Ξεκινά το πρόγραμμα προστασίας α΄ κατοικίας

Υπό καθεστώς προστασίας θα παραμείνουν και το 2022, όπως όλα δείχνουν, οι κατοικίες των ευάλωτων δανειοληπτών, καθώς μέχρι το τέλος του μήνα αναμένεται ανοίξει η πλατφόρμα του Υπουργείου Οικονομικών για την επιδότηση της πρώτης κατοικίας τους.

Σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, που η ακρίβεια «χτυπάει» όχι μόνο τα ευάλωτα, αλλά και τα μεσαία νοικοκυριά, η κυβέρνηση ενεργοποιεί το ενδιάμεσο μεταβατικό καθεστώς προστασίας των οικονομικά αδύναμων νοικοκυριών, επιδοτώντας για 15 συνολικά μήνες τη δόση του στεγαστικού δανείου τους, σε τράπεζες ή funds προκειμένου να αποφύγουν τον πλειστηριασμό της υποθηκευμένης πρώτης κατοικίας τους, κατασχέσεις ή εξώσεις .

Προϋπόθεση για την ένταξη στο καθεστώς αυτό είναι όσα νοικοκυριά κάνουν αίτηση για να λάβουν την επιδότηση να έχουν πιστοποιηθεί ότι είναι ευάλωτα, δηλαδή ότι πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Το πρόγραμμα έχει ονομαστεί ενδιάμεσο, καθώς αποτελεί προθάλαμο για την ένταξη αυτών των νοικοκυριών στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων, όταν αυτός θα λειτουργήσει, δηλαδή το 2023. Η πιστοποίηση παρέχεται επίσης μέσω πλατφόρμας που λειτουργεί στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους από το 2021 και παραμένει ανοιχτή για την υποβολή αιτήσεων. Έτσι, όσοι θέλουν να ενταχθούν στο ενδιάμεσο πρόγραμμα μπορούν από τώρα να κάνουν αίτηση ώστε να λάβουν το απαιτούμενο πιστοποιητικό και να προλάβουν την προθεσμία που θα οριστεί από το Υπουργείο Οικονομικών για την επιδότηση.

Εννοείται πως όσοι δεν ενταχθούν σ’ αυτό το μεταβατικό καθεστώς και δεν έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με τον πλειστηριασμό της πρώτης τους κατοικίας, στον βαθμό που δεν θα υπόκεινται πλέον σε κανένα προστατευτικό πλαίσιο.

ΠΟΣΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο αριθμός των δυνητικά ωφελούμενων είναι μεταξύ 3.000-5.000 οφειλετών, ενώ το ύψος της δόσης που θα πρέπει να πληρώνουν προσδιορίζεται στο 3,5% της αξίας του ακινήτου διαιρούμενης διά 12. Ως «αξία κύριας κατοικίας» θεωρείται η τιμή της πρώτης προσφοράς σε περίπτωση πλειστηριασμού ή η φορολογητέα αξία της κύριας κατοικίας για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ σε περίπτωση πτώχευσης. Έτσι, εάν η αξία της κύριας κατοικίας είναι 100.000 ευρώ, η δόση θα είναι 290 ευρώ τον μήνα (100.000 x 3,5% / 12 μήνες). Στη δόση αυτή περιλαμβάνεται και η συνεισφορά του Δημοσίου, η οποία θα διαμορφώνεται από 70 έως 210 ευρώ τον μήνα ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού. Η επιδότηση της δόσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80% επί της μηνιαίας δόσης.

Πάντως σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί μέχρι σήμερα έχουν πιστοποιηθεί ως ευάλωτα μόλις 265 νοικοκυριά σε σύνολο 4.003 που είχαν ξεκινήσει την υποβολή αίτησης. Αυτό, γιατί από το σύνολο των 4.003 νοικοκυριών ένας σημαντικός αριθμός 1.946 δεν προχώρησαν την αίτησή τους και έτσι οι ολοκληρωμένες αιτήσεις ανήλθαν τελικά στις 2.057. Από αυτές, 1.687 νοικοκυριά την ακύρωσαν στην πορεία, με συνέπεια ο τελικός αριθμός αυτών που πήραν το πιστοποιητικό του ευάλωτου να είναι μόλις 265 (άλλες 105 αιτήσεις απορρίφθηκαν ως μη επιλέξιμες), αριθμός χαμηλός σε σχέση με το αρχικό ενδιαφέρον. Ωστόσο το νούμερο αυτό δεν προεξοφλεί το τελικό καθώς το ακριβές θα αποτυπωθεί όταν ενεργοποιηθεί στο επόμενο διάστημα το πρόγραμμα επιδότησης για την προστασία της πρώτης κατοικίας.

ΟΙ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΙ ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ

Σε κάθε περίπτωση επιλέξιμοι είναι οφειλέτες που πληρούν τα εισοδηματικά, περιουσιακά και λοιπά κριτήρια που θεσπίστηκαν και ισχύουν στο προνοιακό πρόγραμμα «Επίδομα Στέγασης» σύμφωνα με τα οποία:

α) το συνολικό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως του ποσού των 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

β) η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.

Επιπλέον, εφαρμόζεται το περιουσιακό όριο αναφορικά με καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές κ.λπ. το οποίο ισχύει για το «Επίδομα Στέγασης». Τα εν λόγω κριτήρια ελέγχονται και διασταυρώνονται κατά την έκδοση βεβαίωσης ευάλωτου, η οποία είναι απαραίτητη για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΕΥΑΛΩΤΟΙ

Στο μεταξύ, όπως επισημαίνεται από τραπεζικά στελέχη, όσοι οφειλέτες είναι ευάλωτοι και θέλουν να αποτρέψουν τα μέτρα σε βάρος τους πρέπει άμεσα να απευθυνθούν στον πιστωτή στον οποίο βρίσκεται το δάνειό τους, προσκομίζοντας την βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη. Τη βεβαίωση αυτή ο οφειλέτης - φυσικό πρόσωπο ή ο εξουσιοδοτημένος σύμβουλός του, μπορεί την λάβει μέσω του gov.gr με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης στο Taxisnet. Για να λάβει τη βεβαίωση, το φυσικό πρόσωπο - οφειλέτης είτε θα πρέπει να κηρυχθεί σε πτώχευση είτε να έχει κατασχεθεί η κύρια κατοικία του είτε να έχει καταρτίσει σύμβαση αναδιάρθρωσης των οφειλών του.

Ο ΦΟΡΕΑΣ ΕΠΑΝΑΜΙΣΘΩΣΗΣ

Παράλληλα, στην τελική ευθεία έχει μπει και η διαδικασία για τη δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, καθώς το ΥΠΟΙΚ ξεκίνησε τη διαδικασία για την επιλογή του επενδυτή που θα αναλάβει να τον λειτουργήσει.

Η δημιουργία ενός φορέα που θα αγοράζει τα ακίνητα των ευάλωτων νοικοκυριών, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να συνεχίσουν να μένουν σε αυτό έναντι ενοικίου, προβλέπεται στον νόμο για τη δεύτερη ευκαιρία που ψηφίστηκε το 2020. Ο φορέας αποτελεί τη μοναδική, αλλά βασική εκκρεμότητα του νέου πτωχευτικού νόμου, μέσω του οποίου έχουν ενεργοποιηθεί μια σειρά εργαλείων, όπως η δυνατότητα πτώχευσης των φυσικών προσώπων, ο εξωδικαστικός μηχανισμός κ.ά. για τη ρύθμιση των οφειλών σε καθυστέρηση που έχουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Στον φορέα αυτόν θα καταφεύγουν τα ευάλωτα νοικοκυριά παραδίδοντας την κυριότητα του ακινήτου τους. Ωστόσο θα έχουν το δικαίωμα να επαναγοράσουν το ακίνητο έπειτα από 12 χρόνια και εφόσον στο μεσοδιάστημα είναι συνεπείς στην καταβολή του ενοικίου που θα πρέπει να πληρώνουν. Η αγορά θα μπορεί να γίνεται νωρίτερα από τη λήξη της 12ετίας, αλλά ο οφειλέτης θα πρέπει στην περίπτωση αυτή να καταβάλει, εκτός από την εμπορική τιμή του ακινήτου κατά τον χρόνο της συναλλαγής και το υπόλοιπο των μισθωμάτων έως τη λήξη της περιόδου μίσθωσης. Αυτά, ωστόσο από το 2023…

ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ