Άμεσα μέτρα για τη διαχείριση των ρεμάτων

Τη δρομολόγηση άμεσων μέτρων για την ορθή και αποτελεσματική διαχείριση των ρεμάτων στις περιοχές της χώρας ζητά με επιστολή της προς τα Υπουργεία Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Υποδομών, η Ομοσπονδία Υπαλλήλων Αιρετών Περιφερειών Ελλάδος.

Ακολουθεί αυτούσια η παρέμβασή τους.

“Να μην θρηνήσουμε άλλα θύματα”

Μπροστά στην αναμενόμενη αλλαγή του καιρού επανερχόμαστε για ακόμα μία φορά να επισημάνουμε τις αυτονόητες ενέργειες που πρέπει να γίνουν από την πλευρά των Περιφερειακών Αρχών αλλά και της κυβέρνησης για να μην θρηνήσουμε και άλλα θύματα και καταστροφές από πλημμύρες.

Και στα δύο προηγούμενα δραματικά περιστατικά της Μάνδρας το 2017 και της Κρήτης το 2019, (αλλά και σε ανύποπτο χρόνο) η Ομοσπονδία μας είχε παρέμβει με ανακοινώσεις και επιστολές προς τα αρμόδια υπουργεία και τις Περιφερειακές Αρχές, με συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλούνται σε παρόμοιες περιστάσεις.

Οι επεμβάσεις που έχουν γίνει στις φυσικές κοίτες των ρεμάτων, οι παράνομες ή και «νόμιμες» καταλήψεις τμήματος ή και ολόκληρης της κοίτης, που έχουν σαν αποτέλεσμα την μείωση ή και την κατάργηση της κοίτης των ρεμάτων, οι διευθετήσεις με πλακοσκεπείς ή κλειστούς αγωγούς ανεπαρκούς διατομής, οι τοπικές στενώσεις, τα μπαζώματα, η εναπόθεση σκουπιδιών κλπ είναι μερικά από όσα καταγράφονται στα ρέματα όλων των περιοχών, που σε συνδυασμό με αντιπλημμυρικά έργα που λείπουν ή είναι αποσπασματικά ή δεν συντηρούνται με επάρκεια οξύνουν το ζήτημα της αντιπλημμυρικής προστασίας και γενικότερα της προστασίας και θωράκισης από τα φυσικά φαινόμενα.

Συγκεκριμένα μέτρα

Με δεδομένο ότι η αρμοδιότητα της αστυνόμευσης και καθαρισμού των ρεμάτων έχει εξ ολοκλήρου περάσει στις Περιφέρειες χωρίς να έχουν εξασφαλισθεί τα απαραίτητα τεχνολογικά μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό θεωρούμε αναγκαία τη λήψη των παρακάτω άμεσων μέτρων:

• Την άμεση ανάθεση των απαραίτητων μελετών για την καταγραφή και δημιουργία μητρώου ρεμάτων σε κάθε Περιφερειακή ενότητα, ως βάση (προσβάσιμη στους υπαλλήλους) δεδομένων, καταγραφής (περιλαμβανομένων όλων των αυθαίρετων κατασκευών), αποτύπωσης, οριοθέτησης στο σύνολό τους, μελετών, έργων κλπ.

• Την ανάθεση μελετών οριοθέτησης και διευθέτησης των ρεμάτων κάθε Περιφερειακής ενότητας, με προτεραιότητα στα τμήματα των ρεμάτων πλησίον κατοικημένων περιοχών, όπου θα πρέπει να εξασφαλισθεί η ασφαλής λειτουργία τους σε πλημμυρικά φαινόμενα.

• Την εφαρμογή διαδικασίας υδραυλικού ελέγχου όλων των μη αδειοδοτημένων έργων και παρεμβάσεων εντός ρεμάτων, προκειμένου α) τα υδραυλικώς επαρκή να ελεγχθούν περιβαλλοντικά και να αδειοδοτηθούν και β) τα υδραυλικώς ανεπαρκή να αποξηλωθούν ή να αντικατασταθούν ή να συμπληρωθούν με νέα έργα.

• Νομοθετική ρύθμιση για την μεταβίβαση της αρμοδιότητας στους Δήμους ή τις Εταιρείες Ύδρευσης (ΔΕΥΑ κλπ, κατά περίπτωση) του καθαρισμού και της συντήρησης όλων των αντιπλημμυρικών έργων και των υπογειοποιημένων τμημάτων των ρεμάτων που βρίσκονται εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και χρησιμοποιούνται ως κοινόχρηστοι χώροι δημοτικής αρμοδιότητας, δεδομένου ότι σύμφωνα με το άρθρο 28 του Ν.1337/1983 «θεωρούνται ως κοινόχρηστοι χώροι που ανήκουν στον οικείο Δήμο ή Κοινότητα…» «κοινόχρηστοι χώροι μέσα σε εγκεκριμένα σχέδια πόλεων» «Ιδιωτικοί δρόμοι, πλατείες και λοιποί χώροι κοινής χρήσεως που έχουν σχηματιστεί με οποιονδήποτε τρόπο έστω και κατά παράβαση των κείμενων πολεοδομικών διατάξεων και που βρίσκονται μέσα σε εγκεκριμένα σχέδια πόλεων».

• Καθαρισμό των ρεμάτων σε ετήσια βάση.

• Κωδικοποίηση, προσαρμογή και απλοποίηση όλης της νομοθεσίας που αφορά στα ρέματα έτσι ώστε να τελειώσει πια το νομοθετικό χάος που υπάρχει με μια απαρχαιωμένη νομοθεσία (ΠΔ 18/21-03-24 & ΠΔ 24-2/25-02-32).

• Επιμόρφωση των υπαλλήλων.

• Σχεδιασμό έργων και υποδομών ενταγμένων σε ένα κεντρικό σχέδιο αντιμετώπισης των συνεπειών των φυσικών φαινομένων, με σκοπό να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες τους.

• Προτεραιότητα στη χρηματοδότηση αντιπλημμυρικών και άλλων έργων και υποδομών.

• Νομοθετική Ρύθμιση για την εκτέλεση με κατ’ εξαίρεση ταχείες διαδικασίες όλων επειγόντων έργων αποκαταστάσεων στις περιπτώσεις φυσικών καταστροφών.

• Στελέχωση των Τεχνικών Υπηρεσιών με μόνιμο προσωπικό, επιστημονικό και άλλο. Κάλυψη όλων των προϋποθέσεων για την απρόσκοπτη εργασία τους (μετακινήσεις, αποζημιώσεις, εξασφάλιση αναγκαίων πόρων κλπ).

• Εξασφάλιση του αναγκαίου και σύγχρονου εξοπλισμού, μέσων (υπηρεσιακά αυτοκίνητα, κατάλληλα ηλεκτρονικά μέσα κλπ).

Τα παραπάνω μέτρα θεωρούμε ότι είναι τα ελάχιστα αυτή την στιγμή, σε συνδυασμό με την ανάγκη για άμεση γνωστοποίηση στους πολίτες/δημότες των μέτρων που πρέπει να λαμβάνονται σε περιπτώσεις πλημμύρας και για πραγματοποίηση σεναρίων συναγερμού και ασκήσεων, στις πιο επικίνδυνες περιοχές σύμφωνα με τα σχέδια της Πολιτικής Προστασίας.

Ελλείψεις σε εξοπλισμό

Ταυτόχρονα οφείλουμε να αναδείξουμε την αναποτελεσματική διαχείριση των ρεμάτων εξαιτίας και της τεράστιας έλλειψης χειριστών και μηχανημάτων έργου από τις Περιφέρειες, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να γίνονται σημαντικές και επείγουσες εργασίες με αυτεπιστασία. Είναι απαράδεκτο να μην υπάρχει στον προγραμματισμό των Περιφερειακών Αρχών η προμήθεια του αναγκαίου μηχανολογικού εξοπλισμού και η απαίτηση για προσλήψεις όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων. Οι Περιφέρειες θα πρέπει να μπορούν να παρεμβαίνουν άμεσα και με ίδια μέσα προκειμένου να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες καταστροφικών φυσικών φαινομένων (πλημμύρες κ.α.), ήτοι να αποκαθιστούν την ασφάλεια στο επαρχιακό οδικό δίκτυο και την ομαλή λειτουργία πλημμυρισμένων ρεμάτων. Έχει αποδειχθεί ότι με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, έκτακτα φαινόμενα δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν άμεσα από εργολαβίες και αναθέσεις…

Η κατάσταση αυτή οξύνεται με την ερμηνεία των διατάξεων του Ν. 4412/16 που έχει δοθεί από διάφορες πράξεις (όπως 309/13, 56 και 382/17 κ.α.) του Ε΄κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, βάσει των οποίων ο καθαρισμός ρεμάτων και ο καθαρισμός τάφρων και πρανών οδοποιίας αντιμετωπίζονται ως «υπηρεσία» κι όχι ως «έργο», με αποτέλεσμα να μην εξασφαλίζεται η τήρηση των επίσημων προδιαγραφών (ΕΤΕΠ), η εφαρμογή των επίσημων τιμολογίων εργασιών καθώς και η ευθύνη εκτέλεσης και επίβλεψης των εργασιών από τεχνικούς υπαλλήλους.

Χρόνια τώρα κυβερνήσεις, Περιφερειακές και Δημοτικές Αρχές θυμούνται τα μέτρα αντιπλημμυρικής και αντισεισμικής θωράκισης μόνο όταν παρουσιάζονται τα λεγόμενα «ακραία» καιρικά και γεωλογικά φαινόμενα. Μόνο που τότε είναι αργά και θρηνούμε τις ανθρώπινες ζωές και τις υλικές ζημιές που καταγράφονται.

Διεκδικήσεις

Τα έργα αυτά και όλες οι βασικές υποδομές για μας αποτελούν προτεραιότητα και τα διεκδικούμε και στην κατάθεση των Τεχνικών Προγραμμάτων και στη σύνταξη των προϋπολογισμών και στους σχεδιασμούς που γίνονται και στο που κατευθύνονται οι χρηματοδοτήσεις τόσο του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων όσο και των Προγραμμάτων ΕΣΠΑ.

Στη κατεύθυνση αυτή έχουμε εκφράσει επανειλημμένα και τις προτάσεις μας για τη λειτουργία και την αξιοποίηση των Τεχνικών και λοιπών Υπηρεσιών των Περιφερειών με μοναδικό γνώμονα την κάλυψη των αναγκών των εργαζόμενων και των λαϊκών στρωμάτων, για να υπηρετούν το δικαίωμα στην δημόσια και δωρεάν υγεία, παιδεία, πρόνοια, ασφαλή μεταφορά, προστασία του περιβάλλοντος κλπ.