Καινοτομία στην διαφύλαξη αλλά και διάθεση της πνευματικής κληρονομιάς

Με ένα σημαντικό έργο για τον πολιτισμό και την ιστορική κληρονομιά της Άνδρου, ξεκινά το νέο έτος, καθώς προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για την ψηφιοποίηση, τεκμηρίωση και πολυκαναλική διάθεση του υλικού της Καϊρείου Βιβλιοθήκης, από τον Δήμο Άνδρου.

Με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Άνδρου στις 7 Ιανουαρίου εγκρίθηκαν οι σχετικές μελέτες, τα τεύχη δημοπράτησης και οι όροι διακήρυξης του διαγωνισμού, για το πολυαναμενόμενο έργο ψηφιοποίησης, τεκμηρίωσης και πολυκαναλικής διάθεσης του υλικού της ιστορικής Καϊρείου Βιβλιοθήκης.

Στη συνέχεια, με απόφαση του Δημάρχου Άνδρου, κ. Δ. Λοτσάρη, δημοσιεύτηκε η περίληψη της προκήρυξης του διαγωνισμού, συνολικού προϋπολογισμού 150 χιλιάδων ευρώ, που χρηματοδοτείται από το Ε.Π. «Νότιο Αιγαίο 2014-2020».

Η υποβολή των σχετικών προσφορών από τους υποψήφιους αναδόχους θα ξεκινήσει στις 19 Ιανουαρίου, ενώ οι προσφορές θα αποσφραγιστούν στις 10 Φεβρουαρίου. Η διάρκεια του έργου ορίζεται σε δέκα μήνες από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης.

Αξίζει να σημειωθεί, πως πρόκειται για ένα έργο το οποίο είχε ξεκινήσει από τη δημοτική αρχή του αειμνήστου Δημάρχου, Ι. Γλυνού, «έτρεξε» και εντάχθηκε προς χρηματοδότηση επί διοίκησης του π. Δημάρχου, κ. Θ. Σουσούδη, και αναμένεται να υλοποιηθεί μέσα στον επόμενο χρόνο.

Αντικείμενο του έργου

Ο Δήμος Άνδρου και η Καϊρειος βιβλιοθήκη προχωρούν σε μια καινοτόμο δράση διαφύλαξης, προβολής και προώθησης της πολιτιστικής, ιστορικής και πνευματικής κληρονομιάς της Άνδρου. Με βάση το πλούσιο υλικό της Καϊρείου Βιβλιοθήκης (ιστορικό αρχείο, βιβλία, έργα τέχνης, αντικείμενα εποχής) και αξιοποιώντας τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες ΤΠΕ, η βιβλιοθήκη μετατρέπεται σε ένα σύγχρονο κέντρο βιωματικού πολιτισμού στην Χώρα της Άνδρου. Οι ψηφιακές υπηρεσίες διατίθενται πολυκαναλικά στον κοινό, είτε πρόκειται για επισκέπτες του νησιού είτε για “εικονικούς” επισκέπτες μέσω διαδικτύου.

Ο πυρήνας της σημερινής Καϊρείου Βιβλιοθήκης δημιουργήθηκε περί το 1830 και απέβλεπε στις ανάγκες του σχολείου του Θεόφιλου Καΐρη, η συγκρότηση όμως του Ιδρύματος ως ανεξαρτήτου πια έγινε μόλις στις 22 Αυγούστου 1987. Τότε ιδρύθηκε η Καΐρειος Βιβλιοθήκη με Προεδρικό Διάταγμα ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Εμπνευστής και δημιουργός της ο ιστορικός Δημήτριος Ι. Πολέμης. Στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο που δωρίστηκε στην Καϊρειο Βιβλιοθήκη από την οικογένεια Καμπάνη.

Σήμερα η Βιβλιοθήκη κατέχει περί τους 80.000 τόμους εντύπων (πολλά από τα οποία είναι παλαιές και δυσεύρετες εκδόσεις), χειρόγραφα, εκτενέστατο αρχείο που είναι ταξινομημένο και περιλαμβάνει άνω των 1000 φακέλων, πέρα από άλλα ειδικά ογκώδη αρχεία όπως της ναυτιλίας της Άνδρου και των ειρηνοδικείων της (τα οποία απέκτησε κατόπιν εντολής του Υπουργείου Δικαιοσύνης), πολλά έργα τέχνης (εικόνες – μεταξύ αυτών μία του Εμμανουήλ Τζάνε εξαιρετικής τέχνης, - πίνακες, συλλογή αρχαίων αγγείων και αγαλματιδίων κ.τ.λ.), αντικείμενα ιστορικής αξίας και αντικείμενα του λαϊκού πολιτισμού. Επιπλέον, στη Βιβλιοθήκη λειτουργεί δανειστικό τμήμα και τμήμα με παιδικά βιβλία.

Αντικείμενο του έργου είναι η διαφύλαξη, προβολή και προώθηση της πολιτιστικής, ιστορικής και πνευματικής κληρονομιάς της Άνδρου, μέσω της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Το περιεχόμενο θα είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη διευκόλυνση των μελετητών για την σύγχρονη ιστορία του τόπου, την προσέλκυση ομάδων Εναλλακτικού και Πολιτιστικού Τουρισμού και την αύξηση της τουριστικής κίνησης από την Ελλάδα και τον κόσμο αλλά και για την ανάγκη διάσωσης του πλούσιου πολιτιστικού αποθέματος, της ολοκλήρωσης της γνώσης για την περιοχή και την παράδοση.

Το έργο περιλαμβάνει, ενδεικτικά:

• Ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση επιλεγμένων εγγράφων / βιβλίων μεγάλης ιστορικής αξίας για προβολή στη διαδικτυακή πύλη και στην ψηφιακή προθήκη.
• Ψηφιοποίηση / φωτογράφιση χώρων 360ο και τεκμηρίωση έργων τέχνης, αντικειμένων ιστορικής αξίας και λαϊκού πολιτισμού που διαθέτει η Καϊρειος
• Την ανάρτηση των ψηφιακών αντικειμένων στην ψηφιακή πλατφόρμα
• Ανάπτυξη / Εγκατάσταση Ολοκληρωμένου Συστήματος Αρχειακής Περιγραφής που είναι συμβατό με τα διεθνή πρότυπα της Αρχειονομίας.
• Ανάπτυξη δικτυακής πύλης προβολής και ψηφιακής βιβλιοθήκης για την προβολή και ανάδειξη των αρχείων
• Εγκατάσταση καινοτόμου συστήματος ψηφιακής προθήκης για βιβλία, η οποία θα στεγάζει φυσικές εκδόσεις του Θεόφιλου Καϊρη, ενώ προβάλλεται παράλληλα υλικό ψηφιοποιημένων εγγράφων και οπτικοακουστικό περιεχόμενο στο οποίο θα περιηγείται ο επισκέπτης με χρήση της αφής.

Στόχοι του έργου

Με το παρόν έργο, η Καϊρειος Βιβλιοθήκη αποσκοπεί στο να πραγματοποιήσει ένα σημαντικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών αλλά και τη μετάβαση της στη «Ψηφιακή Εποχή».

Τα αναμενόμενα αποτελέσματα από την υλοποίηση του έργου είναι η ανάδειξη και προβολή του πλούσιου πολιτιστικού περιεχομένου της βιβλιοθήκης, η διάσωση και προβολή του πολιτιστικού θησαυρού του Νησιού, καθώς και η πλήρης πρόσβαση της ερευνητικής κοινότητας αλλά και κάθε ενδιαφερομένου στην πνευματική παράδοση της περιοχής στην Ελλάδα και παγκοσμίως. Επιπλέον, με την πολυκαναλική διάθεση του υλικού της βιβλιοθήκης επιτυγχάνεται τόσο η διάδοση του πολιτιστικού πλούτου όσο και η εξασφάλιση πολλαπλών τρόπων διάθεση του υλικού προς το κοινό.

Επιπλέον, οι προτεινόμενες ψηφιακές υπηρεσίες του έργου δημιουργούν τις υποδομές για την μελλοντική ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση των σημαντικότατης ιστορικής και πολιτιστικής αξίας τεκμηρίων που έχει στη κατοχή της η Βιβλιοθήκη. Τα τεκμήρια αυτά, με το πέρας των ετών, κινδυνεύουν από φυσική φθορά και η ψηφιοποίηση τους αποτελεί το μόνο τρόπο για να διασφαλιστεί η παρουσία τους στο μέλλον.

Τέλος, η δημιουργία νέων πολιτιστικών δραστηριοτήτων στο νησί θα δημιουργήσει νέα ερείσματα και δραστηριότητες εμπλουτίζοντας τον βίο τόσο των ντόπιων όσο και των επισκεπτών, αξιοποιώντας χώρους και πολιτισμό από τον ίδιο τόπο. Η ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού με σύγχρονη τεχνολογία αποτελεί μία σπάνια για τα ελληνικά δεδομένα καινοτομία, η οποία προβάλλει την τοπική ιστορία και ιδιοσυγκρασία. Η Βιβλιοθήκη σκοπεύει στην ενσωμάτωση του πολιτισμού ως βασικό στοιχείο του τουρισμού της εμπειρίας στην περιοχή και το προτεινόμενο έργο συνδράμει σημαντικά σε αυτό, αξιοποιώντας παράλληλα καινοτόμες τεχνολογίες ΤΠΕ.