Πλωτή μεταφορά

Προς διαβούλευση έχει τεθεί από την Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με το οποίο δίνεται το πράσινο φως για μεταφορά στερεών αποβλήτων από τα νησιά, μέσω φορτηγών, επιβατηγών ή ειδικής ναύλωσης πλοίων.

Σκοπός της διάταξης που αφορά στα νησιά, όπως αναφέρεται από το ίδιο το Υπουργείο, είναι η προσωρινή διευκόλυνση της μεταφοράς μέσω θαλάσσης των αποβλήτων και κυρίως των αστικών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των παράνομων Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορρημμάτων (ΧΑΔΑ), οι οποίοι λειτουργούν ακόμη στα νησιά, με τη μεταφορά των αποβλήτων τους σε κατάλληλες υποδομές, εως ότου τεθούν σε λειτουργία οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), υπό τις νόμιμες προδιαγραφές.

Υπεράριθμες παράνομες ΧΑΔΑ στο Ν. Αιγαίο

Με τη διάταξη αυτή διευκρινίζεται ρητά, ότι, με την θέση σε ισχύ του σχεδίου νόμου, θα επιτρέπεται η φόρτωση, εκφόρτωση και η θαλάσσια μεταφορά αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των διαχωρισμένων ρευμάτων αποβλήτων, που εμπίπτουν σε μορφές της εναλλακτικής διαχείρισης, όπως είναι η ανακύκλωση, με επιβατηγά -οχηματαγωγά, φορτηγά και φορτηγά - οχηματαγωγά πλοία σε τακτικά δρομολόγια, σε δρομολόγια ειδικής ή ολικής ναύλωσης και σε ειδικά δρομολόγια άνευ επιβατών, τα οποία θα συνδέουν τις εξυπηρετούμενες περιοχές αποστολής και παραλαβής των αποβλήτων, με την επιφύλαξη των διατάξεων που αφορούν φορτία αποβλήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Εθνικού και του Διεθνούς Ναυτιλιακού Κώδικα Επικινδύνων Ειδών του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMDG - IMO CODE), όπως αυτός εκάστοτε ισχύει.

Σημειώνεται, πως το πρόβλημα με τους παράνομους, πλέον, ΧΑΔΑ, εντοπίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό στο νότιο Αιγαίο, όπου λειτουργούν 16 χωματερές, οι οποίες δεν αναγνωρίζονται σε καμία περίπτωση ως νόμιμες. Με την έναρξη ισχύος της συγκεκριμένης ρύθμισης, θα διακοπεί όσο το δυνατόν συντομότερα η λειτουργία των ΧΑΔΑ και τα απορρίματα θα μεταφέρονται στον κοντινότερο διαθέσιμο νόμιμο ΧΥΤΑ, εκτός αυτών των Αθηνών.

Οι κύριες διευκρινίσεις για την μεταφορά των αποβλήτων έχουν να κάνουν κυρίως με την ασφάλεια, καθώς προβλέπεται, ότι τα απόβλητα θα τοποθετούνται εντός των πλοίων στους ανοιχτούς ή κλειστούς χώρους που προορίζονται για τα οχήματα (γκαράζ), υπό προϋποθέσεις, όπως ότι το φορτίο θα πρέπει να συσκευάζεται σε δέματα και καλυμμένο καλά με κατάλληλο αδιάβροχο κάλυμμα ανθεκτικό στη φωτιά, ή σε άλλη εξίσου κατάλληλη συσκευασία, η πόρτα της καρότσας θα πρέπει να είναι ερμητικά κλειστή ενώ απαγορεύεται η φόρτωση οποιουδήποτε φορτίου πάνω σε αυτή. Ειδικότερα, για τα Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ), θα απαιτείται μονάδα κλειστού τύπου, όπως είναι τα κλειστού τύπου απορριμματοφόρα.

Η θαλάσσια μεταφορά αποβλήτων θα υπόκειται σε περιοδικές επιθεωρήσεις και έλεγχοι από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ενώ σε περίπτωση πρόκλησης ρύπανσης της θάλασσας, προβλέπονται ποινικές, χρηματικές, καθώς και πειθαρχικές κυρώσεις.

Τα νησιά των Κυκάδων, τα οποία θα εξυπηρετηθούν, σύμφωνα με την διάταξη του σχεδίου νόμου, είναι η Νάξος, η Σχοινούσα, η Δονούσα, η Ηρακλιά, το Κουφονήσι, η Μήλος, η Σίφνος, η Σίκινος, η Σαντορίνη και η Κέα.

Αναθεώρηση και των Περιφερειακών σχεδίων

Το σχέδιο νόμου για το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρησης Αποβλήτων, στο οποίο εμπερικλείεται και η διάταξη για την θαλάσσια μεταφορά στερεών αποβλήτων, αποτελεί «μια σημαντική ευκαιρία για την αναβάθμιση, επέκταση και αναπροσδιορισμό των διαδικασιών της διαχείρισης αποβλήτων στη χώρα μας», τονίζει στο σημείωμά του ο Υπουργός ΠΕΚΑ, κ. Γιάννης Μανιάτης, εξηγώντας, ότι «η διαχείριση των αποβλήτων δεν έχει φτάσει ακόμη στα απαιτούμενα επίπεδα αποτελεσματικότητας, ώστε ο κάθε πολίτης και ο κάθε παραγωγός αποβλήτων, που φέρει την ευθύνη των αποβλήτων του, να έχει πρόσβαση στο κατάλληλο σύστημα διαχείρισης. Η Ελλάδα, τώρα μόλις, με σημαντική καθυστέρηση ολοκληρώνει την εξάλειψη των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων, ώστε να αποφύγει τον κίνδυνο σοβαρών κυρώσεων», λόγω μη εναρμόνισης με τη σχετική Ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Οι προτεραιότητες που περιλαμβάνει, σε συνέργεια με την θέσπιση Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης και την αναθεώρηση των Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρησης Απορριμμάτων, όπως αναφέρει ο Υπουργός, είναι:

1. Η πρόληψη παραγωγής απορριμμάτων και μείωση της ποσότητάς τους

2. Η προώθηση της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή, αναβάθμιση και διεύρυνση του πεδίου της και στα βιοαπόβλητα

3. Η εξάλειψη της ανεξέλεγκτης διάθεσης και πλήρης αποκατάσταση των ΧΑΔΑ

4. Η ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων, με επιλογή κατάλληλου μείγματος σύγχρονων μεθόδων διαχείρισης και επεξεργασίας (μεταφόρτωση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση, ανάκτηση υλικών και ενέργειας, ασφαλής υγειονομική ταφή των υπολειμμάτων και πρωτογενών απορριμμάτων που δεν ανακυκλώνονται).

5. Η χωροταξικά ορθολογική κατανομή των νέων μονάδων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης των αποβλήτων και τέλος,

6. Η διαχείριση των επικίνδυνων βιομηχανικών και των ιατρικών αποβλήτων βάσει ειδικών σχεδίων.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, οι στόχοι της ορθολογικής διαχείρησης των απορριμμάτων, που προτείνεται μέσω του σχεδίου νόμου, είναι «η προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, η ελαχιστοποίηση του κόστους διαχείρισης για τους πολίτες και τους παραγωγούς αποβλήτων, όπως επίσης και η πλήρης αξιοποίηση των αποβλήτων και η αφύπνιση των νέων αναπτυξιακών δυνατοτήτων της πράσινης οικονομίας».

Ο κ. Μανιάτης σημειώνει, πως οι πόροι κατασκευής των αναγκαίων υποδομών θα προέρχονται τόσο από δημόσια, όσο και από ιδιωτική χρηματοδότηση, ενώ η λειτουργία τους θα στηριχθεί στη συνεργασία δημόσιου τομέα, ιδιωτικού τομέα και τοπικής αυτοδιοίκησης, με αποτελεσματικό κοινωνικό και κρατικό έλεγχο.

Γι’αυτό το λόγο, ο Υπουργός, κάλεσε τους εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού να συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο, ο οποίος θα διαρκέσει έως αύριο, Τετάρτη, 16 Νοεμβρίου.

Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Μανιάτης απήυθυνε την πρόσληση στον δημόσιο διάλογο, υπογραμμίζοντας, πως απευθύνεται σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου, την αυτοδιοίκηση, τους επιστήμονες και τους εξειδικευμένους φορείς, τα πανεπιστήμια και τους πολίτες, των οποίων η ενεργή συμμετοχή θεωρείται αναγκαία, στη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης. Στο πλαίσιο του διαλόγου, αποτυπώνεται η σημερινή κατάσταση, το θεσμικό πλαίσιο, οι στόχοι και οι πολιτικές στον κρίσιμο τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, ενώ ακολουθούν το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης παραγωγής αποβλήτων και τα εξειδικευμένα σχέδια διαχείρισης ανά ρεύμα αποβλήτου.

Η συμμετοχή των τοπικών φορέων κρίθηκε εξαιρετικά απαραίτητη, καθώς στις βασικές κατευθύνσεις του σχεδίου νόμου, υπάρχει και η αναπροσαρμογή των περιφερειακών σχεδίων, τα οποία εκπονούνται με ευθύνη της Τοπικής και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης.