Ως «πασάδες» και «εμίρηδες» φέρονται οι Περιφερειάρχες

Ο ηγεμονικός ρόλος που αναπτύσσεται συχνά εκ μέρους των Περιφερειών έναντι των Δήμων και η τεταμένη σχέση μεταξύ των δύο βαθμών της αυτοδιοίκησης, τέθηκε μετ’ επιτάσεως από τους εκπροσώπους του Α΄ βαθμού αυτοδιοίκησης, στο τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΕ.

Με παρουσία αρκετών αυτοδιοικητικών από το Νότιο Αιγαίο και ειδικότερα από της Κυκλάδες, πραγματοποιήθηκε, το τριήμερο 30 Νοεμβρίου έως 2 Δεκεμβρίου, το τακτικό συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, στα Ιωάννινα.

Στις εργασίες του συνεδρίου μετείχαν ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, Δήμαρχος Ρόδου, Φώτης Χατζηδιάκος, ο αντιπρόεδρος και πρόεδρος του παραρτήματος Κυκλάδων, Δήμαρχος Σύρου, Γιώργος Μαραγκός και οι Δήμαρχοι Μήλου, Γ. Δαμουλάκης, Μυκόνου, Κ. Κουκάς, Θήρας, Αν. Ν. Ζώρζος, Ίου, Μ. Πετρόπουλος, Κύθνου, Στ. Γαρδέρης και Σικίνου, Β. Μαράκης.

Ένα κύριο θέμα, μεταξύ όσων θίχτηκαν κατά τις τριήμερες εργασίες του συνεδρίου και το οποίο σχολιάστηκε με ένταση και αποφασιστικότητα από τους αυτοδιοικητικούς του Α΄Βαθμού, αφορούσε στις οριακές σχέσεις τους με τους Περιφερειάρχες.

Το θέμα αρχικώς τέθηκε από τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ, Γιώργο Πατούλη, ενώ οργισμένη τοποθέτηση επ’ αυτού υπήρξε και εκ μέρους του προέδρου της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, Φ. Χατζηδιάκου.

Αίσθηση προκάλεσαν οι χαρακτηρισμοί του κ. Πατούλη για τους περιφερειακούς εκπροσώπους, τους οποίους αποκάλεσε «εμίρηδες» και «πασάδες», αποτυπώνοντας τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τους Δημάρχους.

Προτάσεις για την αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων

Χαρακτηριστική της οριακής κατάστασης στην οποία έχει φτάσει η σχέση των δύο πλευρών, η αναφορά της ΚΕΔΕ στο ψήφισμα της, στο οποίο, στις προτάσεις της σχετικά με την αλλαγή της οργάνωσης και της λειτουργίας του κράτους, συμπεριλαμβάνει και τη διάκριση των αρμοδιοτήτων.

Όπως συγκεκριμένα αναφέρει στις προτάσεις για την συνταγματική αναθεώρηση «Νέος αναβαθμισμένος και αποσαφηνισμένος ρόλος της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης, τόσο σε σχέση με την Κεντρική και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, όσο και σχέση και με την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση (με αναθεώρηση των άρθρων 101 και 102 του Συντάγματος).

Ειδικά στον τομέα των αρμοδιοτήτων προτείνεται «Εφόσον μία δημόσια πολιτική στοχεύει κυρίως στην τοπική ανάπτυξη, να σχεδιάζεται η πολιτική αυτή σε κεντρικό επίπεδο και να εκπονείται το σχετικό νομικό πλαίσιο, αλλά να εξειδικεύεται και να εφαρμόζεται από τους Δήμους. Επίσης, οι Δήμοι να ασκούν τις αρμοδιότητες που συνδέονται με τις πολιτικές τοπικής ανάπτυξης….Υπάρχουν δημόσιες πολιτικές που εμπεριέχουν και τις τρεις διαστάσεις (εθνική, περιφερειακή και τοπική), οπότε πρέπει να κατανέμονται αντίστοιχα οι σχετικές λειτουργίες τους».

Εμίρηδες, πασάδες και Αντιπεριφερειάρχες γαμπροί

Για «παρακάλια» των Δημάρχων στους Περιφερειάρχες, προκειμένου να λάβουν τις χρηματοδοτήσεις μικρών έργων, μίλησε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, σκιαγραφώντας με αυτό τον τρόπο την έπαρση με την οποία αντιμετωπίζονται οι Δήμαρχοι από τους αιρετούς του Β΄βαθμού.

Όπως ανέφερε «Είναι αυτονόητο να έχουν οι Δήμοι κυρίαρχο και αποφασιστικό ρόλο στον σχεδιασμό των έργων και παρεμβάσεων που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά ή εθνικά προγράμματα, είτε αυτά λέγονται ΕΣΠΑ είτε λέγονται Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων. Δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί πρέπει να παρακαλάμε έξω από τα γραφεία των υπουργείων ή των Περιφερειαρχών, για να μας χρηματοδοτήσουν ένα σχολείο, μία πλατεία ή μία παιδική χαρά. Δικά τους είναι τα χρήματα; Από το σπίτι τους τα ‘φεραν; Δικά μας είναι τα χρήματα. Ανήκουν σε όλους τους Έλληνες. Αυτό που θέλουμε είναι το αυτονόητο. Να έχουμε λόγο και ρόλο στη διαχείριση των χρημάτων μας. Δεν θεωρούμε ότι είναι ούτε πιο ικανοί οι υπουργοί ούτε οι Περιφερειάρχες από τους Δημάρχους. Είναι όλοι ικανοί αν θέλουν την εθνική προσπάθεια να πάει μπροστά».

Χρησιμοποίησε δε οξείς χαρακτηρισμούς, προκειμένου να αποδώσει την υπεροψία με την οποία Περιφερειάρχες αντιμετωπίζουν τους Δημάρχους, λέγοντας ότι «Εμείς δεν πιστεύουμε ούτε σε «πασάδες» ούτε σε «εμίρηδες», αλλά έχουμε υποστεί τις συνέπειες, εάν κάποιος Δήμαρχος θεωρήσει ότι αδικείται από έναν Περιφερειάρχη να είναι στην black list, λες και η διαδικασία αφορά τον έναν «Παντοκράτορα». Οι Περιφερειάρχες αποτελούν έναν βασικό πυλώνα της δημοκρατίας και της αυτοδιοικητικής προσπάθειας, αρκεί η αποφάσεις τους να είναι δίκαιες, να ελέγχονται και προφανώς να είναι γρήγορες και να μην αδικείται καμία περιοχή ανεξάρτητα αν συμπαθεί ή δεν συμπαθεί τον Δήμαρχο. Διότι αυτό του bulling υπάρχει πανελλαδικώς. Όποιος Δήμαρχος υπέστη το bulling ήταν γιατί ακριβώς θεώρησε ότι είπε φωναχτά την αδικία του».

Τονίζοντας την ανάγκη υποστήριξης και κοινής αντιμετώπισης των φαινομένων αυτών, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ έκανε λόγο για τη δημιουργία «μαύρης Βίβλου» στην οποία θα καταγράφονται όλα τα σχετικά περιστατικά, με κοινή δράση έναντι αυτών εκ μέρους του συλλογικού οργάνου.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «Υπάρχουν πολύ καλές Περιφέρειες και πολύ κακές Περιφέρειες, οι οποίες μάλιστα έχουν και τα δικά μας λεφτά, στο επίπεδο διαχείρισης. Εάν δεν σταματήσουμε την παθογένεια αυτή και μασάμε μεταξύ μας τα λόγια μας θα παραμείνει αυτή η παθογένεια. Είπαμε ότι δεν θέλουμε «πασάδες» να διαφεντεύουν την αυτοδιοίκηση, ούτε «εμίρηδες». Οφείλουμε και θα το πάρουμε και απόφαση, όποιοι Αντιπεριφερειάρχες «γαμπροί» της αυτοδιοίκησης πουλάν την πραμάτεια τους χωρίς να αιτιολογούν και αδικώντας άλλους, θα έχουμε ανοιχτή γραμμή στην ΚΕΔΕ για να φτιάξουμε την «μαύρη Βίβλο», διότι κανείς δεν μπορεί να αδικείται και κανείς δεν είναι μόνος του».

Καθώς, στις τριήμερες εργασίες του συνεδρίου επανήλθε αρκετές φορές στο θέμα των σχέσεων μεταξύ των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης ο κ. Πατούλης, αναφερόμενος στους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποίησε διευκρίνισε ότι αυτοί αφορούν σε θέματα αποφάσεων, λέγοντας συγκεκριμένα «Οι περιφέρειες, που στεναχωρέθηκαν, αλλά δεν αφορά όλους όταν λέμε ότι είναι οι «πασάδες» ή οι «εμίρηδες», με την έννοια των αποφάσεων. Ούτε ο πρωθυπουργός με μία υπογραφή μπορεί να κάνει ότι θέλει, όμως ο Περιφερειάρχης μπορεί. Μπορεί να σε χωρίσει κομματάκια, να δώσει κάπου τρεις πλατείες και κάπου να μη δώσει τίποτα. Δεν λογοδοτεί σχεδόν σε τίποτα».

«Δεν παρέλειψε όμως να σχολιάσει την τακτική των Περιφερειών να καρπώνονται, μόνο με την απόφαση χρηματοδότησης, τα μικρά έργα των Δήμων, μόνο και μόνο για να παίρνουν τα εύσημα, αντί να ασχολούνται με την πραγματοποίηση μεγάλων περιφερειακών έργων.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Πατούλη «Στο εξωτερικό, δίδονται τα χρήματα στη μητροπολιτική διακυβέρνηση που αμέσως γίνονται στις τοπικές κοινωνίες έργα, χωρίς καθυστέρηση, χωρίς προαπαιτούμενα, μέσα από διαδικασίες γρήγορες και οι Περιφέρειες ασχολούνται με τα μεγάλα έργα για τα οποία έχουν τα χρήματα και τη δυνατότητα και δεν μοιράζουν μήλα, πορτοκάλια ή φτιάχνουν μάντρες παιδικών χαρών και λέει «δοξάστε με καλέ γειτόνισσα». Προσπαθεί να κάνει το μεγάλο έργο για να μπορέσει να αναδειχτεί στην κοινωνία με τα μεγάλα έργα κι όχι με τα μικρά θέλοντας να υποκαταστήσει και τον ίδιο τον Δήμαρχο, γιατί αυτό ακριβώς γίνεται σήμερα. Γίνεται η υποκατάσταση των μικρών πραγμάτων από τους χωρικούς Αντιπεριφερειάρχες».

Διαχωρισμός των ρόλων και αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων

Ιδιαιτέρως αιχμηρός υπήρξε στην τοποθέτηση του ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ν. Αιγαίου, Δήμαρχος Ρόδου, Φώτης Χατζηδιάκος, αναφορικά με τις οξυμμένες σχέσεις Δήμων και Περιφέρειας.

Στην σχετική του αναφορά ο κ. Χατζηδιάκος είπε «Θα θέσω το θέμα των σχέσεων Περιφέρειας και Δήμων, Είμαι ένας που προέρχεται από το Β’ Βαθμό. Έχω διατελέσει πρόεδρος νομαρχιακού συμβουλίου, αντινομάρχης, αντιπεριφερειάρχης. Το έχω πει σε προηγούμενο συνέδριο, ζηλεύαμε εμείς της ΕΝΑΕ και της ΕΝΠΕ όταν γινόταν το συνέδριο της ΚΕΔΚΕ. Έτριζαν τα θεμέλια του πολιτικού συστήματος. Σήμερα μας απαξιώνουν. Αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων. Ναι με το ευρωπαϊκό δίκαιο και με την ευρωπαϊκή ένωση υπάρχει το σύστημα των Περιφερειών και γιατί να μπούμε στον πειρασμό, για να περάσω στα θεσμικά τώρα, μήπως αλλάξει το χωροταξικό των Δήμων. Γιατί να μη δούμε το χωροταξικό των περιφερειών στο ερωτηματολόγιο; Για παράδειγμα γιατί να έχουμε Βόρειο και Νότιο Αιγαίο, και να μην έχω Περιφέρεια Αιγαίου ή Νήσων; Γιατί θα τους πείραζε αν είχαν άποψη οι Δήμοι σ' αυτά τα θέματα; Αλλά αυτά είναι θεσμικά, αυτό που έχει να κάνει είναι ο αλληλοσεβασμός».

Ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου υποστήριξε ότι καταστρατηγείται η συνεργασία, όπως αυτή ορίζεται στον «Καλλικράτη» και ζήτησε διαχωρισμό των ρόλων των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης και αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων, ώστε να πάψουν οι Περιφέρειες να φέρονται ως ανώτερες ιεραρχικά, απαξιώνοντας τους Δήμους.

«Το άρθρο 3 του Καλλικράτη μιλάει και λέει δεν υπάρχει σχέση ιεραρχίας υπάρχει σχέση συνεργασίας και συναλληλίας. Το έχω πει, εκκλησιαστικός όρος η συναλληλία. Που να περπατήσει στην Αυτοδιοίκηση; Μπορεί η συναλληλία; Ωριμάζει ο Δήμος Ρόδου 8 μήνες μελέτες για βρεφονηπιακό σταθμό και χθες είδα δελτίο τύπου "Η Περιφέρεια χρηματοδότησε", ή ευτυχώς τώρα τελευταία μετά τις παρατηρήσεις με “Πόρους του ΕΣΠΑ” το τάδε. Το ίδιο έγινε και στη Σύρο και αλλού. Να διαχωρίσουμε τους ρόλους, να αποσαφηνιστούν οι αρμοδιότητες και να ξεκαθαρίσουμε τι κάνει ο καθένας και τι ευθύνες έχει ο καθένας».

Θέσεις της πλειοψηφίας της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου

Απόλυτη η στήριξη, σε όσα υποστήριξε ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ν. Αιγαίου, Φώτης Χατζηδιάκος, σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης, του Αντιπροέδρου της ΠΕΔ και προέδρου του παραρτήματος Κυκλάδων, Δημάρχου Σύρου-Ερμούπολης, Γιώργου Μαραγκού, ο οποίος και συμμετείχε στις εργασίες του τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ.

Από τη δήλωση του Δημάρχου καθίσταται σαφές ότι τα λεγόμενα του προέδρου της ΠΕΔ υποστηρίζονται πλήρως και ανεπιφύλακτα τόσο από τον ίδιο τον κ. Μαραγκό όσο και από τα περισσότερα μέλη του συλλογικού οργάνου.   

Όπως δήλωσε ο κ. Μαραγκός «Ο Φώτης Χατζηδιάκος είναι ένας συγκροτημένος αυτοδιοικητικός και εξαιρετικός συνεργάτης. Σχετικά με την τοποθέτηση του στο συνέδριο της ΚΕΔΕ, που αφορούσε στη σχέση των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης, αυτή απηχεί τις προσωπικές του απόψεις και παράλληλα απηχεί την θέση και τις απόψεις της πλειοψηφίας της Ολομέλειας της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ν. Αιγαίου».

Ανταγωνισμός για την προβολή

Πλήρως ταυτισμένος με τις απόψεις τόσο του προέδρου της ΚΕΔΕ, όσο και του προέδρου της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, σχετικά με την ανάγκη συνεργασίας των Δήμων με τις Περιφέρειες και την παύση αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων, εμφανίστηκε και ο Δήμαρχος Θήρας, Αν. Ν. Ζώρζος, ο οποίος απέδωσε τον παρατηρούμενο ανταγωνισμό σε προσπάθεια προβολής.

Όπως είπε «Σκοπός της διοίκησης, της όποιας βαθμίδας, είναι η εξυπηρέτηση των αναγκών της κοινωνίας. Για την απρόσκοπτη λειτουργία κάθε βαθμού διοίκησης απαιτείται το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων, ενώ απαραίτητη κρίνεται και η συνεργασία και η συναλληλία, όπως αυτή ορίζεται από τον «Καλλικράτη». Όμως πραγματικότητα είναι ότι υπάρχει ένας έντονος ανταγωνισμός, ο οποίος δεν έχει πρακτικό έρεισμα, αλλά αφορά μόνο το κομμάτι της επικοινωνίας και της προβολής εκείνων οι οποίοι υπηρετούν τους θεσμούς».

Σε ότι αφορά στις δηλώσεις Πατούλη για διεκδικήσεις του συλλογικού οργάνου σε ότι αφορά στην αυτοτέλεια των Δήμων είπε ότι «Το κεντρικό κράτος αρνείται να θεσμοθετήσει εν τοις πράγμασι την αυτοτέλεια κυρίως του Α΄βαθμού αυτοδιοίκησης. Η ΚΕΔΕ έχει υποχρέωση δυναμικά να διεκδικήσει την αυτοτέλεια των Δήμων, όχι μόνο με ψηφίσματα».

Καταλήγοντας δε σημείωσε ότι σε σχέση με το κοινό μυστικό των παρατηρούμενων προβλημάτων των δύο πολιτικών θεσμών «Καλό είναι επιτέλους όσοι ψίθυροι που διακινούνται να γίνουν κραυγή».