Ανακλήθηκε η μεταβίβαση μνημείων στο Υπερταμείο

Μια πρώτη σημαντική νίκη στον αγώνα υπεράσπισης των μνημείων, αρχαιολογικών χώρων, των μουσείων και των ακινήτων του ΥΠΠΟΑ από τη μεταβίβασή τους στο Υπερταμείο (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.) και ειδικότερα στη θυγατρική του Ελληνική Εταιρεία Ακινήτων Α.Ε., σημειώθηκε στις 21/1/2019, αναφέρει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.

Συγκεκριμένα στις 21-1-2019 εκδόθηκαν σε ΦΕΚ:

α) η απόφαση 91/17.1.2019 του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) με τίτλο «Παροχή εξουσιοδότησης προς τον Υπουργό Οικονομικών προκειμένου να ανακαλέσει εν μέρει την αριθμ. ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018/19.06.2018 απόφασή του, με την οποία μεταβιβάσθηκαν στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.» 10.119 ακίνητα κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου» - ΦΕΚ 55/Β/21.1.2019 και

β) η Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) του Υπουργείου Οικονομικών ΓΓΔΠ 0000548 ΕΞ (21.1.2019) με τίτλο «Μερική ανάκληση της με αριθμό ΥΠΟΙΚ0004586 ΕΞ2018/19.06.2018 απόφασης Υπουργού Οικονομικών (Β΄2320)» - ΦΕΚ 57/Β/21.1.2019.

Με την απόφαση του ΚΥΣΟΙΠ εξουσιοδοτήθηκε ο ΥΠΟΙΚ να «ανακαλέσει εν μέρει την με αριθμ. ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018/ 19.06.2018 (2320 Β’) απόφασή του, με την οποία μεταβιβάσθηκαν στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.» 10.119 ακίνητα κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, κατά το μέρος αυτής με το οποίο μεταβιβάσθηκαν στην εν λόγω ανώνυμη εταιρεία τα 2.330 ακίνητα», τα οποία ταυτοποιήθηκαν εκ των υστέρων από το Υπουργείο Πολιτισμού ότι είναι μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία και λοιπά ακίνητα αρμοδιότητας ΥΠΠΟΑ.

Με την ΥΑ του ΥΠΟΙΚ γίνεται η ανάκληση της μεταβίβασης στο Υπερταμείο για τα ακίνητα αυτά.

Το ΔΣ του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράζει την ικανοποίηση του για την εξέλιξη αυτή, απόρροια εν πολλοίς της πολύμηνης και συστηματικής προσπάθειας και της κινητοποίησης των μελών του σε όλη τη χώρα.

Ευχαριστούν θερμά για την συμβολή τους στην ευτυχή αυτή κατάληξη τους Δημάρχους Πατρέων και Σπάρτης, που συνυπέβαλαν μαζί με τον Σύλλογο την αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ των αποφάσεων μεταβίβασης, τους νομικούς συμβούλους κ. Χ. Χρυσανθάκη και Δ. Μπελαντή, τα σωματεία, τους δημοσιογράφους που συνέβαλαν στην ανάδειξη του προβλήματος όσους και όσες, εντός και εκτός ΥΠΠΟΑ, συμπαρατάχθηκαν με τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων για την επίλυση του μείζονος αυτού ζητήματος. Αναμένουμε τη δημοσιοποίηση του καταλόγου των ακινήτων που εξαιρούνται της μεταβίβασης.

Ο αγώνας, όμως, συνεχίζεται. Είναι επιτακτικό να παλέψουμε για να εξαιρεθούν και όσα μνημεία ή ακίνητα του ΥΠΠΟΑ περιλαμβάνονται στα 72.000 ακίνητα που έχουν μεταβιβαστεί στην ΕΤΑΔ (και δια αυτής στο Υπερταμείο) πριν το 2016 -όπως το Νομισματικό Μουσείο, το Φρούριο Ιτζεδίν στα Χανιά, το Μπούρτζι Ναυπλίου, τα 36 ακίνητα στην Πλάκα- αλλά και για τη θεσμική θωράκιση των μνημείων και των ακινήτων του ΥΠΠΟΑ, στο διηνεκές, από κάθε μεταβίβαση κυριότητας, νομής και διαχείρισης. 

Προστασία των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς

​Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, από την πλευρά του αναφέρει ότι εργάστηκε συστηματικά το τελευταίο εξάμηνο για την προστασία της κυριότητας και της διαχείρισης των αρχαιοτήτων και της εν γένει πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως  άλλωστε επιτάσσει το ελληνικό Σύνταγμα και αποτελεί πάγια βούληση της κυβέρνησης. Εκκινώντας από την ρητή εξαίρεση των ακινήτων αρμοδιότητας του Υπουργείου από τον κατάλογο των 10.119 της ΕΤΑΔ, βάσει του άρθρου 196 του ν. 4389/2016 και της Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018)  προχώρησε α) στην συστηματική καταγραφή και ταυτοποίηση των 2.330 κωδικών ακινήτων τα οποία απέστειλε στο Υπουργείο Οικονομικών και στη συνέχεια, β) στην οριστική θεσμική προστασία τους (ΦΕΚ Β 55 Απόφαση ΚΥΣΟΙΠ, 17.1.2019, ΦΕΚ 57 Απόφαση ΥΠΟΙΚ, 21.1.2019) σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών. Υπενθυμίζουμε ότι στην εξαίρεση περιλαμβάνονταν αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι,  μνημεία, μουσεία, υποδομές αρχαιοτήτων, απαλλοτριωμένα ακίνητα του ΥΠΠΟΑ και λοιπά πράγματα εκτός συναλλαγής που εξυπηρετούν δημόσιους σκοπούς του ν. 3028/2002.   

Η διενέργεια του ελέγχου υλοποιήθηκε υπεύθυνα και συστηματικά σε ελάχιστο χρόνο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου, οι οποίες εξήγαγαν πλήρη στοιχεία για την ταυτοποίηση υπαγόμενων ακινήτων σε καθεστώς εξαίρεσης από τη μεταβίβαση της κυριότητας, της νομής και της διαχείρισης.

Με τον τρόπο αυτό το Υπουργείο Πολιτισμού παρέμεινε προσηλωμένο στον οδικό χάρτη των ενεργειών που εξαρχής είχε εξαγγείλει, προκειμένου α) τα «εξαιρετέα» ακίνητα να αποκτήσουν τη νομική ιδιότητα των «εξαιρεθέντων», β) να καταγραφούν και ταυτοποιηθούν,  γ) να θωρακιστούν θεσμικά. Γι' αυτό και το Υπουργείο εργάστηκε απερίσπαστο, προκειμένου αυτές οι διαδικασίες να ολοκληρωθούν με τη συνεργασία των υπηρεσιών του σε όλη την επικράτεια, με ακρίβεια και χωρίς καθυστέρηση.

Σήμερα που ο κύκλος αυτών των ενεργειών έκλεισε με επιτυχία, επιβεβαιώνεται η σαφής από την πρώτη στιγμή θέση και βούληση του Υπουργείου Πολιτισμού και της κυβέρνησης, όπως έχει ανακοινωθεί σε σειρά ανακοινώσεων και δηλώσεων της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου, ότι η πολιτιστική κληρονομιά της χώρας και τα συνθετικά της στοιχεία αποτελούν πράγματα εκτός πάσης συναλλαγής με τρόπο αδιαπραγμάτευτο, καθώς συνδέονται εγγενώς με την εξυπηρέτηση πάγιων και θεμελιωδών δημόσιων σκοπών και αποτελούν, επιπλέον, αναπόσπαστα στοιχεία του σύγχρονου κοινωνικού κράτους.

Μετά τον ολοκληρωμένο κύκλο προστασίας, το Υπουργείο έχει ήδη ετοιμάσει μια επιπλέον νομοθετική ρύθμιση που θα ενταχθεί στο υπό ψήφιση σχέδιο νόμου του το οποίο έχει κατατεθεί στο κοινοβούλιο, για τη διεύρυνση του θεσμικού πλαισίου προστασίας της κυριότητας μνημείων ανεξαρτήτως χρονολόγησης, αλλά και αποκλειστικών δικαιωμάτων διαχείρισης και διοίκησης για μνημεία και εν γένει ακίνητα αρμοδιότητάς του, προς τον σκοπό της ασφάλειας δικαίου στο διηνεκές και του αποκλεισμού του κινδύνου χρήσης τους για σκοπούς αλλότριους του προορισμού τους.

Το Υπουργείο δίνει στη δημοσιότητα τον πλήρη κατάλογο των 2.330 ΚΑΕΚ, όπως εξαρχής είχε υποσχεθεί.

Για ακόμη μία φορά το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σημειώνει ότι η πολιτιστική κληρονομιά, ως δημόσιο κοινωνικό αγαθό εγγενώς συνδεδεμένο με τους θεμελιώδεις δημόσιους σκοπούς του κράτους, καθώς και οι υποδομές της, ως αναπόσπαστο στοιχείο του σύγχρονου κοινωνικού κράτους, αποτελούν αδιαπραγμάτευτες αξίες και τελούν εκτός πάσης συναλλαγής.​