Ξανά στο τραπέζι τα κοιτάσματα της Κρήτης

Στο προσκήνιο του ενεργειακού χάρτη επανέρχεται η Κρήτη, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των νέων συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί παγκοσμίως.

Ενώ το τελευταίο διάστημα, η περίπτωση της Κρήτης και των οικοπέδων νότια και νοτιοδυτικά αυτής φάνταζε σαν ένα πείραμα που δεν μπόρεσε να ολοκληρωθεί ποτέ, οι νέες συνθήκες και τα ζητήματα ενέργειας που έχουν δημιουργηθεί σε επίπεδο κόσμου, κάνουν ενδεχομένως κι επιτακτική την ενίσχυση των ερευνών.

Ο πρωθυπουργός μάλιστα Κυριάκος Μητσοτάκης έχει κάνει ήδη γνωστή την πρόθεσή του να επανεκκινήσουν οι διαδικασίες προκειμένου η Ελλάδα να δώσει πιθανά μια λύση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, το σενάριο που μελετάται και αφορά στην Κρήτη, σχετίζεται με το ενδεχόμενο παραχώρησης νέων θαλάσσιων περιοχών. Το σενάριο βασίζεται στο σχέδιο της προηγούμενης διοίκησης της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων, σύμφωνα με το οποίο, ήταν απαραίτητος ένας ανασχεδιασμός των οικοπέδων που δεν έχουν παραχωρηθεί νότια της Κρήτης, αλλά και στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ της νότιας Πελοποννήσου και της βόρειας Κρήτης.

Παρά το γεγονός πως στην περιοχή υπάρχουν μόνιμα τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν με την τουρκική ΑΟΖ και το τουρκολιβικό μνημόνιο, τα θαλάσσια οικόπεδα που έχουν ήδη σχεδιαστεί και δημοσιευθεί στο Φύλλο Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήδη από το 2015 δεν αμφισβητούνται. Υπ’ αυτή την έννοια, ένας επανασχεδιασμός μπορεί να αφορά τη συγκεκριμένη περιοχή, με σκοπό να προσελκύσει το ενδιαφέρον νέων επενδυτών, οι οποίοι σαφώς θα αντιμετωπίσουν την πρόκληση με διαφορετική οπτική εξαιτίας των νέων συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί.

Την ίδια στιγμή, ανοικτό παραμένει το ενδεχόμενο αξιοποίησης και των ήδη υφιστάμενων οικοπέδων που έχουν παραχωρηθεί, αν και αυτό το σενάριο φαντάζει πιο δύσκολο. Υπενθυμίζεται ότι η κοινοπραξία των εταιρειών Total, ExxonMobil και ΕΛΠΕ δεν πραγματοποίησε σεισμικές έρευνες όπως θα μπορούσε νότια της Κρήτης, το διάστημα Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2022, ενώ δεν έχει καταθέσει κάποιο αναθεωρημένο Master Plan. Με βάση όμως το γεγονός πως η κοινοπραξία μπορεί να διεξάγει έρευνες έως το τέλος του 2022, αλλά μόνο μέσα στο διάστημα Νοεμβρίου – Απριλίου, προκειμένου να μην διαταραχθεί ο πολλαπλασιασμός των θηλαστικών, οι μόνες νέες πιθανές ημερομηνίες ερευνών είναι για τον Νοέμβριο και Δεκέμβριου του 2022. Με δεδομένη την πρόθεση του πρωθυπουργού να επανεκκινήσουν οι διαδικασίες ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το σενάριο κάποιας παράτασης ή κάποιας τροποποίησης της συμφωνίας λόγω των έκτακτων συνθηκών.

Εκτός από τα σενάρια της Κρήτης, επενδυτές αναζητούνται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, με την κυβέρνηση να έχει στόχο να ενταχθούν νέοι παίκτες στα θαλάσσια οικόπεδα «Ιόνιο», και «10 – Κυπαρισσιακός Κόλπος» στα οποία μισθωτής είναι τα Ελληνικά Πετρέλαια. Μετά την αποχώρηση της ισπανικής Repsol από το «Ιόνιο» η πιθανότητα εισόδου νέου παίκτη, που θα συνεργαστεί με τα «Ελληνικά Πετρέλαια» δεν φαντάζει απίθανη.

Επανέρχεται η Κρήτη στο προσκήνιο του ενεργειακού χάρτη. Στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης, υπάρχει και το ενδεχόμενο παραχώρησης με τη διαδικασία της «Ανοικτής πόρτας», γεγονός που σημαίνει ότι κάποιος επενδυτής μπορεί να εμφανιστεί εκδηλώνοντας ενδιαφέρον για μία συγκεκριμένη έκταση κι εφόσον δεν υπάρξει ανταγωνιστής, τότε το αποτέλεσμα διαγωνισμού να επικυρωθεί υπέρ του.

Η κυβέρνηση επεξεργάζεται, τέλος, την άρση των διοικητικών εμποδίων που αφορούν τις υπάρχουσες παραχωρήσεις, ώστε να τρέξουν άμεσα οι επόμενες εργασίες αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

Μια τέτοια ενδεικτική περίπτωση είναι η παραχώρηση «Κατάκολο» της Energean. Για περισσότερα από τρία χρόνια εκκρεμεί η υπογραφή της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων προκειμένου η εταιρεία να προχωρήσει στην παραγωγή κοιτάσματος φυσικού αερίου 1 δισ. κυβικών μέτρων.

Πάντως, η κυβέρνηση έχει δείξει ότι δεν εγκαταλείπει την υπόθεση των υδρογονανθράκων, εκφράζοντας την άποψη πως τη δεδομένη στιγμή οφείλει να προχωρήσει τη δράση της προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.