ΠΕΔΚΜ: Oμόφωνο «ΟΧΙ» των δημάρχων στο τέλος ταφής αστικών αποβλήτων

Την αναστολή της επιβολής του τέλους ταφής απορριμμάτων που επιβλήθηκε δια νόμου στους δήμους από την 1η Ιανουαρίου και την αναλογική κατανομή του ζητούν οι δήμαρχοι της Κεντρικής Μακεδονίας.

Σε ειδική συνεδρίαση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας που πραγματοποιήθηκε χθες με τηλεδιάσκεψη παρουσία του προέδρου της ΚΕΔΕ, Δημήτρη Παπαστεργίου, τονίστηκε ότι η επιβολή του τέλους είναι αφενός άδικη, καθώς εφαρμόζεται οριζόντια σε όλους τους ΟΤΑ, αλλά και δεδομένου ότι η αυτοδιοίκηση δεν έχει ουσιαστική αρμοδιότητα για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, αφετέρου θα επιβαρύνει σημαντικά τους προϋπολογισμούς των δήμων στη δύσκολη περίοδο που έχει διαμορφώσει η αύξηση του ενεργειακού κόστους. Οι προτάσεις αυτές της ΠΕΔ-ΚΜ, η οποία είναι η πρώτη περιφερειακή ένωση της χώρας που εξέτασε το θέμα, αναμένεται να κατατεθεί στην ΚΕΔΕ, προκειμένου να αποτελέσει τη βάση της συζήτησης σε εθνικό επίπεδο.

Σύμφωνα με τον νόμο από την 1η Ιανουαρίου 2022 επιβάλλεται τέλος ταφής για τις ποσότητες ανεπεξέργαστων αστικών αποβλήτων που διατίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής, καθώς και για τα υπολείμματα επεξεργασίας αστικών αποβλήτων που προκύπτουν από μονάδες επεξεργασίας αστικών αποβλήτων (Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), Μονάδες Επεξεργασίας Βιολογικών Αποβλήτων (ΜΕΒΑ), Μονάδες Μηχανικής Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΕΑ), και μονάδες αποτέφρωσης αστικών αποβλήτων). Υπόχρεοι καταβολής του τέλους ταφής είναι οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και οι ΟΤΑ α’ βαθμού ή τα νομικά πρόσωπα που ανήκουν σε αυτούς και ασκούν τις αρμοδιότητες διαχείρισης. Το τέλος ταφής ορίζεται σε 20 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων από 1/1/2022 και αυξάνεται ετησίως κατά 5 ευρώ ανά τόνο και έως την τιμή των 35 ευρώ ανά τόνο. Από την 1η Ιανουαρίου 2026 το τέλος ταφής ορίζεται σε 45 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται στην τιμή των 55 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2027, τιμή που παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη. Το τέλος ταφής αποδίδεται από τους παραπάνω υπόχρεους, σε ειδικό λογαριασμό που τηρεί για τον σκοπό αυτόν ο Εθνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ).

Με τα σημερινά δεδομένα το κόστος για τους δήμους της χώρας ανέρχεται σε 80 εκ. ευρώ για το 2022, που μαζί με το επιπλέον ενεργειακό κόστος που υπολογίζεται σε τουλάχιστον 120 εκ. εκτινάσσει το σύνολο της επιβάρυνσης στα 200 εκ. Για τους 38 δήμους της Κεντρικής Μακεδονίας το κόστος τους τέλους υπολογίζεται στα 13,5 εκ. ευρώ για την τρέχουσα χρονιά.

«Θεωρώ το τέλος ταφής -παρότι είναι ευρωπαϊκή πρακτική- τελείως άδικο να χρεώνεται στους δήμους, τους φορείς διαχείρισης και τους πολίτες. Κι αυτό γιατί αυτή η δεκαετής υστέρηση σε θέματα ανακύκλωσης στη χώρα δεν ευθύνη κυρίως των δήμων», σημείωσε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι το 85% των καθυστερήσεων ή των εμπλοκών στην κατασκευή της ΜΕΑ Δυτικής Θεσσαλίας αφορούσε σε οργανισμούς και φορείς πέρα και πάνω από τους δήμους. Δεδομένου ότι το τέλος ταφής είναι προαπαιτούμενο για να ξεκινήσει η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ανέφερε ότι δεν είναι εφικτή η κατάργηση, ούτε η αρχική πρόταση για αναστολή του για δύο χρόνια.

«Πρέπει ζητήσουμε να μπει δίκαια σε σχέση με τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί και για τα οποία δεν φταίνε κυρίως οι δήμοι. Ένα από αυτά τα δεδομένα είναι ότι πάρα πολλές μονάδες είναι σε φάση υλοποίησης. Θα μπορούσαμε να το συνδυάσουμε με τη φάση στην οποία βρίσκονται αυτές οι μονάδες, π.χ. να απομειωθεί το τέλος κατά 70% σε περιοχές όπου έχει συμβασιοποιηθεί η μονάδα. Να υπάρχει μία έκπτωση μικρότερη στις περιοχές που έχουν κάνει τα περιβαλλοντικά. Μία δεύτερη μείωση θα μπορούσε να γίνει σε σχέση με το αν δίνουμε κίνητρα για την ανακύκλωση και τι ποσοστά πετυχαίνουμε, προκειμένου από τα 20 ευρώ να πέσουμε σε τιμές κάτω από 10 και από 5 ευρώ τον τόνο. Κάτι που πετύχαμε είναι να γίνει σαφές ότι αυτή η περίοδος της τεράστιας αύξησης του ενεργειακού κόστους είναι πάρα πολύ κακή για την επιβολή του τέλος. Αν αυτό το ποσό μαζί με το όποιο ενεργειακό κόστος το μετακυλήσουμε τους πολίτες μας, καταλαβαίνετε πως τα πράγματα θα ξεφύγουν σε επίπεδο δυσκολίας να αποπληρωθεί και σε επίπεδο πληθωρισμού», τόνισε ο κ. Παπαστεργίου, ο οποίος επισήμανε ότι χρειάζεται και η επιβολή κινήτρων για ανακύκλωση.

Στο χρονικό της θεσμοθέτησης του τέλους που αποφασίστηκε το 2011 και για το οποίο υπήρξαν εννέα αιτήσεις αναστολής με εισήγηση όλων των κυβερνήσεων, αναφέρθηκε ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ, δήμαρχος Πυλαίας – Χορτιάτη, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης. Χαρακτήρισε «δυσάρεστη έκπληξη» την επιβολή του ενώ είχαν ήδη εγκριθεί οι προϋπολογισμοί των δήμων, ενώ έκανε λόγο για υποκρισία, δεδομένου ότι η αυτοδιοίκηση δεν έχει λόγο στη διαχείριση των απορριμμάτων. Μάλιστα, τόνισε πως δεν μπορεί πρακτική δυνατότητα να καταβληθεί το τέλος εντός του 2022, καθώς δεν μπορεί να γίνει αναπροσαρμογή στα ανταποδοτικά τέλη.

Από την πλευρά του, ο Α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου, ανέφερε πως οι δήμοι απλώς μαζεύουν τα σκουπίδια, ενώ τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνουν άλλοι φορείς εποπτευόμενοι από την εκάστοτε κυβέρνηση. «Αν είχαμε εμείς πρωτοβουλία κινήσεων, θα είχαμε και την ευθύνη», τόνισε, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι η ΜΕΑ Δυτικού Τομέα είχε μπλοκαριστεί και με απόφαση της διυπουργικής. Ο κ. Κυρίζογλου εξέφρασε την εκτίμηση ότι το ύψος του τέλους πρέπει να κλιμακώνεται ανάλογα με τις ενέργειες του οικείου ΦΟΔΣΑ ή των οικείων δήμων και να εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2024, αφού θα κλείσει το τρέχον ΕΣΠΑ και θα έχει κατασκευαστεί σημαντικός αριθμός μονάδων. Παράλληλα, τόνισε ότι πρέπει να διασφαλιστεί πλήρως η ανταποδοτικότητα του τέλους για τους δήμους, κάτι που, όπως είπε, δεν διασφαλίζεται τώρα, καθώς δεν έχει την πλειοψηφία η ΚΕΔΕ η ΕΟΑΝ.

«Τιμωρητικό μέτρο» για την έλλειψη υποδομών, για την οποία δεν ευθύνεται ο δήμος και μάλιστα σε μία δύσκολη χρονιά με το ενεργειακό κόστος, έκανε λόγο ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο οποίος ανέφερε ότι το επιπλέον κόστος για τον μεγαλύτερο δήμο της Κεντρικής Μακεδονίας υπολογίζεται σε 2,5 εκ. ευρώ για το 2022. Ο κ. Ζέρβας διερωτήθηκε πού θα μπορέσει ο δήμος Θεσσαλονίκης να αξιοποιήσει τα απορρίμματά του, εφόσον στην Κεντρική Μακεδονία λειτουργεί μόνο η ΜΕΑ Σερρών, ενώ εξέφρασε τον προβληματισμό του για το γεγονός ότι κάθε χρόνο θα πρέπει να γίνεται αναμόρφωση των προϋπολογισμών. Τόνισε δε ότι οποιαδήποτε ανταποδοτικότητα θα έχει το μέτρο για τους δήμους θα πρέπει να καταβάλλεται προκαταβολικά.

Το ενδεχόμενο αύξησης των δημοτικών τελών εξαιτίας της επιβολής του τέλους ανέφερε ο δήμαρχος Νεάπολης – Συκέων, Σίμος Δανιηλίδης, ο οποίος τόνισε πως το κράτος έχει εγκληματικές ευθύνες σε βάθος 15ετίας, γιατί δεν τόλμησε με σοβαρές νομοθετικές παρεμβάσεις να ενισχύσει την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων.

Με τις τοποθετήσεις των δημάρχων συντάχθηκε και ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας, Μιχάλης Γεράνης, ο οποίος ανέφερε πως θα πρέπει να τροποποιηθεί ο νόμος με βασικά χαρακτηριστικά να είναι αναλογική η επιβολή του τέλους και να διαχειριστεί το θέμα η αυτοδιοίκηση σε επίπεδο ΚΕΔΕ.