Σύγχρονος χώρος πολιτισμού σε ένα εμβληματικό κτήριο

Τον διαγωνισμό, για την εξεύρεση αναδόχου που θα αναλάβει την υλοποίησή του έργου μετατροπής του πρώην Δημοτικού Σχολείου Γαυρίου σε πολιτιστικό κέντρο, έβγαλε στον «αέρα» ο Δήμος Άνδρου.

Πρόκειται για ένα έργο πνοής για τον πολιτισμό της Άνδρου, το οποίο μάλιστα απαντά στις χρόνιες διεκδικήσεις της τοπικής κοινωνίας, όσον αφορά στη δημιουργία ενός χώρου, που θα στεγάσει, πέρα από τις διαφόρων ειδών πολιτιστικές δράσεις και τις δράσεις των τοπικών πολιτιστικών ομάδων και συλλογικοτήτων, που δραστηριοποιούνται στο νησί.

Εμβληματικό και ιστορικό κτήριο

Σύμφωνα με την τεχνική έκθεση που συνοδεύει τα τεύχη του σχετικού διαγωνισμού, το κτήριο του π. Δημοτικού Σχολείου Γαυρίου Αποτελείται από δύο κύριους κτηριακούς όγκους που χωρίζονται με εσωτερική αυλή. Το κτηριακό συγκρότημα κατασκευάστηκε σε τρείς φάσεις.

Αρχικά περίπου το 1931-1933 (σύμφωνα με την βεβαίωση και το έγγραφο της μεταγραφής το 1938) κατασκευάστηκε το ισόγειο λιθόκτιστο δύχωρο κτίριο υπερυψωμένο με περίκλειστη αυλή, αποθήκη και κτίσμα χώρων υγιεινής βόρεια και ανατολικά. Η είσοδος γινόταν είτε από μπροστά μέσω της προβεβλημένης σκάλας , είτε από την αυλή. Το κτήριο αρχικά είχε δώμα, ενώ προστέθηκε αργότερα τετράρυχτη κεραμοσκεπή.

Διακρίνεται για τους ψηλοτάβανους χώρους τα ψηλά παράθυρα και τα νεοκλασικά στοιχεία της κύριας όψης. Αργότερα στην δεύτερη φάση έγινε προσθήκη κατ ́επέκταση νότια και δυτικά του ισόγειου κτίσματος στη θέση της παλιάς αποθήκης.

Σε τρίτη φάση έγινε προσθήκη καθ ́ύψος στο παλαιό πέτρινο κτίριο ορόφου με πλάκα και στέγη (τετράρυχτης κεραμοσκεπής), και κτίσματος για χρήση λεβητοστασίου μεταξύ της πίσω αίθουσας και των χώρων υγιεινής.

Οι δύο στάθμες επικοινωνούν μόνο μέσω εξωτερικής ανοικτής σκάλας, από την αυλή στο βατό δώμα.

Μορφολογικά το συνολικό συγκρότημα έχει αλλοιωθεί με διαφορετικούς τύπους και προφίλ κουφωμάτων, διακοσμητικών στοιχείων και ανοιγμάτων . Οι προσθήκες δεν σεβάστηκαν το αρχικό κτίσμα, το οποίο και αυτό αλλοιώθηκε σημαντικά (διαπλάτυνση των μαρμάρινων βαθμίδων – ανομοιόμορφα εσωτερικά δάπεδα- αλλοίωση των διακοσμητικών στοιχείων της κύριας όψης – κακή απομίμηση των κορνιζών στα νέα κουφώματα). Παρουσιάζει επίσης κατασκευαστικά προβλήματα, όπως διαβρώσεις των οπλισμών, εκτεταμένες αποκολλήσεις επιχρισμάτων, εκτεταμένα προβλήματα υγρασίας και

ανύπαρκτη υγρομόνωση – θερμομόνωση δωμάτων, τριχοειδείς αρμούς στην εξωτερική επιφάνεια του σοβά.

Το όραμα για τη νέα όψη του κτηρίου

Η ανακατασκευή του υπάρχοντος συγκροτήματος και η προσθήκη των νέων κτισμάτων, θα δημιουργήσουν μια σύγχρονη εγκατάσταση που θα εξυπηρετήσει τις πολλαπλές και αυξανόμενες ανάγκες του Πολιτιστικού Κέντρου του Γαυρίου Άνδρου. Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη, βασική αρχή της ένταξης των νέων κτισμάτων, με ταυτόχρονη κατεδάφιση της ανοικτής σκάλας και των βοηθητικών κτισμάτων, είναι η ορθή λειτουργία – επικοινωνία των αιθουσών και ορόφων και η μεγιστοποίηση του υπαίθριου χώρου- πίσω αυλής.

Το νέο πολιτιστικό κέντρο θα αποτελείται από πέντε κτήρια. Αναλυτικότερα, το υπάρχον Κτήριο Α εμβαδού 254,02 τ.μ. είναι διώροφο με στέγη, το υπάρχον Κτήριο Β εμβαδού 71,58 τ.μ. είναι ισόγειο, το υπάρχον Κτήριο Γ εμβαδού 60,33 τ.μ. είναι ισόγειο. Το Κτήριο Ε είναι προσθήκη και αφορά σε ανοικτό κλιμακοστάσιο - ανελκυστήρας σε δύο στάθμες, ενώ θα υπάρξει προσθήκη και στο Κτήριο Γ, εμβαδού 88,44 τ.μ..

Για το υφιστάμενο Κτήριο Α, λόγω διάβρωσης του σιδηροπλισμού και προσθήκης ορόφου στο πέτρινο υπάρχον ισόγειο κτίσμα, θα πραγματοποιηθεί επισκευή και ενίσχυση, όπως αυτή περιγράφεται στην συνέχεια. Η στέγη θα αντικατασταθεί με νέα ξύλινη κεραμοσκεπή.

Το ισόγειο θα περιλαμβάνει τους εξής χώρους:

• Κεντρική Είσοδο με προθάλαμο.

• Αίθουσα Εκθέσεων, με δεύτερη είσοδο – έξοδο προς την εσωτερική αυλή

Ο όροφος με πρόσβαση από το κεντρικό ανοικτό κλιμακοστάσιο θα περιλαμβάνει:

• Αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεων των τοπικών συλλόγων.

• Μικρότερη αίθουσα σε συνέχεια της πρώτης.

Και οι δύο αίθουσες έχουν δυνατότητα υπαίθριας εκτόνωσης στο βατό δώμα, με θέα στην πλατεία.

Το υφιστάμενο Β’ Κτήριο είναι ισόγειο σε συνέχεια με το Κτήριο Α’. Το κτήριο δεν πληροί τις απαιτήσεις των κανονισμών (έλεγχος ΚΑΝΕΠΕ) και ως εκ τούτου θα πραγματοποιηθεί επισκευή και ενίσχυση του φέροντος οργανισμού, όπως αυτή περιγράφεται αναλυτικά στην αντίστοιχη μελέτη στατικής επάρκειας και ενίσχυσης.

Tο ισόγειο περιλαμβάνει μία ενιαία αίθουσα εκθέσεων με πρόσβαση από τον προθάλαμο του Κτηρίου Α και απευθείας από την εσωτερική αυλή.

Στο υπάρχον Γ’ κτήριο, μετά την αποξήλωση των εσωτερικών τοίχων και του προστεγάστρου, θα δημιουργηθεί μονόχωρη αίθουσα καλλιτεχνικών (ζωγραφικής –χειροτεχνιών). Θα τοποθετηθεί πάγκος με νιπτήρα και μία σειρά κλειστά ντουλάπια. Η πρόσβαση θα γίνεται από την εσωτερική αυλή. Στο δώμα του, θα τοποθετηθούν μηχανήματα Η/Μ, όπως επίσης και ψηλό πλήρες στηθαίο για να εμποδίζει την οπτική επαφή με τα μηχανήματα Η/Μ.

Το Κτήριο Δ, το οποίο θα προστεθεί στο πλαίσιο του έργου, θα είναι διώροφο με μεσοπάτωμα. Στο ισόγειο, με απευθείας πρόσβαση από την αυλή, θα χωροθετηθούν τα W.C. ανδρών – γυναικών και ΑΜΕΑ. Στον όροφο, με είσοδο από τον στεγασμένο διάδρομο του κλιμακοστάσιου θα διαμορφωθεί το γραφείο της διεύθυνσης (με ατομικό W.C. και κουζινάκι). Τέλος, εσωτερική σκάλα θα οδηγεί στο μεσοπάτωμα με χρήση βοηθητική, όπως αποθήκη και βεστιάρια. Θα είναι στατικά ανεξάρτητο με αρμό και από το κτήριο Γ’ και Ε’.

Στο κτήριο Ε’ το οποίο επίσης θα προστεθεί, θα βρίσκεται το κεντρικό ανοικτό κλιμακοστάσιο με ανελκυστήρα που οδηγεί από την στάθμη της εσωτερικής αυλής στον όροφο.

Όσον αφορά στον περιβάλλοντα χώρο προβλέπεται:

Α) Στην εσωτερική αυλή, η περίφραξη με ψηλή μάντρα και κεντρική δίφυλλη πόρτα. Ένα κεντρικό επίμηκες μεταλλικό στέγαστρο σηματοδοτεί την στεγασμένη πορεία προς το κλιμακοστάσιο και τις πόρτες των αιθουσών του ισογείου. Στα δεξιά της πορείας και μπροστά από το υπάρχον κτήριο Ε, θα φυτευτούν δέντρα.

Β) Στο χώρο εισόδου στο κτήριο Α’ με το προκήπιο, όπου υπάρχει η μνημειακή σκάλα, αναμένεται να αποξηλωθούν οι δύο πλαϊνές προσθήκες με το μωσαϊκό και θα παραμείνει η κεντρική σκάλα με τα μονοκόμματα μαρμάρινα σκαλοπάτια κεντρικά στην είσοδο. Θα αποξηλωθούν επίσης τα παρτέρια της πλατείας σε επαφή με την κύρια όψη και απομακρύνονται από το κτήριο Α και Β (για λόγους υγρασίας). Στη βάση και κατά μήκος της κύριας όψης προς την πλατεία, θα γίνει επένδυση με μάρμαρο υπόλευκο Καβάλας.