Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων απασχόλησε ΚΕΔΕ και Υπ. Περιβάλλοντος

«Για την Αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα να βρεθεί μία ριζική λύση στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων και να γίνει μία νέα δημιουργική επανεκκίνηση στο διάλογο με το υπουργείο στη βάση της σύνθεσης». Με αυτή την επισήμανση ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλης άνοιξε τη συνεδρίαση του ΔΣ της Ένωσης η οποία πραγματοποιήθηκε παρουσία του Αν. υπουργού Περιβάλλοντος Σ. Φάμελλου, με αντικείμενο το ζήτημα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.

Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Πατούλης συμφώνησε με τον κ. Φάμελλο να συσταθεί μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου μία κοινή ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή εκπροσώπων της ΚΕΔΕ, του υπουργείου και των ΦΟΔΣΑ προκειμένου να διαβουλευθούν και να καταλήξουν σε κοινές θέσεις επί των νέων θεσμικών ρυθμίσεων που προωθεί το υπουργείο.

Ο κ. Φάμελλος ενημέρωσε τον Πρόεδρο και τα μέλη του ΔΣ για τις δύο βασικές ρυθμίσεις που προβλέπει το νέο θεσμικό πλαίσιο και σχετίζονται με την νέα τιμολογιακή πολιτική για την ανακύκλωση, αλλά και την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας μέσω της αποτροπής της ταφής, με ταυτόχρονη κατάργηση της διάταξης του αρθ. 43 του ν.4042/2012 περί εφαρμογής του ειδικού τέλους ταφής.

Ο κ. Πατούλης τόνισε ότι πρέπει επιτέλους η πολιτεία να λάβει υπόψιν της τις θέσει της Αυτοδιοίκησης και υπογράμμισε πως μέχρι στιγμής δεν έχουν δοθεί στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, με ευθύνη της Πολιτείας, τα εργαλεία που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων αλλά αντίθετα απειλείται με πρόστιμα.

Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης υπογράμμισαν ότι είναι πρωταρχική ανάγκη και μείζον θέμα η έγκαιρη και επαρκής διασφάλιση της χρηματοδότησης των Δήμων για τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό που απαιτείται για να επιτευχθούν οι στόχοι της ανακύκλωσης. Παράλληλα ανέδειξαν ως μείζον πρόβλημα την έλλειψη προσωπικού αλλά και υποδομών υποδοχής των βιοαποβλήτων.

Σε αυτό το πλαίσιο εξέφρασαν τον προβληματισμό τους στον κ. Φάμελλο σχετικά με τον χρόνο έναρξης ισχύος της νέας τιμολογιακής πολιτικής τόσο ως προς τα βιοαπόβλητα όσο και ως προς τα ανακυκλώσιμα υλικά.

Ειδικότερα ζήτησαν να  μην εφαρμοστεί από την 1η Ιουλίου του 2019, όπως προβλέπει το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, αλλά όταν θα έχουν ολοκληρωθεί τα επιχειρησιακά σχέδια των συστημάτων διαχείρισης των ανακυκλώσιμων υλικών και συνεπώς θα έχει διασφαλισθεί η απαιτούμενη χρηματοδότηση.

Επιπρόσθετα το ΔΣ της Ένωσης ζήτησε από τον υπουργό να επανεξετάσει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΦΟΔΣΑ, επικαλούμενο και τις ήδη διατυπωμένες θέσεις της ΚΕΔΕ, σύμφωνα με τις οποίες θα προκύψουν δυσλειτουργίες και αδιέξοδα εάν εφαρμοστεί από τις 19 Ιανουαρίου του 2019, όπως προβλέπει το σχέδιο νόμου.

Στη συνεδρίαση τοποθετήθηκαν επίσης ο Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ Σ. Χιονίδης, ο οποίος εστίασε στην ανάγκη να γίνει ουσιαστική διαβούλευση με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και να δοθούν τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία στην Αυτοδιοίκηση και ο Πρόεδρος του ΕΟΑΝ Δ. Πολιτόπουλος.

Ο Αν. υπουργός Περιβάλλοντος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να εφαρμοστεί η νέα τιμολογιακή πολιτική για την ανακύκλωση λίγους μήνες αργότερα από την ημερομηνία που προβλέπεται. Παράλληλα δεσμεύθηκε ότι σύντομα θα είναι διαθέσιμα τα απαιτούμενα εργαλεία για την υλοποίηση της διαλογής στην πηγή από τους Δήμους, χωρίς αυτό να συνεπάγεται αύξηση του κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων αλλά και για ενίσχυση του προσωπικού στους ΦΟΔΣΑ.

«Από τη συμμαχία για την ανακύκλωση δεν μπορεί να λείπει κανείς»

Από την πλευρά του Υπουργείου Περιβάλλοντος, το στίγμα της πολιτικής της κυβέρνησης για το θέμα έδωσε ο Αν ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, που συμμετείχε στη συνεδρίαση της ΚΕΔΕ, μαζί με στελέχη του ΥΠΕΝ, του ΥΠΕΣ και του ΕΟΑΝ, προκειμένου να ενημερώσει τα μέλη της για τα ζητήματα που σχετίζονται με την ανακύκλωση, τη διαχείριση απορριμμάτων και ειδικότερα τις νέες ρυθμίσεις για την τιμολογιακή πολιτική της διαχείρισης των απορριμμάτων με κίνητρα για την ανακύκλωση, την διαλογή στην πηγή και την κυκλική οικονομία.

«Είναι πολύ σημαντική η κοινή μας προσπάθεια για να πετύχει και η Ελλάδα και η Αυτοδιοίκηση τους στόχους τους στην ανακύκλωση. Πρόκειται για μονόδρομο με δεδομένο ότι η χώρα μας διαθέτει υψηλότατο περιβαλλοντικό απόθεμα που αποτελεί ταυτόχρονα οικονομικό και αναπτυξιακό προϊόν», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αν. ΥΠΕΝ.

Και συνέχισε: «Ως πολιτεία και ως αυτοδιοίκηση οφείλουμε από κοινού να στηρίξουμε και να πολλαπλασιάσουμε αυτό το αναπτυξιακό προϊόν ώστε η χώρα να τροφοδοτήσει την κυκλική οικονομία και να αποκτήσει υπεραξία στην οικονομία της, ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια. Η διαχείριση των απορριμμάτων δεν προσθέτει μόνο περιβαλλοντικό απόθεμα, αλλά νέο προϊόν και νέα εργασία. Συμμαχούμε λοιπόν με την τοπική αυτοδιοίκηση και της δίνουμε τον πρώτο λόγο. Αυτή με τη σειρά της αναλαμβάνοντας τις ευθύνες και τις αρμοδιότητες που της αναλογούν, πρέπει να επενδύσει σε έργο και καινοτομία, να χρησιμοποιήσει όλα τα οικονομικά και θεσμικά εργαλεία που παρέχει το νέο θεσμικό πλαίσιο και πρέπει να επιτύχει τους στόχους της στον τομέα της ορθής διαχείρισης των απορριμμάτων».

Ειδικότερα, ο Σωκράτης Φάμελλος αναφέρθηκε στα οικονομικά εργαλεία που προβλέπονται για την αυτοδιοίκηση από τα Συστήματα και τους Φορείς Ανακύκλωσης, από τα Περιφερειακά προγράμματα (ΠΕΠ) για τη χρηματοδότηση των καφέ κάδων και της διαλογής στην πηγή οργανικών, από το ΕΣΠΑ για τις μονάδες επεξεργασίας, αλλά και των παρεχόμενων κινήτρων για την ανακύκλωση με το νέο θεσμικό πλαίσιο: «Περνάμε επίσης σε επίπεδο αυτοδιοικητικών φορέων σε ένα άλλο επίπεδο διοίκησης και επιχειρησιακής επάρκειας», τόνισε, προσθέτοντας ότι δεν είναι δυνατό να υπάρχουν για παράδειγμα Φορείς Διαχείρισης Απορριμμάτων χωρίς εργαζόμενους, που διαχειρίζονται έργα δεκάδων εκατομμυρίων και συντονίζουν τη διαχείριση απορριμμάτων σε επίπεδο Περιφέρειας ή Νομού, είτε Δήμοι που δεν διαθέτουν επιστημονικό προσωπικό για το σχεδιασμό της συλλογής – αποκομιδής των απορριμμάτων και της ανακύκλωσης. Αντίθετα, χρειάζεται καινοτομία, πληροφόρηση και κινητοποίηση των πολιτών και των επαγγελματιών και αξιοποίηση του νέου θεσμικού πλαισίου ώστε η χώρα να περάσει σε καινοτόμες πρακτικές που αφορούν στη διαχείριση των απορριμμάτων. 

Κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του ο Αν. ΥΠΕΝ δεν παρέλειψε να αναφέρει το γεγονός ότι η αλλαγή στη διαχείριση των απορριμμάτων δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά η ίδια συζήτηση διεξάγεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η διαχείριση των απορριμμάτων συνδέεται με το περιβάλλον, την οικονομία, τις τοπικές κοινωνίες και την εργασία. Στην νέα Οδηγία για τα απορρίμματα η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει το στόχο του 50% ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης σε προοπτική 20ετίας ενώ το όριο της ταφής περιορίζεται υποχρεωτικά στο 10%. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα σήμερα είναι περίπου στο 82%.

«Ως χώρα είμαστε ακόμα στην εκκίνηση και η απόσταση από τους ευρωπαϊκούς στόχους είναι τεράστια. Γι' αυτό δεν έχουμε περιθώριο πολιτικών συζητήσεων αλλά πρακτικών λύσεων όπως η ανακύκλωση των φυσικών χριστουγεννιάτικων δέντρων, η χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων σε χώρους συνάθροισης κοινού, δημόσιες υπηρεσίες, εμπορικά κέντρα, ξενοδοχεία, πλοία κλπ, και φυσικά η άμεση έναρξη της χωριστής συλλογής και κομποστοποίησης αποβλήτων τροφίμων και κλαδεμάτων». Συνεπώς, «ο πολλαπλασιασμός της ανακύκλωσης σε επίπεδο Δήμου, με βάση το τοπικό σχέδιο, είναι η μόνη λύση. Όλες οι υπόλοιπες πρωτοβουλίες μπορούν να λειτουργήσουν μόνο συμπληρωματικά», επεσήμανε.

Ενδεικτικά ο Σωκράτης Φάμελλος ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Οδηγία προβλέπει ότι το 100% του πλαστικού πρέπει να είναι ανακυκλώσιμο ενώ το 2030 το 50% της παραγωγής πλαστικού πρέπει να προέρχεται από ανακυκλώσιμο πλαστικό, το 2025 χρειάζεται να έχουμε κατακτήσει τον στόχο του 50% στην ανακύκλωση συσκευασιών πλαστικού και του 75% των πλαστικών περιεκτών νερού. Το 2030 αυτό το ποσοστό για τις πλαστικές φιάλες νερού πρέπει να είναι 90%. «Είναι σαφές ότι μιλάμε πλέον για αλλαγή της παραγωγικής λειτουργίας, της βιομηχανικής παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων και των πλαστικών μιας χρήσης», σημείωσε.

«Τώρα είναι η στιγμή να συνθέσουμε ως πολιτεία, Δήμοι και Συστήματα Ανακύκλωσης μια απόλυτα συνεκτική γραμμή, αλλιώς δεν θα πετύχουμε», είπε ο Αν. ΥΠΕΝ απευθυνόμενος στα μέλη του ΔΣ της ΚΕΔΕ. Τόνισε δε, το γεγονός ότι έχουν ενσωματωθεί σχεδόν όλες οι προτάσεις της Αυτοδιοίκησης σχετικά με ανακύκλωση. «Οι νομοθετικές ρυθμίσεις που έχουμε ανακοινώσει δίνουν πλέον τη δυνατότητα στους Δήμους και στους πολίτες να πληρώνουν χαμηλότερα δημοτικά τέλη με βάση την απόδοση της ανακύκλωσης. Και φυσικά να περιορίζουν στο 50% και το κόστος συλλογής μεταφοράς. Εισάγουμε δε και την εισφορά κυκλικής οικονομίας που θα αποτρέπει από την ταφή και θα μετατρέπεται 100% σε υποδομές ανακύκλωσης για τους Δήμους και τους πολίτες. Με αυτά τα εργαλεία η Αυτοδιοίκηση θα είναι επαρκής στις μεγάλες ανάγκες και υποχρεώσεις που προκύπτουν, και έτσι διασφαλίζεται και το συμφέρον των πολιτών», κατέληξε.