Πρόστιμο για το ναυάγιο «Sea Diamond» από το ΣτΕ

Έχουν περάσει ήδη 15 χρόνια από το ναυάγιο του «Sea Diamond» στη Σαντορίνη και αυτό εξακολουθεί να βρίσκεται στο βυθό μπροστά από την γραφική Καλντέρα. Οι αντιδράσεις πολλές, όσες και οι διαμαρτυρίες για τη περιβαλλοντική ζημιά που έχει προκληθεί ως τώρα από το ναυάγιο αλλά και για όσα προβλέπεται ότι θα προκαλέσει και στο άμεσο μέλλον.

Η είδηση του προστίμου από το ΣτΕ στο Υπουργείο Ναυτιλίας και το Λιμενικό Ταμείο Θήρας, έρχεται να ασκήσει πίεση. Η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Θηραίων Πολιτών εξέδωσε σχετική ανακοίνωση αναφορικά με την κατάσταση και το πρόστιμο ύψους 5.000 ευρώ που επέβαλλε το Τριμελές Συμβούλιο του Συμβουλίου της Επικρατείας στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και στο Λιμενικό Ταμείο Θήρας.

Οι λόγοι του προστίμου

Η μάχη των ανθρώπων της συντονιστικής επιτροπής για να καταφέρουν να απελευθερώσουν τον βυθό της Σαντορίνης από το ναυάγιο ξεκίνησε πριν πολλά χρόνια και διαρκώς δίνουν δυναμικό παρών. Η πρόσφατη ανακοίνωσή τους γνωστοποιεί τους λόγους της επιβολής του προστίμου από το ΣτΕ και συγκεκριμένα αναφέρει, “Πρόστιμο 5.000 ευρώ επέβαλε το Τριμελές Συμβούλιο του Συμβουλίου της Επικρατείας στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και στο Λιμενικό Ταμείο Θήρας, λόγω μη συμμορφώσεώς τους με την απόφαση 1820/2019 του ΣτΕ”. Συγκεκριμένα, με την απόφαση 1820/2019 του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίθηκε ότι το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μαζί με το Λιμενικό Ταμείο Θήρας, “έχουν την άμεση και αυτοτελή υποχρέωση να κινήσουν τις διαδικασίες ανέλκυσης του κρουαζιεροπλοίου (K/Z) SEA DIAMOND, καθώς το βυθισμένο ναυάγιο αποτελεί αυτοτελώς πηγή ρύπανσης για το θαλάσσιο περιβάλλον λόγω της έκλυσης τοξικών και επικίνδυνων ουσιών και απειλείται μεγαλύτερη οικολογική υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος στο μέλλον λόγω της προϊούσας διάβρωσής του”. Ωστόσο εδώ και τρία χρόνια το Υπουργείο Ναυτιλίας δείχνει να αγνοεί και να μην εφαρμόζει την ανωτέρω απόφαση της δικαιοσύνης και έπειτα από προσφυγή των κατοίκων Θήρας στην Επιτροπή Συμμόρφωσης του ΣτΕ επεβλήθη, με το Πρακτικό 21/2022, το πρόστιμο των 5.000 ευρώ, καθώς δεν αιτιολογήθηκε επαρκώς η στάση της Διοίκησης.

Το σκεπτικό του δικαστηρίου

Στη συνέχεια της ανακοίνωσης τους αναφέρουν το σκεπτικό του Δικαστηρίου, λέγοντας τα ακόλουθα. “Η κεντρική Διοίκηση, αν και κατέληξε στην τεχνική λύση της ανελκύσεως ως βέλτιστης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του ναυαγίου, δεν προκύπτει ότι έχει ενεργοποιήσει τις προβλεπόμενες από το ν. 2881/2001 διαδικασίες, απευθύνοντας, και, μάλιστα, αζημίως για το Δημόσιο, έγγραφη πρόσκληση στον κύριο του ναυαγίου για την άμεση ανέλκυση και απομάκρυνση αυτού. Το Συμβούλιο διαπιστώνει πλημμελή συμμόρφωση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής προς την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας” και παρακάτω καυτηριάζουν τη στάση της διοίκησης λέγοντας, “Με άλλα λόγια για τους πολίτες της Σαντορίνης, η κεντρική Διοίκηση αδρανεί, κωλυσιεργεί, δεν έχει την πολιτική βούληση να υποχρεώσει τον πλοιοκτήτη και την ασφαλιστική του εταιρεία να πληρώσουν για την ανέλκυση του ναυαγίου του Sea Diamond από την Καλντέρα της Σαντορίνης, και μάλιστα δεν εφαρμόζει τις αποφάσεις της Ελληνικής Δικαιοσύνης. Γιατί άραγε; Τίνος συμφέροντα τελικά εξυπηρετούνται; Γιατί αγνοούνται ακόμη και οι αποφάσεις του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου; Γιατί στην περίπτωση του ναυαγίου του Sea Diamond δεν εφαρμόζονται οι νόμοι και τα άρθρα του Ελληνικού Συντάγματος;”.

Μια σειρά από απορίες

Στην εξέλιξη της μακροσκελούς ανακοίνωσης της, η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Θηραίων Πολιτών για την Ανέλκυση του Κ/Ζ Sea Diamond παρέθεσε μία σειρά από γεγονότα, που παρόλο που έχουν συμβεί δεν έχουν αλλάξει ακόμα την κατάσταση με το ναυάγιο. Αναλυτικά αναφέρουν:

“Παρά την απόφαση 515/2016 του Αρείου Πάγου, με την οποία αποφασίστηκε τελεσίδικα η ενοχή του Πλοιάρχου του μοιραίου κρουαζιερόπλοιου και του Διευθυντή Επιχειρήσεων της συνδιαχειρίστριας εταιρείας, που φέρουν και την πλήρη ποινική ευθύνη της πρόσκρουσης και της βύθισης του πλοίου, ενώ ταυτόχρονα αποδέχεται ότι υπάρχει σοβαρή και εξακολουθητική θαλάσσια ρύπανση που συνέβη και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα στη θαλάσσια περιοχή της Σαντορίνης και κατ’ επέκταση υπάρχει ανάγκη ανέλκυσης του ναυαγίου.

Παρά τις δικαστικές πραγματογνωμοσύνες του 2020, που διετάχθησαν με την απόφαση 51/2017 του Αστικού Εφετείου Πειραιά, και αποδεικνύουν ότι το ναυάγιο του Sea Diamond συνεχίζει να ρυπαίνει τη θαλάσσια περιοχή της Σαντορίνης και θα συνεχίσει για 420 χρόνια ακόμη εφόσον δεν ανελκυθεί, ενώ ταυτόχρονα οι πραγματογνώμονες απεφάνθησαν ότι η ανέλκυσή του είναι εφικτή με τις σύγχρονες μεθόδους και τεχνικές.

Παρά την απόφαση 1820/2019 του Συμβουλίου της Επικρατείας σύμφωνα με την οποία το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας έχει άμεση και αυτοτελή υποχρέωση να κινήσει τις διαδικασίες ανέλκυσης του Sea Diamond καθώς «το βυθισμένο ναυάγιο αποτελεί αυτοτελώς πηγή ρύπανσης για το θαλάσσιο περιβάλλον λόγω της έκλυσης τοξικών και επικίνδυνων ουσιών και απειλείται μεγαλύτερη οικολογική υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος στο μέλλον λόγω της προϊούσας διάβρωσής του».

Παρά το γεγονός ότι το Sea Diamond παραμένει βυθισμένο δίπλα στην περιοχή Natura 2000 της Παλιάς και Νέας Καμμένης εδώ και δεκαπέντε (15) χρόνια και η παράλειψη ανέλκυσής του συνιστά παραβίαση των αντίστοιχων διεθνών υποχρεώσεων της χώρας.

Παρά το γεγονός ότι εντός του ναυαγίου περιέχονται εκατοντάδες τόνοι υγρών καυσίμων (μαζούτ) και λιπαντικών μηχανής, χιλιάδες κυβικά μέτρα μονωτικών υλικών όπως πετροβάμβακας και υαλοβάμβακας, εκατοντάδες κιλά ανόδια που περιέχουν βαρέα μέταλλα όπως μόλυβδο, κάδμιο και ψευδάργυρο, χιλιάδες μέτρα καλωδιώσεων που περιέχουν χαλκό, εκατοντάδες λίτρα ηλεκτρολύτη στις μπαταρίες του πλοίου που περιέχουν ισχυρά οξέα, μόλυβδο και κάδμιο, πολλά επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία χημικά, όπως χρώματα, αντισκωριακά, σταθεροποιητές βαφών, βρωμιούχες επιβραδυντικές χημικές ενώσεις, αλλά και πολλές ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές στα όργανα, στις εγκαταστάσεις, στα σαλόνια και στις καμπίνες του πλοίου που περιέχουν υδράργυρο και άλλα επικίνδυνα βαρέα μέταλλα, συνιστώντας συνολικά μία τοξική βόμβα που συνεχώς διαβρώνεται απειλώντας με σοβαρότατη οικολογική καταστροφή το θαλάσσιο οικοσύστημα της Σαντορίνης.

Παρά τις αλλεπάλληλες διαμαρτυρίες και εκκλήσεις του Θηραϊκού λαού εδώ και 15 ολόκληρα χρόνια, η πολιτεία αδρανεί, κωλυσιεργεί και δεν αποφασίζει να υποχρεώσει τον πλοιοκτήτη και την ασφαλιστική του εταιρεία να πληρώσουν για την ανέλκυση του ναυαγίου του Sea Diamond από την Καλντέρα της Σαντορίνης, παρότι η νομοθεσία «Περί Ανέλκυσης Ναυαγίων» είναι ξεκάθαρη και τα άρθρα του Συντάγματος για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι πολύ συγκεκριμένα”.

Μία υπόσχεση για το μέλλον

Η ανακοίνωσή τους “κλείνει”, όπως σε πολλές από τις περιπτώσεις που έχουν κληθεί να μιλήσουν, με μια υπόσχεση για νέα διεκδίκηση που αφορά στις επόμενες γενιές αλλά και για στους ίδιους. “Επειδή όμως έχουμε χρέος απέναντι στα παιδιά μας, και στους εαυτούς μας, να προστατεύσουμε το φυσικό περιβάλλον που θα τους παραδώσουμε για να ζήσουν, όπως μας το παρέδωσαν και οι πρόγονοί μας σε εμάς, οι κάτοικοι της Σαντορίνης διεκδικούμε την άμεση ανέλκυση του ναυαγίου του K/Z Sea Diamond, την εξάλειψη κάθε περιβαλλοντικού κινδύνου για το θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον της περιοχής του ναυαγίου και την αποκατάσταση κάθε περιβαλλοντικής ζημίας που προκλήθηκε από το ναυάγιο και την παραμονή του στο βυθό!”.