Επιστημονική έρευνα για τις ακτές της νότιας Μυκόνου

Σε προγραμματική σύμβαση με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης προχωρά ο Δήμος Μυκόνου, με στόχο να αντιμετωπίσει με επιστημονικά προηγμένες μεθόδους, τα ακτομηχανικά προβλήματα και τα προβλήματα ποιότητας υδάτων στις ακτές του νότιου παραλιακού μετώπου του νησιού.

Ομόφωνα εγκρίθηκε από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Μυκόνου, το σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης, μεταξύ του Δήμου και του ΑΠΘ, προκειμένου να προχωρήσει ερευνητική εργασία, αναφορικά με το ζήτημα της διάβρωσης των ακτών στις νότιες παράκτιες περιοχές της Μυκόνου, ενώ παράλληλα, θα διερευνηθεί και η ποιότητα των υδάτων στο ίδιο σημείο.

Όπως αναφέρεται στο κείμενο της προγραμματικής σύμβασης, το ΑΠΘ αποτελεί έναν εκ των κορυφαίων επιστημονικών θεσμών της χώρας και ως εκ τούτου αναμένεται να συμβάλει τα μέγιστα, αφενός στην προσπάθεια αντιμετώπισης των όποιων προβλημάτων και αφετέρου στην εξέλιξη της επιστημονικής γνώσης, με άξονα την ερευνητική εργασία στις περιοχές της Μυκόνου.

Τι προβλέπει η σύμβαση μεταξύ Δήμου Μυκόνου και ΑΠΘ

Πιο αναλυτικά και σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση, το ΑΠΘ στο πλαίσιο της ερευνητικής δραστηριότητας του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Τεχνικής και Θαλασσίων Έργων του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών έχει αναπτύξει τεχνολογίες αιχμής στο αντικείμενο της ακτομηχανικής που ήδη προσφέρει σε ΟΤΑ της χώρας. Ταυτόχρονα, το Εργαστήριο Τεχνικής και Σχεδιασμού Περιβάλλοντος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ δραστηριοποιείται στον έλεγχο και τη διαχείριση του νερού και των αποβλήτων (αστικά λύματα, βιομηχανικά, στερεά, επικίνδυνα, τοξικά απόβλητα), στη χωροθέτηση και μελέτη των απαιτούμενων εγκαταστάσεων καθώς και στον έλεγχο ποιότητας των επιφανειακών και υπόγειων υδάτινων αποδεκτών, του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος.

Οι δύο συνεργαζόμενοι φορείς, εξετάζοντας τους στόχους και σκοπούς τους, εντόπισαν αξιοσημείωτα πεδία συνεργασίας.

Ο Δήμος Μυκόνου αναγνωρίζει, ότι η επιστημονικά ορθή αντιμετώπιση των ιδιαίτερα πολύπλοκων ακτομηχανικών προβλημάτων και της ποιότητας του υδατικού περιβάλλοντος, προϋποθέτουν συνδρομή από ένα αξιόπιστο και δυναμικό φορέα, με τεχνογνωσία και εμπειρία. Ένας τέτοιος φορέας που συγκεντρώνει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι το ΑΠΘ. Με βάση το παραπάνω σκεπτικό, η συνεργασία του Δήμου με το ΑΠΘ είναι αμοιβαίως επιθυμητή και απόλυτα συμβατή με τις επιδιώξεις των δύο φορέων.

Τονίζεται δε μάλιστα, ότι η συνεργασία παρουσιάζει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον, χαρακτηρίζεται από το στοιχείο της πρωτοτυπίας, εφαρμόζονται πρωτότυπες ερευνητικές μέθοδοι προσομοίωσης κυματογενών διεργασιών και ανίχνευσης ρυπογόνων ουσιών στο περιβάλλον, ενώ προάγεται και η επιστημονική γνώση στους τομείς της Περιβαλλοντικής και Παράκτιας Μηχανικής. Θα προσφέρει επιστημονικά αποτελέσματα που θα είναι χρήσιμα στην επιστημονική κοινότητα, επιτρέποντας να παραχθούν νέες επιστημονικές έρευνες και μελέτες. Επιπλέον, τα αποτελέσματα και τα στοιχεία της έρευνας, θα είναι ελεύθερα και προσβάσιμα στον κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη, ενώ θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση ιδιαίτερα σημαντικών προβλημάτων, όπως είναι η διάβρωση των αμμοδών ακτών και η ποιότητα/επιβάρυνση των υδάτων, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

Κατά τα παραπάνω, συνάγεται σαφώς, ότι η συνεργασία για την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου αποσκοπεί να διασφαλίσει το δημόσιο συμφέρον μέσω της επίτευξης των κοινών στόχων των συμβαλλομένων, δηλαδή την έρευνα και την αντιμετώπιση προβλημάτων των παράκτιων περιοχών του Δήμου Μυκόνου. Προκύπτει δε από όλα τα προαναφερόμενα στοιχεία, σχετικά με το αντικείμενο της επιστημονικής έρευνας, ότι η σύμβαση αυτή εξυπηρετεί αποκλειστικά σκοπούς δημοσίου συμφέροντος.

Αντικείμενο της σύμβασης είναι η συνεργασία των δύο μερών για:

• την εκπόνηση έρευνας για την προσομοίωση, με τη χρήση προηγμένων μαθηματικών ομοιωμάτων, των κυματογενών διεργασιών διάβρωσης των ακτών στο νότιο παραλιακό μέτωπο της Μυκόνου,
• την διερεύνηση πιθανών μεταβολών στην ακτογραμμή από την κατασκευή λιμενικών έργων,
• τη συλλογή δειγμάτων νερού και στερεών αποβλήτων από τον θαλάσσιο χώρο του νότιου παραλιακού μετώπου της Μυκόνου
• τη συλλογή δειγμάτων από την εκροή της ΕΕΛ Μυκόνου, που εκβάλλει στο νότιο παραλιακό μέτωπο του νησιού και
• την εργαστηριακή ανάλυση αυτών των δειγμάτων.

Η έρευνα θα εκπονηθεί από ομάδα επιστημόνων του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ σε συνεργασία με επιστήμονες του Δήμου Μυκόνου και θα βασιστεί σε δειγματοληψία και επεξεργασία δεδομένων, καθώς και ανάπτυξη και εφαρμογή προηγμένων μαθηματικών ομοιωμάτων διεργασιών διάβρωσης ακτών. Τονίζεται εδώ, ότι η διάβρωση των ακτών, δηλαδή η μείωση του πλάτους των αμμοδών ακτών, οδηγεί σε υποβάθμιση της τουριστικής αξίας της περιοχής, αλλά θέτει σε κίνδυνο τις υποδομές (τοίχους, δρόμους, δίκτυα κλπ) και ίσως και την ασφάλεια των ίδιων των πολιτών. Επίσης, επισημαίνεται ότι η περιβαλλοντική επιβάρυνση των ακτών με ανθρωπογενείς ρυπογόνες ουσίες συμβάλλει στην υποβάθμιση όχι μόνο της τουριστικής αξίας του νησιού, αλλά και της ποιότητας ζωής των κατοίκων του.

Ειδικότερα, τα αντικείμενα της έρευνας είναι:

Α) Προσομοίωση των κυματογενών διεργασιών μεταφοράς άμμου στο νότιο παραλιακό μέτωπο της νήσου Μυκόνου. Εφαρμογή προηγμένων μαθηματικών ομοιωμάτων για την αναγνώριση των ακτομηχανικών συνθηκών που επικρατούν στην παράκτια περιοχή (προσομοίωση της μετάδοσης των κυματισμών, δημιουργία κυματογενών ρευμάτων, μεταφορά ιζημάτων, εκτίμηση μεταβολών παράκτιας μορφολογίας). Εκτίμηση των επιπτώσεων στην ακτογραμμή από την κατασκευή λιμενικών έργων.

Β) Συλλογή δειγμάτων νερού και στερεών αποβλήτων από τον θαλάσσιο χώρο του νότιου παραλιακού μετώπου της Μυκόνου. Συλλογή δειγμάτων από την εκροή της ΕΕΛ Μυκόνου. Εργαστηριακή ανάλυση των δειγμάτων και εκτίμηση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης του νότιου παραλιακού μετώπου της νήσου Μυκόνου.

Η Επιστημονικά Υπεύθυνη του έργου από την πλευρά του ΑΠΘ είναι η επ. καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, κ. Αντιγόνη Ζαφειράκου, η οποία φέρει την ευθύνη για την ποιοτική και ποσοτική εκτέλεση του έργου που ανέλαβε το ΑΠΘ.

Πόροι και χρονοδιάγραμμα του ερευνητικού έργου

Από την πλευρά του και στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης, ο Δήμος Μυκόνου αναμένεται να συμβάλει στην βυθομετρική αποτύπωση των περιοχών που θα διερευνηθούν, στη συλλογή ιστορικών δεδομένων για την εξέλιξη της ακτογραμμής, να συμβάλει στη συλλογή των δειγμάτων νερού και στερεών αποβλήτων από τον θαλάσσιο χώρο της νότιας Μυκόνου.

Το πρόγραμμα και οι πόροι για την υλοποίησή του θα χρηματοδοτηθούν από τον προϋπολογισμό του Δήμου Μυκόνου.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στο ποσό των 40.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Ο προϋπολογισμός αυτός καλύπτει δαπάνες όπως αμοιβές προσωπικού, εξοπλισμό, μετακινήσεις, αναλώσιμα και όποια άλλη δαπάνη κρίνει ο επιστημονικώς υπεύθυνος απαραίτητη για την υλοποίηση του προγράμματος.

Το ερευνητικό πρόγραμμα θα υλοποιηθεί εντός ενός έτους από την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης και από τα δύο μέρη, όταν και θα υποβληθούν και τα τελικά παραδοτέα. Ενδιάμεσα και εντός των τεσσάρων πρώτων μηνών, θα υποβληθεί το παραδοτέο «Εκτίμηση επιπτώσεων από τη μελλοντική κατασκευή λιμενικών έργων στις ακτές».