Ενίσχυση του ρόλου των ΟΤΑ στις συγκοινωνίες

Τη δυνατότητα, όσον αφορά στην σύναψη συμβάσεων με το Ελληνικό Δημόσιο, με σκοπό την εκτέλεση ακτοπλοϊκού έργου, δίνει η τροποποίηση του νόμου 2932/2001, η οποία περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου, που θέτει προς ψήφιση το Υπουργείο Ναυτιλίας.

Ένα πάγιο αίτημα των νησιωτικών Δήμων, φαίνεται να λαμβάνει υπόψιν και να ικανοποιεί το Υπουργείο Ναυτιλίας, καθώς εντός του νομοσχεδίου με τίτλο Μεταρρύθμιση του Συστήματος Εποπτείας και Ελέγχου του Ελληνικού Λιμενικού Συστήματος και άλλες διατάξεις», περιλαμβάνεται ρύθμιση, που δίνει τη δυνατότητα, τόσο στους ΟΤΑ, όσο και σε άλλους φορείς, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, με την οποία λειτουργούν.

Αξίζει να σημειωθεί, πως εντός της συγκεκριμένης διάταξης, ορίζεται, πως η σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο, μπορεί να γίνει από κοινού, από περισσότερους από δύο φορείς.

Τι προβλέπει το άρθρο 42 του νομοσχεδίου

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο άρθρο 42 του σχεδίου νόμου, περί «Μεταρρύθμισης του Συστήματος Εποπτείας και Ελέγχου του Ελληνικού Λιμενικού Συστήματος και άλλες διατάξεις»,  «Στο άρθρο όγδοο του Νόμου 2932/2001 “Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών στις θαλάσσιες ενδομεταφορές – Σύσταση Γενικής Γραμματείας Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής – Μετατροπή Λιμενικών Ταμείων σε Ανώνυμες Εταιρείες και άλλες διατάξεις.” (ΦΕΚ Α’ 145) προστίθεται 15η παράγραφος ως εξής:

“15. Αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της πρώτης παραγράφου του παρόντος άρθρου, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής δύναται μετά από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (Σ.Α.Σ) να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις με το Δημόσιο, Ο.Τ.Α ή και με φορείς του δημόσιου τομέα της παρ. 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982, μεμονωμένα ή από κοινού, διάρκειας ενός έως πέντε ετών για την αποκλειστική εξυπηρέτηση συγκεκριμένης γραμμής ή γραμμών. Στις προγραμματικές συμβάσεις του προηγούμενου εδαφίου επιτρέπεται και η συμμετοχή κοινωφελών δημοτικών και κοινοτικών επιχειρήσεων, αναπτυξιακών ανωνύμων εταιρειών, επιχειρήσεων Ο.Τ.Α. ειδικού σκοπού, με οποιαδήποτε νομική μορφή και αν λειτουργούν, επιχειρήσεων των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, των Περιφερειακών Ταμείων Ανάπτυξης, επιμελητηρίων, επιστημονικών φορέων δημοσίου δικαίου, Ερευνητικών Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων (Ε.Π.Ι.), συνεταιρισμών, ενώσεων συνεταιρισμών και εργοδοτικών και εργατοϋπαλληλικών ενώσεων.

Οι ανωτέρω συμβάσεις υπόκεινται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία. Στις προγραμματικές συμβάσεις των προηγούμενων εδαφίων απαραίτητα ορίζονται το αντικείμενο της σύμβασης, ο σκοπός και το περιεχόμενό τους, ο προϋπολογισμός τους, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των συμβαλλομένων, το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης, οι πόροι από τους οποίους θα καλυφθούν οι αναλαμβανόμενες οικονομικές υποχρεώσεις και η διάρκεια της σύμβασης. Επίσης ορίζεται το όργανο παρακολούθησης της εφαρμογής της και οι αρμοδιότητές του, καθώς και ρήτρες σε βάρος του συμβαλλόμενου που παραβαίνει τους όρους της προγραμματικής σύμβασης. Σε περίπτωση κατά την οποία συμβαλλόμενος σε προγραμματική σύμβαση του παρόντος άρθρου αναθέσει σε τρίτον τη διαχείριση, εκμετάλλευση και εκτέλεσή της, η ανάθεση γίνεται σύμφωνα με τη νομοθεσία που διέπει τον κατά τη σύμβαση υπόχρεο συμβαλλόμενο. Οι συμβαλλόμενοι φορείς για την εκτέλεση των προγραμματικών συμβάσεων του παρόντος άρθρου μπορεί να χρηματοδοτούνται και μέσω προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται αμιγώς από εθνικούς πόρους, τον Τακτικό Προϋπολογισμό ή άλλα εθνικά ή περιφερειακά προγράμματα, καθώς και από τους προϋπολογισμούς των συμβαλλόμενων φορέων. Είναι δυνατή η χρηματοδότηση των συμβαλλομένων και από φορείς του δημόσιου τομέα που δεν μετέχουν στην προγραμματική σύμβαση”.»

Θετική ανταπόκριση από εκπροσώπους των νησιών

Όπως ορίζεται στην ανωτέρω διάταξη, οι ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, καθώς επίσης τα Νομικά Πρόσωπα αυτών, φορείς, όπως τα Επιμελητήρια, ή σωματεία, μπορούν να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις με το Ελληνικό Δημόσιο, προκειμένου να χρηματοδοτούν, είτε από ίδιους πόρους, είτε μέσω εθνικών ή Ευρωπαϊκών προγραμμάτων, για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένης ακτοπλοϊκής γραμμής ή γραμμών.

Όπως τονίζεται στην αιτιολογική έκθεση του Υπουργείου, «ενισχύεται η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στην αντιμετώπιση των συγκοινωνιακών αναγκών των νησιών. Συγκεκριμένα, με το άρθρο 42 θεσμοθετείται η δυνατότητα κατάρτισης προγραμματικών συμβάσεων ανάμεσα στο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και σε φορείς του δημόσιου τομέα με αντικείμενο την κάλυψη των θαλάσσιων συγκοινωνιακών αναγκών των νησιών».

Σύμφωνα με τα σχόλια νησιωτικών Δήμων και εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της νησιωτικής Ελλάδας, τα οποία κοινοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου διαβούλευσης, η οποία ωστόσο έληξε στις 9 Μαΐου, η συγκεκριμένη ρύθμιση αντιμετωπίστηκε με ανακούφιση, καθώς αποτελούσε πάγιο αίτημα, καθώς αποτελεί μοναδική ευκαιρία, προκειμένου τα ίδια τα νησιά, να διαμορφώνουν τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια, πάντα έπειτα από τη σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών.

Πιο συγκεκριμένα, σχολίασε στο πλαίσιο της διαβούλευσης και το Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών, το οποίο μάλιστα πρότεινε και περαιτέρω βελτιώσεις. «Το Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών, βλέπει θετικά και στηρίζει το συγκεκριμένο άρθρο 42. Το άρθρο 42 του σχεδίου νόμου έρχεται προς συμπλήρωση του άρθρου 2 παράγραφος 3 του νόμου 2932/2001 και καλύπτει ένα κενό δεκαετιών στην ελληνική νομοθεσία. Θεωρούμε αυτονόητο και απόλυτα θετικό να έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση τη δυνατότητα σύναψης σύμβασης σχετική με το σχέδιο νόμου. Θα προτείναμε επιπλέον, στις προγραμματικές συμβάσεις του προηγούμενου εδαφίου, να επιτρέπεται και η συμμετοχή Εταιριών πού συμμετέχουν δήμοι, με οποιαδήποτε νομική μορφή και αν λειτουργούν, αρκεί να είναι μέλη οι δήμοι τους οποίους αφορά η σύναψη σύμβασης», επισήμανε.