Τα απορρίμματα μπορούν να παράξουν πλούτο

Εφ’ όλης της ύλης, για τα ζητήματα διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά και πιο συγκεκριμένα, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, όσον αφορά στα πρόστιμα των ανοιχτών ΧΑΔΑ, τοποθετήθηκε ο αν. υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Γιάννης Τσιρώνης.

Σε πρόσφατες δηλώσεις του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ, κ. Τσιρώνης, μίλησε για τον νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ), για τη μέχρι στιγμής πρόοδο των πρόοδο των Περιφερειακών Σχεδίων, για την «πληγή» των «τσουχτερών» προστίμων, που βαραίνουν τη χώρα για τους ανοιχτούς ΧΑΔΑ, ενώ αναφέρθηκε τόσο στις νέες, αυξημένες ευθύνες των ΟΤΑ στη διαχείριση απορριμμάτων, όσο και στα προβλήματα των νησιωτικών περιοχών.

Παράλληλα, τόνισε την αξία και τα οφέλη της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, μέσω της εκπαίδευσης, κυρίως στις μικρές ηλικίες, προκειμένου να αναπτυχθεί μελλοντικά, μία περισσότερο αυξημένη περιβαλλοντική συνείδηση.

Αυστηρά πρόστιμα λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης

Ο κ. Τσιρώνης δήλωσε, σχετικά με το μείζον οικονομικό ζήτημα των προστίμων, τα οποία έχουν επιβληθεί στην Ελλάδα, μέσω των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και αφορούν στη συνέχιση της λειτουργίας των παράνομων χωματερών (ΧΑΔΑ), πως αφενός το συνολικό ποσό των επιβαλλόμενων ποινών έχει καταφέρει να απομειωθεί τουλάχιστον κατά 4 εκατομμύρια ευρώ, ενώ επέρριψε ευθύνες, αναφορικά με την αυστηροποίηση των προστίμων, στην ολιγωρία προγενέστερων καθεστώτων, καθώς, όπως σημείωσε, δεν αρκεί πλέον να ξεκινήσει μία αποκατάσταση, για την παύση του προστίμου, αφού υπό αυτή τη συνθήκη θα έπρεπε να είχαν σταματήσει τα πρόστιμα.

Ο αν. υπουργός ανέφερε, πως «συνεχίζονται οι αποκαταστάσεις σε όλες τις περιπτώσεις, με εξαίρεση την Πελοπόννησο [...] Η αυστηροποίηση έχει να κάνει με την έλλειψη εμπιστοσύνης. Οι Ευρωπαίοι αν δεν δουν ζυγολόγια και νόμιμες εγκαταστάσεις, θα συνεχίσουν να επιβάλουν πρόστιμα ύψους 80.000 για κάθε ενεργό ΧΑΔΑ και 40.000 για κάθε μη αποκαταστημένο. Υπάρχουν ΧΑΔΑ απενεργοποιημένοι, ωστόσο συνεχίζουμε να πληρώνουμε, καθώς δεν έχει υπάρξει πιστοποίηση της παύσης λειτουργίας και αποκατάστασής τους».

Όσον αφορά στα νησιά και κυρίως για 20 νησιά με λιγότερους από 600 κατοίκους, που υφίστανται τις ίδιες αυστηρές ποινές της τάξεως των 80.000 ευρώ, παρ’ όλο που υπάρχουν σοβαρά πρακτικά προβλήματα στη διαχείριση των απορριμμάτων και την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ, ο κ. Τσιρώνης μίλησε αόριστα για ελπίδα ελαστικοποίησης των προστίμων από το τμήμα περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τέτοιου είδους περιοχές.

Ευθύνη στο Δήμο, αλλά και στον πολίτη

Παράλληλα, σύμφωνα με τον νέο ΕΣΔΑ, οι Δήμοι αναλαμβάνουν, πλέον, τη μεγαλύτερη ευθύνη στη διαχείριση των απορριμμάτων. «Όταν μιλάμε για διαλογή στην πηγή και για πρόληψη, μόνο σε επίπεδο δήμων μπορούμε να μιλάμε. Πρόληψη κάνει ο πολίτης και πρόληψη και διαλογή στην πηγή κάνει ο δήμος. […] Τα εργοστάσια που προέβλεπε ο παλιός ΕΣΔΑ, αφορούσαν σύμμικτα απορρίμματα. Εάν ένας δήμος έχει βιοαπόβλητα, μπορεί να τα διαχειριστεί επί τόπου. Το πρόβλημα είναι να μην τα μπερδέψουμε. Είναι προφανές ότι οι μεγάλοι παραγωγοί, ή ο δήμος ή τα σχολεία επί τόπου θα συλλέγουν και θα πωλούν καθαρό αλουμίνιο, καθαρό γυαλί, καθαρό χαρτί. Αλλιώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος. [...] Αυτό γίνεται στις περισσότερες προηγμένες χώρες. Αφού ο κάτοικος κατεβάζει καθαρό γυαλί, και ο δήμος το συλλέγει, τι νόημα έχει να μεταφέρεται σε μία κεντρική δομή; Δεν είναι κάτι φιλόδοξο. Τα χρήματα που χρειάζονται για τις δομές συλλογής χωριστών αποβλήτων, είναι πολύ λιγότερα από αυτά που χρειάζονται οι βαριές βιομηχανικές μονάδες που προβλέπονταν. ΑΝ τα 900 εκ. του ΕΣΠΑ φτάνουν για τις κεντρικές μονάδες, οπωσδήποτε φθάνουν και περισσεύουν, όταν ο πολίτης κάνει αυτό που πρέπει: συλλέγει χωριστά».

Χωρίς καθυστερήσεις η κατάθεση των ΠΕΣΔΑ

Αναφορικά με την πορεία των ΠΕΣΔΑ, ο κ. Τσιρώνης σημείωσε, πως δεν υπάρχουν ουσιαστικές καθυστερήσεις στην κατάθεσή τους, ξεκαθαρίζοντας, πως όσο περισσότερο καθυστερήσει η έγκριση του ΠΕΣΔΑ, τόσο θα καθυστερήσει και η εκταμίευση των κονδυλίων για τους δήμους της εκάστοτε Περιφέρειας.

Ωστόσο, όπως δήλωσε το ΥΠΕΚΑ δεν αντιτίθεται στην πρακτική των ΣΔΙΤ. «Σε σχέση με τη χρηματοδότηση, δεν έχουμε καμία δουλειά στο να κρίνουμε εάν θα είναι ΣΔΙΤ, δημόσια ή ιδιωτική επιχείρηση. Ασχολούμαστε με την τιμή και τη διαστασιολόγηση. Δική μας δουλειά είναι αν ένα έργο είναι σωστά χωροθετημένο, αν είναι περιβαλλοντικά ορθό, και αν διαφυλάσσεται το δημόσιο συμφέρον. Αν μία σύμβαση προβλέπει 100 ευρώ ανά τόνο, είναι τρομακτικά πολλά λεφτά. Τα απορρίμματα μειώνονται συν τω χρόνω, ακόμα και από τον ίδιο τον κατασκευαστή. Δεν μπορούμε να έχουμε συμβάσεις με βάση τις σημερινές ποσότητες, για τα επόμενα 28 χρόνια, αφού τα επόμενα 10 χρόνια χάρη στην τεχνολογία, ο στόχος είναι να μην έχουμε απορρίμματα. Η εγγυημένη ποσότητα είναι πρόβλημα, αφού ο εκάστοτε δήμος, πέραν του ότι δεν έχει τα απαιτούμενα χρήματα, θα αναγκαστεί να μην κάνει ποτέ ανακύκλωση».

Πηγή εσόδων και απασχόλησης η σωστή διαχείριση απορριμμάτων

Παράλληλα, ο κ. Τσιρώνης τόνισε την ευαισθησία που επιδεικνύουν οι Έλληνες στο θέμα των απορριμμάτων, τονίζοντας, πως χρειάζεται ενθάρρυνση, εκπαίδευση, όπως και στροφή στις παιδικές ηλικίες. «Μεγάλος αριθμός “πράσινων σημείων”, που θα δημιουργηθούν, θα είναι στα σχολεία. Τα παιδιά μπορούν να αποκτήσουν κίνητρο. An μειώσουμε το πρώτο εξάμηνο κατά 5-10% τις ποσότητες των απορριμμάτων, αυτό σε δημοτικά τέλη μπορεί να μην έχει άμεσο αποτέλεσμα, ωστόσο για ένα παιδί ένα χαρτζιλίκι της τάξης του ενός ή δύο ευρώ είναι σημαντικό. Όπου έχει εφαρμοστεί είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα», υπογράμμισε, καταλήγοντας, πως «τα πράσινα σημεία θα φέρουν πολύ σοβαρά αποτελέσματα, αφού, πέρα από τα 900 εκ. υποδομών που διατίθενται από το νέο ΕΣΠΑ, αναμένεται να υπάρξει τζίρος 1,5 δισ. και να δημιουργηθούν 16.000 νέες θέσεις εργασίας, τα επόμενα 5 χρόνια στη χώρα μας. Τα απορρίμματα μπορούν να παράξουν πλούτο για τη χώρα».