Ανίσχυρα Περιφερειακά Χωροταξικά έναντι του Εθνικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ ζητά η ΕΛΕΤΑΕΝ

Το αίτημα της ΕΛΕΤΑΕΝ, προκειμένου το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο για τις ΑΠΕ (ΕΧΣ-ΑΠΕ), να υπερισχύει των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων (ΠΧΠ), κυριαρχεί στις θέσεις της Ένωσης, σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση των προτάσεών της.

H ΕΛΕΤΑΕΝ ιδρύθηκε το 1990 με την ονομασία Ελληνική Εταιρεία Αιολικής Ενέργειας και μετονομάστηκε το 2005 σε Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας. Διατήρησε όμως την ακροστιχίδα ΕΛΕΤΑΕΝ ως διακριτικό της τίτλο. Από ίδρυσή της είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας WindEurope και λειτουργεί ως Εθνικός Εκπρόσωπός της στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με την Ένωση, κατά την τελευταία περίοδο έχουν εκδοθεί αρκετά νέα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (ΠΧΠ) και έχουν ολοκληρωθεί όλες σχεδόν οι μελέτες για όσα εκκρεμούν. Παράλληλα, αναμένεται η ανάθεση της υποστηρικτικής μελέτης για την αναθεώρηση του υφιστάμενου ΕΧΠ-ΑΠΕ. Τέλος, αναμένεται να εκπονηθεί η Εθνική Χωρική Στρατηγική για το Θαλάσσιο Χώρο και τα Θαλάσσια Χωροταξικά Σχέδια. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΛΕΤΑΕΝ διαβίβασε στη Κυβέρνηση τις αναλυτικές της θέσεις για τις αναγκαίες προσαρμογές και τροποποιήσεις.

«Να υπάρξει σαφής διάταξη ότι το ΕΧΠ είναι υπερκείμενο των ΠΧΠ»

Η ΕΛΕΤΑΕΝ σημειώνει τα εξής:

«Σε αρκετά από τα ΠΧΠ υφίστανται διατάξεις που καταφανώς έρχονται σε αντίθεση με τον υπερκείμενο σχεδιασμό, ήτοι το ΕΧΠ-ΑΠΕ, και τη νομοθεσία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ΠΧΠ Κρήτης που περιέχει διάταξη με την οποία προτείνεται κατεύθυνση για τον συλλήβδην αποκλεισμό των αιολικών πάρκων από τις περιοχές Natura (Κεφ. Γ, αρ. 6, παρ. 3). Ο οριζόντιος αυτός αποκλεισμός, εκτός από αντιεπιστημονικός, είναι αντίθετος προς το άρθρο 6 του ΕΧΠ-ΑΠΕ και προς την παρ. 8, του άρ. του ν. 1650/1986, όπως τέθηκε με το αρ. 5 του ν.3937/2011. Η ύπαρξη τέτοιων διατάξεων στο σώμα των Υπουργικών Αποφάσεων που εγκρίνουν τα ΠΧΠ δημιουργούν μεγάλη σύγχυση και τείνουν -αν και μη εφαρμοστέες- να λαμβάνονται υπόψη από τις δημόσιες υπηρεσίες κατά τη φάση εξέτασης συγκεκριμένων επενδύσεων.

Το μεγάλο αυτό πρόβλημα δεν θεραπεύεται από την μεταβατική διάταξη του άρ. 22 όλων των ΠΧΠ σύμφωνα με την οποία: «Οι τυχόν αντιφάσεις ή αποκλίσεις του παρόντος περιφερειακού χωροταξικού πλαισίου σε σχέση με τα υπερκείμενα εν ισχύ Γενικό και Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια, οι οποίες δεν αποτελούν εξειδικεύσεις/συμπληρώσεις αυτών, ισχύουν υπό τον όρο ενσωμάτωσής τους στα Πλαίσια». Αντιθέτως, η διάταξη αυτή δημιουργεί ασάφεια καθώς δεν έχει προσδιορισθεί στα θεσμικά υφιστάμενα κείμενα τι σημαίνει «εξειδίκευση/συμπλήρωση».Επιπλέον η εξειδίκευση/συμπλήρωση μπορεί να έρχεται σε αντίφαση μερική με το Ειδικό Πλαίσιο των Α.Π.Ε.ή και να οδηγεί σε ανατροπή κάποιων διατάξεών του, καθώς κάποιες από τις κατευθύνσεις που μπορεί να θεωρηθούν εξειδίκευση θα μπορούσαν επίσης να αμφισβητηθούν υπό την έννοια ότι αποτελούν τροποποίηση του ΕΧΠ.

Εκτός από την κατάργηση τέτοιων διατάξεων, απαιτείται επιπλέον να υπάρξει σαφής νομοθετική διάταξη που να τονίζει ότι το Ειδικό Πλαίσιο είναι υπερκείμενο των Περιφερειακών, και σε περίπτωση αντικρουόμενων διατάξεων, υπερισχύει το Eιδικό. Είναι κρίσιμο να επισημανθεί ότι η εφαρμογή διαφορετικών ερμηνειών της χωροταξικής νομοθεσίας ανά Περιφέρεια, εγκυμονεί τον κίνδυνο παρεισφρήσεως υποκειμενικών κριτηρίων στον περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασμό, προκαλώντας σύγχυση στην εφαρμογή λόγω θέσπισης αλληλοαναιρούμενων κανόνων ανά Περιφέρεια και αμφισβήτηση της εκφρασμένης πολιτικής της Ελληνικής Πολιτείας η οποία γίνεται μέσω του Γενικού και των Ειδικών Χωροταξικών. Ουσιαστικά ζητούμε να επανέλθει μια διατύπωση ανάλογη με την παρ. 3 του αρ. 9 του ν. 3851/2010 που είχε προσθέσει νέα παρ. 3 στο καταργηθέν πλέον άρθρο 9 του ν. 2742/1999».

Διευκρινίζοντας, μεταξύ άλλων, η ΕΛΕΤΑΕΝ τονίζει ότι:

«Ουσιαστικά ζητούμενα επανέλθει μια διατύπωση ανάλογη με την παρ. 3 του αρ. 9 του ν. 3851/2010 που είχε προσθέσει νέα παρ. 3 στο καταργηθέν πλέον άρθρο 9 του ν. 2742/1999: «Εγκεκριμένα Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης επιβάλλεται να τροποποιούνται ή να αναθεωρούνται προκειμένου να εναρμονίζονται προς τις κατευθύνσεις του Γενικού και των Ειδικών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης.

Στις περιπτώσεις ήδη θεσμοθετημένων Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, ρυθμιστικών σχεδίων, γενικών πολεοδομικών σχεδίων, ζωνών οικιστικού ελέγχου, Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών ή άλλων σχεδίων ή διαταγμάτων με τα οποία ορίζονται, εμμέσως ή αμέσως, χρήσεις γης ή τίθενται περιορισμοί ή κατευθύνσεις τέτοιου είδους, το περιεχόμενο των οποίων δεν καλύπτει επαρκώς τις κατευθύνσεις του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και μέχρι την εναρμόνισή τους προς τις κατευθύνσεις αυτές, η χωροθέτηση των έργων Α.Π.Ε. γίνεται με άμεση και αποκλειστική εφαρμογή των κατευθύνσεων του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ 2464 Β ́). Ειδικότερα, στην Αττική επιτρέπεται, κατά τα ανωτέρω, η εγκατάσταση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. κατά παρέκκλιση των διατάξεων των υποκείμενων σχεδίων χωροταξικού σχεδιασμού, στα οποία περιλαμβάνεται και το προεδρικό διάταγμα «Περί τροποποιήσεως των όρων δομήσεως των γηπέδων των κειμένων εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων και εκτός των ορίων των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών, του Νομού Αττικής» (707/Δ/ 13.12.1979) και κατ’ εφαρμογή του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.»

«Να ενσωματωθούν στην ΕΧΣ τα θαλάσσια αιολικά πάρκα»

Σε συνημμένο υπόμνημα της ΕΛΕΤΑΕΝ καταγράφονται και οι αναλυτικές παρατηρήσεις για το υφιστάμενο ΕΧΠ.

Αναλυτικά:

«Οι παρατηρήσεις αυτές – αν και επεκτείνονται ελαφρώς – δεν καλύπτουν αναλυτικά όλο το εύρος των θεμάτων που θα πρέπει να προωθηθούν με την αναθεώρησή του. Για παράδειγμα, η αναθεώρηση του ΕΧΠ-ΑΠΕ θα πρέπει να καλύψει σε επαρκές βάθος την ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων.

Φυσικά, τα θαλάσσια αιολικά πάρκα θα πρέπει να ενσωματωθούν και στην Εθνική Χωρική Στρατηγική για το Θαλάσσιο Χώρο και τα Θαλάσσια Χωροταξικά Σχέδια. Επειδή εκτιμάται ότι η Εθνική Χωρική Στρατηγική θα είναι έτοιμη πριν την αναθεώρηση του ΕΧΠ-ΑΠΕ, αυτή θα πρέπει να αποτελέσει βάση για τα σχετικά κεφάλαια του νέου ΕΧΠ, έτσι ώστε αυτό να αποτελέσει εργαλείο για την μεγάλη ανάπτυξη της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας. Η Ελλάδα όμως πρέπει να ξεκινήσει από τώρα την πολλά υποσχόμενη πορεία προς αυτό το στόχο ώστε να αναπτύξει έγκαιρα εγχώριες υποδομές κατασκευών και λειτουργίας αξιοποιώντας και την ναυπηγική της βιομηχανία, τα λιμάνια της, τις βιομηχανίες καλωδίων και τσιμέντου κλπ. και δρομολογώντας τις αναγκαίες επενδύσεις σε όλο το εύρος της εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας.

Αυτό έχουμε προτείνει να γίνει με την ανάπτυξη ενός ή περισσοτέρων μεγάλων έργων εμπορικής κλίμακας(τουλάχιστον π.χ. 300MW) σε μια εντοπισμένη ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου όπου,ανεξάρτητα από την αναθεώρηση του ΕΧΠ και την εκπόνηση των Θαλάσσιων Χωροταξικών, θα μπορούσε να εκπονηθεί μια εντοπισμένη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και να ακολουθήσει η σχετική διαδικασία ανάπτυξης. Πιστεύουμε ότι η μικρή επί της ουσίας κλίμακα των έργων αυτών σε σχέση με το σύνολο του θαλάσσιου χώρου, επιτρέπουν την ταχεία αυτή διαδικασία πριν την ολοκλήρωση της αναθεώρησης του ΕΧΠ-ΑΠΕ και της εκπόνησης των Θαλάσσιων Χωροταξικών».