«Πόλεμος» κατά της πλαστικής σακούλας

Σε μία προσπάθεια, προκειμένου να μειωθεί ο όγκος και η χρήση της πλαστικής σακούλας, ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης, πρόκειται να στηρίξει πιλοτικά προγράμματα στα νησιά της Τήνου και της Σαντορίνης, για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση πολιτών και φορέων.

Κατόπιν αιτήματος, από τους Δήμους Τήνου και Σαντορίνης, ο ΕΟΑΝ, σύμφωνα με τα δηλώσεις του προέδρου του Οργανισμού, κ. Δημήτρη Πολιτόπουλου, αποφάσισε να «τρέξει» πιλοτικά προγράμματα, στο πλαίσιο των οποίων, θα χρηματοδοτήσει τη χορήγηση μίας πάνινης τσάντας μεταφοράς για τα ψώνια, σε κάθε οικογένεια των δύο ωφελούμενων νησιών, καθώς και το εκπαιδευτικό υλικό. Από την πλευρά τους, οι Δήμοι, θα μεριμνήσουν, ώστε να υπάρξει κατάλληλη εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των φορέων και πολιτών. Ταυτόχρονα, εξετάζεται το ενδεχόμενο σύναψης συμφωνίας με τις τοπικές υπεραγορές (σούπερ μάρκετ), ώστε να παρέχουν τις πλαστικές σακούλες έναντι κάποιου αντίτιμου, προκειμένου να λειτουργήσει ως αποτρεπτικός λόγος για την προμήθειά τους.

Μέτρα αποθάρρυνσης χρήσης πλαστικής σακούλας

Η πιλοτική δράση αυτή του ΕΟΑΝ, βασίζεται σε ευρωπαϊκή οδηγία, που η εφαρμογή της ξεκινά ήδη από τον Νοέμβριο του 2016, με την οποία επιχειρείται να δοθεί τέλος στη ζημιογόνα χρήση της πλαστικής σακούλας σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Όπως είχε σημειώσει στην ομιλία της, σχετικά με το ζήτημα, κατά τις εργασίες του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου RECIS, η περιβαλλοντολόγος, κ. Θεοδώρα Μπάμπα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο μέσος Ευρωπαίος χρησιμοποιεί περίπου 198 πλαστικές σακούλες το χρόνο, ενώ οι Έλληνες, υπερβαίνουν κατά πολύ τον μέσο όρο με περίπου 240-250 σακούλες ανά έτος.

Λόγω της εργονομίας που προσφέρει, αλλά και την δυνατότητα εκτύπωσης λογοτύπων στην επιφάνειά της, η χρήση της πλαστικής σακούλας έχει επεκταθεί κατά πολύ, με πάνω από 100 δισεκατομμύρια τεμάχια, να διατίθενται κάθε χρόνο σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, η υπερκατανάλωση και η ανεξέλεγκτη απόρριψή της, οδηγεί σε μόλυνση του περιβάλλοντος, αφού είτε τμήματα λεπτού πλαστικού, είτε ολόκληρες σακούλες, διασκορπίζονται ρυπαίνοντας το χερσαίο και κυρίως το θαλάσσιο περιβάλλον (περίπου 8 δισεκατομμύρια σακούλες καταλήγουν σε θάλασσες, λίμνες και ποταμούς), με ζοφερές συνέπειες για τους ζωντανούς οργανισμούς, αφού το πλαστικό και ιδιαίτερα το πολυαιθυλένιο, από το οποίο κατασκευάζονται, είναι εξαιρετικά δύσκολο, έως και αδύνατον, να διασπαστεί υπό φυσιολογικές συνθήκες, ενώ δεδομένου, ότι προέρχεται από διεργασία του πετρελαίου, το καθιστά σημαντικά επιβαρυντικό για τους μη ανανεώσιμους φυσικούς πόρους.

Στόχος της οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είναι να μειωθεί η μέση χρήση της πλαστικής σακούλας, ανά Ευρωπαίο, στις 90 σακούλες κάθε χρόνο, έως και το Δεκέμβριο του 2019, ενώ έως το τέλος του 2025, ο μέσος όρος χρήσης να μειωθεί περαιτέρω στις 40 σακούλες, με την επιβολή μέτρων αποθάρρυνσης των καταναλωτών για την προμήθειά της, κυρίως από τις αγορές λιανικής, όπως είναι ο ορισμός αντιτίμου χρέωσης.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα παραδείγματα από χώρες, που έχουν επιβάλλει τέτοιου είδους μέτρα, φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα, καθώς, στην Ιρλανδία, όπου επιβλήθηκε τέλος, ύψους 0,15 ευρώ ανά πλαστική σακούλα, συντέλεσε στη μείωση της χρήσης της κατά 80%, στη διάρκεια 5 ετών, ενώ αντίστοιχο μέτρο σε πόλη του Καναδά, έφερε μείωση στη χρήση κατά 20% σε ένα έτος.

Ταυτόχρονα, η ευρωπαϊκή οδηγία, θα υποχρεώσει τις χώρες – μέλη της Ε.Ε. να υποβάλλουν στοιχεία με την ετήσια κατανάλωση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκδώσει εκτελεστική πράξη σήμανσης των βιοαποικοδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων σακουλών, ενώ ενθαρρύνονται οι εκστρατείες για ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, αλλά και ανάληψη ευθύνης, όσον αφορά στην κατανάλωση της πλαστικής σακούλας, αλλά και στον τρόπο απόρριψής της.

Το 2ο Διεθνές Συνέδριο RECIS στη Σαντορίνη

Παράλληλα, το νησί της Σαντορίνης, δεδομένης και της ανοδικής πορείας, που σημειώνει, στον τομέα της ανακύκλωσης, θα φιλοξενήσει και το δεύτερο διεθνές συνέδριο με θέμα «Ανακύκλωση στις Νησιωτικές Περιοχές – Recycling in Island Regions (RECIS 2016)», οι εργασίες του οποίου θα πραγματοποιηθούν στις 13 και 14 Μαΐου 2016.

Όπως επισημαίνεται στην επίσημη ιστοσελίδα του συνεδρίου, οι νησιωτικές περιοχές είναι ίσως οι περιοχές με το εντονότερο πρόβλημα στην ορθή διαχείριση των απορριμμάτων, η οποία έχει εξελιχθεί ως μία από τις πιο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι νησιωτικοί φορείς. Λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο ποσοστό των ανακυκλώσιμων υλικών που περιέχονται στα απορρίμματα των νησιωτικών περιοχών, η σωστή οργάνωση και διαχείριση της ανακύκλωσης των αστικών στερεών αποβλήτων θεωρείται κλειδί για την περιβαλλοντικά αποτελεσματική διαχείριση των απορριμμάτων.

Τα χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν οι νησιωτικές περιοχές, δηλαδή το μικρό μέγεθος σε μόνιμο πληθυσμό και έκταση, ή άνιση κατανομή της παραγωγής των απορριμμάτων κατά την διάρκεια του έτους λόγω του τουρισμού, ο ολοένα αυξανόμενος όγκος τουριστών που δέχονται, η ανάγκη για μεταφορά των ανακυκλώσιμων υλικών διά θαλάσσης προς τα κέντρα συγκέντρωσης και επεξεργασίας, η απόσταση από τους τελικούς αποδέκτες των ανακυκλωμένων υλικών, οι οποίες είναι μερικές από τις βασικότερες επιπρόσθετες δυσκολίες που υπάρχουν και που η αντιμετώπισή τους απαιτεί ειδικές ρυθμίσεις και σωστή οργάνωση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Επιπρόσθετα, τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν οι νησιωτικές περιοχές επηρεάζουν το κόστος και την αποδοτικότητα των συστημάτων διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων τους.

Στόχος του RECIS 2016, μετά τη μεγάλη επιτυχία του πρώτου συνεδρίου της σειράς, είναι να αποτελέσει τόπο περαιτέρω ενημέρωσης και συνάντησης όλων των ενδιαφερομένων για το ζήτημα, των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των κρατικών φορέων, των εκπροσώπων των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης, των πανεπιστημιακών, των ερευνητών και των εταιρειών του χώρου ώστε να αναλυθεί η υπάρχουσα κατάσταση, να αναδειχθούν οι δυνατότητες που υπάρχουν και να προταθούν άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις για την περαιτέρω ενίσχυση της ανακύκλωσης στα νησιά. Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στην παρουσίαση της διεθνούς εμπειρίας και των επιτυχημένων πρακτικών ανά τον κόσμο.