Οργάνωση των τρόπων μετακίνησης με άξονα τον άνθρωπο

Στην προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού, προκειμένου να προχωρήσει η μελέτη για την κατάρτιση Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, προχώρησε ο Δήμος Άνδρου.

Όπως αναφέρεται στη σχετική μελέτη, που συνοδεύει τον διαγωνισμό, ο Δήμος Άνδρου στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του και έχοντας ως στρατηγική κατεύθυνση την υλοποίηση κυκλοφοριακών παρεμβάσεων με σεβασμό στις βασικές αρχές της βιώσιμης αστικής κινητικότητας και οδικής ασφάλειας, προωθεί την υλοποίηση στρατηγικού σχεδίου για τη βιώσιμη αστική κινητικότητα με στόχο την βελτίωση της προσβασιμότητας της αστικής περιοχής του Δήμου και την παροχή υψηλής ποιότητας και βιώσιμης κινητικότητας και μεταφορών, είτε πρόκειται για μετακίνηση μέσα στην ίδια την αστική περιοχή του Δήμου, είτε αφορά σε διερχόμενη κίνηση από το δίκτυο του Δήμου.

Ισορροπημένη ανάπτυξη των τρόπων μεταφοράς και έμφαση στην ήπια κινητικότητα

Το συγκεκριμένο στρατηγικό σχέδιο θα οργανώσει το πλαίσιο πάνω στο οποίο ο Δήμος θα κινηθεί στη διάρκεια των επόμενων ετών, για την αναβάθμιση του επιπέδου εξυπηρέτησης στις μετακινήσεις των κατοίκων, με στόχο την εξασφάλιση ενός ασφαλέστερου, αποδοτικότερου και συμβατού περιβαλλοντικά συγκοινωνιακού και κυκλοφοριακού συστήματος. Ενός συστήματος που στο επίκεντρο θέτει τον μετακινούμενο πολίτη ως πεζό, χρήστη ποδηλάτου και χρήστη μέσων μαζικής μεταφοράς και τελευταία ως οδηγό/επιβάτη Ι.Χ. Με τον τρόπο αυτό, οι έννοιες της κινητικότητας και της προσβασιμότητας, δίνουν προτεραιότητα στον πεζό, στο ποδήλατο, στη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς και ακολούθως στο αυτοκίνητο, και αυτή θα είναι η διάσταση των παρεμβάσεων που θα σχεδιαστούν.

Το ΣΒΑΚ έχει σκοπό την ισορροπημένη ανάπτυξη όλων των τρόπων μεταφοράς με ιδιαίτερη έμφαση στις ήπιες μορφές κινητικότητας, με στόχους που άπτονται στις αρχές της αειφορίας και της ασφάλειας στις μετακινήσεις.

Ενδεικτικά, αναφέρονται οι παρακάτω:

• Βελτίωση του επιπέδου εξυπηρέτησης των μετακινήσεων των πολιτών (ενδοδημοτικών και διαδημοτικών), μέσω της βελτίωσης της μεταφορικής υποδομής, της ενίσχυσης των μέσων μαζικής μεταφοράς με έμφαση στην ηλεκτροκίνηση, καθώς και της ενίσχυσης των μέσων ήπιας κυκλοφορίας,

• Μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ατμοσφαιρική ρύπανση, κυκλοφοριακός θόρυβος, οπτική ρύπανση κ.λπ.) εξαιτίας της αύξησης της χρήσης περισσότερο περιβαλλοντικά φιλικών μέσων μετακίνησης, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα,

• Αύξηση της ελκυστικότητας της περιοχής ως τόπου διαμονής και εργασίας,

• Αύξηση της επισκεψιμότητας της περιοχής, με αποτέλεσμα την τόνωση της τοπικής αγοράς,

• Εισαγωγή Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών με ενημέρωση για συνθήκες κυκλοφορίας και στάθμευσης αλλά και χρόνου αναμονής λεωφορείων (έξυπνες στάσεις),

• Ασφάλεια των αστικών οδών με μέτρα όπως αστυνόμευση και βελτίωση του οδικού δικτύου μετά από επισήμανση των επικίνδυνων σημείων.

Παράλληλα, το ΣΒΑΚ θα αποφέρει σημαντικά οφέλη – πλεονεκτήματα, όπως:

• Δημιουργία ενός πλήρους και ολοκληρωμένου τοπικού πλάνου δράσης με επίκεντρο την κινητικότητα των κατοίκων, εργαζόμενων και επισκεπτών εντός των ορίων της δημοτικής επικράτειας. Ειδικότερα το ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης θα υποδεικνύει με σαφήνεια τις μελέτες – έργα – ενέργειες – συνεργασίες στον τομέα μεταφορών και μετακινήσεων που θα πρέπει να αναπτύξει ο δήμος στα επόμενα δέκα (10) χρόνια τουλάχιστον.

• Δημιουργία ενός εργαλείου πρόσβασης στη χρηματοδότηση έργων αστικής κινητικότητας από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, δεδομένου ότι μελλοντικές προσκλήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για συγχρηματοδότηση μελετών και έργων στον τομέα αυτό (Horizon 2020 και Interreg Europe, Interreg Med), θα δίνουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους Δήμους που κατέχουν ολοκληρωμένο σχέδιο για τη βιώσιμη αστική κινητικότητα. Επίσης, ο Δήμος θα μπορέσει να ενταχθεί στα ενεργά ευρωπαϊκά Δίκτυα πόλεων για βιώσιμη κινητικότητα CIVITAS και POLIS που έχουν θέμα την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, καλών πρακτικών και συνεργασιών σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

• Η παροχή της υπηρεσίας θα αφορά σε παροχή γενικής υπηρεσίας συμβουλευτικού χαρακτήρα με αντικείμενο τον σχεδιασμό, προγραμματισμό και οργάνωση αναπτυξιακής δράσης για την Αστική Κινητικότητα, καθώς και σε οριζόντιου χαρακτήρα παρεμβάσεις, την υποστήριξη της υλοποίησης τους με τη μεταφορά της απαραίτητης σχετικής τεχνογνωσίας, καθώς και την παροχή εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing) για τα ανωτέρω στάδια εκπόνησης του Στρατηγικού Σχεδίου.

Παραδοτέα και χρονοδιάγραμμα

Στο πλαίσιο της ανάθεσης, για το Δήμο Άνδρου το ελάχιστο αντικείμενο της παροχής υπηρεσίας από τον ανάδοχο που θα προκύψει, θα πρέπει να περιλαμβάνει τα κάτωθι:

Το πρώτο παραδοτέο του έργου, αφορά στην παρουσίαση και ανάλυση μεθοδολογίας και εργαλείων εκπόνησης ΣΒΑΚ. Πρόκειται να συσταθεί Ομάδα Εργασίας ΣΒΑΚ, με σκοπό η τεχνογνωσία να μεταφερθεί στο προσωπικό του Δήμου. Ειδικότερα, η σύσταση της ΟΕ δεν έχει ως σκοπό την εκπόνηση του ΣΒΑΚ, αλλά την απόκτηση της εμπειρίας και εξειδίκευσης, ώστε να μπορεί να το παρακολουθεί, αξιολογεί και επικαιροποιεί. Επιπλέον, θα γίνει η εκπαίδευση της Ομάδας Έργου του Δήμου για την εξοικείωση με τη μεθοδολογία εκπόνησης του ΣΒΑΚ βάσει προδιαγραφών του ELTIS (European Local Transport Information Service).

Επίσης, θα αναπτυχθούν εργαλεία εκπόνησης και αξιολόγησης ΣΒΑΚ βάσει προδιαγραφών του ELTIS, αλλά και πιθανά άλλα εργαλεία τα οποία ταιριάζουν στα χαρακτηριστικά του Δήμου. Ενδεικτικά εργαλεία που καλείται να αναπτύξει ο ανάδοχος, πλην του ELTIS, είναι:

• Αναγνώριση και επιλογή εμπλεκόμενων φορέων

• Δευτερογενείς έρευνες

• Μεταβλητές αξιολόγησης του τοπικού συστήματος αστικών μετακινήσεων

• Διαδικασίες οριοθέτησης περιοχής εκτέλεσης πρωτογενών ερευνών συλλογής δεδομένων

• Αξιολόγηση πολιτικών αστικής κινητικότητητας

Το δεύτερο παραδοτέο αφορά στην οργάνωση διαδικασιών ανάπτυξης ΣΒΑΚ, στον ορισμό των εμπλεκόμενων φορέων και την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης, ως εξής:

- Ανάλυση και Εναρμόνιση των τοπικών πολιτικών για την ολοκληρωμένη προσέγγιση σχεδιασμού εκπόνησης του ΣΒΑΚ

- Πλάνο Συμμετοχής ενδιαφερομένων φορέων και πολιτών στη διαδικασία εκπόνησης του ΣΒΑΚ

- Διεξαγωγή διαβούλευσης

- Συλλογή δεδομένων αποτύπωσης της υφιστάμενης κατάστασης (π.χ. υφιστάμενες μελέτες, χάρτες, χρήσεις γης, κυκλοφοριακά χαρακτηριστικά, έρευνες, δημογραφικά χαρακτηριστικά, κλπ.)

- Ανάλυση προβλημάτων και ευκαιριών

- Ανάπτυξη σεναρίων μελλοντικής κατάστασης του συστήματος κινητικότητας

Στην τέταρτη φάση, αναμένεται η ανάπτυξη ενός κοινού οράματος, προτεραιοτήτων και στόχων:

- Ανάπτυξη ενός κοινού οράματος για την κινητικότητα

- Διεξαγωγή δεύτερης διαβούλευσης

- Προσδιορισμός προτεραιοτήτων για την κινητικότητα

- Ανάπτυξη «έξυπνων» στόχων

- Επισκόπηση καλών πρακτικών

Τέλος, και στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του σχεδίου, αναμένεται να γίνει προσδιορισμός μέτρων αστικής κινητικότητας (ενδεικτικά μονοδρομήσεις, πεζοδρομήσεις, διαπλατύνσεις πεζοδρομίων, μετατροπή οδών ή τμημάτων οδών σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας, πρόταση νέων ποδηλατόδρομων, πεζόδρομων, χώρων αναψυχής, διαμορφώσεις κόμβων, βελτιώσεις των δημοσίων συγκοινωνιών, ενέργειες για την εύρυθμη λειτουργία των εμπορευματικών μεταφορών, παρεμβάσεις για διαχείριση της στάθμευσης, παρεμβάσεις για τη βελτίωση της υφιστάμενης σηματοδότησης, προτάσεις για κατάργηση ή διερεύνηση νέας σηματοδότησης για κυκλοφοριακούς λόγους και για λόγους οδικής ασφάλειας, δράσεις κυκλοφοριακής αγωγής και οδικής ασφάλειας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση).

Επιπλέον, το σχέδιο θα περιέχει την κοστολόγηση των μέτρων και την περιγραφή των ωφελειών, ενώ μετά τη διεξαγωγή και της τρίτης διαβούλευσης, με ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών για τα επιλεγμένα προτεινόμενα μέτρα, θα γίνει εξειδίκευση του σχεδίου δράσης, το οποίο θα αξιολογηθεί και θα υποβληθεί προς έγκριση από τα αρμόδια όργανα.

Το χρονοδιάγραμμα για την συνολική διάρκεια της σύμβασης, με τον ανάδοχο που θα προκύψει από τον διαγωνισμό ορίζεται σε 14 μήνες.