Σύστημα επεξεργασίας αστικών λυμάτων στην Ανάφη

Στην εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος επεξεργασίας λυμάτων για τους κυριότερους οικισμούς του νησιού, προχωρά ο Δήμος Ανάφης, μετά και τη δημοπράτηση του μελετητικού έργου, σε συνεργασία με την ΕΕΤΑΑ Α.Ε.

Παρά το γεγονός, ότι οι σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας λυμάτων έχουν εδώ και πολλά χρόνια έχουν αρχίσει να εγκαθίστανται στα περισσότερα νησιά, η Ανάφη, δεδομένου του αρκετά περιορισμένου αριθμού μονίμων κατοίκων, ξεκινά φέτος τη μελετητική διαδικασία, για την σύνταξη ώριμου φακέλου, όσον αφορά στην υλοποίηση συστήματος ΕΕΛ, προκειμένου το έργο να είναι έτοιμο προς χρηματοδότηση στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, μέσω της ΕΕΤΑΑ Α.Ε., η οποία έχει αναλάβει το διαδικαστικό κομμάτι, καθώς ο Δήμος Ανάφης δε διαθέτει Τεχνική Υπηρεσία και εξειδικευμένο προσωπικό.

Το υφιστάμενο αποχετευτικό δίκτυο

Ο διαγωνισμός που “τρέχει” αυτή τη στιγμή, αφορά στην εξεύρεση αναδόχου, ο οποίος θα αναλάβει το μελετητικό έργο για την κατασκευή συστήματος επεξεργασίας αστικών λυμάτων στη Χώρα Ανάφης. Το έργο, αφορά στην κατασκευή συστήματος σηπτικής δεξαμενής και διάθεσης των επεξεργασμένων λυμάτων.

Σύμφωνα με τη σχετική προμελέτη, το υπάρχον σύστημα, το οποίο είναι εγκατεστημένο από το 2000 περίπου, είναι υποτυπώδες, αφού αποτελείται από μία συστοιχία απορροφητικών βόθρων, χωρίς καμία πρόβλεψη συστήματος διάθεσης της “επεξεργασμένης” εκροής. Το υπάρχον σύστημα, όπως προκύπτει και από σχετική τεχνική έκθεση Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων, με την οποία έχει υπαχθεί το συγκεκριμένο έργο σε αυτές, έχει εκτιμηθεί για εξυπηρέτηση έως 294 ισοδύναμων κατοίκων.

Πιο συγκεκριμένα, σχετικά με το υπάρχον αποχετευτικό σύστημα, η Ανάφη σήμερα διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο ακαθάρτων που εξυπηρετεί τον κύριο οικισμό της, τη Χώρα. Λόγω της θέσης της στην κορυφή του λόφου, έχουν κατασκευαστεί δύο περιμετρικοί συλλεκτήρες επί των δύο κλάδων του περιφερειακού δρόμου του οικισμού. Η κατασκευή έχει γίνει από τον Δήμο με αυτεπιστασία. Όλος ο οικισμός δε, ο οποίος βρίσκεται ανάντη των δύο συλλεκτήρων, αποχετεύεται με βαρύτητα στους εν λόγω αγωγούς.

Οι δύο συλλεκτήρες – αγωγοί ενώνονται στον κεντρικό αποχετευτικό αγωγό ο οποίος με τη σειρά του καταλήγει στο υφιστάμενο σημείο διάθεσης. Στους συλλεκτήρες και τον κεντρικό αγωγό έχουν κατασκευαστεί κατά διαστήματα φρεάτια επίσκεψης.

Όσον αφορά στα λύματα της περιοχής του λιμανιού και του Κλησιδίου, όπου παρουσιάζεται ανερχόμενη τουριστική ανάπτυξη, αυτά συλλέγονται και μεταφέρονται με όχημα, το οποίο λειτουργεί ως βυτιοφόρο του Δήμου και ως εκ τούτου καταλήγουν στη συστοιχία των απορροφητικών βόθρων. Στη συστοιχία αυτή καταλήγει και ο κεντρικός αποχετευτικός αγωγός. Η διάθεση των λυμάτων γίνεται σε αυτούς και όπως προαναφέρθηκε, επαρκεί και έχει αδειοδότηση για την κάλυψη των αναγκών των μόνιμων κατοίκων της Χώρας.

Το σημείο απόθεσης του δικτύου βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η εκροή από τους απορροφητικούς βόθρους να απορρέει επιφανειακά, κατάντη επί του φυσικού πρανούς, κρίνοντας και από την έντονη φυτοκάλυψη που δημιουργείται στην περιοχή. Η τελική απορροή προφανώς οδηγείται στο υδατόρεμα, με αποτέλεσμα την παρουσία ανάλογης βλάστησης από καλάμια.

Τα τελευταία χρόνια, λόγω της τουριστικής ανάπτυξης του νησιού, αυξήθηκε ο εποχικός πληθυσμός – κυρίως στη Χώρα, το λιμάνι και την περιοχή του Κλησιδίου, στο οποίο αναπτύσσονται τουριστικές μονάδες και ενοικιαζόμενα καταλύματα.

Όπως προκύπτει από την προμελέτη, με το υπάρχον σύστημα, η απορροή των λυμάτων της συστοιχίας των βόθρων γίνεται ανεξέλεγκτα εν μέρει υπόγεια και πιθανόν υπέργεια, στην κατάντη περιοχή της θέσης της υφιστάμενης συστοιχίας με τελική κατάληξη σε ρέμα. Ως εκ τούτου, προκύπτει άμεση ανάγκη δημιουργίας ενός συστήματος διάθεσης των λυμάτων, προκειμένου να πληρεί τις περιβαλλοντικές και υγειονομικές απαιτήσεις.

Σύμφωνα με τα πραπάνω, το υφιστάμενο σύστημα αφενός είναι αδύνατον να καλύψει τις ανάγκες των μόνιμων κατοίκων και των επισκεπτών του νησιού στην παρούσα φάση, αλλά και μελλοντικά, ενώ αφετέρου δεν καλύπτει τις περιβαλλοντικές και υγειονομικές διατάξεις. Στο πλαίσιο αυτό, η μελέτη και κατασκευή ενός νέου συστήματος διάθεσης κρίνεται επιβεβλημένη.

Σημειώνεται, πως η χρηματοδότηση των μελετών του έργου έχει εξασφαλιστεί από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Σε κατεύθυνση μη κοστοβόρας αλλά περιβαλλοντικά άρτιας λύσης

Η προς σύνταξη μελέτη αφορά στη διαχείριση των αστικών λυμάτων στο νησί της Ανάφης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφαλής διάθεση των λυμάτων που προέρχονται από το αποχετευτικό δίκτυο κύρια του οικισμού της Χώρας.

Σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη διαχείρισης – διερεύνησης καταλληλότητας συστήματος διαχείρισης αστικών λυμάτων Χώρας Δήμου Ανάφης, έχει προσδιοριστεί, κατόπιν αξιολόγησης δυνατών λύσεων, ως μονάδα επεξεργασίας, η κατασκευή συστήματος σηπτικής δεξαμενής και συστήματος υπεδάφιας διάθεσης σε γεωτεμάχιο, ιδιοκτησίας του Δήμου.

Η προς σύνταξη μελέτη περιλαμβάνει την ολοκλήρωση του σχεδιασμού της σηπτικής δεξαμενής, η ποία έχει διαστασιολογηθεί ενδεικτικά από την προαναφερθείσα μελέτη, σε στάδιο οριστικό, τον σχεδιασμό του συστήματος διάθεσης, τη σύνδεση της σηπτικής δεξαμενής με το υπάρχον αποχετευτικό σύστημα, την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου επεξεργασίας και διάθεσης.

Στόχος της μελέτης, πιο συγκεκριμένα, είναι ο βέλτιστος συνδυασμός επιλογής μεθόδων επεξεργασίας – διάθεσης, με κριτήρια:

- Την ελαχιστοποίηση του κόστους της συνολικής εγκατάστασης, λαμβάνοντας υπόψιν και τον κύκλο κόστους ζωής της, αλλά εντός των περιβαλλοντικά επιτρεπτών ορίων

- Την ελαχιστοποίηση της εποπτείας κατά τη λειτουργία του συστήματος λόγω της αδυναμίας του Δήμου να διαθέσει εξειδικευμένο προσωπικό.

Σχετικά με το αντικείμενο της μελέτης, που αναμένεται να ανατεθεί στον ανάδοχο που θα προκύψει από τον διαγωνισμό, έχει συνταχθεί ήδη η μελέτη διαχείρισης – διερεύνησης καταλληλότητας για το σύστημα διαχείρισης λυμάτων της Ανάφης, όπως επίσης και τοπογραφική μελέτη – διάγραμμα, που συντάχθηκε από τοπογράφο, κατά την αγορά του οικοπέδου από το Δήμο.

Ο ανάδοχος που θα προκύψει θα κληθεί να εκπονήσει υποστηρικτικές μελέτες, όπως γεωλογική και υδρογεωλογική έρευνα και μελέτη, γεωτεχνική μελέτη, περιβαλλοντική μελέτη (ΜΠΕ). Το κύριο έργο θα αφορά στην οριστική μελέτη διάθεσης λυμάτων, μέσω εκπόνησης μελέτης χωροθέτησης και υδραυλικού σχεδιασμού συστήματος επεξεργασίας και διάθεσης, οριστική στατική μελέτη της σηπτικής δεξαμενής, τεύχη δημοπράτησης του έργου, Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας – Φάκελο Ασφάλειας και Υγείας (ΣΑΥ-ΦΑΥ), ενώ παράλληλα, θα πρέπει να εξασφαλίσει περιβαλλοντική αδειοδότηση, καθώς και άδεια διάθεσης επεξεργασμένων λυμάτων από τις αρμόδιες Αρχές.