Επαναπροσδιορίζοντας τους όρους φορολόγησης

Η έλευση του νέου έτους προδιαγράφει αρκετές αλλαγές στο φορολογικό σύστημα της χώρας. Ωστόσο οι μεταρρυθμίσεις φέρουν χαρακτήρα προσωρινό και επιφυλακτικό, καθώς η εφαρμογή και ισχύ τους, ενδέχεται να τροποποιηθεί ή να ακυρωθεί εν όψει των επικείμενων εκλογών στις 25 Ιανουαρίου.

Μπορεί από φέτος και για τα επόμενα δυο χρόνια, ο φόρος υπεραξίας για την αγοραπωλησία ακινήτων να αναστέλλεται μέχρι νεωτέρας και η έκτακτη εισφορά να είναι μειωμένη κατά 30%, ωστόσο οι φορολογούμενοι έρχονται αντιμέτωποι με περαιτέρω επιβαρύνσεις που αντιστρέφουν το αισιόδοξο κλίμα για ενδεχόμενες φοροελαφρύνσεις και ηπιότερες ρυθμίσεις καταβολής φόρων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις νέες προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος που θέτει εκτός ισχύος το φόρο υπεραξίας, το ποσοστό παρακράτησης του μισθού σημειώνεται μικρότερο σε σχέση με το προηγούμενο χρόνο. Από την συγκεκριμένη ρύθμιση εξαιρούνται μισθωτοί και συνταξιούχοι με εισόδημα κάτω των 12.000€, καθώς η συγκεκριμένη κατηγορία απαλλάσσεται ούτως ή άλλως. Είναι άξιο να σημειωθεί πως εν τούτοις, μειώσεις των μισθών θα υπάρξουν αφού υφίσταται φορολογίες για παροχές σε είδος που λαμβάνουν από τον εργοδότη τους, όπως για παράδειγμα, οι πληρωμές παιδικών σταθμών ή ενοικίων, τα δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων και τα εταιρικά αυτοκίνητα. Οι «ανοικτοί λογαριασμοί» του 2014 και τα «ραβασάκια» του 2015 δημιουργούν ένα νέο τοπίο με καινούργιες προδιαγραφές και απαιτήσεις για τους φορολογούμενος της χώρας.

Οι υποχρεώσεις του 2015

Νέα χρονιά εισήλθε δημιουργώντας και νέες υποχρεώσεις για τους φορολογούμενους πολίτες υπό νέες συνθήκες. Το «πάγωμα» του φόρου υπεραξίας συνοδεύει η κατάργηση του αντικειμενικού προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος των αγροτών, καθώς θα τεθεί σε ισχύ το σύστημα εσόδων – εξόδων ενώ παράλληλα θα καταργηθεί ο συμπληρωματικός φόρος για τα εισοδήματα από ενοίκια τα οποία επιβαρύνονται με συντελεστή 1,5% για εκμισθωμένες κατοικίες έως 300 τ.μ. και 3% για εκμισθωμένα επαγγελματικά ή μη ακίνητα άνω των 300 τ.μ.. Ωστόσο οι καταργήσεις των φόρων αναπληρώνονται από καινούργιες επιβαρύνσεις που στρέφουν την κατ’ αρχήν σε όσους παρέχουν υπηρεσίες με δελτίο παροχής υπηρεσιών. Αναλυτικότερα, όσοι πληρώνονται με μπλοκάκιθα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ με 26%, ενώ το τέλος επιτηδεύματος αυξάνεται στα 650 από 500 ευρώ, σε αντίθεση με το 2014 κατά το οποίο ο μισθωτός που συμπλήρωνε το εισόδημά του μέσω κάποιου ελεύθερου επαγγέλματος χρησιμοποιώντας μπλοκάκι δύναται να επιλέξει, υπό προϋποθέσεις, να φορολογηθεί για το σύνολο των αποδοχών του ως μισθωτός.

Η αλλαγή της συγκεκριμένης διάταξης προβλέπει μεγαλύτερες επιβαρύνσεις για τα εισοδήματα του 2014 που θα παρουσιαστούν στις δηλώσεις του 2015. Διευκρινίζεται ακόμη πως στην νέα μεταρρύθμιση θα εντάσσονται πλέον και εκείνοι που αμείβονται με μπλοκάκι αλλά από έναν μόνο εργοδότη αλλά έχουν παραλείψει να δηλώσουν το σπίτι τους ως έδρα. Την ίδια στιγμή θεσπίστηκε ότι για την επόμενη χρονιά οι αποδείξεις αγορών που συλλέγονται θα πρέπει να αντιστοιχούν στο 10% του ετήσιου εισοδήματος, έναντι του 25% που ίσχυε έως τώρα. Στην σφαίρα των κυβερνητικών μεταρρυθμίσεων συμπεριλαμβάνονται και τα κέρδη των αγροτών τα οποία θα φορολογηθούν με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ, με την προϋπόθεση ότι το εισόδημα που θα δηλώσουν είναι μικρότερο από αυτό που προκύπτει βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης και πως θα δηλώσουν είτε ζημιές είτε μηδενικά εισοδήματα. Ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι που λαμβάνουν παροχές σε είδοςθα φορολογηθούν σύμφωνα με το προηγούμενο έτος, καταβάλλοντας χρήματα επί της αξίας της παροχής σε είδος τα οποία προβλέπονται να υπολογιστούν με συντελεστή ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος.

Οικονομικός απολογισμός

Σε εφαρμογή είχε τεθεί το 2014 η εγκύκλιος σύμφωνα με την οποία οι φορολογούμενοι μπορούν να ρυθμίσουν σε έως και 100 δόσεις με μειωμένο επιτόκιο 4,5% τις οφειλές τους. Η ρύθμιση ωστόσο, το ίδιο έτος υπό τις πιέσεις της ΤΡΟΙΚΑΣ, τροποποιήθηκε εξαιρώντας από την καταβολή και την κάλυψη των οφειλών τις δόσεις του ΕΝΦΙΑ όπως και τις μη ληξιπρόθεσμες οφειλές του φόρου εισοδήματος, της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, του τέλους επιτηδεύματος και του φόρου πολυτελούς διαβίωσης του 2014. Η αρχική ανταπόκριση των φορολογούμενων ανήλθε σε υψηλά ποσοστά καθώς περισσότεροι από 34.000 οφειλέτες, με οφειλές που ανέρχονταν πάνω από 5.000 ευρώ, πραγματοποίησαν ρύθμιση των οφειλών τους ύψους 785 εκατ. ευρώ προς τα ταμεία εντός των πρώτων 50 ημερών της εφαρμογής της Νέας Ρύθμισης Οφειλών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ, εκδόθηκαν 34.244 νέες αποφάσεις υπαγωγής για οφειλές καλύπτοντας χρέη άνω των 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,3 δισ. ευρώ αφορούν χρέη προς το Δημόσιο.

Σε αντίθεση όμως με την αρχική εκτίμηση των αρμόδιων υπουργείων αναφορικά με την αύξηση του ενδιαφέροντος όσο πλησιάζει η καταλυτική ημερομηνία υποβολής της υπαγωγής της νέας ρύθμισης (31 Μαρτίου), φαίνεται πως κατά τις γιορτές όπου οι οικονομικές υποχρεώσεις αυξήθηκαν, οι φορολογούμενοι πάτησαν «φρένο» στην διαδικασία ρύθμισης των οφειλών τους. Παρά την εντυπωσιακή πορεία των εισπράξεων φόρων στο α΄ εξάμηνο πέρυσι και τις αρχικές εκτιμήσεις για ρύθμιση χρεών προς τα ταμεία ύψους τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ, επιστρέφει η ανησυχία για τα κρατικά έσοδα με βασικό κατασταλτικό παράγοντα την «προεκλογική» αδράνεια στην οποία έχει επέλθει η κοινωνία. Για τον λόγο αυτό, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις εφορίες διαμορφώνεται πλέον σε 72,77 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 12,5 δισ. ευρώ προέκυψαν μέσα στο 2014. Το επιβαρυμένο οικονομικό κλίμα της χώρας τείνει να επηρεάσει το κλίμα των διαβουλεύσεων με την Τρόικα όπως και την ρευστότητα του δημοσίου που καλείται να «καλύψει» μισθούς και συντάξεις από το νέος έτος.

Μια προς μια καταρρίπτονται οι αρχικοί στόχοι που είχαν τεθεί από πλευράς της κυβέρνησης. Όπως αποφαίνεται, βάση των επίσημων στοιχείων, ενώ προβλέπονταν να εισπραχθούν 1,1 δισ. ευρώ από τα τέλη κυκλοφορίας εισπράχθηκαν κάτι λιγότερο από 1 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου. Επιπρόσθετα, η είσπραξη των δόσεων του ΕΝΦΙΑ «κόλλησε»κάτω και από 300 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας αμφιβολίες για την επίτευξη του σκοπού των 2,65 δισ. ευρώ έως τον Φεβρουάριο. Ανησυχίες εκφράζονται και για την πορεία είσπραξης του ΦΠΑ αφού αναστάλθηκε η πορεία της είσπραξής του κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, προδίδοντας την αδυναμία των φορολογουμένων να ανταπεξέλθουν στις νέα οικονομική πολιτική που ακολουθείται.