«Να διορθωθεί η αδικία απέναντι σε Τηνιακούς και Κυκλαδίτες»

Ψήφισμα, με το οποίο ζητά να ανακληθεί η ανάρτηση και θεώρηση των δασικών χαρτών της Τήνου, αλλά και να επαναδιατυπωθεί σε νομοθετική ρύθμιση η άρση του τεκμηρίου κυριότητας υπέρ του Δημοσίου για τα νησιά των Κυκλάδων, εξέδωσε το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Τήνου.

Την έκδοση ψηφίσματος, με το οποίο ο Δήμος Τήνου ενώνει τη φωνή του με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, αλλά και την Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Ν. Αιγαίου, αναφορικά με το μείζον ζήτημα των δασικών χαρτών, αποφάσισε το δημοτικό συμβούλιο, κατά την τελευταία του συνεδρίαση.

Στη συνεδρίαση συμμετείχε και ο νομικός σύμβουλος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, κ. Μιχάλης Παπαγεωργίου, ο οποίος παρουσίασε αναλυτικά τις θέσεις της μελέτης του, η οποία αποτελεί και την αιτιολογική έκθεση για τις τροποποιήσεις που θα προταθούν για τις νομοθετικές διατάξεις που αφορούν στους δασικούς χάρτες, ενώ ο ίδιος απάντησε στα σχετικά ερωτήματα των συμβούλων και ενημέρωσε αναλυτικότατα, τόσο όσον αφορά στην περίπτωση της Τήνου, όσο και εν γένει για την κατάσταση σε όλη την Περιφέρεια.

Όπως τονίστηκε, οι αναρτημένοι δασικοί χάρτες δημιουργούν στην πράξη περισσότερα προβλήματα απ’ όσα προσπαθούν να λύσουν και αυτό γιατί έχουν χαρακτηρίσει μεγάλο μέρος του νησιού της Τήνου ως δασική ή χορτολιβαδική έκταση, καταργώντας στην πράξη το τεκμήριο υπέρ των ιδιωτών που ισχύει στις Κυκλάδες.

Ιστορικά “ελεύθερες” οι Κυκλάδες από το τεκμήριο

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης για την έκδοση ψηφίσματος του Δήμου Τήνου, όπως είναι γνωστό το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου επί των δασών και επί των δασικών εκτάσεων που ισχύει από το 1979 σύμφωνα με το άρθρο 62 του Ν. 998/1979, έχει εξαιρέσεις, μεταξύ των άλλων και όλων των Κυκλάδων.

Συγκεκριμένα αναφέρει:

«Επί των πάσης φύσεως αμφισβητήσεων ή διενέξεων ή δικών μεταξύ του Δημοσίου, είτε ως ενάγοντος είτε ως εναγομένου είτε ως αιτούντος είτε ως καθ ́ ου ή αίτηση, και φυσικού ή νομικού προσώπου, το οποίο προβάλλει ή αξιώνει οποιοδήποτε δικαίωμα, εμπράγματο ή μη, επί των δασών, των δασικών εκτάσεων το ως άνω φυσικό ή νομικό πρόσωπο οφείλει να αποδείξει την παρ ́αυτώ ύπαρξη του δικαιώματός του. Κατ ́ εξαίρεση η διάταξη αυτή δεν ισχύει στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, των Νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων, των νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων, καθώς και της περιοχής της Μάνης όπως αυτή ορίζεται από διοικητικά όρια των Καλλικρατικών Δήμων Ανατολικής και Δυτικής Μάνης».

Αιτιολογία της εξαίρεσης στις Κυκλάδες,και κατ’ επέκταση και στην Τήνο, υπήρξε το ιστορικό και τεκμηριωμένο γεγονός πως κατά την τουρκοκρατία οι γαίες των νησιών των Κυκλάδων ήταν ιδιόκτητες και δεν δημεύτηκαν. Οι Κυκλάδες δεν βίωσαν σκληρή κατοχή από τους Οθωμανούς, οι οποίοι δεν έκαναν αισθητή την παρουσία τους. Αποτέλεσμα ήταν η διατήρηση των περιουσιών των Κυκλαδιτών στο σύνολό τους, με μόνη υποχρέωση να καταβάλουν στους Οθωμανούς τρεις μόνο φόρους (κεφαλικό,αλυκών και τελωνειακών δασμών).

Ο κύριος της έκτασης, που η μορφή της χαρακτηρίζεται σήμερα δασική ή χορτολιβαδική, είναι κύριος αυτής με τίτλους και με νόμιμο τρόπο. Δεν θα πρέπει να χρειάζεται να αποδείξει ότι κατέλυσε την κυριότητα του δημοσίου με χρησικτησία, διότι στις Κυκλάδες δεν υπήρχαν δημόσια κτήματα που καταλήφθηκαν, ώστε το δημόσιο να επικαλείται το τεκμήριο κυριότητας του. Ταυτόχρονα είναι γνωστό ιστορικά και πλέον έχει παγιωθεί, πάνω σε αντικειμενικές ιστορικές παραδοχές, με νομολογία αρχικά του Εφετείου Δωδεκανήσου και πλέον και του Αρείου Πάγου, επί τουρκοκρατίας, δημόσιες γαίες δεν υπήρξαν όχι μόνο στα νησιά των Κυκλάδων αλλά και στα νησιά της Δωδεκανήσου.

Κίνδυνος για κάθε ιδιωτικό οικόπεδο εκτός σχεδίου

Ενώ στις Κυκλάδες, το Δημόσιο, όπως φαίνεται, δεν έχει κανένα παραπάνω προνόμιο, βρίσκεται σε απόλυτη ισότητα με τους ιδιώτες και οφείλει να αποδείξει συγκεκριμένα τον τρόπο κτήσης των εκτάσεων που διεκδικεί, οι αναρτημένοι χάρτες μπορεί να οδηγήσουν σε δήμευση ιδιωτικών περιουσιών. Το δημόσιο αναγκάζει τους ιδιώτες να υποβάλλουν ενστάσεις, ακόμα και για περιπτώσεις που τελεσίδικα έχουν κριθεί μη δασικές ή μη χορτολιβαδικές, αλλά η ιδιοκτησία τους απεικονίζεται στους χάρτες ως τέτοια, και να καταβάλουν πολύ σημαντικά χρηματικά ποσά για να την προστατεύσουν και μάλιστα σε περίοδο πανδημίας και οικονομικής κρίσης.

Όμως με το υπ’ αριθμ.27639/11-5-2018 έγγραφό του, ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου διέταξε τις Διευθύνσεις Δασών Κυκλάδων, Δωδεκανήσου, Λέσβου, Σάμου και Χίου, να χαρακτηρίζουν ως δασικές όλες τις εκτάσεις, οι οποίες φέρουν βλάστηση από φρύγανα, αν και αυτά δεν είναι δασικά είδη σύμφωνα με το Δασικό νόμο.

Μάλιστα, με το ίδιο έγγραφο του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου μπορούν να υποβάλλονται αντιρρήσεις κατά των δασικών χαρτών εκ μέρους του Δημοσίου, αμέσως όπου διαπιστώνεται ότι μια έκταση με τα είδη αυτά, έχει καταχωρισθεί ως χορτολιβαδική, ώστε και αυτή να γίνει τελικά δασική.

Το παραπάνω έγγραφο στηρίζεται στις άστοχες τροπολογιών του Βασικού Νόμου περί Δασών, δηλαδή του Ν. 998/1979, που έγιναν το 2016 με το άρθρο 5 του Π.Δ. 32/2016 (ΦΕΚ Α 46/2016) το οποίοι αναφέρει, ότι «χορτολιβαδικές, θεωρούνται οι εκτάσεις που βρίσκονται επί ημιορεινών, ορεινών και ανώμαλων εδαφών και συγκροτούν φυσικά οικοσυστήματα αποτελούμενα από φρυγανική (μη ξυλώδη), ποώδη ή αυτοφυή βλάστηση ή από δασική μεν βλάστηση, που δεν συνιστά όμως δασοβιοκοινότητα».

Συγκεκριμένα,σύμφωνα με τη παραπάνω διάταξη που ισχύει και για τα εξαιρούμενα ακόμη νησιά των Κυκλάδων, είναι ορατός ο κίνδυνος για κάθε πλέον ιδιωτικό οικόπεδο εκτός σχεδίου, που φύτρωσαν αυτοφυώς φρύγανα, θυμάρια κ.λ.π., να μεταβληθεί σε δασική έκταση, να απαξιώνονται οι ιδιοκτησίες και να μην έχουν πλέον οποιαδήποτε οικονομική αξία για τους ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι καλούνται από την άλλη να καταβάλλουν φόρους ακίνητης περιουσίας ή φόρους κληρονομίας.

Όπως τονίζεται στο σκεπτικό της απόφασης, «είναι σαφές ότι οι διατάξεις της παραγρ. 1 του άρθρου 5 του Π.Δ. 32/2016, που ουσιαστικά επέκτειναν την έννοια της δασικής έκτασης του άρθρου 3 του Ν. 998/1979 ως προς την χορτολιβαδική, φρυγανώδη βλάστηση, δημιουργούν ανασφάλεια δικαίου και κλονισμό της πίστης του πολίτη προς τη διοίκηση.

Η κατάσταση αυτή που έχει δημιουργηθεί στους νησιώτες πρέπει να τελειώσει, ώστε να επιλυθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων με την άρση εκ μέρους του δημοσίου κάθε αμφισβήτησης της κυριότητας τους. Το λεγόμενο τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου επί των δασών των δασικών εκτάσεων αλλά και των χορτολιβαδικών εκτάσεων δεν ισχύει στην περιφέρεια του νομού Κυκλάδων».

Το ψήφισμα του Δήμου

Ο Δήμος Τήνου με το ψήφισμά του συντάσσεται με την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ν. Αιγαίου και την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και ζητάει:

Α) Να ανακληθεί η ανάρτηση και η θεώρηση των δασικών χαρτών της Τήνου

Β) Να ανακληθεί και να μην εφαρμοστεί το με αριθμ. 27639/2018 έγγραφο του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου.

Γ) Να καταργηθεί ή να αναμορφωθεί η διάταξη της παραγρ. 1 του άρθρου 5 του Π.Δ. 32/2016, ώστε είτε να επανισχύσει, είτε να εναρμονιστεί με τη προηγούμενη διάταξη του άρθρου 3 του Ν. 998/1979 όσον αφορά τις χορτολιβαδικές εκτάσεις.

Δ) Να αποσαφηνιστεί σύμφωνα με τις αρχές της ασφάλειας του δικαίου, ότι οι Κυκλάδες ανήκουν στις περιοχές των εξαιρέσεων του τεκμηρίου της κυριότητας του δημοσίου στα δάση και τις δασικές εκτάσεις

Ε) Να νομοθετηθεί ότι στις περιοχές των εξαιρέσεων από το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου στα δάση και τις δασικές εκτάσεις, του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 62 του Ν.998/1979, η μεταγραφή ή καταχώριση συμβολαιογραφικών πράξεων με αντικείμενο ακίνητα που έχουν εν όλω ή εν μέρει τον χαρακτήρα έκτασης των παραγράφων 5α) ή 5β) του άρθρου 3 του παραπάνω νόμου, στα οικεία βιβλία μεταγραφών του αρμόδιου Υποθηκοφυλακείου ή στα οικεία φύλλα του αρμόδιου γραφείου Κτηματογράφησης ή Κτηματολογικού Γραφείου, δεν κωλύεται ακόμη και αν δεν προσκομίζεται διοικητική πράξη ή τελεσίδικη δικαστική απόφαση, με την οποία αναγνωρίζεται ότι το ακίνητο ή το τμήμα του με τον παραπάνω χαρακτήρα ανήκει σε ιδιώτη και όχι στο Δημόσιο.

ΣΤ) Ζητά τη στήριξη στη νομοθετική παρέμβαση και των 4 τοπικών βουλευτών του Νομού, ώστε να διορθωθεί άμεσα η αδικία, που δημιούργησαν για τους Τηνιακούς και τους Κυκλαδίτες οι αναρτημένοι δασικοί χάρτες.