Τρεις νέες περιοχές των Κυκλάδων ορίζονται Natura

Κολούμπο, Άνδρος και Ανάφη περιλαμβάνονται στον αναθεωρημένο κατάλογο των περιοχών Natura 2000.

Με Κοινή Απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλου, του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βαγγέλη Αποστόλου, και του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιάννη Τσιρώνη, εγκρίθηκε ο νέος εθνικός κατάλογος περιοχών του δικτύου Natura 2000, με τις προσθήκες να αφορούν κυρίως το θαλάσσιο χώρο.

Με 48 αμιγώς θαλάσσιες περιοχές προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας περιοχής του ηφαιστείου Κολούμπο της Σαντορίνης, 12 θαλάσσιες και παράκτιες και 35 αμιγώς χερσαίες, ο αναθεωρημένος πλέον εθνικός κατάλογος των περιοχών Natura 2000, αποκαθιστά το ελλιπές θεσμικό πλαίσιο της Ελλάδας ως προς τις υποχρεώσεις της, βάση ευρωπαϊκής νομοθεσίας, για τις προστατευόμενες περιοχές.

Σύμφωνα με τον αναθεωρημένο κατάλογο ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στην σχετική ΚΥΑ οι περιοχές των Κυκλάδων οι οποίες εντάσσονται στο εθνικό δίκτυο NATURA 2000 είναι η θαλάσσια περιοχή Κολούμπο της Σαντορίνης, η παράκτια και θαλάσσια ζώνη βόρειας Ανάφης και η θαλάσσια ζώνη Άνδρου.

Οι προστατευόμενες περιοχές των Κυκλάδων

Όπως είχε αναφερθεί και σε παλαιότερη αρθρογραφία επί του θέματος στην «Κοινή Γνώμη», με το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θεσπίστηκε νέος Φορέας Διαχείρισης για τις ήδη 35 προστατευόμενες περιοχές των Κυκλάδων οι οποίες είναι:

Νησίδες Μυρτώου Πελάγους: Φαλκονέρα, Βελοπούλα, Ανανάδες και Θαλάσσια Ζώνη

Άνδρος: Όρμος Βιτάλι και Κεντρικός Ορεινός Όγκος

Ανάφη: Χερσόνησος Κάλαμος – Ρούκουνας

Σαντορίνη: Νέα και Παλιά Καμμένη – Προφήτης Ηλίας

Φολέγανδρος Ανατολική μέχρι Δυτική Σίκινο και Θαλάσσια Ζώνη

Παράκτια Ζώνη Δυτικής Μήλου

Νήσος Πολύαιγος – Κίμωλος

Νήσος Αντίμηλος – Θαλάσσια Παράκτια Ζώνη

Σίφνος: Προφήτης Ηλίας μέχρι Δυτικές Ακτές και Θαλάσσια Περιοχή

Νότια Σέριφος

Βορειοδυτική Κύθνος: Όρος Αθέρας – Ακρωτήριο Κέφαλος και Παράκτια Ζώνη

Ανατολική Κέα

Βόρεια Αμοργός και Κίναρος, Λέβιθα, Μαύρα, Γλάρος και Θαλάσσια Ζώνη

Μικρές Κυκλάδες: Ηρακλειά, Σχοινούσα, Κουφονήσια, Κέρος, Αντικέρια και Θαλάσσια Ζώνη

Κεντρική και Νότια Νάξος: Ζας και Βίγλα έως Μαυροβούνι και Θαλάσσια Ζώνη (Όρμος Καράδες – Όρμος Μουτσούνας)

Πάρος: Πεταλούδες

Δεσποτικό και Στρογγυλό και Θαλάσσια Ζώνη

Σύρος: Όρος Σύριγγας έως Παραλία

Τήνος: Μυρσίνη – Ακρωτήριο Λιβαδα

Μήλος: Προφήτης Ηλίας – Ευρύτερη Περιοχή

Βορειοανατολική Αμοργός, Ακτές Δονούσας, Γύρω Νησίδες και Θαλάσσια Περιοχή

Νήσοι Χριστιανά

Ανάφη: Ανατολικό και Βόρειο Τμήμα, Γύρω Νησίδες και Θαλάσσια Περιοχή

Νησίδες Πάρου, Νότια Αντίπαρος και Θαλάσσια Περιοχή

Νάξος: Όρη Αναθεματήστρα, Κόρωνος, Μαυροβούνι, Ζας, Βιγλατούρι

Νησίδες Μυκόνου: Ρηνεία, Χταπόδια, Τραγονήσι και Θαλάσσια Περιοχή

Άνδρος: Κεντρικό και Νότιο Τμήμα, Γύρω Νησίδες και Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη

Σέριφος: Παράκτια Ζώνη και Νησίδες Σεριφοπούλα, Πιπέρι και Βους

Δυτική Μήλος, Αντίμηλος, Πολύαιγος και Νησίδες

Βορειοανατολική Τήνος και Νησίδες

Βόρεια Σύρος και Νησίδες

Γυάρος και Θαλάσσια Ζώνη

Χερσαίοι οικότοποι, θαλάσσιες περιοχές, προστασία της ορνιθοπανίδας

Οι περιοχές οι οποίες εντάσσονται εν γένει στο δίκτυο Natura 2000 αφορούν χερσαίες ζώνες που σχετίζονται κατά κύριο λόγο με είδη συγκεκριμένων ομάδων οικοτόπων και ειδών αλλά και παράκτιες/ θαλάσσιες, τόσο σε τύπους οικοτόπων, όσο και σε είδη πανίδας και ορνιθοπανίδας. Συγκεκριμένα οι νέες περιοχές που εντάσσονται στον εθνικό κατάλογο, αφορούν κυρίως στο θαλάσσιο χώρο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η συνολική θαλάσσια έκταση που έχει συμπεριληφθεί, καλύπτει περίπου το 22% των εθνικών χωρικών υδάτων, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από το 6,12% των χωρικών υδάτων που ήταν ήδη ενταγμένο σε αυτό.

Η αξιολόγηση των υφιστάμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000 και η πρόταση νέων περιοχών πραγματοποιήθηκε από το αρμόδιο εποπτικό όργανο, την Επιτροπή “Φύση 2000”, όπως αναφέρεται και στο σχετικό ΦΕΚ, στο οποίο κατατέθηκαν προτάσεις για συνολικά 183 περιοχές – Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) και Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την ορνιθοπανίδα (ΖΕΠ) – προς ένταξη. Τελικώς επιλέχθηκαν βάσει επιστημονικών κριτηρίων και κατόπιν διαβούλευσης, 95 συνολικά περιοχές, οι οποίες καλύπτουν τις βασικές υποχρεώσεις της χώρας, σχετικά με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ολοκλήρωση του δικτύου Natura 2000. Ορισμένες περιοχές αποτελούν επεκτάσεις υφιστάμενων, ορισμένες είναι νέες περιοχές και κάποιες περιοχές συγχωνεύονται ενώ σε αρκετές από αυτές, με την προστασία ενός είδους – στόχου, προστατεύονται παράλληλα και άλλα είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος.

Αποδοχή προτάσεων

Σύμφωνα με την υπουργική ενημέρωση έγιναν αποδεκτές:

• Προτάσεις επέκτασης χερσαίων περιοχών, ως ΤΚΣ, κυρίως όπου τεκμηριώνεται η παρουσία ειδών ή τύπων οικοτόπων προτεραιότητας ή εξασφαλίζεται καλύτερη συνοχή και συνεκτικότητα του δικτύου Natura 2000.

• Εκτός από κάποιες νησίδες, δεν εντάσσονται νέες χερσαίες περιοχές ως ΖΕΠ, καθώς, το δίκτυο των χερσαίων ΖΕΠ της χώρας θεωρείται επαρκές.

• Περαιτέρω, χρησιμοποιήθηκε σε γενικές γραμμές ως κριτήριο, το αναφερόμενο από τη σχετική Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την κάλυψη των χερσαίων ΙΒΑ (Important Bird Area) από τις Ελληνικές ΖΕΠ, ότι κάθε ΙΒΑ θα πρέπει να καλύπτεται από ΖΕΠ σε ποσοστό μεγαλύτερο από 50%, ποσοστό που στις χερσαίες ΖΕΠ ήδη καλύπτεται.

Σε κάθε περίπτωση, η ένταξη επιπλέον θαλάσσιων ή/και χερσαίων ΖΕΠ και ΤΚΣ, μπορεί να εξεταστεί μελλοντικά, στο πλαίσιο της νέας αξιολόγησης του δικτύου Natura 2000, σε επίπεδο βιογεωγραφικής ζώνης.

“Προώθηση παραγωγικών δραστηριοτήτων συμβατών με την προστασία του φυσικού κεφαλαίου της χώρας”

Ένας νέος δρόμος προς τη βιώσιμη ανάπτυξη

Ο αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Σωκράτης Φάμελλος, δήλωσε σχετικά:

“Η ένταξη νέων περιοχών στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό δίκτυο Natura 2000, αποτελεί ένα ακόμα βήμα για την ολοκλήρωση του πλαισίου προστασίας και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος. Υπογραμμίζω ότι λόγω των χρόνιων ελλείψεων, η χώρα βρίσκεται σε προδικαστικό στάδιο (αιτιολογημένη γνώμη) με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επειδή δεν έχει λάβει μέτρα προστασίας και διαχείρισης για τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης του δικτύου Natura 2000.

Ανοίγουμε πλέον ένα νέο δρόμο προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, με προώθηση παραγωγικών δραστηριοτήτων συμβατών με την προστασία του φυσικού κεφαλαίου της χώρας. Η ένταξη των νέων περιοχών, μαζί με την ενίσχυση του τομέα βιοποικιλότητας του ΥΠΕΝ (δημιουργία ξεχωριστής Δ/νσης Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας), το έργο για τη θεσμοθέτηση και την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων για όλες τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, το Ολοκληρωμένο Έργο «LIFE – IP 4 NATURA» και το νέο νόμο για τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, θα δημιουργήσουν τα κατάλληλα εργαλεία προκειμένου η χώρα να αφήσει πίσω της μια εποχή χρόνιων καθυστερήσεων και ελλείψεων στη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, η οποία αποτελούσε εμπόδιο για την τοπική ανάπτυξη.”

WWF Ελλάς: Προεκτάσεις πέρα από τα εθνικά μας σύνορα

Σε ανακοίνωσή της αναφορικά με τον αναθεωρημένο κατάλογο των περιοχών Natura 2000 στην Ελλάδα, η WWF Ελλάς, χαρακτηρίζει την πράξη ως βήμα εξαιρετικής σημασίας για την προστασία της φύσης στη χώρα μας αλλά και τη Μεσόγειο. Με την κομβική αυτή εξέλιξη, όπως αναφέρει, είναι επιτακτικό να διασφαλιστεί άμεσα η ολοκληρωμένη και αποτελεσματική διαχείριση και προστασία των περιοχών αυτών.

Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή της WWF Ελλάς και Πρόεδρο της Θαλάσσιας Μεσογειακής Πρωτοβουλίας του WWF Δημήτρη Καραβέλλα, η σημασία της κίνησης της Ελλάδας έχει προεκτάσεις πέρα από τα εθνικά της σύνορα. Η προσθήκη των ελληνικών θαλάσσιων περιοχών Natura αυξάνει σημαντικά και το συνολικό ποσοστό κάλυψης προστατευόμενων περιοχών στη Μεσόγειο και την Ευρώπη, που ακόμα υπολείπονται του παγκόσμιου στόχου ενώ ο χαρακτηρισμός των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών είναι απαραίτητος για τη διατήρηση μίας ζωντανής θάλασσας, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων, όπως η αλιεία και ο τουρισμός, τόνισε.

Στην επίσημη έκθεση της WWF Ελλάς για τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, οι ελληνικές θάλασσες φιλοξενούν περίπου 3500 θαλάσσια είδη, μεγάλο μέρος των οποίων είναι ενδημικά της Μεσογείου: θαλάσσιες χελώνες, θαλάσσια θηλαστικά και τη μεσογειακή φώκια, καθώς επίσης και πολλά διαφορετικά είδη ψαριών και καρχαριών. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Γυάρου, όπου ζει και αναπαράγεται με υψηλούς ρυθμούς ο μεγαλύτερος πληθυσμός της Μεσογειακής Φώκιας Monachus Monachus, ενώ στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του νησιού παρατηρούνται και άλλα σημαντικά θαλάσσια είδη.