«Δεν υπάρχει ρεαλιστική προσέγγιση»

Ερώτηση στη Βουλή προς τους Υπουργούς ΠΕΚΑ, Πολιτισμού & Αθλητισμού και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κατέθεσαν 33 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ των οποίων και οι βουλευτές των Κυκλάδων, με θέμα ενδεχόμενες αυθαιρεσίες στη μαρτυρική Μακρόνησο.

Σε συνέχεια, τόσο των δηλώσεων του Υπουργού Μεταφορών Υποδομών και Δικτύων, κ. Χρήστου Σπίρτζη, σχετικά με τη βούληση της κυβέρνησης να καταστεί η Μακρόνησος επισκέψιμη, καθώς επίσης να προστατευθεί και να αναδειχθεί το ιστορικό αυτό μνημείο, όσο και την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κέας, με την οποία ο Δήμος, τάσσεται μεν στη διάθεση της κεντρικής διοίκησης, για όποιες ενέργειες προστασίας, διατήρησης και ανάδειξης, προασπίζοντας όμως τα δικαιώματα των λίγων εναπομεινάντων βοσκών, που χρησιμοποιούν τα εδάφη της Μακρονήσου, τριάντα τρεις βουλευτές, κατέθεσαν ερώτηση προς τους συναρμόδιους υπουργούς, σημειώνοντας τις αυθαιρεσίες, που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και ζητώντας ενημέρωση για τις ενέργειες των Υπουργών.

Καταγγελία βάσει σχετικών δημοσιευμάτων

Όπως σημειώνουν στην ερώτησή τους οι ερωτώντες βουλευτές, “η Μακρόνησος από την 5η Ιουνίου του 1989, με απόφαση της τότε υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, χαρακτηρίστηκε ως  ιστορικός τόπος και προστατεύεται καθώς έχει σημαδέψει την ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, γιατί αποτελεί χώρο μνήμης όχι μόνο γι’ αυτούς που έζησαν όλη τη φρικαλεότητα της περιόδου 1946-1953, αλλά για όλους τους Έλληνες, και κυρίως για τις νέες γενιές, γιατί αποτελεί σύμβολο καταδίκης του εμφυλίου πολέμου, όλων των βασανιστηρίων και κάθε καταπίεσης από οπουδήποτε προερχομένης, βωμός ελευθερίας της σκέψης και των ιδεών». Ακόμη, όλα τα κτίρια των στρατοπέδων χαρακτηρίζονται ιστορικά και διατηρητέα μνημεία «γιατί πολλά από αυτά κτίστηκαν από τους ίδιους τους κρατούμενους, μέσα στα οποία έζησαν κάτω από τις γνωστές συνθήκες”.

Στον τόπο ιστορικής μνήμης και μαρτυρίου, «εκεί όπου βασανίστηκαν από το 1947 χιλιάδες κομμουνιστές, πολιτικοί κρατούμενοι και άνθρωποι «ύποπτων πολιτικών φρονημάτων» υπάρχουν μέχρι σήμερα τα μισογκρεμισμένα κτίρια των στρατοπέδων συγκέντρωσης για να θυμίζουν μια από τις πιο μαύρες πτυχές της ιστορίας. Παρ’ όλα αυτά σήμερα δρουν ανεξέλεγκτα κάποιοι  επιτήδειοι ο οποίοι συμφωνά με δημοσιεύματα προσπαθούν να «αξιοποιήσουν» το νησί και να το μετατρέψουν σε χώρο εμπορικής εκμετάλλευσής».

Τονίζεται δε, πως «μετά από πολλαπλές καταγγελίες διεξαχθεί πριν λίγες μέρες αυτοψία από τους επιθεωρητές περιβάλλοντος  οι οποίοι  κατέγραψαν δεκαεπτά αυθαίρετα, στάνες, αλλά και σπίτια σε επτά παραθαλάσσια σημεία του νησιού», ενώ, επικαλούμενοι δημοσιεύματα, αναφέρουν πως «στη σχετική καταγραφή βρέθηκαν τα εξής:

— Στον όρμο «Φυλακή», εντοπίστηκαν δύο μαντριά μέσα στη ζώνη απόλυτης προστασίας της Μακρονήσου, το ένα μάλιστα έχει περίφραξη μήκους ενός χιλιομέτρου, που καλύπτει όλο το πλάτος του νησιού από τη δυτική έως την ανατολική ακτή.

— Εκεί που λειτουργούσε (παράνομα) το παλιό ιχθυοτροφείο παραμένουν και χρησιμοποιούνται πέντε κτίσματα, από λαμαρίνες, τσιμεντόλιθους και άλλα υλικά. Σε ένα, μάλιστα, από αυτά φωτογραφήθηκε πέργκολα και μικρή προβλήτα για να δένουν μικρά σκάφη.

— Στη θέση «Συκιά» υπάρχει μια μικρή προβλήτα προσέγγισης και δίπλα ένα ισόγειο από λιθοδομή 15 τετραγωνικών. Ακριβώς δίπλα ένα ισόγειο κτίσμα χωρίς σκεπές. Πιο ψηλά στο δρόμο υπάρχει ένα κτίριο 20 τετραγωνικά με σιδερένια πέργκολα και καινούρια δοκό. Δίπλα του και μια κατοικία περίπου 70 τετραγωνικών μέτρων, με φωτοβολταϊκό και καμινάδα από τζάκι.

— Στον όρμο «Του κουλού» υπάρχει κτίσμα με φωτοβολταϊκά, ενώ σαν στάνες χρησιμοποιούνται τα ιστορικά κτίρια. Δύο επίσης κτίσματα στον ίδιο όρμο έχουν ανακαινιστεί και έχουν πόρτες με κλειδαριές.

— Στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού καταγράφηκε ένα μεγάλο ισόγειο σπίτι με πέργκολες και περιφραγμένο χώρο, σε έκταση που ξεπερνά τα 1.200 τετραγωνικά.

— Ένα πέτρινο σπίτι με ολοκαίνουργια κεραμοσκεπή «φύτρωσε» δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου

— Κοντά στα ερείπια του Α” Τάγματος Σκαπανέων υπάρχει ένα μακρόστενο κτίριο, επίσης καταγράφηκαν άλλα τρία σπίτια.

— Άλλα τρία σπίτια καταγράφηκαν κοντά στους θαλάμους των κρατουμένων.

Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ οι επεμβάσεις στα παλαιά κτίσματα, η δημιουργία περιφράξεων, είτε από πέτρες είτε από σύρμα αλλά και η ίδια η κίνηση αυτοκινήτων πάνω στο νησί, απαγορεύονται ρητά από το Προεδρικό Διάταγμα».

Αίτημα κατάθεσης όλων των σχετικών στοιχείων

Δεδομένων των παραπάνω, οι βουλευτές σημειώνουν, ότι “επειδή θεωρούμε απαράδεκτο κάποιοι να καπηλεύονται για ιδιοτελείς σκοπός τον χώρο «Ιστορικής Μνήμης και Μαρτυρίου»”, ζητώντας ενημέρωση, σχετικά με τις προθέσεις των συναρμόδιων Υπουργείων για την προστασία του Μνημείου, καθώς και την κατάθεση στην εθνική αντιπροσωπεία του πορίσματος των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και Δόμησης.

Επίσης, «επειδή οποιαδήποτε επέμβαση στα υφιστάμενα διατηρητέα κτίρια γίνεται μετά από γνώμη του αρμοδίου Συμβουλίου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού», οι συναρμόδιοι Υπουργοί ερωτώνται αν υπάρχει τέτοια γνωμοδότηση, ενώ ζητείται η άποψή τους, όσον αφορά στο αν θα αναζητηθούν οι ποινικές και αστικές ευθύνες απ’ αυτούς που αποδεδειγμένα παραβιάζουν την κείμενη νομοθεσία προστασίας μνημείων, ή αν θα  ζητηθεί από την πολιτεία η αποκατάσταση των ζημιών που έχουν προκαλέσει με ιδία δαπάνη.

Τέλος, οι βουλευτές ζητούν, στην περίπτωση που υπάρχει γνωμοδότηση του Συμβουλίου που επιτρέπει να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε επέμβαση στο χώρο, αυτή να κατατεθεί στη Βουλή.

Να υπάρξει ρεαλισμός

Όπως εξηγεί ο Δήμαρχος Κέας, κ. Ιωάννης Ευαγγέλου, πρόκειται για κτίσματα, τα οποία έχουν δημιουργηθεί από βοσκούς, που εδώ και πάρα πολλά χρόνια, έχουν εγκατασταθεί, προκειμένου να ασκήσουν το επάγγελμα στη Μακρόνησο, με ένα ή δύο από αυτά να έχουν υποστεί κάποιες βελτιώσεις.

Ωστόσο, υπογραμμίζει, πως «αυτό είναι ένα δικαίωμα το οποίο απέκτησαν διαχρονικά αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι μένουν εκεί και δεν μπορεί κανείς να πει σήμερα ότι πήγε κάποιος και ξαφνικά “έστησε” μία βίλα στη Μακρόνησο, ώστε να κάνει τις διακοπές του. Είναι πολύ διαφορετικά τα πράγματα και λυπάμαι διότι απ’ ότι φαίνεται δεν υπάρχει ρεαλιστική προσέγγιση, του τι ακριβώς συμβαίνει με αυτά τα αυθαίρετα κτίσματα εκεί», εμμένοντας στη θέση, πως θα πρέπει να προασπιστούν τα δικαιώματα των βοσκών.

Κλείνοντας τις δηλώσεις του, ο κ. Ευαγγέλου τονίζει, πως «δεν θα είχαμε καμία αντίρρηση, αυτά τα κτίσματα να ελεγχθούν, ωστόσο με τη λογική, ότι επιτέλους, θα μας ακούσουν και θα δουν τα πράγματα με την ρεαλιστική τους έκταση. Εμείς, είμαστε απόλυτοι, όσον αφορά στην προστασία των ιστορικών μνημείων και της ιστορικότητας της Μακρονήσου, αλλά δεν μπορούμε να μένουμε μόνον εκεί. Πρέπει να εξετάσουμε το θέμα της Μακρονήσου στο σύνολό του, με όλες του τις ιστορικές, αλλά και πραγματικές προεκτάσεις».