Η Ελλάδα στις χώρες της ΕΕ με τα καθαρότερα νερά κολύμβησης

Ανάμεσα στις πρώτες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διαθέτουν νερά κολύμβησης εξαιρετικής ποιότητας βρίσκονται η Ελλάδα και η Κύπρος, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η ετήσια έκθεση για τα ύδατα κολύμβησης, που δημοσιεύεται σήμερα, δείχνει ότι το 2020 σχεδόν το 83 % των ευρωπαϊκών περιοχών κολύμβησης πληρούσαν τα πιο αυστηρά πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ύδατα «εξαιρετικής ποιότητας». Η τελευταία αξιολόγηση που εκπονήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βασίζεται στην παρακολούθηση 22.276 περιοχών από όλη την Ευρώπη το 2020. Καλύπτει τα κράτη μέλη της ΕΕ, την Αλβανία και την Ελβετία καθ' όλη τη διάρκεια του 2020.

Σχεδόν μηδενική ρύπανση στα ευρωπαϊκά ύδατα κολύμβησης

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, το ποσοστό των παράκτιων περιοχών και περιοχών εσωτερικών υδάτων με ύδατα εξαιρετικής ποιότητας έχει σταθεροποιηθεί τα τελευταία χρόνια περίπου στο 85 %, ενώ το 2020 ήταν 82,8 % πανευρωπαϊκά. Τα ελάχιστα πρότυπα για τα ύδατα «επαρκούς ποιότητας» πληρούνταν από το 93 % των περιοχών που αποτέλεσαν αντικείμενο παρακολούθησης το 2020, ενώ σε πέντε χώρες - στην Κύπρο, την Αυστρία, την Ελλάδα, τη Μάλτα και την Κροατία - το 95 % και περισσότερο των υδάτων κολύμβησης ήταν εξαιρετικής ποιότητας.

Τα δύο τρίτα των περιοχών κολύμβησης βρίσκονται κατά μήκος των ακτών της Ευρώπης. Τα αποτελέσματα δίνουν μια καλή ένδειξη για τους τόπους στους οποίους μπορούν οι λουόμενοι να βρουν την καλύτερη ποιότητα υδάτων κολύμβησης. Η ποιότητα αρκετών υδάτων κολύμβησης δεν στάθηκε δυνατό να αξιολογηθεί κατά την παρούσα διαδικασία, επειδή οι περιορισμοί που επέβαλε η πανδημία είχαν ως αποτέλεσμα τη συλλογή ανεπαρκούς αριθμού δειγμάτων.

Το 2020 στο 1,3 % των περιοχών κολύμβησης ή σε 296 περιοχές κολύμβησης στην Ευρώπη τα ύδατα ήταν «ανεπαρκούς ποιότητας». Αν και η αναλογία των περιοχών με ύδατα ανεπαρκούς ποιότητας μειώθηκε ελαφρώς από το 2013, τα προβλήματα παραμένουν, ιδίως όσον αφορά την αξιολόγηση των πηγών ρύπανσης και την εφαρμογή ολοκληρωμένων μέτρων διαχείρισης των υδάτων. Για τις περιοχές κολύμβησης στις οποίες είναι δύσκολο να εντοπιστούν η προέλευση ή τα αίτια της ρύπανσης θα πρέπει να διεξαχθούν ειδικές μελέτες για τις πηγές ρύπανσης.

Στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για μηδενική ρύπανση και σύμφωνα με τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, η Επιτροπή δρομολόγησε πρόσφατα την αναθεώρηση της οδηγίας για τα ύδατα κολύμβησης. Ο στόχος είναι να αξιολογηθεί κατά πόσον οι ισχύοντες κανόνες εξακολουθούν να εξυπηρετούν τον σκοπό της προστασίας της δημόσιας υγείας και της βελτίωσης της ποιότητας των υδάτων ή αν υπάρχει ανάγκη βελτίωσης του υφιστάμενου πλαισίου, ιδίως με την εξέταση νέων παραμέτρων. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, η Επιτροπή θα ζητήσει σύντομα τη γνώμη των ενδιαφερόμενων μερών μέσω διαδικτυακής δημόσιας διαβούλευσης.

Τα ευρήματα της φετινής έκθεσης θα παρουσιαστούν στις 2 Ιουνίου σε συνεδρία της Πράσινης Εβδομάδας της ΕΕ, με κεντρικό θέμα φέτος τη μηδενική ρύπανση. Παράλληλα με τη φετινή έκθεση για τα ύδατα κολύμβησης, ο ΕΟΠ δημοσίευσε επίσης έναν επικαιροποιημένο διαδραστικό χάρτη με τις επιδόσεις κάθε περιοχής κολύμβησης. Διατίθενται, επίσης, επικαιροποιημένες εκθέσεις ανά χώρα και περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας στις χώρες.

Αναθεώρηση της οδηγίας περί υδάτων κολύμβησης

Τον Δεκέμβριο του 2019, η Επιτροπή θέσπισε μια Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τους πολίτες της - μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική που στοχεύει στην προστασία, διατήρηση και ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου της ΕΕ και προστασία της υγείας και της ευημερίας των πολιτών από κινδύνους και επιπτώσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον.

Η Πράσινη Συμφωνία παρέχει έναν χάρτη πορείας με δράσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων μεταβαίνοντας σε μια καθαρή, κυκλική οικονομία, αποκαθιστώντας τη βιοποικιλότητα και μειώνοντας τη ρύπανση.

Ένας από τους οκτώ τομείς πολιτικής του επικεντρώνεται στη μείωση της ρύπανσης και στην έγκριση ενός σχεδίου δράσης της ΕΕ για μια φιλοδοξία μηδενικής ρύπανσης για τον αέρα, το νερό και το έδαφος. Η αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ σχετικά με την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης ευθυγραμμίζεται άμεσα με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας. Θα εξετάσει πώς λειτούργησε η οδηγία, ιδίως αν είχε συμβάλει στην προστασία της δημόσιας υγείας και του καθαρού νερού, συμπληρώνοντας τις εθνικές προσπάθειες. Θα αξιολογήσει επίσης εάν υπάρχει ανάγκη βελτίωσης των υφιστάμενων κανόνων και θα προτείνει σχετικές ενημερώσεις για την αντιμετώπιση των φιλοδοξιών που ορίζονται στην Ευρωπαϊκή Συμφωνία.

Ο στόχος της οδηγίας για τα ύδατα κολύμβησης 2006/7/EC3 είναι η προστασία της ανθρώπινης υγείας και η διατήρηση, προστασία και βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η οδηγία θεσπίζει διατάξεις για:

(i) παρακολούθηση και ταξινόμηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης σε καθορισμένους χώρους κολύμβησης,

ii) τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης σε αυτούς τους χώρους, και

(iii) παροχή πληροφοριών στο κοινό σχετικά με την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης.

Η αναθεώρηση της συγκεκριμένης οδηγίας αναμένεται να αυστηροποιήσει ακόμη περισσότερο τα κριτήρια, αλλά και να θεσπίσει συχνότερους και πιο ενδελεχείς ελέγχους.

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση της ρύθμισης, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε διαβούλευση, υπάρχουν πιθανές οικονομικές επιπτώσεις από τις προτεινόμενες αλλαγές, δεδομένου ότι η βελτιωμένη ποιότητα των υδάτων κολύμβησης οδηγεί σε βελτιωμένες τουριστικές ευκαιρίες και, συνεπώς, οικονομικά οφέλη. Ωστόσο, υπογραμμίζεται, ότι αν αυξηθεί ο αριθμός των παραμέτρων που πρέπει να παρακολουθούνται ή ο αριθμός των δειγμάτων που πρέπει να λαμβάνονται ανά κολυμβητική περίοδο, αυτό συνεπάγεται πρόσθετο κόστος παρακολούθησης και αναφοράς για τα κράτη μέλη.

Όσον αφορά στις εκτιμώμενες κοινωνικές επιπτώσεις, αναφέρεται, ότι θα μπορούσε να υποτεθεί ότι οι απαιτήσεις ασφάλειας και υγείας που ορίζονται στην οδηγία θα συνεχίσουν να διασφαλίζουν και να βελτιώνουν την υγεία και την ευημερία των πολιτών της ΕΕ μέσω καλύτερης ποιότητας των υδάτων κολύμβησης.

Σημαντικές είναι οι επιπτώσεις που εκτιμάται ότι η αυστηροποίηση των κριτηρίων θα έχει στον τομέα του περιβάλλοντος. Όπως επισημαίνεται, η βελτιωμένη ποιότητα των υδάτων κολύμβησης θα έχει καταρχήν αντίκτυπο στην υγεία των κολυμβητών και θα βελτιώσει τη δημόσια υγεία - που είναι ο κύριος στόχος της οδηγίας. Η βελτίωση της παρακολούθησης και η καλύτερη αναγνώριση των υδάτων κολύμβησης θα βοηθήσουν στον καλύτερο προσδιορισμό αυτών των ζωνών χρειάστηκαν πρόσθετες προσπάθειες για να εξασφαλιστεί καλύτερη ποιότητα νερού. Μπορεί να φέρει πρόσθετες επενδύσεις για καλύτερη συλλογή και επεξεργασία λυμάτων. Με αυτόν τον τρόπο, η συνολική ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων θα βελτιωθεί και θα συμβάλει στη βελτίωση του περιβάλλοντος και στη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας. Αυτό θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα και της φιλοδοξίας μηδενικής ρύπανσης.

Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν κρίνει ότι η πρωτοβουλία θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην απλούστευση ή/και στο διοικητικό φόρτο. Ταυτόχρονα, όμως ενδέχεται να υπάρξει πρόσθετο κόστος παρακολούθησης και αναφοράς για τα κράτη μέλη εάν αυξηθεί ο αριθμός των παραμέτρων που πρέπει να παρακολουθούνται ή ένας αριθμός δειγμάτων που πρέπει να λαμβάνονται ανά κολυμβητική περίοδο.