Η παραδοσιακή τυροκομία των Κυκλάδων πέτυχε τον στόχο της

Καρποφόρα υπήρξε η συνεργασία του Επιμελητηρίου Κυκλάδων με το Υπουργείο Πολιτισμού όσον αφορά στην παραδοσιακή τυροκομία των νησιών του νομού, η οποία πλέον - με σχετική υπουργική απόφαση -, εγγράφεται στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.

Η ανωτέρω εξέλιξη έρχεται να προασπίσει, αλλά και να αναδείξει την τυροκομική ταυτότητα των Κυκλάδων, εντάσσοντάς την πιο ουσιαστικά στην πλούσια γαστρονομική παράδοση των νησιών, την οποία ζητούν οι επισκέπτες, στο πλαίσιο του θεματικού τουρισμού εμπειρίας.

Ειδικότερα, στο δίκτυο Aegean Cuisine έχουν εγγραφεί έως σήμερα 108 τυριά από τα νησιά των Κυκλάδων, τα οποία συστήνουν στον επισκέπτη την παραδοσιακή τυροκομία, προσκαλώντας τον να γευτεί… αλλά και να μάθει τα μυστικά και τους τρόπους παραγωγής αυτών των τυριών.

Το όφελος για τις Κυκλάδες μετά από αυτή την εξέλιξη είναι πολυεπίπεδο και γι αυτό, μίλησε στην “Κοινή Γνώμη”, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, Γιάννης Ρούσσος.

Μεταξύ άλλων, επεσήμανε την αξία της ενδυνάμωσης των κοινωνικών δεσμών ανάμεσα στις τοπικές κοινωνίες των νησιών, καθώς αναπτύσσονται και εμπορικές συνεργασίες, που έχουν ως αποτέλεσμα τη στήριξη της παραγωγής των τυροκομικών προϊόντων και την προάσπιση της παράδοσης εν γένει.

Η εξέλιξη της εγγραφής της παραδοσιακής τυροκομίας στο Εθνικό Ευρετήριο, ανοίγει διάπλατα τον δρόμο πλέον, για την προετοιμασία του φακέλου με σκοπό την ένταξή της και στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (UNESCO 2003).

Αξίζει να υπενθυμιστεί πως στα μέσα Δεκέμβρη, είχε γίνει μία επίσημη συνεργασία ανάμεσα στο Επιμελητήριο Κυκλάδων και στη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου η προσπάθεια εγγραφής να είχε θετικό αποτέλεσμα, κάτι που επετεύχθη.

• Υπήρξε θετική εξέλιξη για την τυροκομία των Κυκλάδων με την εγγραφή της στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της χώρας. Πόσο σπουδαίο είναι αυτό ως γεγονός;

“Με πολλή χαρά το Επιμελητήριο Κυκλάδων ανακοινώνει ότι εγγράφηκε η παραδοσιακή τυροκομία των Κυκλάδων στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά του Υπ. Πολιτισμού. Στα τελευταία αρκετά χρόνια που το Επιμελητήριο ασχολείται με τη γαστρονομία, - επιμένοντας και παρά τις δυσκολίες όπως για παράδειγμα των οικονομικών πόρων -, το Aegean Cuisine διαπιστώνουμε πως μπαίνει με σταθερά βήματα στην ανάπτυξη του γαστρονομικού τουρισμού στην περιοχή μας. Το ότι η παραδοσιακή γαστρονομία επιλέχθηκε από το Υπ. Πολιτισμού – και το οποίο ευχαριστούμε σαν Επιμελητήριο Κυκλάδων – είναι ένα θετικό γεγονός για την περιοχή μας, τόσο για τη διατήρηση της παραδοσιακής κληρονομιάς μας, όσο και για την προώθηση του γαστρονομικού τουρισμού. Αυτά τα δύο είναι συνυφασμένα. Ουσιαστικά προστατεύεται, αναδεικνύεται, ενδυναμώνεται και προωθείται ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της πολιτισμικής μας ταυτότητας, η παραδοσιακή τυροκομία των Κυκλάδων. Το τυρί είναι ένα προϊόν συνυφασμένο με τη βασική διατροφή των ανθρώπων στα νησιά. Παραδοσιακά κάθε σπίτι έφτιαχνε το δικό του τυρί για τις ανάγκες της οικογένειας”.

• Πόσα τυροκομεία εντάσσονται στο δίκτυο Aegean Cuisine και πόσα τυριά παράγονται;

“Το δίκτυο Aegean Cuisine έχει 18 τυροκομεία σε 9 διαφορετικά νησιά, τα οποία παράγουν πάνω από 100 τυριά. Αυτός ο αριθμός είναι εντυπωσιακός γιατί μπορεί να μην έχουν μεγάλες ποσότητες, αλλά είναι εξαιρετικές οι ποιότητες τους. Αν μάλιστα, συγκρίνουμε με τη Γαλλία, τα πληθυσμιακά μεγέθη της οποίας είναι τεράστιας διαφοράς και η οποία έχει 300 τυριά, καταλαβαίνει ο καθένας την αξία της τυροκομίας στις Κυκλάδες και τη σημασία της για τη χώρα.

Το ότι ενεγράφη η παραδοσιακή τυροκομία στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδας δεν είναι απλά ένας τίτλος. Σε αρκετά νησιά υπάρχουν τυριά που παράγονται με παραδοσιακούς τρόπους, έχουν σημαντική ζήτηση και είναι εξαιρετικής ποιότητας. Επαναλαμβάνω πως ποσότητες δεν έχουμε μεγάλες, αλλά υπάρχει ποιότητα. Υπάρχει παράδοση και μεράκι από τις οικογένειες και τους ανθρώπους που ασχολούνται και δραστηριοποιούνται στην τυροκομία”.

• Ποια είναι τα οφέλη από τη συγκεκριμένη εξέλιξη και πώς προωθούνται και τα τυροκομεία;

“Τα τυριά ως προϊόν καταλαμβάνουν σημαντική μερίδα από τα παραγόμενα προϊόντα των Κυκλάδων, γι αυτό κι εμείς ενισχύουμε αυτή την προσπάθεια με όποιο τρόπο μπορούμε. Πρόσφατα, εκδόθηκε μία ΚΥΑ, η οποία θέτει τις προδιαγραφές για τα επισκέψιμα τυροκομεία. Κι αυτό είναι κάτι απαραίτητο και σημαντικό γιατί ο θεματικός τουρισμός είναι κάτι που απασχολεί και ενδιαφέρει όλους τους επισκέπτες. Υπάρχει διαφορά, όπου υπάρχουν αυτές οι περιπτώσεις αξιοποίησης του θεματικού τουρισμού. Τα τυροκομεία μπαίνουν δυνατά πλέον στην πρώτη γραμμή, όπως και τα επισκέψιμα οινοποιεία ώστε να παίζουν ρόλο στον θεματικό τουρισμό”.

• Πώς συνδέεται ο τουρισμός εμπειρίας με την παραδοσιακή τυροκομία;

“Σίγουρα η γαστρονομία κι εν προκειμένω η παραδοσιακή τυροκομία, ενισχύει τους κοινωνικούς δεσμούς μεταξύ των τοπικών κοινωνιών, καθώς αποτελεί αφορμή να αναπτύσσονται εμπορικές σχέσεις. Ανάμεσα σε επιχειρηματίες προκύπτει η αναζήτηση εστιατορίων ώστε να εντάξουν τα τυριά στις συνταγές και στο μενού τους, εμπνέονται από αυτή την παράδοση και δημιουργούν και προκαλούν θετικές εμπειρίες στους επισκέπτες.

Η παραδοσιακή τυροκομία αποτελεί ένα κομμάτι της γαστρονομικής εμπειρίας. Ένας επισκέπτης σε ένα τυροκομείο και σε ένα εστιατόριο, έχοντας δει και έχοντας γίνει κοινωνός όλης της διαδικασίας, κουβαλά αυτή την εμπειρία ως μήνυμα. Αυτός είναι και ο στόχος. Να μεταδοθεί αυτό ως μήνυμα για τον γαστρονομικό και θεματικό τουρισμό στα νησιά των Κυκλάδων”.

• Ποιο είναι το επόμενο βήμα; Είχατε γνωστοποιήσει πως βάζετε “πλώρη” για την εγγραφή στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της UNESCO. Παραμένει η στόχευση;

“Το επόμενο βήμα είναι να προχωρήσουν οι διαδικασίες ώστε η παραδοσιακή τυροκομία να εγγραφεί και στην UNESCO. Και αυτό θα είναι κάτι πολύ σημαντικό. Είναι σε εξέλιξη η δημιουργία του φακέλου για την εγγραφή της, στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της UNESCO.

Ουσιαστικά, θα αποτελέσει μία παραπάνω αναγνώριση σε σχέση με το εθνικό ευρετήριο. Θα είναι μία διευρυμένη αναγνώριση, κάτι που σημαίνει πως και διαφυλάσσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά και φυσικά, μία παράδοση που μετρά αιώνες στο Αιγαίο, μεταδίδεται από τη μία γενιά στην άλλη, αλλά ταυτόχρονα, εμπλουτίζεται και περισσότερο. Η νέα γενιά αγροτών που αναλαμβάνει να συνεχίσει αυτή την παραδοσιακή τυροκομία συνηθίζει να ενημερώνεται, να σπουδάζει σε Σχολές τυροκομίας και εξελίσσει τις πρακτικές, όμως χωρίς να παραγνωρίζει όλη αυτή τη φιλοσοφία που κουβαλά μέσα της η παράδοση. Άρα, σίγουρα προετοιμαζόμαστε και αναμένουμε το επόμενο βήμα”.