Σ. Φάμελλος: “Δεν θα επιτρέψουμε νέα πρόστιμα για τα απορρίμματα”

Συζήτηση για την ανακύκλωση και τη διαχείριση απορριμμάτων, τις ρυθμίσεις για την τιμολογιακή πολιτική της διαχείρισης απορριμμάτων με κίνητρα για την ανακύκλωση, τη διαλογή στην πηγή και την κυκλική οικονομία, καθώς και την εφαρμογή του Ν. 4555/2018 για τη λειτουργία των ΦοΔΣΑ.

Ο Σωκράτης Φάμελλος παραβρέθηκε και πάλι στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, τονίζοντας ότι τα θέματα των στερεών αποβλήτων μπορούν να προχωρήσουν μόνο σε στενή συνεργασία με την πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση, της οποίας αποτελούν και αποκλειστική αρμοδιότητα.

"Οφείλουμε κεντρική διοίκηση και Αυτοδιοίκηση να εκπροσωπούμε τους πολίτες, στους οποίους δεν αρέσει το ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης στη διαχείριση των απορριμμάτων. Και δεν απολογούμαστε μόνο στα ευρωπαϊκά όργανα, αλλά και στην ελληνική κοινωνία, η οποία στη συντριπτική της πλειοψηφία τοποθετείται υπέρ της ανακύκλωσης. Οφείλουμε, λοιπόν, να κάνουμε ό,τι απαιτείται, και με το παραπάνω, για να μην υπάρξουν ποτέ ξανά νέα πρόστιμα για τη διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα", ανέφερε ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, απευθυνόμενος στα μέλη του Δ.Σ. της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).

Ευρωπαϊκά κονδύλια και πρόστιμα

"Κρινόμαστε καθημερινά από τους πολίτες, αλλά και από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς", συνέχισε ο Αν. ΥΠΕΝ, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα έχει ήδη μία Προειδοποιητική Επιστολή από την ΕΕ για παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, που αφορά στην Οδηγία του 1999 σχετικά με τη διάθεση ανεπεξέργαστων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής, πέρα από τα υψηλά πρόστιμα που έχει διαχρονικά πληρώσει για τους ΧΑΔΑ. Επίσης, έχει αποσταλεί στη χώρα μας Έγκαιρη Προειδοποίηση (early warning) σχετικά με τη σύνδεση του κόστους διάθεσης απορριμμάτων με την ανακύκλωση και την υγειονομική ταφή, ενώ για όλες τις χρηματοδοτήσεις της επόμενης προγραμματικής περιόδου του ΕΣΠΑ θα μπαίνει ως προαίρεση η διαλογή στην πηγή, η χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων και η χωριστή διαλογή οργανικού, σε ποσοστό ανά ΟΤΑ στο ύψος του 50%, ενώ θα παρακολουθείται η απόδοση του κάθε ΟΤΑ χωριστά στην ανακύκλωση υποχρεωτικά.

"Οφείλουμε λοιπόν να μην καθυστερούμε άλλο, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τα ευρωπαϊκά κονδύλια, και να αποτρέψουμε την πιθανότητα νέων προστίμων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο", σχολίασε ο Αν. ΥΠΕΝ, δηλώνοντας ξεκάθαρα στα μέλη του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ ότι ναι μεν η πολιτεία οφείλει να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση την Αυτοδιοίκηση, δημιουργώντας και νέες χρηματοδοτήσεις, ωστόσο το ΥΠΕΝ δεν θα επιτρέψει σε καμία περίπτωση και δεν θα συμβάλει με κανένα τρόπο στην επιβολή νέων προστίμων στη χώρα για το ζήτημα των απορριμμάτων.

Κίνητρα για την ανακύκλωση

Επίσης, ο Σωκράτης Φάμελλος ανέφερε ότι υπάρχουν από την πλευρά του Υπουργείου δύο νέες ρυθμίσεις που δημιουργούν κίνητρα για την ανακύκλωση, ως κομμάτι ενός ολοκληρωμένου σχεδίου: “Είναι σε όλους γνωστό ότι, με τον νέο εθνικό σχεδιασμό ο οποίος είναι σε αντιστοιχία με τον ευρωπαϊκό, οι δήμοι πρέπει να ανταποκριθούν σε τελείως διαφορετικές υποχρεώσεις, με γνωστές και δεδομένες τις αδυναμίες και τις ελλείψεις των δήμων, ως αποτέλεσμα και των μνημονίων και των μνημονιακών πολιτικών. Αυτό όμως δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για την επιβολή επιπλέον προστίμων και από την πλευρά μας θα κάνουμε τα πάντα για να το αποτρέψουμε. Η απάντηση και η λύση για να το πετύχουμε είναι τα επιχειρησιακά σχέδια των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης όσον αφορά την ανακύκλωση, οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την τιμολογιακή πολιτική και τα χρηματοδοτικά εργαλεία για τον εξοπλισμό των δήμων για τη διαλογή στην πηγή σε όλα τα επίπεδα”.

Στη συνέχεια, ο Αν. ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι τις επόμενες μέρες υπογράφεται η ΚΥΑ για την τιμολογιακή πολιτική, με αντικίνητρα για την ταφή και κίνητρα για την ανακύκλωση και κατάργηση του φόρου ταφής, τον οποίο αντικαθιστά με την εισφορά υπέρ της κυκλικής οικονομίας, επιδοτώντας ταυτόχρονα τους δήμους που παρουσιάζουν επιδόσεις στη διαλογή στην πηγή και στην επεξεργασία των βιοαποβλήτων: “Μια δυσκολία που αυτή τη στιγμή υπάρχει είναι η χρηματοδότηση των πράσινων σημείων και της κομποστοποίησης. Για την υπέρβαση των δυσκολιών και των χρονοβόρων διαδικασιών, το ΥΠΕΝ έχει επεξεργαστεί τη δημιουργία χωριστού χρηματοδοτικού εργαλείου για τον καφέ κάδο, τα απορριμματοφόρα, τους κλαδοτεμαχιστές και τον ανάλογο εξοπλισμό, μέσω του ΥΜΕΠΕΡΑΑ σε πρώτη φάση. Στην ουσία, δηλαδή, διαχωρίζουμε τη χρηματοδότηση των πράσινων σημείων από αυτή για τον καφέ κάδο, προκειμένου να ολοκληρωθούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα οι διαδικασίες και να αρχίσει η εκτροπή και η ξεχωριστή συλλογή του οργανικού για να ισχύσει και η νέα τιμολογιακή πολιτική. Ειδική χρηματοδότηση θα εξασφαλιστεί για τον καφέ κάδο για όλους τους ΟΤΑ της Αττικής, ενώ έχουμε ήδη ζητήσει για τις άλλες Περιφέρειες την ενεργοποίηση των ΠΕΠ, που έχουν κατανεμημένους πόρους. Παράλληλα, είναι έτοιμες κανονιστικές ρυθμίσεις που απλοποιούν την αδειοδότηση και τη χωροθέτηση των πράσινων σημείων και κατατίθενται την επόμενη βδομάδα προς ψήφιση”.

Ευθύνες της αυτοδιοίκησης

Αναφερόμενος στην αξιοπιστία των στοιχείων που δίνουν οι ΟΤΑ στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων, ο Σωκράτης Φάμελλος εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι “οι φορείς της Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ και ΦοΔΣΑ) θα διασφαλίσουν τη σωστή λειτουργία των εργαλείων που έχει θεσπίσει η πολιτεία για την παρακολούθηση των δεδομένων των στερεών αποβλήτων. Πλέον, υπάρχουν τα οικονομικά κίνητρα και εναπόκειται στην Αυτοδιοίκηση να διασφαλίσει την αξιοπιστία των στοιχείων. Δεν μπορεί το Υπουργείο να βάλει ελεγκτές για τον έλεγχο της αξιοπιστίας των στοιχείων της Αυτοδιοίκησης. Πρέπει οι ΟΤΑ και οι ΦΟΔΣΑ να μας παραδίδουν αξιόπιστα νούμερα για την παραγωγή και διαχείριση των απορριμμάτων”.

Κλείνοντας την τοποθέτηση του, ο Αν. ΥΠΕΝ στάθηκε στο ζήτημα του εξοπλισμού της ανακύκλωσης και του κόστους συλλογής-μεταφοράς και υπογράμμισε ότι πρέπει να γίνει μια συζήτηση σχετικά με τις ανάγκες της Αυτοδιοίκησης που καλούνται να καλύψουν τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Η συζήτηση αφορά πρώτα από όλα τους υπόχρεους, δηλαδή τους παραγωγούς προϊόντων, οι οποίοι πρέπει να αποδώσουν τον δημόσιο πόρο της ανακύκλωσης στην Αυτοδιοίκηση. Από την πλευρά της, η Αυτοδιοίκηση πρέπει να διαμορφώσει τις απαιτήσεις της. Η πολιτεία, στον εθνικό σχεδιασμό, έχει διαμορφώσει το πλαίσιο ικανοποίησης αυτών των αναγκών: “Συζητάμε εδώ και καιρό το πώς τα συστήματα θα παραδώσουν τον αναγκαίο εξοπλισμό στην Αυτοδιοίκηση και το οικονομικό αντάλλαγμα για τη συλλογή-μεταφορά που η Αυτοδιοίκηση διεκπεραιώνει για λογαριασμό των παραγωγών. Από την πλευρά της, η Αυτοδιοίκηση πρέπει να επιλέξει το σύστημα ανακύκλωσης που προτιμά και φυσικά να πιάσει σε κάθε ΟΤΑ τους ευρωπαϊκούς στόχους ανακύκλωσης”.

Επιχειρησιακός σχεδιασμός και πόροι

Την υιοθέτηση των προτάσεων της ΚΕΔΕ για ριζικές λύσεις στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων ζήτησε ο κ. Πατούλης από τον Αν. υπουργό Περιβάλλοντος

«Η χώρα δεν έχει το παραμικρό περιθώριο ανοχής. Απαιτούμε εδώ και τώρα λύσεις για να βγούμε από το αδιέξοδο», είπε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ.

Τον κώδωνα του κινδύνου για το μεγάλο περιβαλλοντικό έγκλημα που συντελείται σε πολλές περιοχές της χώρας στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, έκρουσε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλης κατά τη συνεδρίαση του ΔΣ της Ένωσης, παρουσία του Αν. υπουργού Περιβάλλοντος Σ. Φάμελλου.

Στην εισήγησή του ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ τόνισε πως χωρίς σαφή επιχειρησιακό σχεδιασμό και πόρους οι Δήμοι δεν μπορούν να πιάσουν τους στόχους της ανακύκλωσης και σημείωσε χαρακτηριστικά:

«Η ΚΕΔΕ πολύ έγκαιρα και τεκμηριωμένα έχει κάνει τις προτάσεις της, αλλά αγνοήθηκαν. Πρέπει να συμφωνήσουμε κ. Υπουργέ ότι οι ευθύνες είναι πρωτίστως του κεντρικού κράτους. Που ευκαιριακά «εκπονεί» σχεδιασμούς σε 4 τοίχους χωρίς καμία κοστολόγηση, χωρίς κανένα σχέδιο για την επίτευξη των στόχων που θέτει, χωρίς κανέναν μηχανισμό παρακολούθησης των αποτελεσμάτων. Αν θέλουμε να είμαστε αποτελεσματικοί πρέπει να δούμε με θάρρος τη νέα εποχή και να μιλήσουμε για κυκλική οικονομία, για πράσινη ανάπτυξη, για νέες θέσεις εργασίας. Γιατί αλλιώς τα σκουπίδια θα μας πνίξουν».