Συνολική και σύγχρονη λύση για τα αυθαίρετα

Μεταβολές σχετικά με τα αυθαίρετα ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστής Χατζηδάκης, με κύριο στοιχείο την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου.

Στις σχετικές ανακοινώσεις προέβη ο υπουργός κατόπιν της συνάντηση του με τους προέδρους του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), κ. Γιώργο Στασινό, και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), κ. Στράτο Παραδιά, με τη συμμετοχή του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Δημήτρη Οικονόμου και του γενικός γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, κ. Ευθύμιου Μπακογιάννη.

Αναλογικές αυξήσεις στην καταβολή για την τακτοποίηση αυθαιρέτων

Μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης ο Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε:

«Σήμερα είμαι πολύ ικανοποιημένος, διότι έχουμε καταλήξει σε μια συνολική και σύγχρονη λύση για τα αυθαίρετα. Λύση η οποία είναι σύμφωνη και με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Λύση που παράλληλα βρίσκει τη συναίνεση σε μεγάλο βαθμό τόσο του ΤΕΕ όσο και της ΠΟΜΙΔΑ. Σε τι συνίσταται αυτή η λύση;

Πρώτα από όλα, θα δοθεί μια παράταση για την τακτοποίηση αυθαιρέτων μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2020. Η παράταση αυτή θα είναι η τελευταία παράταση για την κατηγορία 5, για τα βαριά αυθαίρετα. Από τον Ιούνιο και μετά δεν θα υπάρξει άλλη τέτοια δυνατότητα για αυτή τη συγκεκριμένη κατηγορία.

Δεύτερον, από το τέλος του Ιουνίου και μετά θα υπάρξει μια σφαιρική και μονιμότερη λύση για το ζήτημα των αυθαιρέτων. Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά της λύσης αυτής; Πρώτα από όλα, θα εξακολουθήσει να υπάρχει η κόκκινη γραμμή του 2011. Δηλαδή μιλάμε για αυθαίρετα που με βάση τους σημερινούς νόμους, τον νόμο του 2013 και τον νόμο του 2017, έχουν αναγνωριστεί ως αυθαίρετα και για τα οποία μιλάει έτσι κι αλλιώς η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Εκτός αυτού, θα συνδεθεί η τακτοποίηση των αυθαιρέτων από τον Ιούνιο και μετά με την έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου ή της ιδιοκτησίας. Επιπλέον, θα υπάρξει άλλη μια παράμετρος που έχει να κάνει με τα χρήματα που θα καταβάλλονται στο Δημόσιο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων. Δηλαδή από τον Ιούνιο του 2020 και μετά, όποιος δεν έχει μέχρι τότε τακτοποιήσει το ακίνητό του, θα καταβάλει 20% παραπάνω χρήματα για την τακτοποίησή του. Και για κάθε χρόνο περαιτέρω καθυστερήσεων θα καταβάλλεται ένα επιπλέον 5%. Δηλαδή αν καθυστερήσεις ένα χρόνο ακόμα, θα πληρώνεις 25%, αν καθυστερήσεις δυο χρόνια ακόμα 30%, κ.ο.κ.. Θεωρούμε ότι η ρύθμιση αυτή είναι δίκαιη και λειτουργική. Δίκαιη, διότι συνδέει το ύψος των χρημάτων που καταβάλλονται με την ταχύτητα, με την οποία κάποιος ιδιοκτήτης σπεύδει να τακτοποιήσει το ακίνητό του. Και λειτουργική, διότι το Υπουργείο αυτό, τουλάχιστον στο συγκεκριμένο ζήτημα, παύει να είναι Υπουργείο παρατάσεων και γίνεται ένα υπουργείο συνολικής ρύθμισης για τα αυθαίρετα. Ρύθμιση η οποία δεν είναι αποτέλεσμα συναλλαγής, αλλά αποτέλεσμα συνεννόησης. Επίσης έχει ως βάση το Σύνταγμα και τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αυτή είναι η βασική φιλοσοφία της ρύθμισης».

Ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου

Από την πλευρά του ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Δημήτρης Οικονόμου, ανέφερε σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου. Για τα νέα κτίρια, αυτά που κατασκευάζονται από εδώ και πέρα, η ηλεκτρονική ταυτότητα θα είναι σε επίπεδο κτιρίου. Αυτό είναι εύκολο γιατί υπάρχει πλέον μια άδεια συνολική, δεν υπάρχει καμιά πρακτική δυσκολία ή κάποιο ιδιαίτερο κόστος για να δηλώνεται με ενιαίο τρόπο όλο το κτίριο. Για τα παλαιότερα κτίρια πάλι στο τέλος θα καταλήξουμε σε ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, ασφαλώς θα προκύψει κι εκεί, αλλά με μια σταδιακή διαδικασία η οποία θα μπορεί να γίνεται κατά διηρημένη ιδιοκτησία. Δηλαδή όποιος έχει μια διηρημένη ιδιοκτησία και θέλει να κάνει μια μεταβίβαση ή για κάποιο άλλο λόγο ενδιαφέρεται, να το νοικιάσει ή οτιδήποτε, θα μπορεί να δημιουργήσει ηλεκτρονική ταυτότητα αποκλειστικά της διηρημένης ιδιοκτησίας του. Σιγά- σιγά θα προστίθενται και οι υπόλοιπες διηρημένες ιδιοκτησίες και στο τέλος πάλι θα έχουμε το συνολικό ακίνητο. Ο πρώτος που θα θέλει να κάνει μια τέτοια ηλεκτρονική ταυτότητα διηρημένης ιδιοκτησίας θα πρέπει να δηλώσει και το ποσοστό που του αντιστοιχεί σε χιλιοστά επί των κοινοχρήστων και αν υπάρχουν αυθαιρεσίες στα κοινόχρηστα, θα πρέπει να δηλώσει και τα κοινόχρηστα, δηλαδή να υπάρξουν σχετικά σχέδια. Αν υπάρχουν αυθαιρεσίες, δεν υπάρχει κάποια τέτοια υποχρέωση. Αυτό θα είναι θέμα μιας δήλωσης. Αν κάποιος σκόπιμα δεν το δηλώσει, θα το βρει μπροστά του αργότερα.

Ένα άλλο στοιχείο για το οποίο έχει γίνει μεγάλη συζήτηση, για το ποια δικαιολογητικά απαιτούνται. Και στις δύο περιπτώσεις θα απαιτούνται τα ίδια δικαιολογητικά. Γίνεται μία εξαίρεση για τη στατική επάρκεια, στην περίπτωση της διηρημένης ιδιοκτησίας, για μια πενταετία. Παραμένει όμως η υποχρέωση δήλωσης βεβαίωσης τρωτότητας. Αν η βεβαίωση τρωτότητας αναφέρει ότι υπάρχει πρόβλημα στατικότητας ή οτιδήποτε άλλο, προφανώς οποιοσδήποτε θέλει μπορεί να προχωρήσει και στο επόμενο στάδιο αμέσως. Αλλά δεν θα είναι υποχρεωτικό εξαρχής, διότι είναι μια βαριά διαδικασία και σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι απαραίτητη επί της ουσίας από την αρχή.

Ένα άλλο σημαντικό είναι ότι οι προβλεπόμενοι, από τη σημερινή νομοθεσία, έλεγχοι των δηλώσεων αυθαιρέτων σε ποσοστό 5% που δεν έχουν ενεργοποιηθεί, θα ενεργοποιηθούν πάρα πολύ γρήγορα. Θα γίνεται από ιδιώτες ελεγκτές δόμησης και προφανώς στην περίπτωση που θα εντοπίζονται αυθαιρεσίες θα υπάρχουν σοβαρές κυρώσεις τις οποίες θα τις μάθετε αναλυτικά.

Άρα αυτό το οποίο είναι βασικό στοιχείο της όλης προσέγγισης είναι η μη αναπαραγωγή του προβλήματος των αυθαιρέτων από εδώ και πέρα. Η ενεργοποίηση αυτών των ελέγχων μαζί με την ηλεκτρονική ταυτότητα σίγουρα μας δίνει τους μηχανισμούς που θα επιτρέπουν να ελέγχουμε ότι δεν θα έχουμε αυθαίρετα από εδώ και πέρα. Ή αν θα έχουμε από κάποιους, θα υπάρχουν αυστηρές κυρώσεις και θα μπορούν να αντιμετωπίζονται».

Υποστήριξη ΤΕΕ και ιδιοκτητών

Ο  πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Γιώργος Στασινός, είπε:

«Με την καλή συνεργασία που είχαμε με το Υπουργείο, με τον υπουργό, τον υφυπουργό και τους γενικούς γραμματείς και με την ΠΟΜΙΔΑ προχωρήσαμε ένα βήμα παραπέρα.

Τον Ιούνιο θα ισχύει η ταυτότητα κτιρίου και η ταυτότητα ιδιοκτησίας και σιγά-σιγά θα συμπληρώνεται και θα οδηγεί σε όλο το κτίριο. Είναι σημαντικό ότι και για τους ιδιοκτήτες θα υπάρχουν σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα τα σχέδια, όπως έχουν κατασκευαστεί τα κτίρια και τα διαμερίσματα. Έτσι θα έχουμε απόλυτα στοιχεία για το ποιος είναι ο κτιριακός πλούτος της χώρας, το οποίο ήταν και σημαντικό για να κάνουμε και τον αντίστοιχο σχεδιασμό.

Παράλληλα, με το σύστημα που θα ελέγχει το 5% των δηλώσεων δειγματοληπτικά και παράλληλα με το ηλεκτρονικό σύστημα καταγγελιών, το οποίο θα μπορεί οποιοσδήποτε να καταγγείλει κάποιον που χτίζει σήμερα αυθαίρετο και θα πηγαίνει ένας ελεγκτής δόμησης να το ελέγχει και θα έχει και βαριά πρόστιμα, νομίζω ότι με την κόκκινη γραμμή της 28ης 7ου του 2011, λύνουμε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που υπήρχε στη χώρας μας και ο καθένας πίστευε ότι μπορούσε να χτίζει αυθαίρετο και να μην τιμωρείται.

Ο συνδυασμός όλων αυτών των μέτρων θα μας οδηγήσει να μην θέλει ο κάθε πολίτης και να μην έχει καν στο μυαλό του κάποιος να χτίζει αυθαίρετο, γιατί θα του κοστίζει πάρα πολύ ακριβά και δεν θα υπάρχει ούτε μια περίπτωση να μην τον πιάσουν.

Πηγαίνουμε σε μια πολύ σημαντική ρύθμιση που προβλεπόταν και στους προηγούμενους νόμους. Σαν ΤΕΕ, είμαστε έτοιμοι να την εφαρμόσουμε. Είναι πολύ σημαντικό βήμα γιατί έτσι μόνον μπορούμε να αλλάξουμε νοοτροπία. Να ξέρει ο καθένας ότι δεν μπορεί να χτίσει αυθαίρετο και ότι θα του το κατεδαφίσουν κάποια στιγμή και ότι σε αυτό θα πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες όταν το χτίσει αυθαίρετα, και θα είναι αυστηρές οι ποινές και ότι θα υπάρχει μια κανονικότητα στη χώρα που ο καθένας θα είναι ίσος απέναντι στους νόμους».

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, Στράτος Παραδιάς, συμπλήρωσε: «Με τη νέα ρύθμιση, ταυτότητα κτιρίου θα αποκτά κάθε κτίριο που μεταβιβάζεται ολόκληρο καθώς και κάθε κτίριο που η πλειοψηφία των ιδιοκτητών του θα επιλέξει να αποκτήσει ταυτότητα για όλο το κτίριο αντί να πληρώνουν κάθε φορά μηχανικό για μία - μία ιδιοκτησία. Θα είναι ένα μέτρο χρήσιμο για την κοινωνία και ελπίζουμε ότι δεν θα προκύψει καμία επιβάρυνση για τους ιδιοκτήτες ακινήτων».