσαν την ευκαιρία για κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων και ενστάσεων, δίνοντας την ευχέρεια στον πρωθυπουργό να τις συνυπολογίσει ώστε να επιτύχει την επιθυμητή γι’ αυτόν συγκέντρωση ψήφων.

Πέραν του δεδομένου της μεταβολή του εκλογικού συστήματος με καθιέρωση της απλής αναλογικής, καίριο θέμα αποτελεί η κατάργηση του bonus των 50 εδρών, πρόταση που βρίσκει κάθετα αντίθετο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που κρίνει πως η συγκεκριμένη αλλαγή θα στερήσει τη δυνατότητα ανάδειξης σταθερών κυβερνήσεων, καθώς θα υποχρεώνει σε ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από κομματικούς συνασπισμούς, χωρίς όμως να συνυπολογίζει πως ο καιρός των απόλυτων πλειοψηφιών και των αυτοδύναμων κυβερνήσεων αποτελεί παρελθόν.

Η πρόταση την οποία δεν φαίνεται να αποκλείει εξ αρχής η Ν.Δ. είναι αυτή που αφορά στην κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, όπως η Β’ Αθήνας, η Θεσσαλονίκη και η Περιφέρεια Αττικής, χωρίς αυτό να σημαίνει και συναίνεση για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, η οποία αποκλείστηκε από τον Κ. Μητσοτάκη.

Από την πλευρά της Ν.Δ. το θέμα που τέθηκε αφορά σε μία ολοκληρωμένη πρόταση που θα αφορά στην αναθεώρηση του συντάγματος, την οποία όμως η κυβέρνηση προσανατολίζεται να θέσει σε δημόσιο διάλογο, με τον Αλ. Τσίπρα να ετοιμάζεται να παρουσιάσει τις βασικές της κατευθύνσεις εντός του καλοκαιριού.

Σε μία κατ’ αρχήν συμφωνία κατέληξε η συνάντηση του πρωθυπουργού με την πρόεδρο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, Φώφη Γεννηματά, που ναι μεν αποδέχθηκε όλες τις προτεινόμενες θεσμικές αλλαγές, επιφυλασσόμενη όμως να δώσει την τελική απάντηση κατά την κατάθεση της ολοκληρωμένης πρότασης.

Σε πολλά σημεία η κυβερνητική πρόταση καλύπτει τα ζητούμενα που είχε θέσει το Ποτάμι, με βασική διαφοροποίηση την κατάργηση του bonus του πρώτου κόμματος, το οποίο τίθεται να διατηρηθεί έστω και μειωμένο ή με αναλογικότερη κατανομή, οδηγώντας τον Στ. Θεοδωράκη σε άρνηση ψήφισης του εκλογικού νόμου.

Την σταθερότητα της άποψη του διατύπωσε ο Γ.Γ. του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπας για απλή και άδολη αναλογική, γεγονός που αφήνει περιθώρια διαφωνιών σε επιμέρους ζητήματα.

Θετικός ως προς την καθιέρωση της απλής αναλογικής εμφανίστηκε ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων, Β. Λεβέντης, ο οποίος όμως εξέφρασε τη διαφωνία του σχετικά με τις κατατμήσεις των εκλογικών περιφερειών.

Ζητούμενο η διευρυμένη πλειοψηφία

Από πλευράς κυβέρνηση συνεχίζονται εξετάζονται όλες οι πιθανότητες συγκέντρωσης, κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου, μίας διευρυμένης πλειοψηφίας 200 ψήφων για το εκλογικό νομοσχέδιο, χωρίς να έχει διευκρινιστεί η πρόθεση της Χρυσής Αυγής.

Ο τρόπος διατύπωσης του νομοσχεδίου πρόκειται να παίξει καταληκτικό ρόλο στη στάση των κομμάτων κατά την ψήφιση του, καθώς το οριακό ποσοστό του 3% για την είσοδο των κομμάτων στην Βουλή δεν αναμένεται να περιλαμβάνεται ως ισχύουσα διάταξη από τον προηγούμενο εκλογικό νόμο.

Με το κυβερνητικό επιτελείο να εκτιμά ότι θα υπάρξει υπερψήφιση του από την Δημοκρατική Συμπαράταξη και την Ένωση Κεντρώων, η κατάργηση του bonus των 50 εδρών θα λειτουργήσει πιεστικά προς το ΚΚΕ για την ψήφιση του.

Πάντως η πρόταση αλλαγής του εκλογικού νόμου έτυχε της πλήρους αποδοχής της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς εγκρίθηκε πλειοψηφικά χωρίς καμία καταψήφιση, παρά μόνο 6 λευκών ψήφων.

Σύμφωνα με δήλωση της κυβερνητικής εκπροσώπου, Όλγας Γεροβασίλη, για την απλή αναλογική, η πρόταση βρίσκεται στο στάδιο της τελικής επεξεργασίας, καθώς «λαμβάνει υπόψη τις συζητήσεις του πρωθυπουργού με τους αρχηγούς των κομμάτων, καθώς και πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες άλλων κομμάτων, όπως για παράδειγμα την πρόταση νόμου του ΠΑΣΟΚ τον Ιούνιο 2015».

Ο κυβερνητικός προγραμματισμός περιλαμβάνει κατάθεση της πρότασης στη Βουλή στο τέλος αυτής της εβδομάδας και ψήφιση της μέσα στο 1ο δεκαήμερο του Ιουλίου, πιθανότατα με την επιστροφή του πρωθυπουργού από την Κίνα.

Η κ. Γεροβασίλη σημείωσε πως «Η διαδικασία της συζήτησης στη Βουλή μπορεί να βοηθήσει ώστε να υπάρξουν ακόμα μεγαλύτερες συγκλίσεις από αυτές που έχουν ήδη διαπιστωθεί», αποστέλοντας το μήνυμα στα κόμματα πως «Η ιστορική αναγκαιότητα για την καθιέρωση της ισοτιμίας της ψήφου και η απήχηση της πρότασης στο λαό πρέπει να είναι το κριτήριο των κομμάτων».