Τοποθέτηση του Ν. Συρμαλένιου για το ακτοπλοϊκό στην ημερίδα της Νάξου

Στην τοποθέτηση του στην Ημερίδα που έγινε στη Νάξο, με θέμα "Η Ακτοπλοϊα ως πυλώνας ανάπτυξης της οικονομίας των νησιών των Κυκλάδων" ο Νίκος Συρμαλένιος, μεταξύ άλλων ανέφερε:

"....Η Ακτοπλοϊα επιδεινώνεται χρόνο με το χρόνο. Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο χαρακτηριστικά, σε σχέση και με τις άλλες χώρες της Ε.Ε. Πρώτον, διενεργείται αποκλειστικά από ιδιωτικές εταιρείες και δεύτερον, κατέχει τα ακριβότερα εισιτήρια σε σύγκριση με αντίστοιχες αποστάσεις των άλλων χωρών...

Ουσιαστικά σήμερα η Ακτοπλοϊα έχει μετατραπεί σε ολιγοπώλιο υπό την ομπρέλα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, με ουρές κάποιες υπερχρεωμένες εταιρείες που σπρώχνονται εκτός αγοράς.

Αυτό το τοπίο που διαμορφώθηκε βαθμιαία όλα τα τελευταία χρόνια, παρήγαγε λιγότερα πλοία, μείωση δρομολογίων, ιδιαίτερα τους πέντε χειμερινούς μήνες από Νοέμβριο έως Μάρτιο, εκατοντάδες απλήρωτους ναυτικούς που βρίσκονται σε πολύ δεινή θέση. Παράλληλα, με τη βοήθεια και του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου, έσπρωξε στην ανεργία ακόμα περισσότερους ναυτικούς.

Η κατάσταση αυτή οξύνθηκε εν μέσω κρίσης και διαμόρφωσε ένα ακτοπλοϊκό τοπίο, που μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες γίνεται φιλικό προς τους πολίτες και τους εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες - τουρίστες, ενώ την υπόλοιπη περίοδο δημιουργεί σε ορισμένες περιοχές και νησιά, μεγάλη αγανάκτηση στους μόνιμους κατοίκους, που διεκδικούν το αυτονόητο δικαίωμα στη μετακίνησή τους, καθώς και των εμπορευμάτων.

Αυτό το τοπίο βρήκε η νέα κυβέρνηση, όταν ανέλαβε το τιμόνι της χώρας από τις 25/1. Από τότε άρχισαν να σκάνε στα χέρια της διάφορες νάρκες. Δεν είναι βεβαίως τυχαίο ότι π.χ. το διάστημα αυτό, έστω και δικαιολογημένα, έγιναν περισσότερες επισχέσεις εργασίας, απ´ όσες σωρευτικά τα πέντε τελευταία χρόνια. […]

Οι ναυτικοί βεβαίως απαλλάχθηκαν από τη θηλιά της επιστράτευσης, δεν απαλλάχθηκαν όμως από το βραχνά της απλήρωτης εργασίας, ούτε βέβαια από το φάσμα της ανεργίας.

Παράλληλα τοπικές κοινωνίες και ανάμεσα τους πολλά μικρά νησιά όπως π.χ. η Ανάφη, βλέπουν επιδείνωση στην ακτοπλοϊκή τους διασύνδεση, ενώ άλλα νησιά όπως οι δυτικές Κυκλάδες, η Σίκινος, η Φολέγανδρος κ.α., εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως νησιά β´ και γ´ ταχύτητας και κατηγορίας. Επιπλέον, υπήρξαν περικοπές δρομολογίων τόσο στη διασύνδεση των Κυκλάδων με τη Θεσσαλονίκη, όσο και με την Κρήτη.

Σε ό,τι δε αφορά το ακτοπλοϊκό δίκτυο, αυτό παραμένει δέσμιο παλαιών λογικών, εγκλωβισμένων στο σχεδιασμό των συμφερόντων των ακτοπλοϊκών εταιρειών, που εν πολλοίς αδιαφορούν για τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Δεν είναι δυνατόν να συνεχίζεται επί χρόνια ο ίδιος σχεδιασμός και προγραμματισμός, όπου για την ίδια διαδρομή να έχουμε περίπου ταυτόχρονες αναχωρήσεις, ενώ την επόμενη μέρα π.χ. να μην έχουμε καμία.[…]

Καλείται ακριβώς εδώ το κράτος να παίξει το ρυθμιστικό του ρόλο, προσανατολίζοντας την αγορά στην εξυπηρέτηση της οικονομίας, της τουριστικής ανάπτυξης, με κεντρικό στόχο την εξυπηρέτηση των αναγκών των τοπικών κοινωνιών.

Σε αυτές τις συνθήκες και με αυτά τα δεδομένα, έρχεται η πρότασή μας για τη δημιουργία του Δημόσιου - Κοινωνικού Φορέα Ακτοπλοϊας, ενός φορέα που δεν θα αναβιώσει αποτυχημένα μοντέλα του παρελθόντος, όπως πχ. η "Ελληνική Ακτοπλοϊα" ή Εταιρείες Λαϊκής Βάσης (άλλωστε μην ξεχνάμε ότι ακόμα και σημερινές εταιρείες όπως η ΝΕΛ και η ΑΝΕΚ, ξεκίνησαν ως τέτοιες).

Ο Φορέας αυτός, που δεν θα είναι αμιγώς κρατικός, αλλά πολυμετοχική Α.Ε., με πλειοψηφία του δημοσίου, αλλά και συμμετοχή της αυτοδιοίκησης, επιμελητηρίων, ακόμα και ιδιωτών, δεν θα καταργήσει τη σημερινή ιδιωτική αγορά, αλλά θα λειτουργήσει συμπληρωματικά, προφανώς και ανταγωνιστικά, κατά τα πρότυπα κάποιων σκανδιναβικών χωρών....

Θα διαθέτει δικά του πλοία, διαφόρων τύπων και μεγεθών, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες του ακτοπλοϊκού δικτύου. Ως Κοινοπραξία με συμμετοχή του δημοσίου, δικαιούται ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για κατασκευή νέων ή και επισκευή παλαιών πλοίων και μάλιστα σε ελληνικά ναυπηγεία, που τώρα φυτοζωούν.

Ο Φορέας αυτός που πρέπει να λειτουργήσει αυτοτελώς έξω από το ΥΝΑΙ, έχει να επιτελέσει δύο βασικά στόχους: α) Να δημιουργήσει ένα ελάχιστο δημόσιο δίκτυο ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, που παίρνοντας υπόψη και ήδη υπάρχουσες μελέτες της Αυτοδιοίκησης, των Επιμελητηρίων κλπ, θα ανταποκρίνεται στο ρόλο της Ακτοπλοϊας ως δημόσιο και κοινωνικό αγαθό και θα στοχεύει και στην κάλυψη συνδυασμένων μεταφορών αεροπορικών, υδροπλάνων κλπ. β) Να παρέχει συγκοινωνιακό έργο, είτε άμεσα με δικά του πλοία, είτε με λίζινγκ, είτε με εκμίσθωση του δικτύου σε ιδιωτικές εταιρείες.

Είναι προφανές ότι η παροχή του συγκοινωνιακού έργου από το Φορέα, θα έχει ως πρώτο στόχο την κάλυψη των γραμμών δημοσίου συμφέροντος, των λεγόμενων άγονων γραμμών και στη συνέχεια βεβαίως την επέκταση του στο συνολικό δίκτυο.

Όπως καταλαβαίνουμε όλοι, ο φιλόδοξος αυτός στόχος δεν είναι υπόθεση λίγων μηνών και μάλιστα όταν βρισκόμαστε στην πολύ δύσκολη σημερινή συγκυρία, όπου κάποιοι θέλουν να μας οδηγήσουν σε άτακτη υποχώρηση και στην αποδοχή του νεοφιλελεύθερου στάτους κβο, που ερήμην των λαών έχουν οικοδομήσει. Η δημόσια διαβούλευση όμως, πρέπει άμεσα να ξεκινήσει.

Στο μεταξύ έχουμε πολλά πράγματα να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τις άμεσες καθημερινές ανάγκες: Πρώτον, να ολοκληρώσουμε το συντομότερο δυνατό την πληρωμή των απλήρωτων ναυτικών. Δεύτερον, να βρούμε λύσεις ακτοπλοϊκής κάλυψης όλων των νησιών, με λογικότερη επιλογή την επέκταση των σημερινών γραμμών και δρομολογίων προς τα απομονωμένα νησιά και λιμάνια. Τρίτον, να δημιουργήσουμε τους όρους ανασχεδιασμού των ωραρίων και προγραμμάτων αφιξοαναχωρήσεων. Τέταρτον, να εντάξουμε όλα τα δρομολόγια σε on line σύστημα, κατά τα πρότυπα των αεροπορικών εταιρειών, έτσι ώστε να διευκολυνθεί ο προγραμματισμός επισκεψιμότητας των χιλιάδων τουριστών.

Μπορεί όλα τα παραπάνω να σας φαίνονται ανέφικτα. Αυτό όμως για μας είναι το μεγάλο στοίχημα. Είμαι αισιόδοξος, ότι με τη βοήθεια του λαού θα τα καταφέρουμε...!..."