Το νέο ΕΣΠΑ

Το πολυσυζητημένο και πολυαναμενόμενο νέο ΕΣΠΑ που αφορά στην περίοδο 2014-2020, έλαβε τελικά το πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία προχώρησε στην ανακοίνωση της έγκρισης του.

Η εξέλιξη αυτή ανοίγει πλέον τον δρόμο στην επίσημη υποβολή των Επιχειρησιακών προγραμμάτων, που πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός του καλοκαιριού, προκειμένου να ξεκινήσει η προκήρυξη των δράσεων της νέα προγραμματικής περιόδου.

Σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, Κωστή Χατζιδάκη, «Το ελληνικό πρόγραμμα είναι το τρίτο μεταξύ των 28 που εγκρίνεται από την Κομισιόν (μετά της Δανίας και της Γερμανίας), γεγονός που είναι αποτέλεσμα -αφενός της έγκαιρης προετοιμασίας, που ξεκίνησε ενάμιση χρόνο πριν, αφετέρου της καλής συνεργασίας και διαβούλευσης με τις 13 Περιφέρειες, τα υπουργεία και τις υπηρεσίες της ΕΕ».

Το συνολικό ποσό της κοινοτικής συνδρομής θα ανέλθει περίπου στα 20,8 δις ευρώ, ενώ η συνολική δημόσια δαπάνη εκτιμάται γύρω στα 26 δις ευρώ.

Οι τομείς χρηματοδότησης

Οι επενδύσεις της νέας χρηματοδότησης θα δώσουν έμφαση στην καινοτομία και την εξωστρέφεια, ενώ θα αφορά και στα προγράμματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή.

Από την πλευρά του αρμόδιου υπουργείου Ανάπτυξης ανακοινώθηκε ότι θα δοθεί προτεραιότητα σε δράσεις που αφορούν στην ενίσχυση των ευπαθών κοινωνικών ομάδων, ώστε να αντιμετωπιστούν άμεσα τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν λόγω της οικονομικής κρίσης.

Οι δράσεις τις οποίες προσανατολίζεται να προκηρύξει το ΥΠΑΑΝ

αφορούν την απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση νέων, την ενίσχυση ευπαθών κοινωνικών ομάδων όπως οι μακροχρόνια άνεργοι, ΑΜΕΑ, κ.α, την αντιμετώπιση της φτώχειας, την υποστήριξη ανέργων για δημιουργία επιχειρήσεων, τις επιταγές για πρόσληψη νέων ανέργων, την απασχόληση ανέργων σε δράσεις κοινωφελούς εργασίας και την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών.

Στο σύνολο των 13 Περιφερειών της χώρας για τα αντίστοιχα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα 5,2 δις ευρώ, με τη δημόσια δαπάνη στα 6,75 δις ευρώ.

Μία αύξηση του ποσοστού των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, στο σύνολο του προγράμματος από 22 στο 35%.

Όσον αφορά στα Εθνικά Επιχειρησιακά Προγράμματα αυτά αφορούν στην Επιχειρηματικότητα – Ανταγωνιστικότητα – Καινοτομία, προϋπολογισμού 3,64 δις ευρώ, με δημόσια δαπάνη 4,55 δις ευρώ, την μεταρρύθμιση του Δημοσίου, προϋπολογισμού 0,4 δις ευρώ, με δημόσια δαπάνη 0,5 δις ευρώ, το περιβάλλον και τις μεταφορές, προϋπολογισμού 3,5 δις ευρώ, με δημόσια δαπάνη 4,2 δις ευρώ, την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση, προϋπολογισμού 1,9 δις ευρώ, με δημόσια δαπάνη 2,3 δις ευρώ, πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, προϋπολογισμού

4,2 δις ευρώ, με δημόσια δαπάνη 5,2 δις ευρώ, το πρόγραμμα αλιείας και θάλασσας, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 250 εκ. ευρώ και δημόσια δαπάνη 333 εκ. ευρώ.

Τα θολά σημεία

Πέραν των όσων ευοίωνα παρουσιάζει του υπουργείο Ανάπτυξης, το «Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης», όπως ονομάζεται το ΕΣΠΑ της νέα προγραμματικής περιόδου, υπάρχουν και κάποια σημεία που θα έπρεπε να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής, προκειμένου να γίνουν αντιληπτές οι πραγματικές του προεκτάσεις.

Για την θετική γνωμοδότηση των όποιων επενδυτικών σχεδιασμών θεωρείται προαπαιτούμενο να εφαρμοστούν στρατηγικές που η Ε.Ε. ορίζει και να ληφθούν μέτρα και να εφαρμοστούν πολιτικές με συγκεκριμένο προσανατολισμό.

Ιδιαίτερο προβληματισμό γεννούν οι ανακοινώσεις των στόχων προς τους οποίους θα διατεθούν οι συγκεκριμένοι πόροι, με κύριο ζητούμενο να συνάδουν με τους όρους των δανειακών συμβάσεων.

Άλλωστε οι «οικονομικές συστάσεις», από την πλευρά των Ευρωπαίων, θα πρέπει να γίνονται άμεσα αποδεκτές και να υλοποιούνται, τουλάχιστον όσον αφορά στις «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», με την απειλή σε αντίθετη περίπτωση στην αναστολή της όποιας χρηματοδότησης.

Σε πολλές περιπτώσεις επενδύσεων καταλύεται η δημόσια χρήση αγαθών, με κύριο σημείο να αποτελεί η ανταποδοτικότητα που επιζητείται μέσω επιπλέον χρεώσεων, ώστε να εγκριθεί η εκταμίευση των χρηματοδοτήσεων.

Ανάλογη και η τακτική που εφαρμόστηκε στις περίφημες επιδοτήσεις των αγροτών, μόνο και μόνο για να εφαρμοστούν όσα η Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης όριζε.

Η έμφαση που πρόκειται να δοθεί κατά τη νέα περίοδο στην ενίσχυση της εργασίας, προκαλεί μεγαλύτερο προβληματισμό, καθώς οι επιδοτήσεις θέσεων εργασίας θα προκύπτει κατόπιν της εφαρμογής της απαίτησης για νέους ελαστικούς όρους εργασίας, εστιάζοντας στην προσωρινή απασχόληση.

Αυτό δε που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι πως τα κεφάλαια που δίνονται εκ μέρους της Ε.Ε. προέρχονται από τα έσοδα που προκύπτουν από τη φορολόγηση των Ευρωπαίων πολιτών και δεν είναι ασύνδετα με τα ποσά που καταβάλλει η χώρα μας σε αποπληρωμές τοκοχρεολυσίων από τους συνεχείς δανεισμούς της.

Αυτό σημαίνει ότι ναι μεν στη χώρα εισρέει κοινοτικό χρήμα μέσω του ΕΣΠΑ, όμως καταβάλλεται υπερδιπλάσιο προς τους δανειστές.