Αλλαγή όψης και λειτουργική αναβάθμιση στη Χώρα της Αμοργού

Προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός από τον Δήμο Αμοργού, για την εκτέλεση του έργου της διαμόρφωσης της δυτικής εισόδου της Χώρας Αμοργού, ένα έργο που αναμένεται να συμβάλλει στην αισθητική αλλά και λειτουργική αναβάθμιση του κεντρικού οικισμού του νησιού.

Στο πλαίσιο των παρεμβάσεων για την βελτίωση, σε οπτικό, αλλά κυρίως σε λειτουργικό επίπεδο, της Χώρας, ο Δήμος Αμοργού προχωρά στην προκήρυξη ενός ιδιαίτερα σημαντικού έργου για τη διαμόρφωση της δυτικής εισόδου του οικισμού.

Το έργο προκηρύσσεται με προϋπολογισμό 175.000 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, και χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο, καθώς έχει ενταχθεί, μετά από υποβολή πρότασης του Δήμου Αμοργού, στο πλαίσιο των «Δράσεων Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου 2020».

Σύμφωνα με τη σχετική Τεχνική Έκθεση που συνοδεύει την διακήρυξη του διαγωνισμού, με την νέα διευθέτηση των οχημάτων, θα υπάρξει ακουστική και οπτική αποσυμφόρηση της περιοχής και καλύτερη λειτουργία της συγκοινωνίας. Οι ελεύθεροι χώροι, εκ νέου διαμορφωμένοι, θα αποδοθούν για χρήση αποκλειστικά από τους πεζούς, επισκέπτες ή κατοίκους, βελτιώνοντας το καθημερινό επίπεδο ζωής. Τα δομικά υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, προερχόμενα στην πλειοψηφία τους από την Αμοργό, έχουν ήπια προσέγγιση και εντάσσονται αρμονικά στον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της Χώρας. Οι νέες εκτεταμένες φυτεύσεις θα δημιουργήσουν πράσινους πυρήνες με βιοκλιματικό χαρακτήρα. Συνολικά λοιπόν, οι προτεινόμενες παρεμβάσεις θα αναβαθμίσουν αισθητικά & λειτουργικά την περιοχή της δυτικής εισόδου της Χώρας.

Αναγκαίες οι παρεμβάσεις για την αναβάθμιση του χώρου

Όπως τονίζεται στη σχετική έκθεση, εντός του οικισμού της Χώρας Αμοργού, που αποτελεί τον παλαιότερο οικισμό του νησιού και τον πρώτο που χαρακτηρίστηκε από το 1978 ως παραδοσιακός καθώς αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της Κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, με εξαίρεση την κεντρική πλατεία της «Λόζας», απουσιάζουν οι ανοικτοί χώροι, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αναψυχή των πολιτών ή τη φιλοξενία πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Το κενό αυτό έχει ως στόχο να καλύψει κατά το δυνατόν η σχεδιαζόμενη παρέμβαση, προβλέποντας μεταξύ άλλων τη διαμόρφωση ανοικτού χώρου σε χώρο πλατείας.

Συγκεκριμένα, στην δυτική είσοδο του οικισμού και παραπλεύρως του Δημαρχείου, υφίσταται ανοιχτός δημόσιος χώρος, αποτελούμενος από τρία κυρίως επίπεδα και τις οδούς που τα περικλείουν. Το χαμηλότερο επίπεδο,  περιλαμβάνει παλαιό ερειπωμένο ανεμόμυλο και αδιαμόρφωτο πρανές. Το μεσαίο επίπεδο, διαιρεμένο σε τρία επιμέρους μικρότερα επίπεδα, καλύπτεται στο μεγαλύτερο μέρος του με παλαιά ακανόνιστη πλακόστρωση. Τέλος, το άνω επίπεδο έμπροσθεν των καταστημάτων καλύπτεται με παλαιό ρηγματωμένο σκυρόδεμα και σήμερα λειτουργεί ως χώρος στάθμευσης & αναστροφής των οχημάτων.

Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, με την κατακόρυφη αύξηση του πληθυσμού λόγω των επισκεπτών, το τελευταίο άνω επίπεδο αλλά και ο χώρος πέριξ των τριών κύριων επιπέδων, λειτουργεί ουσιαστικά σαν χώρος εξυπηρέτησης των ιδιωτικών ή άλλων βαρέων οχημάτων (λεωφορεία), αφού ο παρακείμενος δημόσιος χώρος στα βόρεια δεν επαρκεί για τις αυξημένες ανάγκες στάθμευσης, με ότι αυτό συνεπάγεται από θέμα οπτικής και ακουστικής όχλησης. Τα παραπάνω έχουν σαν αποτέλεσμα την συνολική υποβάθμιση του χώρου της δυτικής εισόδου, η οποία δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των επισκεπτών, αλλά ούτε και στις ανάγκες αναψυχής των μόνιμων κατοίκων, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην τεχνική έκθεση.

Οι προβλεπόμενες παρεμβάσεις

Οι προτεινόμενες εργασίες αφορούν το σύνολο της εν λόγω επιφάνεια των 2.103,90τ.μ και στοχεύουν στην συνολική αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση της περιοχής της δυτικής εισόδου.

Πιο συγκεκριμένα και ανά επίπεδο, προβλέπεται πως εντός του πρανούς του παλαιού Μύλου θα κατασκευαστούν πεζούλες ή/και παγκάκια από αργολιθοδομή, που, λόγω της κλίσης του πρανούς, θα δημιουργούν βαθμίδες. Στις βαθμίδες αυτές, αλλά και στην υπόλοιπη έκταση του πρανούς θα τοποθετηθούν φυτά.

Το διαιρούμενο σε τρία επιμέρους επίπεδα μεσαίο τμήμα, θα ταπεινωθεί στο μεγαλύτερο τμήμα του σε ενιαία στάθμη. Στη νέα αυτή επιφάνεια θα πραγματοποιούνται η στάθμευση και οι αναστροφές των λεωφορείων, ενώ κοντά στο βόρειο όριό της θα κατασκευασθεί ισόγειο κτίσμα από λιθοδομή, για την εξυπηρέτηση των επιβατών.

Η ταπείνωση σε ενιαία στάθμη κρίνεται αναγκαία, λαμβάνοντας τα βιοκλιματικά δεδομένα της περιοχής, ώστε όλη η νέα επιφάνεια και το κτίσμα να προστατεύονται από τους βόρειους ανέμους.

Παράλληλα, τα βαρέα οχήματα θα απομακρυνθούν από το εμφανές άνω επίπεδο και θα εξυπηρετούνται σε μια «διακριτικότερη» θέση, απελευθερώνοντας κατ’ αυτό τον τροπο το άνω επίπεδο.

Εντός του νέου κτίσματος και εκατέρωθεν του χώρου αναμονής θα τοποθετηθεί το μηχάνημα ΑΤΜ και το φίλτρο νερού, τα οποία αυτή τη στιγμή βρίσκονται εκτεθειμένα και παραπλεύρως του κτιρίου του Δημαρχείου. Η μεταφορά των μηχανημάτων ΑΤΜ και φίλτρου νερού από την υφιστάμενη θέση θα απελευθερώσει χώρο για την προσωρινή στάθμευση των πλανόδιων πωλητών. Η εξωτερική τοιχοποιία του νέου κτίσματος θα κατασκευαστεί από λιθοδομή και εξωτερικά θα έχει όψη ξερολιθιάς.

Όπισθεν του κτίσματος θα διαμορφωθεί ράμπα κλίσης 5 %, η οποία θα διατρέχει εγκάρσια την πλατεία και θα εξασφαλίζει την πρόσβαση των ΑΜΕΑ από το χώρο έμπροσθεν των καταστημάτων στον νέο χώρο επιβίβασης - αποβίβασης και αντίστροφα.

Βόρεια της ράμπας θα κατασκευαστεί τοίχος από λιθοδομή που θα συγκρατεί το φυσικό έδαφος του παραμένοντος υπόλοιπου τμήματος με την υφιστάμενη στάθμη στο οποίο παραμένουν οι υφιστάμενες προτομές και ο χώρος φύτευσης.

Στο νότιο όριο της νέας ενιαίας επιφάνειας θα διαμορφωθεί ράμπα για την πρόσβαση των λεωφορείων. Το σημείο κεντρικά της πλατείας είναι το ιδανικό για την άνετη και λειτουργική κυκλοφορία των λεωφορείων.

Δυτικά της ράμπας θα διαμορφωθεί μικρό πλακόστρωτο με ακανόνιστες πλάκες “χωριάτικου” τύπου σε συνέχεια του πρανούς με το μύλο, ενώ ανατολικά θα κατασκευαστεί πέτρινη κλίμακα που θα εξασφαλίζει την επικοινωνία μεταξύ του χώρου των λεωφορείων και της πλατείας έμπροσθεν των καταστημάτων.

Περιμετρικά της επίπεδης επιφάνειας θα διαμορφωθούν πάγκοι ανάπαυσης και αναμονής για τους επισκέπτες και μικρά παρτέρια με φυτεύσεις. Στο φυσικό έδαφος βόρεια της ράμπας ΑΜΕΑ θα φυτευθούν αειθαλή φυτά.

Τέλος, και σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση του χώρου στο ανώτερο και έμπροσθεν των καταστημάτων επίπεδο, προβλέπεται η δημιουργία ελεύθερου χώρου πλατείας, μη προσβάσιμου σε οχήματα.

Τα ταξί θα σταθμεύουν επί της επικλινούς δημοτικής οδού, πριν το νέο χώρο πλατείας. Με αυτό τον τρόπο η υφιστάμενη έκταση θα αποσυμφορηθεί από τα οχήματα και θα μετατραπεί σε έναν ευχάριστο δημόσιο χώρο μετάβασης στον οικισμό της Χώρας. Όλη η εν λόγω έκταση θα διαστρωθεί επίσης με ντόπιες ακανόνιστες πλάκες, ενώ κεντρικά του νέου χώρου της πλατείας θα φυτευθεί μεγάλο, με την διαμόρφωση κυκλικού παρτεριού και στα περιμετρικά παρτέρια θα φυτευθούν φυτά ανεμοθραύστες.

Η ανάπλαση της υπόλοιπης δημοτικής έκτασης θα ολοκληρωθεί με πλακοστρώσεις ντόπιων ακανόνιστων ή ορθογωνισμένων χονδρόπλακων, όπως επίσης και με τη δημιουργία παρτεριών.