Ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού

Στην ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού προσβλέπει το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Τουρισμού, το οποίο τέθηκε από τις 24 Φεβρουαρίου 2020, σε δημόσια διαβούλευση, η οποία θα λήξει στις 9 Μαρτίου, με τίτλο «Ανάπτυξη καταδυτικού τουρισμού, ρυθμίσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα, ρυθμίσεις για κολυμβητικές δεξαμενές εντός τουριστικών καταλυμάτων, σήμα πιστοποίησης glamping και λοιπές διατάξεις».

Νέα τουριστική προοπτική δίνεται στις νησιωτικές και παράκτιες περιοχές της χώρας, με την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού, τομέας ο οποίος επιχειρείται να ενισχυθεί, με τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου, βάσει του σχεδίου νόμου, με το οποίο εισάγονται διατάξεις αναπτυξιακού χαρακτήρα.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, επιδιώκεται η βελτίωση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου και η εισαγωγή νέων ρυθμίσεων με στόχο την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού στη χώρα μας και την αξιοποίηση των συγκριτικών  πλεονεκτημάτων των υποθαλάσσιων περιοχών μας μέσα από την ανάδειξη και προβολή νέων τουριστικών προϊόντων.

Ο καταδυτικός τουρισμός, ως βασικός πυλώνας της τουριστικής βιομηχανίας διεθνώς και κλάδος με πολλαπλά οφέλη για την οικονομία μιας χώρας, μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών, στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Οι καταδύσεις αναψυχής είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς τα τελευταία χρόνια και απευθύνονται σε τουρίστες που ταξιδεύουν ειδικά για να καταδυθούν αναζητώντας κάθε φορά ελκυστικούς καταδυτικούς προορισμούς είτε ως μέρος των διακοπών τους είτε ως ξεχωριστή εμπειρία. Ως εκ τούτου, πολλές χώρες "διεκδικούν" μερίδιο σε αυτήν την αγορά τουριστών που δεν είναι συγκυριακοί και τυχαίοι, καταβάλλοντας κάθε προσπάθεια ανάδειξης και αξιοποίησης του φυσικού τους περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο της ανάπτυξης του καταδυτικού τουρισμού στη χώρα μας κρίνονται αναγκαίες ορισμένες τροποποιήσεις στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, που ρυθμίζει τις καταδύσεις αναψυχής στην Ελλάδα. Οι εισαγόμενες τροποποιήσεις στοχεύουν στην κατάργηση εμποδίων που είχαν ως  αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία της συγκεκριμένης δραστηριότητας.

Άρθρο 1

Ο καταδυτικός τουρισμός αποτελεί έναν ταχέως αναπτυσσόμενο κλάδο που μπορεί  να συνεισφέρει σημαντικά στην οικονομία μιας χώρας. Ο καταδυτικός τουρισμός, ως ειδικότερη μορφή του θαλάσσιου τουρισμού, έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης καθώς ο πλούτος των ελληνικών υποθαλάσσιων περιοχών μας μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο για εξερεύνηση από τους ενδιαφερόμενους δύτες-επισκέπτες.

Άρθρο 3

Ορίζονται τα μέρη εντός της ελληνικής επικράτειας εντός των οποίων επιτρέπεται να ασκείται ο καταδυτικός τουρισμός. Επίσης, απαριθμούνται οι περιοχές στις οποίες απαγορεύεται η άσκηση καταδυτικού τουρισμού.

Άρθρο 4

Συστήνεται για πρώτη φορά ένα μόνιμο, συμβουλευτικό, διυπουργικό όργανο στο Υπουργείο Τουρισμού, σκοπός του οποίου είναι να συνδράμει συμβουλευτικά τον Υπουργό Τουρισμού και μέσω αυτού την Πολιτεία στο σύνολό της, για την παρακολούθηση της πορείας και των εξελίξεων του κλάδου, τον σχεδιασμό της Εθνικής Στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού, καθώς και για τη δημιουργία ενός Εθνικού Δικτύου Καταδυτικών Αξιοθέατων.

Άρθρο 6

Περιγράφονται οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου για τον καταδυτικό τουρισμό (ΣΚΤ). Κύρια αρμοδιότητα του ΣΚΤ είναι η εισήγηση της Εθνικής Στρατηγικής Ανάπτυξης του Καταδυτικού Τουρισμού με τον σχεδιασμό των κατάλληλων δράσεων και η ενημέρωση του Υπουργού για όλα τα συναφή θέματα. Η δράση του οργάνου είναι εξωστρεφής, καθώς συνεργάζεται με συναρμόδια Υπουργεία, Περιφέρειες, επαγγελματικούς φορείς ή άλλους κοινωνικούς φορείς, με ιδρύματα/φορείς εκπαίδευσης και άλλες αντίστοιχες υπηρεσίες σε ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο.

Άρθρο 7

Προβλέπονται και ρυθμίζονται οι Επισκέψιμοι Ενάλιοι Αρχαιολογικοί Χώροι. Πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα υποβρύχια αξιοθέατα της χώρας, το οποίο συνιστά συγκριτικό πλεονέκτημα για την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού, λόγω του πλούτου των αρχαιοτήτων που βρίσκονται στο βυθό των ελληνικών  θαλασσών μας. Η φύλαξη των ΕΕΑΧ παραμένει αυστηρά στις αρμόδιες Αρχαιολογικές Αρχές συνεπικουρούμενες από τις Λιμενικές. Προβλέπονται επίσης ειδικοί περιορισμοί και κανόνες ασφαλείας, όπως η πριν από κάθε κατάδυση ενημέρωση της επιβλέπουσας τον χώρο Αρχής, η υποχρέωση εκκίνησης των  καταδυτικών σκαφών από μοναδικό σημείο φυλασσόμενο από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και κατάπλου στο ίδιο σημείο χωρίς προσέγγιση σε άλλο σκάφος ή χερσαίο σημείο, καθώς και το δικαίωμα των φυλάκων για σωματική έρευνα των επισκεπτών και έρευνα των αποσκευών τους στο σημείο αφετηρίας κατάπλου αλλά και οπουδήποτε κατά τον πλου εντός και εκτός του αρχαιολογικού χώρου.  

Άρθρο 8

Αξιοποιούνται για πρώτη φορά με ταυτόχρονη προστασία τους τα νεότερα ναυάγια. Στα ναυάγια ηλικίας άνω των 50 ετών που απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού  έχουν χαρακτηρισθεί ως πολιτιστικά αγαθά, δεν επιτρέπονταν έως σήμερα οι καταδύσεις αναψυχής. Με τη νέα ρύθμιση, απαγορεύονται οι ασυνόδευτες καταδύσεις αλλά επιτρέπονται οι καταδύσεις με συνοδεία από αναγνωρισμένους εν ενεργεία Παρόχους Καταδυτικών Υπηρεσιών Αναψυχής, εγγεγραμμένους στο μητρώο του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Αξιοποιείται με τον τρόπο αυτό ένα τόσο σπουδαίο καταδυτικό αξιοθέατο και ενισχύεται η προστασία του με την πρόβλεψη αυστηρών ποινών σε περίπτωση οποιασδήποτε επέμβασης, αλλοίωσης ή αφαίρεσης αντικειμένων στα ναυάγια ή τον βυθό πέριξ αυτών.

Άρθρο 9

Ρυθμίζεται για πρώτη φορά ο θεσμός των Ελεύθερων Τεχνητών Υποβρύχιων Αξιοθέατων. Με τη διάταξη αυτή και υπό τις αυστηρές προϋποθέσεις της υφιστάμενης νομοθεσίας για την πόντιση ναυαγίων και τεχνητών υφάλων, παρέχεται η δυνατότητα σε ενδιαφερόμενους (π.χ. δήμους, παράκτιες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις κ.λπ.) να δημιουργούν με δαπάνη τους τεχνητά υποβρύχια αξιοθέατα, όπως τεχνητά ναυάγια ή υποθαλάσσια έργα τέχνης, για την αύξηση της βιοποικιλότητας και καταδυτικής ελκυστικότητας θαλάσσιων περιοχών, χωρίς την καταβολή αντιτίμου στο Δημόσιο αλλά και χωρίς δικαίωμα είσπραξης εισιτηρίου για την επίσκεψη στα θεσπιζόμενα αυτά Ελεύθερα Τεχνητά Υποβρύχια Αξιοθέατα, που παραμένουν κοινόχρηστα και δωρεάν επισκέψιμα από όλους. Εισάγεται δε υποχρέωση των ιδιοκτητών τους, εφόσον τα αποκομίσουν, να επαναφέρουν αμέσως με δαπάνες τους τον βυθό στην πρότερη κατάσταση.

Άρθρο 11

Παρέχονται κίνητρα για τη δημιουργία Καταδυτικών Αξιοθέατων, ως αναγκαίας υποδομής, για την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού, την προστασία των Ενάλιων Αρχαιολογικών Χώρων και εν γένει του υποθαλάσσιου περιβάλλοντος. Η χωροθέτηση και η δημιουργία Αξιοθέατων Καταδυτικού Τουρισμού συνιστούν έργα αναπτυξιακού, πολιτιστικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα που θα δώσουν ώθηση στην ενίσχυση τόσο της περιφερειακής όσο και της εθνικής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό, τα έργα αυτά μπορούν να ενταχθούν σε εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή  προγράμματα για τη χρηματοδότησή τους.

Άρθρο 12

Προβλέπεται η παροχή καταδυτικών υπηρεσιών αναψυχής από καταδυτικά σκάφη διαμονής και διανυκτέρευσης (καταδυτικές κρουαζιέρες, live aboard). Πρόκειται για ένα καταδυτικό προϊόν υψηλής κερδοφορίας με μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης στη χώρα μας, λόγω των πολλών καταδυτικών προορισμών που διαθέτει και του πλούσιου υποθαλάσσιου περιβάλλοντος.

Άρθρο 16

Προστίθενται παράγραφοι, όπου προβλέπονται αυστηρές κυρώσεις για παραβάσεις σε χώρους καταδυτικών πάρκων και πρόσθετες κυρώσεις για τους Παρόχους Καταδυτικών Υπηρεσιών Αναψυχής για την τέλεση παραβάσεων εντός του χώρου των Ενάλιων Επισκέψιμων Αρχαιολογικών Χώρων, Νεότερων Ναυαγίων και Καταδυτικών Πάρκων, με στόχο την προστασία του Καταδυτικού Τουρισμού στη χώρα.