"Η βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί ισοτιμία και διαφάνεια στην επιχειρηματικότητα"

Προώθηση ευρωπαϊκών πολιτικών για την υλοποίηση των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης, για δίκαιη κατανομή των ευκαιριών μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών και η ανάπτυξη του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας από την πλευρά της κυβέρνησης, ήταν τα κύρια θέματα που έθεσε ο Αν. ΥΠΕΝ στο συνέδριο του Economist.

“Το ζήτημα που συνεχώς αναδεικνύουμε στα ευρωπαϊκά φόρα είναι ότι η παγκόσμια απάντηση στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες μας, οι οικονομίες μας και το περιβάλλον θα δοθεί μέσα από την ουσιαστική επίτευξη των Παγκόσμιων Στόχων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και τη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή” σημείωσε ο Αν. ΥΠΕΝ Σωκράτης Φάμελλος, μιλώντας στο συνέδριο του Economist και πρόσθεσε ότι “σήμερα αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο και τα δύο αυτά διεθνή πλαίσια να μείνουν σε θεωρητικό επίπεδο, χωρίς να συνοδεύονται από τα τολμηρά βήματα που χρειάζονται για να αναδιαμορφώσουμε τις κοινωνίες μας και να ανακατευθύνουμε τις οικονομίες μας”.

Ο Αν. ΥΠΕΝ υπογράμμισε ότι, παρ’ ότι θεωρητικά οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης αποτελούν τη βάση της ευρωπαϊκής πολιτικής, σήμερα παρατηρείται μια μονομερής προσκόλληση στους δημοσιονομικούς στόχους: “στην Ελλάδα γίναμε μάρτυρες των αποτελεσμάτων αυτής της μονομερούς προσκόλλησης, φτώχεια, ανεργία, υποβάθμιση των υποδομών, της παροχής υπηρεσιών, περιορισμένη πρόσβαση στην υγεία και την εκπαίδευση”. Επεσήμανε δε ότι προκειμένου να κλείσει το κενό μεταξύ Βορρά και Νότου, μεταξύ των αναπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών, θα πρέπει να προωθηθούν πολιτικές οι οποίες πραγματικά θα υλοποιούν τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και τη Συμφωνία των Παρισίων, ανακατανέμοντας με δίκαιο τρόπο παραγωγικές και τεχνολογικές ευκαιρίες.

Μεγιστοποίηση της επανάχρησης πόρων

Στο πλαίσιο αυτό η Ελλάδα έχει πάρει ήδη θέση, καθώς η κλιματική αλλαγή και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης κατέχουν κεντρική θέση στην Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική της χώρας, η οποία δεν είναι μόνο ένα καινούργιο αναπτυξιακό μοντέλο, αλλά ένα καινούργιο πολιτικό μοντέλο, μια πολιτική επιλογή: “η αποεπένδυση, η ανάπτυξη που βασιζόταν μόνο στην κατανάλωση και στις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών είναι πολιτικές επιλογές του παρελθόντος που οδήγησαν την Ελλάδα σε κοινωνικό αδιέξοδο και στο οικονομικό περιθώριο. Και αυτό γιατί γινόταν πολιτική για λίγους πίσω από βαριές κουρτίνες”, υπογράμμισε ο Σωκράτης Φάμελλος.

Η κυκλική οικονομία, από την άλλη πλευρά, ως ειδικό κεφάλαιο της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής προσφέρει πολλές δυνατότητες για μια οικονομία που θα στηρίζεται στο πραγματικό προϊόν, στην πραγματική εργασία, στην καινοτομία και στις νέες τεχνολογίες, με σεβασμό στο περιβάλλον: “Θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας το στρεβλό μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, το οποίο στηρίχθηκε στην κατασπατάληση των φυσικών πόρων”, είπε ο Αν. ΥΠΕΝ και ανέφερε ότι ο εθνικός και ο περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης αποβλήτων σε συνδυασμό με τον νόμο για την ανακύκλωση δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον και εργαλεία για τη μεγιστοποίηση της επανάχρησης πόρων.

Κίνητρα για την οικονομική δραστηριότητα

Στη συνέχεια, ο Σωκράτης Φάμελλος ανέφερε ότι για τη διαμόρφωση του κατάλληλου διάφανου θεσμικού πλαισίου, κανόνων και κινήτρων, έχουν δοθεί φορολογικά κίνητρα σε επιχειρήσεις για επενδύσεις σε τεχνολογίες εξοικονόμησης νερού και ενέργειας, ενώ το σύστημα κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών νερού εισάγει νέα κίνητρα για τη μείωση αντλήσεων και κατανάλωσης νερού και την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων. Επίσης, το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων δίνει πλέον την πλήρη εικόνα της διαχείρισης αποβλήτων σε όλη τη χώρα, ενώ το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο διασφαλίζει τη διαφάνεια και επιταχύνει τη διαδικασία αδειοδότησης, προς όφελος τόσο των διοικητικών διαδικασιών όσο και κυρίως των επιχειρήσεων.

Επίσης, άλλες σημαντικές μεταρρυθμίσεις για τη διασφάλιση ενός σταθερού και διάφανου περιβάλλοντος μέσα στο οποίο θα αναπτύσσεται με περιβαλλοντικά βιώσιμο τρόπο η οικονομική δραστηριότητα είναι η ολοκλήρωση της κύρωσης των δασικών χαρτών έως το 2020, το Εθνικό Κτηματολόγιο, η διαμόρφωση όλων των Προεδρικών Διαταγμάτων για περιοχές του Δικτύου Natura 2000 με εκπόνηση Ειδικών περιβαλλοντικων μελετών, μεταρρυθμίσεις που καθυστέρησαν χωρίς λόγο πολλά χρόνια, δημιουργώντας ασάφεια στους επενδυτές, ανησυχία στις τοπικές κοινωνίες και στερώντας ευκαιρίες για νέες οικονομικές δραστηριότητες.

Οικονομία που θα στηρίζεται στην κυκλική οικονομία

Οι προτεραιότητες για το επόμενο χρονικό διάστημα είναι η δημιουργία περιφερειακών αγορών δευτερογενών πρώτων υλών, η εισαγωγή κριτηρίων «κυκλικής οικονομίας» στον Αναπτυξιακό Νόμο, η ανάπτυξη προτύπων για τη χρήση λιπασμάτων από οργανικά απόβλητα και για την επανάχρηση αποβλήτων κατεδαφίσεων και κατασκευών, η δημιουργία του νομικού πλαισίου για την παραγωγή βιο-μεθανίου (green gas/πράσινο αέριο) από οργανικά απόβλητα και την περαιτέρω αξιοποίησή του, αλλά και για την ενίσχυση και υποστήριξη της ευρύτερης χρήσης δευτερευόντων εναλλακτικών καυσίμων στον βιομηχανικό τομέα.

Ωστόσο, ενώ το νομοθετικό πλαίσιο δημιουργεί τους κανόνες, χρειάζονται και επιπλέον οικονομικά εργαλεία και κίνητρα, ιδίως σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση επενδύσεων. Η εισαγωγή κριτηρίων για το ανθρακικό αποτύπωμα και τον κλιματικό κίνδυνο στα χρηματοπιστωτικά προϊόντα μπορεί να δράσει πολλαπλασιαστικά και εποικοδομητικά προς την πράσινη ανακατεύθυνση της οικονομίας. Για τον λόγο αυτό η χώρα στηρίζει το πλαίσιο των δύο ευρωπαϊκών κανονισμών που συζητούνται σήμερα στην Ευρώπη, για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, αλλά και τις προτάσεις για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας επιχειρήσεων με βάση κριτήρια (και) περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας.

“Ο κόσμος αλλάζει και μαζί και η Ελλάδα. Μια οικονομία χαμηλών ρύπων, μια οικονομία που θα στηρίζεται στην κυκλική οικονομία είναι το μέλλον και κανένας δεν μπορεί να μείνει πίσω σε αυτή την πορεία. Νέες λύσεις, νέα επιχειρηματικά μοντέλα και δραστηριότητες πρέπει να μπουν στο τραπέζι, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς ξεκάθαρες, διαφανείς και δημοκρατικές διαδικασίες. Η Ελλάδα δεν βγήκε απλά από το πρόγραμμα και τα Μνημόνια, η Ελλάδα επέλεξε ένα δρόμο παραγωγής, προόδου και εργασίας”, κατέληξε ο Σωκράτης Φάμελλος.