Κορυφώνεται η διαμάχη Νάξου – ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου

Με εκατέρωθεν δημόσιες αντεγκλήσεις συνεχίζεται η διαμάχη μεταξύ του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου και της δημοτικής αρχής και του Δημάρχου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, ο οποίος μάλιστα συγκάλεσε και δημόσια συνέντευξη Τύπου για το ζήτημα.

Έχοντας λάβει κατά πλειοψηφία απόφαση, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, με την οποία ζητά από τα αρμόδια Υπουργεία την εξαίρεσή του από τον νόμο, με τον οποίο ορίστηκε η σύσταση περιφερειακού διαβαθμιδικού ΦΟΔΣΑ για όλα τα νησιά του Νότιου Αιγαίου, ο Δήμαρχος, κ. Δημήτρης Λιανός, συνεχίζει με ιδιαίτερη ένταση την πορεία ρήξης με τον Φορέα, ενώ από την πλευρά της η Διοίκηση του ΦΟΔΣΑ, επανέρχεται τόσο με δημόσιες απαντήσεις, επίσης σε οξύ κλίμα, όσο και με αγωγές κατά των μονομερών ενεργειών του Δήμου.

Ο Δ. Λιανός για το «διαζύγιο» μεταξύ Δήμου και ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου

Παρά το γεγονός, πως ο Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων έχει αποφασίσει να ζητήσει το «διαζύγιο» από τον περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νοτίου Αιγαίου, ήδη από τις αρχές του 2021, το ζήτημα ξαναπήρε «φωτιά», έπειτα από την απόφαση της δημοτικής αρχής να εγκρίνει – καθώς οι παρατάξεις της μειοψηφίας δεν υπερψήφισαν τις σχετικές εισηγήσεις στα δημοτικά όργανα – τη διενέργεια διαγωνισμού για την τριετή ανάθεση της διαχείρισης του ΧΥΤΑ Νάξου σε ιδιώτη, την ίδια στιγμή που η σχετική νομοθεσία προβλέπει, πως την ευθύνη για τη διαχείριση και λειτουργία των εγκαταστάσεων ΧΥΤ στα νησιά της Περιφέρειας την έχει ο περιφερειακός ΦΟΔΣΑ.

Η κίνηση αυτή προκάλεσε ντόμινο εξελίξεων, προσβολή των σχετικών διαδικασιών από την πλευρά του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, καθώς και κλιμάκωση της δημόσιας αντιπαράθεσης μεταξύ της διοίκησης του ΦοΔΣΑ και του Δημάρχου, κ. Λιανού, ο οποίος μάλιστα συγκάλεσε και παραχώρησε τη Δευτέρα σχετική συνέντευξη Τύπου.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Λιανός επανέλαβε τα επιχειρήματα που έχουν ειπωθεί στο παρελθόν, σε συζητήσεις επί του θέματος στο Δημοτικό Συμβούλιο, όπως για παράδειγμα, πως η διαχείριση μέσω του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου θα φέρει μεγάλες αυξήσεις στα δημοτικά τέλη, πως κρίνεται καταχρηστική η πρόβλεψη του νόμου για μεταβίβαση της ευθύνης διαχείρισης εγκαταστάσεων επί δημοτικής ακίνητης περιουσίας σε μία – ουσιαστικά – ανώνυμη εταιρεία (παρ’ ό,τι αυτή είναι δημοσίου σκοπού και απαρτίζεται αποκλειστικά από εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως διευκρίνισε ο ίδιος), κλπ.

Η μοναδική ίσως «είδηση» η οποία προέκυψε μέσα από τη συνέντευξη Τύπου του κ. Λιανού, αφορά στον λόγο που, ενώ ο ίδιος και η δημοτική αρχή είχαν ταχθεί θετικά στην έγκριση του καταστατικού του νέου περιφερειακού Φορέα, όπως και στη συμμετοχή του Δήμου στα μέλη του, ενώ ο Δήμαρχος είχε εκλεγεί και ανάμεσα στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, μετέπειτα αποφάσισε να έρθει σε ρήξη. Πρόκειται για ένα ερώτημα, που πολλές φορές είχε τεθεί από στελέχη της μειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου προς τον Δήμαρχο και ο ίδιος δεν είχε δώσει σαφείς απαντήσεις.

Σύμφωνα με τον κ. Λιανό, ο ίδιος άλλαξε στάση απέναντι στον Φορέα, όταν διαπίστωσε, όπως υποστήριξε, πως δεν υπάρχει διάθεση συνεργασίας για την προώθηση των μεγάλων έργων που προετοιμάζονται για τη Νάξο, όπως η Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ). Σημείωσε, ότι είχε ζητήσει, εφόσον ο ΦΟΔΣΑ, ως νεοσύστατος φορέας, δεν είχε το απαιτούμενο προσωπικό προκειμένου να «τρέξει» τα έργα, να συναφθεί μία προγραμματική σύμβαση μεταξύ του ΦΟΔΣΑ και του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, ώστε να αναλάβει η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου τις απαραίτητες ενέργειες. Παρ’ όλα αυτά, διαπίστωσε πως για την προώθηση των έργων, ο ΦΟΔΣΑ σύναψε προγραμματική σύμβαση με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με τον κ. Λιανό να υποστηρίζει, πως αυτό αποτέλεσε αθέτηση της δέσμευσης της Διοίκησης, που ήταν ο ΦΟΔΣΑ να συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τον εκάστοτε Δήμο, στου οποίου τα όρια θα υλοποιούνταν τα έργα.

Όσον αφορά στη δημοπράτηση του έργου λειτουργίας του ΧΥΤΑ Νάξου παρά το γεγονός, ότι αφορά σε αρμοδιότητα του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, ο κ. Λιανός υποστήριξε, πως ο ΦΟΔΣΑ δε διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό ώστε να δημοπρατήσει σχετικό έργο και πως ο Δήμος ουσιαστικά «εξυπηρετεί» τον ΦΟΔΣΑ, αναθέτοντας την λειτουργία της δομής. Υποστήριξε δε, ότι προκειμένου να καταφέρει ο ΦΟΔΣΑ να διαχειριστεί έργα και να ξεκινήσει δημοπρατήσεις ή υλοποιήσεις, αυτό θα γίνει περίπου το 2025 όταν θα έχει αποκτήσει το απαιτούμενο στελεχιακό προσωπικό. Υποστήριξε, ότι πολλοί είναι οι Δήμοι στο Ν. Αιγαίο που έχουν εγκατεστημένους εργολάβους στους οποίους ανέθεσαν οι ίδιοι τη διαχείριση των ΧΥΤ. Τέλος, ενημέρωσε πως δεδομένου, ότι ο ΦΟΔΣΑ έχει κινηθεί κατά της διαδικασίας δημοπράτησης και ανάθεσης του έργου, έχει δοθεί τρίμηνη παράταση στον προηγούμενο εργολάβο, που εκτελεί έως σήμερα τη διαχείριση του ΧΥΤΑ, έως ότου διαλευκανθεί η διαδικασία. Μία παράταση, η οποία αναμένεται να λήξει στην έναρξη της περιόδου επισκεψιμότητας, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ομαλή συνέχιση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ εν μέσω καλοκαιριού.

Τέλος, απαντήσεις απέφυγε να δώσει ο Δήμαρχος, αναφορικά με το τεράστιο κόστος που συσσωρεύεται από τις οφειλές του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων προς τον ΦΟΔΣΑ, καθώς δεν έχει παραχωρήσει τις δομές στον ΦΟΔΣΑ, δεν έχει καταβάλει ούτε το μετοχικό του κεφάλαιο προς το Φορέα, ως όφειλε διά νόμου, αλλά ούτε και την ετήσια εισφορά του, για τα έτη που βρίσκεται σε λειτουργία ο Φορέας. Αυτό μάλιστα την ίδια στιγμή, που η πολιτεία ουδεμία απάντηση, εδώ και ένα χρόνο περίπου από τη λήψη της σχετικής απόφασης, έχει δώσει προς το Δήμο, αναφορικά με το αν προτίθεται ή όχι, να ικανοποιήσει αυτό του το αίτημα.

Απαντήσεις του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου

Σύμφωνα, όμως με την άμεση απάντηση των μελών της Διοίκησης του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, η «ανταρσία» αυτή του Δημάρχου και της δημοτικής αρχής της Νάξου, μόνον καθυστερήσεις και προβλήματα προκαλεί, ενώ «παγώνει» ιδιαίτερα σημαντικά έργα, προμήθειες και αναθέσεις, με αποτέλεσμα να δυσλειτουργούν οι δομές διαχείρισης των απορριμμάτων για το Δήμο.

Η ανακοίνωση του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, με τίτλο «τα 8 ψέματα του Δημάρχου Νάξου», δίνει απαντήσεις στα όσα ανέφερε κατά τη συνέντευξη Τύπου του ο Δήμαρχος.

Ενδεικτικά, ο ΦΟΔΣΑ ξεκαθαρίζει πως «ο ΦΟΔΣΑ δεν προσδιορίζει δημοτικά τέλη», ενώ τονίζεται ότι ο ΦΟΔΣΑ «δεν είναι ιδιωτική εταιρεία». Όσον αφορά στην ΜΕΑ Νάξου, «η καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου οφείλεται στην άρνηση του Δήμου Νάξου να συνεργαστεί με τον ΦΟΔΣΑ που συνεχίζει μόνος του την σχετική διαδικασία στις υπηρεσίες του ΥΜΕΠΕΡΑΑ. Μάλιστα ο ΦΟΔΣΑ πληρώνει για τον σκοπό αυτό από τις συνδρομές άλλων μελών του». Επιπλέον υπογραμμίζεται, ότι «όλα τα έργα του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου δημοπρατούνται κανονικά και καμία διαδικασία προσλήψεων δεν καθυστερεί δημοπράτηση ενταγμένου έργου». Όσον αφορά στις αναφορές του Δημάρχου για άλλους Δήμους που πραγματοποιούν αναθέσεις για τις δομές διαχείρισης απορριμμάτων, ο ΦΟΔΣΑ αποσαφηνίζει, ότι «όλοι οι άλλοι Δήμοι του Νοτίου Αιγαίου συνεργάζονται με τον ΦΟΔΣΑ και φυσικά κανένας άλλος Δήμος του Νοτίου Αιγαίου δεν δημοπράτησε έργο αρμοδιότητας του ΦΟΔΣΑ χωρίς την έγκριση του».

Τέλος, από τον ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου τονίζεται, ότι ουδέποτε προσκλήθηκε εκπρόσωπος του ΦΟΔΣΑ σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Νάξου, ώστε να συμμετέχει στις συζητήσεις επί του θέματος, παρά το γεγονός, ότι ο κ. Λιανός υποστήριξε πως οι εκπρόσωποι του ΦΟΔΣΑ είχαν προσκληθεί.

Πυρά της μειοψηφίας

Στο σημείο αυτό οφείλει να σημειωθεί, πως ο κ. Λιανός, τόσο με αφορμή την συνέντευξη Τύπου, όσο και στο γενικότερο πλαίσιο της στάσης που έχει τηρήσει απέναντι στο ζήτημα με τον ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, έχει δεχτεί τα πυρά σύσσωμης της μειοψηφίας, με τους εκπροσώπους της μείζονος και ελάσσονος μειοψηφίας να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, πως εφόσον ο Δήμος συνεχίζει να δεσμεύεται από τη νομοθεσία να μετέχει στη Γενική Συνέλευση του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, οφείλει να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του, να διασφαλίσει την καλή συνεργασία με τη Διοίκηση του φορέα, για την προώθηση των έργων πνοής για τη Νάξο και την εύρυθμη λειτουργία των δομών διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά και να διαφυλάξει τις σχέσεις με την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, δεδομένου ότι ο Περιφερειάρχης είναι και πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ, ώστε να συνεχιστεί η αγαστή συνεργασία μεταξύ των δύο φορέων και σε άλλα επίπεδα. Τέλος, η παράταξη «Δύναμη Δημιουργίας» της ελάσσονος μειοψηφίας, κατηγόρησε τον Δήμαρχο, πως με τις κινήσεις του διασύρει το Δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων.

Πρόβλεψη για "ευθύνη" του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου σε νέο προτεινόμενο έργο

Την ίδια στιγμή, που από τη δημοτική αρχή του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων διατηρείται η πορεία ρήξης με τον ΦΟΔΣΑ, στο πλαίσιο απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής που ελήφθη σχετικά με την υποβολή αιτήματος χρηματοδότησης για την «Δημιουργία πράσινων σημείων και δράσεις χωριστής συλλογής διακριτών ρευμάτων ανακυκλώσιμων αποβλήτων Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων», έπειτα από σχετικές παρατηρήσεις εκ μέρους του φορέα διαχείρισης του προγράμματος του ΥΜΕΠΕΡΑΑ, τροποποιεί την πρόταση χρηματοδότησης αφαιρώντας υποέργα (ΜΕΑ και μονάδα κομποστοποίησης), τα οποία λογίζονται «αρμοδιότητες που θα υλοποιηθούν με μέριμνα του ΦΟΔΣΑ».

Πιο συγκεκριμένα, στη σχετική εισήγηση, όπως αναγράφεται στην απόφαση που αναρτήθηκε στον ιστότοπο της Διαύγειας, σημειώνεται, πως «στο πλαίσιο διαχείρισης ανακυκλώσιμων αποβλήτων, σύμφωνα με τον ισχύοντα ΠΕΣΔΑ Νοτίου Αιγαίου, ο Δήμος είχε υποβάλει, κατ ́ αρχήν, την (β) σχετική αίτηση χρηματοδότησης για την κατασκευή των υποέργων:

ΥΕ 1: Κατασκευή ΜΕΑ υπολειμματικών Σύμμεικτων και Βιοαποβλήτων

ΥΕ 2: Προμήθεια Εξοπλισμού για την ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής και τοπικής κομποστοποίησης βιοαποβλήτων, δικτύου χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και δημιουργία πράσινων σημείων γειτονιάς-νησίδων ανακύκλωσης.

ΥΕ 3: Προμήθεια εξοπλισμού για τη δημιουργία δικτύου μεταφόρτωσης ανακυκλώσιμων υλικών - πράσινου σημείου.

ΥΕ 4: Δράσεις ευαισθητοποίησης και δημοσιότητας.

ΥΕ 5: Μελέτες ωρίμανσης για την Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας υπολειμματικών Σύμμεικτων και Βιοαποβλήτων.

ΥΕ 6: Μελέτη Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης για την τοπική διαχείριση βιοαποβλήτων και τη μεταφόρτωση ανακυκλώσιμων υλικών.

ΥΕ 7: Σύμβουλος Τεχνικής Υποστήριξης για την Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας υπολειμματικών Σύμμεικτων και βιοαποβλήτων.

Σε συνέχεια της σύστασης του «Ειδικού περιφερειακού διαβαθμιδικού Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νοτίου Αιγαίου», (γ) σχετικό, τα υποέργα 1,5,7 αφορούν, θεωρούμε, αρμοδιότητες που θα υλοποιηθούν με μέριμνα του ΦΟΔΣΑ. Ως εκ τούτου ο Δήμος θα πρέπει να υποβάλει τροποποιημένο αίτημα χρηματοδότησης και τεχνικό δελτίο για τα υποέργα 2, 3, 4 και 6.

Συγκεκριμένα η τροποποιημένη πρόταση χρηματοδότησης αφορά:

Α) την δημιουργία πέντε (5) Πράσινων Σημείων, ένα σε κάθε νησί του πολυνησιακού Δήμου και Μικρών Κυκλάδων (Νάξο, Ηρακλειά, Σχοινούσα, Κουφονήσια και Δονούσα). Τα Πράσινα Σημεία, θα είναι κατάλληλα διαμορφωμένοι χώροι, οργανωμένοι από το Δήμο, τα οποία θα είναι άμεσα προσβάσιμα στους πολίτες, ώστε να αποθέτουν, ως θα προβλέπεται, χωριστά ανακυκλώσιμα και επαναχρησιμοποιήσιμα μη επικίνδυνα απόβλητα, διακριτών ρευμάτων αστικών αποβλήτων, με σκοπό την προώθηση τους για ανακύκλωση ή και επαναχρησιμοποίηση, και

Β) τη σχετική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για τις νέες υπηρεσίες στο σύνολο του Δήμου.

Η δράση με τίτλο: «Δημιουργία πράσινων σημείων και δράσεις χωριστής συλλογής διακριτών ρευμάτων ανακυκλώσιμων αποβλήτων Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων» αναλύεται ως προς τον προυπολογισμό της:

α) στην κατασκευή έργων υποδομής Πράσινων Σημείων, ενδεικτικού κόστους 448.434,22€, την προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού τους, ενδεικτικού κόστους 278.429,60€,

β) στην αμοιβή απαιτούμενων μελετών (Περιβαλλοντικής, υδραυλικής, βιομηχανικής και Χημικοτεχνικής) ενδεικτικού κόστους 37.006,20€,

γ) στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για τις νέες υπηρεσίες στο σύνολο του Δήμου, με ενδεικτικό κόστος δράσεων δημοσιότητας 30.008,00€ με ΦΠΑ».

Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο Δήμος από τη μία πλευρά αναγνωρίζει το γεγονός, ότι σημαντικά έργα για την αναβάθμιση των υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων ουσιαστικά ανήκουν στην ευθύνη και αρμοδιότητα του ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, ωστόσο ακόμη, μέχρι στιγμής, αρνείται τόσο να παραδώσει τις σχετικές δομές στην ευθύνη του, όσο και να καταβάλει τα ποσά που προβλέπονται για τη συμμετοχή του στον Φορέα, προκειμένου να καλυφθούν οι δαπάνες που γίνονται για την εξέλιξη των έργων αυτών, πέραν αυτών της υλοποίησης που καλύπτονται από χρηματοδοτικά προγράμματα.