Έξυπνα νησιά

Με την παρουσία σαράντα περίπου εκπροσώπων των Ευρωπαϊκών νησιών από την Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Αγγλία, Γερμανία, Δανία, Σουηδία, Φινλανδία, Ολλανδία και Κροατία πραγματοποιήθηκε στις 21 και 22 Ιουνίου στην Αθήνα το 1ο Φόρουμ για τα Έξυπνα Νησιά με πρωτοβουλία του Δικτύου Αειφόρων Νήσων Αιγαίου και Ιονίου ΔΑΦΝΗ και του Ενεργειακού Γραφείου Αιγαίου.

Η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε από δημάρχους των ελληνικών νησιών, στελέχη των νησιωτικών περιφερειών και από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) που ήταν κι εκ των συνδιοργανωτών. Τονίζεται πως, στο Φόρουμ συμμετείχε και ο δήμαρχος Μήλου, Γεράσιμος Δαμουλάκης.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η ανάδειξη των δυνατοτήτων των νησιών

Όπως τόνισε κατά την έναρξη των εργασιών ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης, η ενίσχυση του θεσμικού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στα νησιά αλλά και η διεύρυνση των οικονομικών τους δυνατοτήτων, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την επίτευξη του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης στις νησιωτικές περιοχές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη.

Από τη μεριά της, η διευθύντρια του Ιδρύματος Friedrich Ebert στην Ελλάδα, που ήταν επίσης εκ των συνδιοργανωτών, σημείωσε ότι το Φόρουμ των Ευρωπαϊκών Έξυπνων Νησιών είναι μια ευκαιρία να προβληθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο το δυναμικό που υπάρχει στις νησιωτικές περιοχές για καινοτόμες, οικολογικές και οικονομικά συμφέρουσες εφαρμογές σε τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η εξοικονόμηση ενέργειας, τα έξυπνα δίκτυα, οι πράσινες μεταφορές, η διαχείριση του νερού και των αποβλήτων, ο εναλλακτικός τουρισμός, η βιώσιμη γεωργία και η γαλάζια ανάπτυξη.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως, την πρωτοβουλία του Φόρουμ χαιρέτησαν επίσης ο Δήμαρχος Μήλου, Γεράσιμος Δαμουλάκης, πρόεδρος της Επιτροπής Τουρισμού της ΚΕΔΕ και ο Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ιονίων Νήσων, Αλέξανδρος Παρίσης ενώ στις εργασίες του διημέρου συμμετείχαν και εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Μικρών Νησιών, της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Νησιωτικών Επιμελητηρίων, καθώς και της Γερμανικής Εταιρείας για τη Διεθνή Συνεργασία (GIZ). Από την πλευρά των διοργανωτών το Ενεργειακό Γραφείο Αιγαίου εκπροσωπήθηκε από τον διευθυντή του Ηλία Ευθυμιόπουλο, ενώ το Δίκτυο ΔΑΦΝΗ από τον συντονιστή του Κώστα Κομνηνό.

Συνδιαμόρφωση διακήρυξης

Το Φόρουμ προσέφερε στις νησιωτικές τοπικές και περιφερειακές αρχές την ευκαιρία να ωριμάσουν περαιτέρω την Πρωτοβουλία για τα Έξυπνα Νησιά, φυσική συνέχεια της συστηματικής και πολυετούς συνεργασίας που έχουν αναπτύξει τα Ευρωπαϊκά Νησιά με την αρωγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Πρωτοβουλία για τα Έξυπνα Νησιά αντλεί έμπνευση από την Πρωτοβουλία για τις Έξυπνες Πόλεις και Κοινότητες και μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τις νησιωτικές αρχές στην κατάρτιση μιας ολοκληρωμένης, τοποκεντρικής και μετασχηματιστικής αναπτυξιακής ατζέντας που αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών, δημιουργεί βιώσιμη τοπική ανάπτυξη και ευημερία, βοηθώντας ταυτόχρονα την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει σε διάφορους τομείς πολιτικής, όπως ο μετριασμός και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η καινοτομία, η κυκλική οικονομία, οι βιώσιμες μεταφορές και η κινητικότητα κ.ά.

Δομικό στοιχείο των εργασιών του Φόρουμ αποτέλεσε η συνδιαμόρφωση από τους συμμετέχοντες της Διακήρυξης των Έξυπνων Νησιών, κείμενο που προσφέρει τη δυνατότητα σε όσους εργάζονται στο τοπικό επίπεδο να εκφράσουν τη θέση τους σχετικά με το ρόλο, τις προκλήσεις αλλά και το δυναμικό των νησιών να μετατραπούν σε τόπους – πρότυπα μιας έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης. Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν μέσα στο επόμενο διάστημα να επικοινωνήσουν το περιεχόμενο της Διακήρυξης στις τοπικές αρχές, καθώς και σε εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα, ακαδημαϊκούς φορείς και την κοινωνία των πολιτών των επιμέρους νησιών, ώστε να διασφαλιστεί η αξιοποίηση όλων των δυνατών συνεργειών μέσω της πλέον διευρυμένης διαβούλευσης των εμπλεκόμενων φορέων.

Με το βλέμμα στην Ευρώπη

Παράλληλα, οι συμμετέχοντες αποφάσισαν τη διοργάνωση εκδήλωσης προς τα τέλη φθινοπώρου στις Βρυξέλλες με στόχο να παρουσιάσουν τη Διακήρυξη των Έξυπνων Νησιών στα Ευρωπαϊκά όργανα και τους εμπλεκόμενους φορείς, να ενημερώσουν σχετικά με καινοτόμα έργα που ήδη υλοποιούνται στα ευρωπαϊκά νησιά και να συζητήσουν με τους αρμόδιους για τη χάραξη πολιτικής φορείς τις δυνατότητες των νησιών να συμβάλλουν στη μετάβαση της Ευρώπης σε μια οικονομία χαμηλή σε άνθρακα, κυκλική και χωρίς αποκλεισμούς.

Τέλος συζητήθηκε η ανάγκη δημιουργίας συντονιστικού οργάνου που θα προωθεί τα συμφέροντα των τοπικών νησιωτικών αρχών και φορέων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, θα διευκολύνει τις συνεργασίες για υλοποίηση έργων στα Ευρωπαϊκά νησιά και θα λειτουργεί ως δομή υποστήριξης της Γραμματείας του Συμφώνου των Νησιών σε στενή συνεργασία με το νέο Σύμφωνο των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια.

Οι συμμετέχοντες και ο σκοπός

Σύμφωνα με την επίσημη σελίδα του δικτύου, “Σκοπός του ΔΑΦΝΗ είναι η προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης στα νησιά του Αιγαίου. Σύμφωνα με το καταστατικό η αειφόρος ανάπτυξη συνδέεται άμεσα: (α) με την ισόρροπη ανάπτυξη των νησιών (β) με την προώθηση των ήπιων πηγών ενέργειας γ) με τη χωρική οργάνωση και τον έλεγχο της δόμησης (δ) με τη διατήρηση της φύσης και των μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων (ε) με τη στήριξη του ποιοτικού τουρισμού και των μορφών εναλλακτικού τουρισμού (στ) με τον προγραμματισμό βασικών έργων υποδομής στο νησιωτικό χώρο όπου η περιβαλλοντική συνιστώσα θα είναι ουσιαστική (ζ) με την προώθηση των νέων τεχνολογιών, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας (η) με την ενθάρρυνση της συμμετοχής των πολιτών (θ) με την ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης (ι) με την συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς και σχήματα”.

Σε αυτό το δίκτυο συμμετέχουν συνολικά 33 νησιωτικοί Δήμοι και δύο Περιφέρειες όπως αναφέρονται παρακάτω: “Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου καθώς και οι Δήμοι: Αίγινας, Αλοννήσου, Αμοργού, Άνδρου, Αντιπάρου, Θήρας, Ίου, Καλύμνου, Κέας, Κιμώλου, Κύθνου, Κω, Λειψών, Λέσβου, Λήμνου, Μήλου, Μυκόνου, Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Νισύρου, Πάτμου, Πάρου, Ρόδου, Σαμοθράκης, Σικίνου, Σίφνου, Σκοπέλου, Σκύρου, Σύρου – Ερμούπολης, Τήλου, Τήνου, Ύδρας, Φολεγάνδρου, Φούρνων – Κορσεών και Χίου”.