Οριστική λύση για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Τήνο

Σε τροχιά οριστικής επίλυσης τίθεται το μείζον ζήτημα της βιώσιμης και ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων στο Δήμο Τήνου, μετά και την εξασφάλιση της χρηματοδότησης, συνολικού ύψους 7.301.192 ευρώ για την κατασκευή του ΧΥΤΥ και της Μονάδας Κομποστοποίησης στο Κοσίνι.

Με τα χρονικά όρια να έχουν στενέψει ασφυκτικά, όσον αφορά στην ανάγκη λύσης για τα συσσωρευμένα προβλήματα από την ελλιπή διαχείριση των απορριμμάτων στο Δήμο Τήνου, σημαντική «ανάσα» δόθηκε με την έγκριση του Ειδικού Γραμματέα Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ και ΤΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων της πρότασης χρηματοδότησης που είχε υποβληθεί από τον Ειδικό Περιφερειακό Διαβαθμιδικό ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου, για την πράξη Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων και Μονάδα Κομποστοποίησης Δήμου Τήνου».

Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού άνω των επτά εκατομμυρίων ευρώ, του οποίου η χρηματοδότηση θα προέλθει από πόρους του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020» και του Άξονα Προτεραιότητας «Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος-Προαγωγή της αποδοτικής χρήσης των πόρων (ΤΣ)», αποτελεί το τελικό βήμα, προκειμένου η Τήνος να αποκτήσει επιτέλους ένα βιώσιμο σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων, ξεφεύγοντας οριστικά από τον φαύλο κύκλο της συσσώρευσης των δεματοποιημένων σύμμεικτων απορριμμάτων και την μετατροπή του χώρου αποθήκευσης των δεμάτων σε επικίνδυνο και ανθυγιεινό ΧΑΔΑ.

Το σύνολο των έργων για τον ΧΥΤΥ και τη μονάδα κομποστοποίησης της Τήνου

Το έργο αφορά στην κατασκευή και λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων
(Χ.Υ.Τ.Υ.) για τις ανάγκες της τελικής διάθεσης των υπολειμμάτων του Δήμου Τήνου και
επιπρόσθετα στην κατασκευή και μονάδας κομποστοποίησης οργανικών αποβλήτων, εντός του Χ.Υ.Τ.Υ.

Η εγκατάσταση θα γίνει σε γήπεδο εμβαδού περί τα 80 στρέμματα στη θέση «Κοσίνι» της Δημοτικής Ενότητας Εξωμβούργου. Η συνολική χωρητικότητα του ΧΥΤΥ θα είναι τουλάχιστον 156.500m3 και προβλέπεται να εξυπηρετήσει το νησί για 25 έτη. Αντίστοιχα, η μονάδα κομποστοποίησης θα έχει δυναμικότητα 300 τόνων και θα επεξεργάζεται προδιαλεγμένα οργανικά απόβλητα. Στο πλαίσιο του έργου περιλαμβάνεται και η βελτίωση - ασφαλτόστρωση τμήματος της υφιστάμενης οδού πρόσβασης συνολικού μήκους 2.790 m η οποία περιλαμβάνει ασφαλτόστρωση τμήματος χωμάτινης οδού μήκους 840m και διαπλάτυνση και ασφαλτόστρωση τμήματος υφιστάμενης οδού μήκους 1.950m.

Αναλυτικότερα, το έργο της κατασκευής Χ.Υ.Τ.Υ. και μονάδας κομποστοποίησης στον Δήμο Τήνου προβλέπει εργασίες για την στεγανοποίηση του ενεργού χώρου απόθεσης, την αντιπλημμυρική προστασία, την συλλογή και επεξεργασία στραγγισμάτων, την διαχείριση βιοαερίου, τα έργα υποδομής του Χ.Υ.Τ.Υ., την κατασκευή δανειοθάλαμου γαιώδους υλικού και δανειοθάλαμου χωματισμών ΚΑΙ υλικού επικάλυψης κοντά στο χώρο διάθεσης του Χ.Υ.Τ.Υ., για τις ανάγκες της χωματοκάλυψης, τη δημιουργία αντιπυρικής ζώνης περιμετρικά του γηπέδου για την προστασία του χώρου, πλάτους τουλάχιστον 8m., τη δημιουργία ζώνης δενδροφύτευσης εντός του χώρου της αντιπυρικής ζώνης για την προκάλυψη του χώρου, το δίκτυο ύδρευσης, άρδευσης και πυρόσβεσης, την εσωτερική οδοποιία του Χ.Υ.Τ.Υ. και την εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης του Χ.Υ.Τ.Υ. για τον έλεγχο της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς του, τόσο κατά τη διάρκεια λειτουργίας του, όσο και κατά τη φάση ανάπλασης και αποκατάστασής του.

Πέραν των ανωτέρω εργασιών θα πραγματοποιηθεί η προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού, προκειμένου το έργο να καταστεί λειτουργικό. Ο εξοπλισμός περιλαμβάνει ειδικά για την μονάδα κομποστοποίησης τεμαχιστή, κόσκινο, αναστροφέα σειραδιών και μικρό ελαστιχοφόρο φορτωτή.

Η μονάδα κομποστοποίησης, όπως προαναφέρθηκε θα έχει δυναμικότητα επεξεργασίας 300 τόνων προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων. Για την αποτελεσματική λειτουργία της μονάδας κομποστοποίησης, στο πλαίσιο της πράξης θα πραγματοποιηθούν από τον Δήμο Τήνου προμήθειες για την ανάπτυξη του δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, που περιλαμβάνει (513) κάδους συλλογής χωρητικότητας 40lt, (30.780) βιοδιασπώμενους σάκους 50lt, (26) κάδους συλλογής χωρητικότητας 360lt, (13) κάδους συλλογής χωρητικότητας 660lt και (1) δορυφορικό όχημα 6 κ.μ. για την συλλογή των βιοαποβλήτων. Επίσης θα γίνει προμήθεια (100) κάδων οικιακής κομποστοποίησης 300lt για την προώθηση της οικιακής κομποστοποίησης στο Δήμο Τήνου.

Τέλος, στο φυσικό αντικείμενο του έργου περιλαμβάνονται η σύνδεση των απαιτούμενων
εγκαταστάσεων με δίκτυα Ο.Κ.Ω. και οι υπηρεσίες βασικού μελετητή κατά τη διάρκεια κατασκευής του τεχνικού έργου.

Οι απαιτούμενες εργασίες αρχαιολογικού χαρακτήρα που θα προκύψουν ως αποτέλεσμα της κατασκευής του έργου θα εκτελεσθούν με δικαιούχο-εταίρο την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, ενώ η απόκτηση της εδαφικής έκτασης με απαλλοτρίωση και οι προμήθειες εξοπλισμού χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων θα υλοποιηθούν θα υλοποιηθούν με δικαιούχο-εταίρο τον Δήμο Τήνου.

Εν κατακλείδι, στη χρηματοδοτούμενη πράξη περιλαμβάνονται έξι υποέργα και συγκεκριμένα:

(α) η μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων δυναμικότητας 300 τον/έτος και ο ΧΥΤΥ χωρητικότητας 84.000 μ3, ολοκληρωμένα και λειτουργικά, με τον απαιτούμενο για την λειτουργία τους εξοπλισμό

(β) η απαλλοτρίωση εδαφικής έκτασης 54.635,97 τ.μ για την κατασκευή των εγκαταστάσεων στη θέση με τοπωνύμιο «Κοσίνι» της Δ.Ε. Εξωμβούργου Δήμου Τήνου

(γ) οι υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου από τον βασικό μελετητή του έργου

(δ) η σύνδεση των εγκαταστάσεων με δίκτυα Ο.Κ.Ω.,

(ε) οι αρχαιολογικές εργασίες

(στ) ο εξοπλισμός για την ανάπτυξη του δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων και προώθησης της οικιακής κομποστοποίησης στον Δήμο Τήνου

«Πίστωση χρόνου» έως την υλοποίηση με την μεταβατική περίοδο

Για τη διαχείριση των απορριμμάτων έως και την ολοκλήρωση της υλοποίησης του έργου κατασκευής του ΧΥΤΥ και δεδομένου, ότι ο εγκλωβισμός των δεματοποιημένων απορριμμάτων στο Κοσίνι, κατά γενική ομολογία, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποτελέσει βιώσιμη λύση έως τότε, ο Δήμος Τήνου έχει προχωρήσει στη μελέτη, προκήρυξη και συμβασιοποίηση του έργου «Διαχείριση Απορριμμάτων Δήμου Τήνου (Μεταβατική Περίοδος)», συνολικού προϋπολογισμού 1.112.918 ευρώ.

Ο ανάδοχος, με τον οποίο υπεγράφη η σχετική σύμβαση τον Ιούλιο του 2021, αναμένεται να προχωρήσει στην επεξεργασία των νέων σύμμεικτων απορριμμάτων και πιο συγκεκριμένα σε:

α) διαχωρισμό του βιοαποδομήσιμου υλικού και μετατροπή του σε εδαφοβελτιωτικό,

β) ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών

γ) δεματοποίηση του υπολείμματος που εκτιμάται σε 30% περίπου της αρχικής ποσότητας ΑΣΑ,

δ) προσωρινή αποθήκευση των δεμάτων στο χώρο και μεταφορά στο νέο ΧΥΤΥ Τήνου.

Το έργο αφορά στην παροχή υπηρεσίας επεξεργασίας νέων ΑΣΑ, για περίπου 3 έτη, έως ότου ολοκληρωθούν οι σχετικές υποδομές Υγειονομικής Ταφής.

Παράλληλα όμως, έχει ενισχυθεί σημαντικά και το δίκτυο ανακύκλωσης στο νησί, η τοπική κοινωνία του οποίου, αντιλαμβανόμενη το πρόβλημα, έχει αναδείξει με ιδιαίτερα αυξημένο ρυθμό συμμετοχής την Τήνο σε «πρωταθλήτρια» στην ανακύκλωση.