«Τα νησιά δε διαθέτουν κατάλληλες εγκαταστάσεις»

Την αδυναμία των Κυκλάδων, να παρέχουν υποδομές για την προσωρινή στέγαση προσφύγων, επισημαίνουν δήμαρχοι των νησιών, τηρώντας καθησυχαστική στάση, απέναντι στην ανησυχία, που προκλήθηκε, έπειτα από έγγραφο του ΥΠΕΣΔΑ, για την υπόδειξη διαθέσιμων χώρων φιλοξενίας, που εστάλη σε όλους τους ΟΤΑ της χώρας, μεταξύ των οποίων και στους νησιωτικούς Δήμους.

Πέρα από την έλευση και πρώτη υποδοχή μεμονωμένων ομάδων μεταναστών ή προσφύγων, οι οποίοι καταφτάνουν κατά καιρούς στα νησιά των Κυκλάδων, στην επικαιρότητα επανέρχεται, το ζήτημα της οργανωμένης φιλοξενίας προσφυγικών ροών, έπειτα από έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (ΥΠΕΣΔΑ), με το οποίο ζητείται, από όλους ανεξαιρέτως τους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας, η υπόδειξη «κατάλληλων χώρων για την κάλυψη των έκτακτων αναγκών προσωρινής στέγασης προσφύγων», που υπογράφει ο αν. υπουργός, κ. Γιάννης Μπαλάφας, και ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα κατέφτασε, τόσο στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, όσο και στους Δήμους των νησιών.

Σύμφωνα με την επιστολή του ΥΠΕΣΔΑ, «στο πλαίσιο της συνεργασίας του Υπουργείου μας με τους φορείς της Αυτοδιοίκησης για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών σχετικά με την φιλοξενία προσφύγων, δεδομένων και των αυξημένων αναγκών για τη στέγαση αυτών, ζητούμε τη συνδρομή σας με την υπόδειξη από μέρους σας κατάλληλων χώρων, εντός των περιοχών αρμοδιότητάς σας, οι οποίοι είναι δυνατόν να παραχωρηθούν άμεσα για να καλύψουν έκτακτες ανάγκες προσωρινής φιλοξενίας προσφύγων».

Διευκρινιστικά, μάλιστα, αναφέρεται, ότι «κατάλληλοι για να καλύψουν τις έκτακτες και επιτακτικές αυτές ανάγκες, θεωρούνται χώροι, οι οποίοι είναι άμεσα διαθέσιμοι ή χρήζουν εργασιών μικρής κλίμακας, ώστε να χρησιμοποιηθούν άμεσα για την προσωρινή φιλοξενία του προαναφερόμενου πληθυσμού, όπως ελεύθερα οικόπεδα, εκθεσιακά κέντρα, γήπεδα/αθλητικές εγκαταστάσεις, κάμπινγκ, κατασκηνώσεις, ξενοδοχεία και άλλοι παρόμοιοι χώροι, οι οποίοι δεν χρησιμοποιούνται και δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στο επόμενο διάστημα», ενώ αποσαφηνίζεται, ότι «ανάμεσα στις αναγκαίες προϋποθέσεις για την καταλληλόλητα των υποδεικνυόμενων χώρων είναι να ευρίσκονται εντός ή πλησίον του αστικού ιστού, να υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε αυτούς και να εξυπηρετούνται από τα μέσα μαζικής μεταφοράς». Κλείνοντας με τη διαβεβαίωση, ότι η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου θα βρίσκεται στη διάθεση των υπευθύνων των ΟΤΑ, για οποιαδήποτε διευκρίνιση, επισημαίνεται, ότι κατά «την αναζήτηση των προαναφερόμενων χώρων θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν η κείμενη νομοθεσία, με σκοπό να υποδειχθούν χώροι ή περιοχές, για τους οποίους δεν ισχύουν πολεοδομικοί ή άλλου είδους περιορισμοί (δασικές εκτάσεις, αρχαιολογικοί χώροι κλπ)».

Παράλληλα, σε εφαρμογή έχει τεθεί τυπικά η συμφωνία μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας, η οποία, όπως αναφέρει, «όλοι οι παράνομοι μετανάστες που διασχίζουν την Τουρκία και φθάνουν στα ελληνικά νησιά από τις 20 Μαρτίου 2016 και μετά θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Αυτή η διαδικασία θα εφαρμοστεί με πλήρη σεβασμό των κανόνων της Ε.Ε. αλλά και των διεθνών κανόνων».

Για την εφαρμογή της συμφωνίας, ήδη και κυρίως στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες προώθησης των προσφύγων, κατά χιλιάδες, προς την ηπειρωτική Ελλάδα, προκειμένου οι επόμενες ροές, να υποβάλλονται στη συμφωνηθείσα διαδικασία επιστροφής στην Τουρκία.

Αξίζει να υπενθυμιστεί, ότι τόσο οι βουλευτές του νομού Κυκλάδων, όσο και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, μέσω δηλώσεων του ίδιου του Περιφερειάρχη, κ. Γιώργου Χατζημάρκου, είχαν προβεί σε διαβεβαιώσεις, όσον αφορά στην μη συμπερίληψη των Κυκλάδων, στο γενικότερο κυβερνητικό σχεδιασμό, για τη δημιουργία των λεγόμενων «hot-spots», καθώς αφενός η γεωγραφική τους θέση και αφετέρου η μορφολογία, το μέγεθός και οι περιορισμένες υποδομές τους, δεν εξυπηρετούν στη φιλοξενία μεγάλου αριθμού ατόμων, πόσω μάλλον για χρονικό διάστημα, μεγαλύτερο από 3-4 εικοσιτετράωρα.

Από την πλευρά των επικεφαλής των ΟΤΑ α’ βαθμού των νησιών, έχουν ήδη αρχίσει να αποστέλλονται απαντητικά έγγραφα, σε συνέχεια της επιστολής του Υπουργείου, με τα οποία επισημαίνεται η έλλειψη κατάλληλων χώρων, για τη φιλοξενία προσφύγων, με αμεσότερες, τις απαντήσεις από πλευράς του Δήμου Άνδρου και του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.

Παρά το γεγονός, ότι με την οριζόντιου χαρακτήρα αποστολή του συγκεκριμένου εγγράφου, πύκνωσαν ακόμη μία φορά οι αμφιβολίες, σχετικά με την διατήρηση ή μη της άποψης για ακαταλληλότητα των Κυκλάδων, για οργανωμένη φιλοξενία, τόσο οι Δήμαρχοι, οι οποίοι έχουν ήδη αποστείλει τις αρνητικές απαντήσεις στο ΥΠΕΣΔΑ, όσο και ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, φαίνονται καθησυχαστικοί, σχετικά με τις φήμες και το μπαράζ δημοσιευμάτων, που κάνουν λόγο για μετατροπή των Κυκλάδων σε hot-spots.

Επισημαίνεται δε, από πλευράς τους το γεγονός, πως η αρνητική απάντησή τους προς το υπουργείο, δεν βασίζεται σε ρατσιστικές ή ξενοφοβικές λογικές, αλλά στην ειλικρινή αδυναμία των νησιών, να υποδείξουν κατάλληλες υποδομές και να παρέχουν τις απαραίτητες υπηρεσίες, ώστε να υποστηρίξουν σε κοινωνικό και υγειονομικό επίπεδο την εγκατάσταση των προσφύγων για μεγάλο διάστημα, δεδομένου, ότι σε αρκετές περιπτώσεις, αντιμετωπίζουν δυσκολία στην εξυπηρέτηση, ακόμη και των μόνιμων κατοίκων.

Παράλληλα, σε εφαρμογή έχει τεθεί τυπικά η συμφωνία μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας, η οποία, όπως αναφέρει, «όλοι οι παράνομοι μετανάστες που διασχίζουν την Τουρκία και φθάνουν στα ελληνικά νησιά από τις 20 Μαρτίου 2016 και μετά θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Αυτή η διαδικασία θα εφαρμοστεί με πλήρη σεβασμό των κανόνων της Ε.Ε. αλλά και των διεθνών κανόνων».

Για την εφαρμογή της συμφωνίας, ήδη και κυρίως στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες προώθησης των προσφύγων, κατά χιλιάδες, προς την ηπειρωτική Ελλάδα, προκειμένου οι επόμενες ροές, να υποβάλλονται στη συμφωνηθείσα διαδικασία επιστροφής στην Τουρκία.

Προσπάθεια εξεύρεσης χώρων μεγάλης δυναμικότητας

Ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, κ. Μανώλης Μαργαρίτης, δηλώνει, ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, για τους κατοίκους των νησιών των Κυκλάδων. «Το έγγραφο του υπουργείου εστάλη σε όλους τους Δήμους. […] Εμείς στη Νάξο, δεν διαθέτουμε κατάλληλους χώρους, όπως περιγράφονται, οπότε δεν ανησύχησα καθόλου», εξήγησε, ενώ υποστήριξε, πως κατά πάσα πιθανότητα, «απευθυνόταν κυρίως στα νησιά, που βρίσκονται κοντά στα Τουρκικά παράλια και δεν είχε σχέση αποκλειστικά με εμάς».

Δεδομένου, ότι στη Νάξο, μέχρι στιγμής, έχουν καταφτάσει τρεις φορές ομάδες προσφύγων, ο κ. Μαργαρίτης σημείωσε, ότι «οι Ναξιώτες εδώ, μερίμνησαν για αυτούς τους ανθρώπους, που είχαν την καλύτερη δυνατή φιλοξενία, χωρίς κανένα πρόβλημα, τόσο από την πλευρά του Δήμου, όσο και από πλευράς κατοίκων, που εθελοντικά έδωσαν τη βοήθειά τους. Αυτό όμως, έγινε για ένα πολύ μικρό αριθμό ανθρώπων, της τάξεως των 30-40 ατόμων. Από την πλευρά της κυβέρνησης, γίνεται προσπάθεια να βρεθούν μεγαλύτεροι χώροι. Στη Νάξο δεν υπάρχουν αυτές οι δυνατότητες».

Τέλος, ευχήθηκε «αυτή η υπόθεση να τελειώσει με τον καλύτερο τρόπο» εκφράζοντας και τη μεγαλύτερη ελπίδα, «οι κυβερνήσεις των μεγαλύτερων κρατών, που αναγκάζουν τους ανθρώπους αυτούς να γίνουν πρόσφυγες, να έρθουν σε συνεννόηση, προκειμένου να σταματήσει αυτός ο πόλεμος και οι άνθρωποι αυτοί να μπορέσουν να γυρίσουν στην πατρίδα τους και να ζήσουν κι αυτοί, όπως ζούμε κι εμείς, ειρηνικά, με τις οικογένειές τους και στα πάτρια εδάφη τους, διότι, δυστυχώς, αυτή τη στιγμή, τόσο οι πρόσφυγες, όσο και εμείς, γινόμαστε πειραματόζωα κάποιων κρατών, που επιδίδονται σε πολεμικά “παιχνίδια” και πολιτικές».

«Δεν προσπαθούμε να αποφύγουμε τίποτε»

Στο ίδιο κλίμα, ο Δήμαρχος Άνδρου, τόνισε, πως «η απάντηση του Δήμου ήταν άμεση, διότι γνωρίζουμε πολύ καλά τις δυνατότητες του νησιού. Δεν προσπαθούμε να αποφύγουμε τίποτε, απλώς δεν έχουμε κατάλληλους χώρους, ώστε να πραγματοποιηθεί οργανωμένη φιλοξενία μεγάλου αριθμού προσφύγων. Δεν έχουμε γήπεδο, δεν έχουμε κλειστό γυμναστήριο, που να μη χρησιμοποιούνται, δεν έχουμε στρατόπεδο, δεν έχουμε ανοιχτούς χώρους. Χώροι, όπως το πολιτιστικό κέντρο, όπου φιλοξενούνται οι μετανάστες, που χωρά 30 άτομα το πολύ, μπορεί να βρεθούν, για έκτακτες καταστάσεις, αλλά εκεί δεν χωρούν παραπάνω από 15-20 άτομα. Εκτός αυτού, σε αυτές τις αίθουσες, υπάρχει τεράστιο ζήτημα με την αποχέτευση. Δεν μπορεί να “αντέξει” πολλά άτομα. Σύμφωνα με τα ζητούμενα του υπουργείου, η Άνδρος δεν διαθέτει κανένα τέτοιο χώρο».

Επιπλέον, ο κ. Σουσούδης επεσήμανε, πως η διαβεβαίωση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, προς την ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, της οποίας είναι εκπρόσωπος, σε ερώτηση του ίδιου για το ζήτημα, είναι ότι «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία πρόθεση από την πλευρά της κυβέρνησης, όσον αφορά στην εγκατάσταση hot spots στις Κυκλάδες. Φυσικά, το ζήτημα είναι ακόμη ρευστό και ποτέ κανείς δεν ξέρει, τι μπορεί να γίνει την επόμενη ημέρα. Τα νησιά μας, όμως, είναι μικρά και δεν διαθέτουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις και συγκοινωνία με την πρωτεύουσα».

Επίσης, ο Δήμαρχος Άνδρου στην απαντητική του επιστολή, ανέφερε, πως το ήδη υποστελεχωμένο Κέντρο Υγείας του νησιού, με τις τρέχουσες ελλείψεις, δεν έχει τη δυνατότητα να προσφέρει μόλις τις βασικές υπηρεσίες υγείας στους κατοίκους του νησιού, γεγονός, που λειτουργεί απαγορευτικά για την ασφαλή και πλήρη περίθαλψη και των προσφύγων.

«Το στρατόπεδο δεν διαθέτει κατάλληλους χώρους για φιλοξενία»

Εξίσου καθησυχαστικός, εμφανίζεται και ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, κ. Γιώργος Μαραγκός, ο οποίος αποσαφήνισε, πως το έγγραφο του υπουργείου δεν μπορεί να λειτουργήσει ως αιτία ανησυχίας, καθώς «δεν έχει σταλεί κατ’ επιλογή και επιλεκτικά, μόνο στο Δήμο Σύρου – Ερμούπολης, ή μόνο σε Δήμους των Κυκλάδων», ενώ σημείωσε, πως όσον αφορά συγκεκριμένα στη Σύρο, «το θέμα “βγήκε” στη δημοσιότητα με τρόπο ανεκδιήγητο, θα έλεγα».

«Ο σκοπός του εγγράφου, είναι να υπάρξει μία πρώτη καταγραφή ή ένας εντοπισμός χώρων, οι οποίοι πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις, ώστε δυνητικά, χωρίς δηλαδή, αυτό να σημαίνει, ότι όποιος υποδείξει χώρο, θα φιλοξενήσει και πρόσφυγες, σε μία μελλοντική περίπτωση, όπου θα καταστεί αναγκαίο, να μπορούν να φιλοξενηθούν οι άνθρωποι», εξήγησε.

Υποστήριξε ωστόσο, ότι στη Σύρο, «αντικειμενικά, δεν υπάρχει η δυνατότητα να υποδείξουμε κάποιο χώρο, που να πληροί αυτές τις προϋποθέσεις, τις οποίες θέτει το υπουργείο», κάτι που, σύμφωνα με το δήμαρχο, θα τεκμηριωθεί πλήρως στο απαντητικό έγγραφο προς το ΥΠΕΣΔΑ.

Ο κ. Μαραγκός τόνισε, πως η αρνητική απάντηση στο έγγραφο του Υπουργείου, βασίζεται στις αντικειμενικά περιορισμένες δυνατότητες του νησιού, για στέγαση μεγάλου αριθμού ατόμων, ενώ σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται με τη βούληση του Δήμου να προσφέρει βοήθεια σε ενδεχόμενη φιλοξενία προσφύγων, καθώς, όπως επεσήμανε, η εγωιστική ή ατομιστική αντιμετώπιση του θέματος, θα μπορούσε να οδηγήσει το προσφυγικό ζήτημα σε αδιέξοδο.

Όσον αφορά στο στρατόπεδο, το οποίο φήμες θέλουν να χρησιμοποιείται ως χώρος φιλοξενίας, ο κ. Μαραγκός επανέλαβε, ότι προωθείται άμεσα και σε συνεννόηση με το ΥΠΕΘΑ η επενδυτική του αξιοποίηση, προς την κατεύθυνση της τουριστικής ανάπτυξης, ενώ σημείωσε, πως «πέραν αυτού, το στρατόπεδο δεν διαθέτει κατάλληλους χώρους για φιλοξενία. Αρκετά από τα κτίρια που υπάρχουν, βρίσκονται σε κατάσταση τέτοια, η οποία δεν επιτρέπει φιλοξενία, σε ανθρώπινες συνθήκες».

«Επειδή έχει υπάρξει μία φημολογία και παραφιλολογία, ότι στη Σύρο πρόκειται να καταφτάσει κάποια ομάδα προσφύγων, θα ήθελα να πω, πως δεν υφίσταται καμία τέτοια ενημέρωση. Σε επικοινωνία δική μου, τόσο με το Υπουργείο, όσο με την Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Κυκλάδων, άλλους φορείς, βουλευτές του νομού, όλοι δήλωσαν άγνοια. Άρα αν υπάρχει αυτή η φήμη για τη Σύρο είναι εντελώς ανυπόστατη και ατεκμηρίωτη», υπογράμμισε κλείνοντας.