Η περίπτωση της Φραγκιάς

Ο περιορισμός, από ιδιώτη, της πρόσβασης στην παραλία της Φραγκιάς, γίνεται αντικείμενο καταγγελτικού σχολιασμού από την Κίνηση Ενεργών Πολιτών Μυκόνου.

Ο αποκλεισμός της ελεύθερης πρόσβασης στις παραλίες της Μυκόνου ενόψει ή μετά από μια αγοροπωλησία παραθαλάσσιου αγροτεμαχίου, αποτελεί τα τελευταία χρόνια μια πολύ δυσάρεστη εξέλιξη, φαινόμενο σε όλο και μεγαλύτερη συχνότητα.

Μεγάλες διαστάσεις έχει πάρει τον τελευταίο καιρό ο αποκλεισμός της προϋπάρχουσας πρόσβασης για την παραλία της Φραγκιάς με την τοποθέτηση καγκελόπορτας με λουκέτο, τοποθέτησης κάμερας και φύλακα για την αποτροπή όλων όσοι θέλουν να φτάσουν στην συγκεκριμένη παραλία.

Απαγόρευση πρόσβασης

Για την ιστορία αναφέρουμε ότι η υπόθεση της Φραγκιάς έχει απασχολήσει τον Δήμο από το 2015, όταν ο Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας της Άνω Μεράς ζήτησε από τα μέλη να προεγκρίνουν την άδεια υγειονομικού ενδιαφέροντος σε ημιτελές κτίσμα στην παραλία της Φραγκιάς. Θυμίζουμε επίσης ότι η παραλία της Φραγκιάς συμπεριλαμβάνεται σε αυτές που το ΔΣ του Δήμου κατ’ επανάληψη έχει αποφασίσει να μην διατεθεί προς εκμετάλλευση.

Με αυτό το επιχείρημα προσέφυγε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΝΑ κατά της απόφασης η σύμβουλος της ΚΕΠοΜ Ματίνα Μανδηλαρά, προκαλώντας την ανάκληση της απόφασης.

Στην εξέλιξη αυτή σημαντική στάθηκε η συμβολή και η δυναμική κινητοποίηση πολιτών και κατοίκων κυρίως της περιοχής Φραγκιά και της Λιάς οι οποίοι ένωσαν τις δυνάμεις τους και ίδρυσαν την Μη Κερδοσκοπική Ένωση Προσώπων «Συνεργασία- Μύκονος». Για το συγκεκριμένο ημιτελές ακίνητο εγείρονται ερωτήματα νομιμότητας αφού η απόστασή του από τον αιγιαλό είναι όχι μεγαλύτερη των 30 μέτρων.

Προσωρινά φάνηκε να κερδήθηκε η μάχη για την Φραγκιά.

Η επιτυχία όμως ήταν εφήμερη αφού τον Ιούνιο του 2016 οι προθέσεις του ιδιοκτήτη άλλαξαν και τώρα από κοινόχρηστη παραλία με ομπρέλες για την οποία χρόνια πάσχιζε να πάρει άδεια, αποφάσισε να βάλει μία νέα πόρτα και να περιφράξει την περιοχή που στάθμευαν τα αυτοκίνητα ώστε να μην μπορεί κάποιος να κατέβει με τα πόδια. Λίγους μήνες αργότερα (06/12/2016) ύψωσε απροσπέλαστη είσοδο με λουκέτο.

Οι κινήσεις αυτές ενισχύουν την πεποίθηση ότι η ιδιόκτητη περιοχή διατίθεται προς πώληση με το δέλεαρ της ‘ιδιωτικής’ παραλίας.

Για όσους φέτος κατάφεραν να προσπελάσουν τα ‘τείχη’ και να βρεθούν στην Φραγκιά είδαν πινακίδες που γράφουν ‘απαγορεύεται η πρόσβαση’ ενώ η ταμπέλα που ενημέρωνε για την δημόσια πρόσβαση και κατεύθυνε στην παραλία εξαφανίστηκε μυστηριωδώς.

Η καταγγελία που έστειλε η «Συνεργασία- Μύκονος» στην Κτηματική Υπηρεσία και στον Δήμο, προκειμένου να ενημερωθούν και να αντιδράσουν στην διακοπή της πρόσβασης και στην εύρεση λύσης, μέχρι σήμερα δεν έχει αποφέρει καρπούς.

Για τον λόγο αυτό ο Πρόεδρος της Ένωσης κ. Γιασός Μαράτος και τα μέλη της έφεραν το θέμα στην συνεδρίαση στις 31 Αυγούστου 2017, ζητώντας από το ΔΣ του Δήμου να βρεθεί άμεσα λύση.

Απαντώντας ο Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Άνω Μεράς κ. Γιάννης Ζουγανέλης, υπερασπίστηκε το δικαίωμα του κάθε ιδιοκτήτη να περιφράζει την ιδιοκτησία του.

Καμία αντίρρηση. Πώς προστατεύεται όμως η ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες όταν όλοι οι ιδιοκτήτες των αγροτεμαχίων που γειτνιάζουν στις παραλίες περιφράζουν την ιδιοκτησία τους;

Νομικό πλαίσιο και εναλλακτικές

Η έρευνα για το νομικό πλαίσιο που διέπει την προστασία της ελεύθερης πρόσβασης μας οδηγεί σε μια σειρά από νόμους με κυριότερο τον νόμο Τρίτση (1337/83) και φυσικά τον νόμο 2971/2001. Για την Μύκονο σημαντικό είναι και το ΠΔ 243/ 2005 (ΖΟΕ).

Όλη η νομολογία προσπαθεί να εξασφαλίσει την ελεύθερη πρόσβαση ορίζοντας περιορισμούς (απαγόρευση της περίφραξης ιδιοκτησιών σε ζώνη 500 μέτρων από την ακτή, απαλλοτριώσεις ιδιοκτησιών για την δημιουργία οδών προσπέλασης προς την παραλία, δημιουργία χώρων στάθμευσης οχημάτων, δημιουργία πεζοδρομίων, δημοτικών και κοινοτικών οδών, κατεδάφιση κτισμάτων εντός αιγιαλού και περιφράξεων που παρεμποδίζουν την πρόσβαση, ορισμός χρήσεων κ.λ.π).

Όλες αυτές οι διατάξεις αν και θεωρήθηκαν σωστές, δεν εφαρμόστηκαν –πλην ελαχίστων περιπτώσεων- λόγω των γνωστών καταστάσεων αδράνειας και διαπλοκής των υπηρεσιών και των πελατειακών σχέσεων και της διαφθοράς των τοπικών και κεντρικών ιθυνόντων. Το γεγονός αυτό όμως, δεν στερεί τη σημασία που έχουν ακόμα και σήμερα αφού είναι όλες σε ισχύ και μπορεί να ενεργοποιηθούν κάθε στιγμή, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά, ότι το θεσμικό οπλοστάσιο του χωρικού σχεδιασμού είναι πλούσιο σε πολλούς τομείς αλλά ανενεργό και αχρησιμοποίητο όταν δεν υπάρχει η ανάλογη πολιτική βούληση!

Ο πρόεδρος της Δημοτικής κοινότητας Άνω Μεράς, κ. Ζουγανέλης, πρότεινε την εναλλακτική λύση πρόσβασης από τον παλιό μοναστηριακό δρόμο στην ΒΑ πλευρά της παραλίας. Επισκεφθήκαμε την περιοχή και διαπιστώσαμε ότι αυτή η λύση απαιτεί μπάζωμα του ρέματος που κατεβαίνει από τον προφήτη-Ηλία, το οποίο επίσης κόβεται από την περίφραξη άλλης ιδιοκτησίας.

Είναι δυνατόν να προτείνεται να δημιουργηθεί πρόσβαση στην συγκεκριμένη παραλία μέσα από ρέμα ή από πεζοπορικό μονοπάτι, αφού ως γνωστόν δεν επιτρέπεται το μπάζωμα ρεμάτων; Αλλά αντιθέτως επιβάλλεται εκ του Νόμου η διατήρηση των ρεμάτων ως φυσικών πτυχώσεων του εδάφους και φυσικών αεραγωγών που συμβάλλουν στη διατήρηση του μικροκλίματος της περιοχής;

Πρέπει να τονισθεί ότι η διαμόρφωση του οδικού δικτύου συνδέεται με κριτήρια χωροταξικού σχεδιασμού με γνώμονα πάντα τη προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα, δεδομένου ότι κάθε πράξη διαχειρίσεως και εκσυγχρονισμού του οδικού δικτύου που περιλαμβάνει την διάνοιξη νέων οδών, όσο περιορισμένη και αν είναι, έχει επιπτώσεις επί των στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και στην οικιστική, τουριστική κ.λπ. ανάπτυξη της περιοχής.

Ερωτήματα προς τη Δημοτική Αρχή

Ρωτάμε την Δημοτική Αρχή:

1. Με ποιά οικοδομική άδεια κτίσθηκαν μαντρότοιχοι ύψους σχεδόν δύο μέτρων στη περιοχή, οι οποίοι κατά τη θερινή περίοδο 2017 απέκλεισαν την πρόσβαση των λουομένων στη παραλία της Φραγκιάς;

2. Έχει ελεγχθεί πολεοδομικώς τόσο ο ιδιοκτήτης της περιοχής, που φέρεται κύριος της μπάρας που αποκλείει την πρόσβαση στη παραλία Φραγκιάς, όσο και ο ιδιοκτήτης παρακείμενης υφιστάμενης πλήρως αποπερατωμένης οικοδομής, οι οποίοι από κοινού συνέδραμαν στη διαμόρφωση των τοιχείων που φράσσουν την πρόσβαση προς την παραλία της Φραγκιάς;

3. Για την έκδοση της οικοδομικής άδειας της τελευταίας αυτής οικοδομής, θεωρήθηκε από την πολεοδομική αρχή ότι το εν λόγω οικόπεδο έχει πρόσωπο σε υφιστάμενο δρόμο ο οποίος έχει τεθεί εν τοις πράγμασι, σε κοινή χρήση; Εάν ναι, τότε η Διοίκηση αναγνωρίζει την κοινοχρησία του δρόμου.

4. Εάν τούτο δεν συνέβη, ο ιδιοκτήτης αυτός έχει προβεί σε συμβολαιογραφική πράξη παραχώρησης σε κοινή χρήση αντίστοιχου χώρου πλάτους 4 μέτρων;

5. Τί προτίθεται να κάνει για την διασφάλιση της δημόσιας πρόσβασης στην παραλία της Φραγκιάς αλλά και στις υπόλοιπες παραλίες του νησιού η δημοτική αρχή;

6. Προτίθεται ο Δήμος να διασφαλίσει το αυτονόητο κοινόχρηστο χαρακτήρα του αιγιαλού επί της παραλίας της Φραγκιάς, εάν οι ιδιοκτήτες της περιοχής αρνηθούν για εύλογους λόγους να παραχωρήσουν δουλεία διόδου; Δηλαδή ο Δήμος θα εφαρμόσει το Σύνταγμα και τους νόμους για τη διασφάλιση του κοινόχρηστου χαρακτήρα της παραλίας της Φραγκιάς;

7. Πού θα μπορούν να σταθμεύουν τα αυτοκίνητα οι οδηγοί που επιλέγουν την παραλία της Φραγκιάς για να ακολουθήσουν ένα μονοπάτι μέσα από ρέμα; Το ρέμα αυτό είναι δυνατόν να εξηπηρετήσει τις ανάγκες που ανέκυψαν;

Κανένας ιδιώτης δεν νομιμοποιείται να παρακωλύει την ανεμπόδιστη προσπέλαση προς την ακτή και τούτο σε ήδη υφιστάμενο και διαμορφωμένο δρόμο, ο οποίος σήμερα εξυπηρετεί πλήθος ιδιοκτησιών και έχει ήδη τεθεί σε κοινοχρησία και μάλιστα σε απόσταση μόλις 300 μέτρων από την ακτή.

Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας δεν δικαιολογεί την δημιουργία οιωνδήποτε φραγμών ή εμποδίων που αναιρούν την πρόσβαση κάθε πολίτη στον αιγιαλό, ενώ κάθε ιδιοκτήτης παράκτιας έκτασης υποχρεούται να αφήνει δίοδο για την ακώλυτη προσπέλαση προς αυτόν, και τούτο κατ’ επιταγή του Συντάγματος και του Νόμου.