Απαιτείται ισχυροποίηση της πρόληψης για τα θαλάσσια απορρίμματα

"Αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση σε θεσμικό επίπεδο έχει επαρκές γενικό πλαίσιο για την πρόληψη και διαχείριση των θαλάσσιων απορριμμάτων, ωστόσο, για να είναι δυνατή η αποτελεσματική εφαρμογή πολιτικών θα πρέπει να διερευνηθούν διεξοδικότερα θέματα που αφορούν στην απόρριψη, παραμονή, μεταφορά, συγκέντρωση των θαλάσσιων απορριμμάτων, ειδικά στη Μεσόγειο και, βέβαια, να εφαρμόσουμε συγκεκριμένες και όχι γενικόλογες δράσεις", δήλωσε νωρίτερα ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, που συνεχίζεται σήμερα στην Μάλτα και έχει ως θέμα τα απορρίμματα στο θαλάσσιο περιβάλλον και τη στρατηγική της ΕΕ για τα πλαστικά.

Το πρόβλημα των θαλάσσιων απορριμμάτων αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα. Ήδη, στο θαλάσσιο περιβάλλον υπάρχουν 150 εκατ. τόνοι πλαστικού, οι οποίοι έως το 2050 αναμένεται να ξεπεράσουν σε ποσότητα ακόμη και τα αλιεύματα!

Με γνώμονα τα παραπάνω, "ο στόχος μείωσης του 30%, φαίνεται σε πρώτη φάση ιδιαίτερα φιλόδοξος. Και αυτό διότι δεν συνδέεται με ένα επίπεδο αναφοράς και δεν καθορίζεται ποιοι τύποι πλαστικών απορριμμάτων καλύπτονται", επεσήμανε ο Αν. ΥΠΕΝ  και πρόσθεσε ότι "η μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων θα πρέπει να εστιάσει στις χερσαίες πηγές, τη ναυτιλία και την αλιεία, δίνοντας έμφαση καταρχήν στην πρόληψη της ρύπανσης και στη δημιουργία οικονομικών κινήτρων για ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση, καθώς και αντικινήτρων για την απόρριψη. Τα μέτρα αυτά πρέπει να προσδιοριστούν και να εφαρμοστούν άμεσα κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής των πλαστικών προϊόντων".

Διευκρίνισε δε, ότι "πρόληψη σημαίνει μικρότερο όγκο απορριμμάτων, αλλά και μείωση πιθανών κινδύνων μέσω της μείωσης χρήσης επικίνδυνων ουσιών. Μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά την ποσότητα των θαλάσσιων απορριμμάτων χρησιμοποιώντας για παράδειγμα τα εργαλεία της νομοθεσίας για τα απόβλητα, την ολοκληρωμένη διαχείριση και την ανακύκλωση, τη διαχείριση νερού και την οδηγία για τα αστικά λύματα".

Ωστόσο, ο Σωκράτης Φάμελλος επεσήμανε την ανάγκη να αρθούν τεχνικοί και διοικητικοί περιορισμοί, οι οποίοι αυτή τη στιγμή εμποδίζουν την ανακύκλωση πλαστικών και γενικά την κυκλική οικονομία και να δημιουργηθούν τα αντίστοιχα οικονομικά κίνητρα και αντικίνητρα, τα οποία θα προωθούν τη χρήση ανακυκλώσιμων πλαστικών έναντι των μη ανακυκλώσιμων, υπογραμμίζοντας ότι η νέα στρατηγική για τα πλαστικά και οι πολιτικές ανακύκλωσης έχουν σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη και δημιουργούν πράσινες θέσεις εργασίας.

"Η επερχόμενη στρατηγική για τα πλαστικά, η οποία θα βασιστεί στις αρχές της κυκλικής οικονομίας, θα πρέπει να στοχεύσει αφενός στην πρόληψη της χρήσης και την μείωση του όγκου των πλαστικών που καταλήγουν ως απορρίμματα και αφετέρου να εξασφαλίσει ότι τα πλαστικά που τελικά απορρίπτονται έχουν τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον, δίνοντας έμφαση στις προδιαγραφές της παραγωγικής διαδικασίας", πρόσθεσε.

Συνεπώς, νέα βήματα στην κατεύθυνση αυτή για την ευρωπαϊκή πολιτική θα ήταν τα ακόλουθα, σύμφωνα με τον Αν. ΥΠΕΝ:

1. Η αντιμετώπιση των θεσμικών και τεχνικών περιορισμών για την ανακύκλωση πλαστικών, και η προώθηση κοινών ευρωπαϊκών ρυθμίσεων.

2. Η παροχή κινήτρων για την τόνωση της αγοράς δευτερογενών πλαστικών, όπως κοινά πρότυπα και φορολογικά/οικονομικά κίνητρα για τα ανακυκλώσιμα πλαστικά

3. Η ανάπτυξη προτύπων/κατευθυντήριων γραμμών για (α) τα βιοδιασπώμενα πλαστικά, (b) για τη συλλογή και διαχωρισμό των πλαστικών απορριμμάτων, και (γ) για τον οικολογικό σχεδιασμό (eco-design) των πλαστικών προϊόντων.

4. Η διαμόρφωση πλαισίου για τη βελτίωση των συσκευασιών, ούτως ώστε η ανακυκλωσιμότητα των υλικών συσκευασίας να έχει την ίδια βαρύτητα με άλλα κριτήρια σχεδιασμού, όπως η ασφάλεια του προϊόντος, ο χρόνος παραμονής στο ράφι και το μάρκετινγκ.