Διακοπές; Ποιές διακοπές;

Όλο και λιγότεροι είναι οι Έλληνες που αποφασίζουν να προγραμματίσουν κάποια εξόρμηση το καλοκαίρι, όπως αποτυπώνεται σε πληθώρα ερευνών επί του θέματος, ενώ στον αντίποδα σε πλήρη άνθιση βρίσκεται η παράνομη εργασία στον τουριστικό τομέα.

«Πλάκα μας κάνετε...!», ήταν η κυριότερη αντίδραση των ερωτηθέντων, όπως σημειώθηκε σε σχετική ανακοίνωση, σε έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), στην ερώτηση αν θα κάνουν διακοπές φέτος.

Μικρότερης διάρκειας ή και καθόλου διακοπές

Ο χρόνος που περνά ο Έλληνας για διακοπές έχει μειωθεί δραστικά σύμφωνα με διάφορες έρευνες του 2014. Ένα τυπικό δεκαπενθήμερο για μια τετρεμελή οικογένεια στοιχίζει σήμερα περίπου 2.700 Ευρώ, σύμφωνα με το ΙΝΚΑ, οδηγώντας στην κατάργηση από τις συνήθειες του κόσμου τις εικοσαήμερες ή δεκαπενθήμερες αποδράσεις των προ κρίσης ετών, ενώ για το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών που τελικά παίρνουν την απόφαση να πάνε διακοπές, ένα τετραήμερο «φτάνει και περισσεύει».

Ένα ακόμη στοιχείο που προκύπτει από τις έρευες για τον εσωτερικό τουρισμό είναι επίσης το γεγονός ότι οι περισσότεροι Έλληνες που θα κάνουν διακοπές, θα καταλύσουν, ως επί το πλείστον, σε οικογενειακά σπίτια ή θα ζητήσουν φιλοξενία από φίλους και γνωστούς, καθώς όλο και μικρότερο ποσοστό διαθέτει την οικονομική δυνατότητα να πληρώσει ξενοδοχείο ή ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Όλα αυτά, την ώρα που, από έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε πανελλαδικά σε δείγμα 1100 μισθωτών, από τις 3, έως τις 11/7/2014 από την εταιρία ALCO για το Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εργασίας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ), προκύπτει ότι τρεις στους τέσσερις μισθωτούς έχουν χάσει εισόδημα μέσα στον τελευταίο χρόνο, ένας στους τρεις δηλώνει νέα μείωση εισοδήματος μέσα στο τελευταίο τρίμηνο και τέσσερις στους δέκα φοβούνται περαιτέρω μείωση των εισοδημάτων τους στο επόμενο τρίμηνο.

Έχοντας υποστεί αθρόες μειώσεις στις αμοιβές του, το 82% των μισθωτών έχει μειώσει και τις δαπάνες ακόμη και σε είδη πρώτης ανάγκης, γεγονός που κάνει τα σχέδια για διακοπές αυτό το καλοκαίρι να μοιάζουν πολυτέλεια. Μόνο το 38% των μισθωτών απάντησαν ότι έχουν προγραμματίσει να πάνε διακοπές. Σε αυτό το ποσοστό, συγκριτικά λιγότερο θα πάνε διακοπές γυναίκες, μισθωτοί άνω των 55 ετών, όσοι κατοικούν στην περιφέρεια, όσοι έχουν κατώτερη και μέση μόρφωση, εισόδημα έως €800 το μήνα και εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα.

Συγκρίνοντας τα φετινά δεδομένα με τα αντίστοιχα του 2013, η έρευνα του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ δείχνει, ότι από πέρσι το 22% των εργαζομένων έχασε τη δυνατότητα να κάνει καλοκαιρινές διακοπές, ενώ πολύ μικρότερες σε διάρκεια διακοπές θα κάνει το 24% όσων δήλωσαν ότι θα πάνε.

Σημαντικό να αναφερθεί, είναι επίσης το γεγονός, ότι, σε ποικίλες έρευνες, στην ερώτηση αν έχουν προγραμματίσει διακοπές φέτος το καλοκαίρι ή αν πιστεύουν ότι θα πάνε, τα ποσοστά των ερωτηθέντων, που απάντησαν αρνητικά, ποικίλουν ανάλογα με την έρευνα από το 30% έως και το 75%.

Στους ανασταλτικούς παράγοντες για τις καλοκαιρινές διακοπές του Έλληνα, έρχεται να προστεθεί και η μείωση των δικαιούχων των προγραμμάτων κοινωνικού τουρισμού, που φέτος αριθμούν τις 130.000, ενώ πριν και την κατάργηση του Οργανισμού Εργατικής Εστίας το 2012 ο αριθμός των δικαιούχων ανέρχονταν στις 500.000 περίπου, φτάνοντας, κατά περιπτώσεις, ακόμη και τις 700.000.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος, την οποία θα κληθούν να καταβάλλουν στα τέλη Ιουλίου, κάνει τους καταναλωτές ακόμη πιο διστακτικούς στον προγραμματισμό διακοπών για φέτος.

Προσπάθεια ενδυνάμωσης του εσωτερικού τουρισμού

Με ελκυστικές προσφορές στα πακέτα του εγχώριου τουρισμού, προσπαθούν τα τουριστικά γραφεία, σε συνεργασία με ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια ανά τη χώρα, να κάνουν εφικτές και όσο το δυνατόν λιγότερο δαπανηρές τις διακοπές για τους Έλληνες.

Σε δηλώσεις του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, το μέλος των εν Ελλάδι τουριστικών πρακτόρων (HATTA), Νικόλας Κελαηδίτης, τόνισε ότι οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στη χώρα δεν είναι άγνωστες στους επιχειρηματίες του κλάδου του και γι’αυτό το λόγο, οι τελευταίοι προσπαθουν να διαθέτουν όσο το δυνατόν πιο ευέλικτα και οικονομικά πακέτα για τον Έλληνα τουρίστα, ο οποίος, όπως δήλωσε ο κ. Κελαηδίτης, έχει πλέον τη δυνατότητα να «αγοράζει» τουριστικές υπηρεσίες, που, μέχρι πρότινος, απολάμβανε μόνο ο αλλοδαπός επισκέπτης.

Tα «all inclusive» πακέτα, αυτά δηλαδή στα οποία περιλαμβάνεται κυρίως η διαμονή και η σίτιση και ανάλογα με την προσφορά και άλλες δραστηριότητες, είναι ο τρόπος των τουριστικών πρακτορείων να δελεάσουν τον Έλληνα τουρίστα, ξεκινώντας τις τιμές από τα €500 την εβδομάδα για δύο άτομα σε ξενοδοχείο τριών αστέρων. Την τιμιτική τους έχουν σε αυτή τη μορφή τουρισμού περιοχές όπως η Χαλκιδική, η Πρέβεζα, η Πελοπόννησος, η Πιερία κ.α.

Στα ύψη η ανασφάλιστη εργασία

Στο θέμα του τουρισμού φαίνεται τελικά ο Έλληνας να είναι μονίμως σε μειονεκτική θέση, είτε ως τουρίστας, είτε ως εργαζόμενος, αφού, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΕ- ΥΤΕ) την Πέμπτη 17/7, το 50% (υπολογίζεται γύρω στις 230.000 άτομα) των εργαζομένων στον κλάδο του Τουρισμού δουλεύει υπό το καθεστώς της μαύρης εργασίας, ο μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων απασχολούνται με τον γενικό κατώτερο μισθό, 8.000 θέσεις εργασίας χάθηκαν, εξ’αιτίας του μειωμένου αριθμού των δικαιούχων του προγράμματος Κοινωνικού Τουρισμού, ενώ αίσθηση προκαλεί η αποκάλυψη της ομοσπονδίας για την απαίτηση κάποιων εργοδοτών, οι εργαζόμενοι να υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση αποποίησης της συνδικαλιστικής τους ιδιότητας.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την ΠΟΕΕ-ΥΤΕ, οι απώλειες στα δημόσια ταμεία από τη μάστιγα της μαύρης εργασίας, σε έναν από τους πιο προσοδοφόρους τομείς της χώρας, είναι καταστροφικές, ενώ οι εργοδότες, οι οποίοι απασχολούν νόμιμα υπαλλήλους, αποφεύγουν την συλλογική σύμβαση του κλάδου τους, καταφεύγοντας σε ατομικές ή επιχειρισιακές συμβάσεις, με αποτέλεσμα μόλις το 50% των εργαζομένων να αμοίβονται σύμφωνα με την κλαδική.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται από την Ομοσπονδία στις Κυκλάδες, όπου όσο μεγαλύτερες οι αφίξεις, τόσο μεγαλύτερη και η ανασφάλιστη εργασία, με πρωταγωνίστριες στην εκμετάλλευση των εργαζομένων τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, χωρίς όμως να υστερούν και άλλες περιοχές, όπως η Εύβοια, η Αχαΐα, η Ήπειρος και η Θεσσαλονίκη, το Λασίθι της Κρήτης κ.α.

Μία μέθοδος, που επιλέγουν οι εργοδότες, ώστε να πληρώνουν όσο το δυνατόν λιγότερο ή και καθόλου τους εργαζομένους, είναι η παραχώρηση στους επιχειρηματίες των επιταγών εισόδου στην αγορά εργασίας των νέων ανέργων (προγράμματα Voucher) ή η «δήθεν», όπως υποστηρίζει η ΠΟΕΕ-ΥΤΕ, πρακτική άσκηση με την εισαγωγή ανέργων από την Ανατολική Ευρώπη.

Υπάρχουν βέβαια και οι εργοδότες, που αντί να πληρώσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, προτιμούν να διπλασιάσουν τον βασικό μισθό στους εργαζομένους με αντάλλαγμα την, σε καθημερινή βάση, χωρίς ρεπό, δεκάωρη ή και δωδεκάωρη απασχόληση, χωρις συνεπώς να πληρώνονται οι υπερωρίες, τα νυχτερινά και η κάθε είδους υπερεργασία.

Φυσικά, τα φαινόμενα αυτά δεν έκαναν πρόσφατα την εμφάνισή τους, καθώς η ανασφάλιστη εργασία και η εκμετάλλευση είναι προβλήματα δεκαετιών, ιδιαίτερα στον τομέα της εποχιακής απασχόλησης, με την παρούσα κατάσταση να τα οξύνει ακόμη περισσότερο.

Με αυτά τα δεδομένα χτίζεται η επιτυχημένη πορεία του τουρισμού φέτος, η οποία με τόσο εμφατικό τρόπο ακούγεται σε κάθε δεδομένη ευκαιρία και είναι αυτή για τους κυβερνώντες, που θα φέρει την ανάπτυξη και τη μείωση της ανεργίας. Ο ευτελισμός των εργασιακών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατ’εντολή Τρόικας και κατ’επιβολή της Κυβέρνησης και το καθεστώς πλήρους ανομίας υπό το οποίο τελούν οι εργοδότες εις βάρος του εργαζομένου, ο οποίος κάτω από την απειλή της τεράστιας ζήτησης στην αγορά εργασίας, αναγκάζεται να υπομένει και να συμβιβάζεται με την εκμετάλλευση, προκειμένου να αυξήσει το κατακρεουργημένο εισόδημά του.