Ανεκμετάλλευτος πλούτος ο Αλιευτικός Τουρισμός

Η ολιγωρία στην έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης από πλευράς Κυβέρνησης, δεν αφήνει τους επαγγελματίες αλιείς να εκμεταλλευτούν τη φετινή σεζόν μιας μορφής τουρισμού, ιδανικής για τη μορφολογία των νησιών.

Ο νόμος ισχύει από το 2012, με τις τελικές τροποποιήσεις να έχουν τεθεί σε ισχύ από τον Αύγουστο του 2013. Ο λόγος για τον Νόμο περί Αλιευτικού Τουρισμού, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα στους επαγγελματίες αλιείς να συμπληρώνουν το εισόδημά τους, προσελκύοντας τους τουρίστες, οι οποίοι ενδιαφέρονται για τις διάφορες μεθόδους και τεχνικές ψαρέματος, καθώς, όπως πολύ καλά γνωρίζουν οι περισσότεροι νησιώτες, αυτές αλλάζουν από τόπο σε τόπο και από εποχή σε εποχή.

Αυτή λοιπόν τη μορφή τουρισμού, ήρθε να προωθήσει και να θεσμοθετήσει το πολυνομοσχέδιο του 2012 περί «Ρυθμίσεων Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Μεταφορών, Δημοσίων Έργων και άλλων διατάξεων», θέτοντας τα νομικά πλαίσια μέσα στα οποία θα γίνεται η επιχειρηματική αυτή δραστηριότητα από τους αλιείς.

Τι είναι ο αλιευτικός τουρισμός;

Ο όρος «Αλιευτικός Τουρισμός» είναι μία εναλλακτική μορφή τουρισμού, η οποία περιλαμβάνει ψυχαγωγικές δράσεις ενημέρωσης, αναψυχής και θαλασσινής εξοικείωσης τουριστών, μέσω της επιβίβασής τους σε επαγγελματικό αλιευτικό σκάφος, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μία πρόσθετη πηγή απόκτησης εισοδήματος από τους αλιείς μέσα στα πλαίσια της ημιδιαφοροποίησης ή και πλήρους διαφοροποίησης της επαγγελματικής αλιευτικής δραστηριότητας, γεγονός που αποτελεί έναν από τους στόχους της Κοινής Ευρωπαικής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) μέσα στα πλαίσια της μείωσης της αλιευτικής προσπάθειας.

Οι δράσεις στα πλαίσια του Αλιευτικού Τουρισμού περιλαμβάνουν:

- Την επίδειξη τεχνικών αλιείας, σπογγαλιείας, και μεθόδων εκτροφής και καλλιέργειας υδρόβιων οργανισμών και της χρήσης συγκεκριμένων μεθόδων και εργαλείων από τους ίδιους τους τουρίστες ή και την άμεση και ενεργό συμμετοχή των τουριστών σε αυτές τις δραστηριότητες και πρακτικές, τόσο στον υδάτινο χώρο όσο και σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους στην παράκτια, παρόχθια και παραλίμνια ζώνη

- Την παροχή υπηρεσιών φιλοξενίας και εστίασης σε παράκτιες, παρόχθιες και παραλίμνιες περιοχές αλιευτικών κοινοτήτων

- Την παροχή υπηρεσιών ενημέρωσης, παρακολούθησης ή συμμετοχής σε δράσεις, ενέργειες ή δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν με στόχο την ψυχαγωγία και την απόκτηση γνώσεων και εμπειριών του επισκέπτη μέσω της επαφής του με την αλιεία και την σπογγαλιεία και το φυσικό, κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον της και τέλος, την διοργάνωση εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών σεμιναρίων για όλα τα ανωτέρω.

Για να συσταθεί μια επιχείρηση αλιευτικού τουρισμού, η οποία θα παρέχει τις παραπάνω υπηρεσίες στους τουρίστες – επισκέπτες, ο νόμος ορίζει, ότι θα πρέπει «να ανήκει σε επαγγελματία αλιέα ή επαγγελματίες αλιείς ή συνεταιρισμούς αυτών ή υδατοκαλλιεργητές και να χρησιμοποιεί επαγγελματικά αλιευτικά ή και σπογγαλιευτικά σκάφη που είναι επίσημα καταχωρισμένα στο Εθνικό Αλιευτικό Μητρώο ή στο Μητρώο Αλιευτικών σκαφών Εσωτερικών Υδάτων»

Ο αλιευτικός τουρισμός διεξάγεται εντός της αιγιαλίτιδας ζώνης και όπου διενεργείται αλιεία, καλλιέργεια και εκτροφή υδρόβιων οργανισμών.

Κυβερνητική απραξία

Τη μόνη παράμετρο που δεν ορίζει αυτός καθ’αυτός ο νόμος, είναι αυτή που αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις, υπό των οποίων θα παρέχεται η Ειδική Άδεια Αλιευτικού Τουρισμού, αφού για τη ρύθμιση αυτών, επιτάσσει την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) των Υπουργών Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Ναυτιλίας και Αιγαίου, Πολιτισμού και Τουρισμού

Στην ΚΥΑ αυτή, θα καθορίζονται οι αρμόδιες αρχές για την αδειοδότηση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο, η διαδικασία και τα απαιτούμενα δικαιολογιτικά για την έκδοση της άδειας, η διάρκεια ισχύος της, το χρονικό διάστημα εντός του οποίου εκδίδεται, ο αναγκαίος αλιευτικός και λοιπός εξοπλισμός και όλες οι λοιπές λεπτομέρειες για την διαδικασία των δραστηριοτήτων του Αλιευτικού Τουρισμού μετά την έκδοση της άδειας στον επιχειρηματία.

Δύο χρόνια μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου και ένα περίπου χρόνο μετά τις τελευταίες τροποποιήσεις και η Κοινή Υπουργική Απόφαση αγνοείται, αφήνοντας ανεκμετάλλευτη την θερινή τουριστική περίοδο του από τους επαγγελματίες αλιείς.

Σε ερώτηση που είχε γίνει προς τους αρμόδιους υπουργούς τον Φεβρουάριο του 2014 από τον βουλευτή Χανίων, κ. Μ. Βολουδάκη, με θέμα του Αλιευτικού Τουρισμού και στις ενέργειες των υπουργείων για την έκδοση τελικά της ΚΥΑ, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Τσαυτάρης, είχε απαντήσει ότι από μεριάς του Υπουργείου του, η σχετική ΚΥΑ έχει συνταχθεί, υπογραφεί και σταλλεί στα συναρμόδια Υπουργεία προς υπογραφή.

Τέλη Ιουλίου του 2014 και οι υπογραφές των συναρμόδιων υπουργείων δεν έχουν «πέσει» ακόμη. Ο κλάδος των επαγγελματιών αλιέων, ο οποίος τα τελευταία χρόνια μαστίζεται όχι μόνον από τα προβλήματα που προκύπτουν από την οικονομική κρίση, αλλά και αυτά περιβαλλοντικού χαρακτήρα, τα οποία έχουν να κάνουν με την συνεχή μείωση των αλιευτικών αποθεμάτων στις παράκτιες περιοχές, έχει μείνει χωρίς ενημέρωση από το Κράτος, παρ’όλο το ενδιαφέρον των αλιέων για τις δραστηριότητες του Αλιευτικού Τουρισμού, μιας και αυτή η δραστηριότητα θα απέβαινε αφ’ενός προσοδοφόρα για τους επαγγελματίες και αφ’ετέρου καταπραϋντική στο θέμα της υπεραλίευσης.

Το θέμα επανέφερε στη Βουλή η ανεξάρτητη βουλευτής Δωδεκανήσου, κ. Μίκα Ιατρίδη, με ερώτησή της προς τους αρμόδιους Υπουργούς, οι οποίοι κλήθηκαν να απαντήσουν σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία υπογραφής, για ποιο λόγο η έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης έχει καθυστερήσει τόσο πολύ και πότε αναμένεται η ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας.

Ο ρόλος του Αλιευτικού Τουρισμού

Είναι γνωστό ότι η υπεραλίευση, σε συνδυασμό με την έντονη επιβάρυνση των θαλάσσιων μέσων, έχει οδηγήσει σε μία δραματική μείωση των ιχθυοαποθεμάτων και του κύκλου ζωής διαφόρων ειδών, με συνέπεια η αλιευτική δραστηριότητα να έχει ένα ορατό πλέον χρόνο λήξης, εφόσον δε ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, πέρα από αυτά που έχουν ήδη εφαρμοσθεί. Ειδικά για τη Μεσόγειο εκτιμάται ότι σε λίγα χρόνια η ελεύθερη αλιεία θα συνεισφέρει μόλις το 1/3 της ιχθυοπαραγωγής, με τα υπόλοιπα 2/3 να προέρχονται από την ιχθυοκαλλιέργεια.

Κάτω από αυτό το πρίσμα καθίσταται επιτακτική η ανάγκη για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που θα παρέχουν στους αλιείς εναλλακτική ή συμπληρωματική ενασχόληση η οποία θα αυξάνει το εισόδημά τους και θα διατηρεί παράλληλα την αλιευτική κουλτούρα, ενώ θα μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη της προστασίας του θαλάσσιου μέσου μέσω της εξοικείωσης του κοινού με το αλιευτικό επάγγελμα.

Ο Αλιευτικός Τουρισμός αποτελεί μία μοναδική ευκαιρία για να γίνει γνωστός ο τρόπος ζωής των αλιέων, οι συνήθειές τους, η μάλλον υποτιμημένη συνεισφορά τους στην οικονομία, αλλά κυρίως να συνδεθεί η αλιεία με τον πολύ σπουδαίο για τη χώρα μας κλάδο του τουρισμού και να συμβάλει ταυτόχρονα στην ανάπτυξη του παραδοσιακού τουριστικού προιόντος, καθώς θα αποτελεί έναν ακόμη ελκυστικό πόλο έλξης στους λάτρεις του ψαρέματος, Έλληνες και ξένους.