Με στόχο ένα διαφορετικό αναπτυξιακό πρότυπο για την Πάρο και τις Κυκλάδες

Η Πάρος, όπως και οι Κυκλάδες γενικότερα, βρίσκονται σε ένα πολύ κρίσιμο σταυροδρόμι. Το ήδη επιβαρυμένο από την εκτεταμένη δόμηση περιβάλλον της Πάρου και οι έντονα πιεζόμενοι από τη μεγέθυνση φυσικοί πόροι της, κινδυνεύουν να βρεθούν σε μια κατάσταση σοβαρής διατάραξης της ισορροπίας τους, πράγμα που σε συνδυασμό με την απουσία ενός οργανωμένου σχεδίου διαχείρισης και ανάπτυξης τόσο σε κεντρικό, όσο και σε τοπικό επίπεδο απειλεί να την οδηγήσει σε μια οριστική απώλεια της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας της και ενδεχομένως σε μια αναστροφή της οικονομικής της ανάπτυξης.

Σε αυτή τη συγκυρία φορείς της Πάρου αποφάσισαν τη διοργάνωση μιας διημερίδας στις 13 και 14 Απριλίου 2024 με τίτλο «Στρατηγικές μετάβασης σε ένα διαφορετικό πρότυπο ανάπτυξης στην Πάρο και τις Κυκλάδες». Όπως αναφέρουν σε κοινή τοποθέτηση τους, σκοπός τους είναι να προχωρήσουν με τη βοήθεια εξειδικευμένων επιστημόνων και ανθρώπων με γνώση του χώρου πέρα από τις γενικές διαπιστώσεις και κατευθύνσεις που χαρακτηρίζουν τις περισσότερες μέχρι σήμερα προσπάθειες στη χάραξη ενός συγκεκριμένου οδικού χάρτη μετάβασης προς ένα αναπτυξιακό πρότυπο που θα εξισορροπήσει την οικονομική ανάπτυξη με την προστασία του περιβάλλοντος και της φυσιογνωμίας και την κοινωνική συνοχή.

Ν. Μαλατέστας: "Θα προσπαθήσουμε να κινηθούμε στην μετάδοση πρακτικών λύσεων και όχι μόνο θεωρητικών"

Το μέλος της οργανωτικής επιτροπής της σημαντικής διημερίδας, Νίκος Μαλατέστας, μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για την πρωτοβουλία φορέων του νησιού που στο φάσμα προβλημάτων που φέρνει η υπέρμετρη ανάπτυξη, πήραν την πρωτοβουλία να διοργανώσουν τη συγκεκριμένη συνάντηση. Μεταξύ άλλων ο κ. Μαλατέστας ανέφερε, ότι, "αυτή την εκδήλωση την αποφασίσαμε σύλλογοι και φορείς του νησιού της Πάρου και φυσικά είναι υπό την αιγίδα του Δήμου. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να συζητήσουμε για το πως, ενόψει μιας κατάστασης, πολύ μεγάλης επιβάρυνσης τουριστικής και οικιστικής στο νησί, πως θα μπορέσουμε να κινηθούμε προς ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης. Η φιλοσοφία μας είναι αυτή, αλλά θα προσπαθήσουμε να κινηθούμε στην μετάδοση πρακτικών λύσεων και όχι μόνο θεωρητικών. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε καλέσει να μιλήσουν στην εκδήλωση, ακαδημαϊκούς, αυτοδιοικητικούς, θα έχουμε τον γενικό γραμματέα του Υπουργείου Τουρισμού, οι δήμαρχοι Πάρου και Σαντορίνης, η αντιδήμαρχος Τουρισμού από τη Σύρο και άλλοι πολλοί. Τελικός σκοπός μας, είναι να χαραχτεί ένας χάρτης μετάβασης, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί σαν μπούσουλας και για τις υπόλοιπες Κυκλάδες, για αυτό και συμπεριλαμβάνουμε και τις Κυκλάδες στον τίτλο. Το βασικότερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή στην Πάρο, είναι ο υπερτουρισμός, η υπερδόμηση και αυτό που τα συνοδεύει, είναι εξάντληση των φυσικών πόρων του νησιού, όπως το νερό που είναι πολύ βασικό".

"Φρένο" στην ανεξέλεγκτη ανάπτυξη

Τα μηνύματα των καιρών είναι αντιφατικά. Από τη μια πλευρά υπάρχουν η κυριαρχία της ελεύθερης αγοράς στο χώρο του real estate που σε συνδυασμό με ένα προβληματικό πλαίσιο έκδοσης αδειών και ελέγχου οδηγεί σε μια εξαιρετικά εκτεταμένη οικοδόμηση, η ασκούμενη πίεση για χαλάρωση των περιορισμών της εκτός σχεδίου δόμησης, η παράλογη πολιτική ενίσχυσης των λεγόμενων στρατηγικών επενδύσεων σε κορεσμένες τουριστικά περιοχές, η καθυστέρηση του κεντρικού κράτους στην θέσπιση ενός πλαισίου που θα ενισχύει τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και στη λήψη μέτρων στην κατεύθυνση αυτή και επιπλέον η αδυναμία μέχρι σήμερα των δημοτικών αρχών να αρθρώσουν και πολύ περισσότερο να εφαρμόσουν πολιτικές ρύθμισης και διαχείρισης των προβλημάτων αυτής της εκτός ελέγχου ανάπτυξης.

Τα κινήματα πολιτών που ξεκίνησαν από τη Πάρο

Από την άλλη πλευρά αναπτύσσεται για πρώτη φορά ένα τόσο ισχυρό και ποικίλης προέλευσης κίνημα σε πολλά νησιά των Κυκλάδων, και με ιδιαίτερη δυναμική και στην Πάρο, που προβάλλει με συγκροτημένο λόγο την ανάγκη για ένα διαφορετικό πρότυπο ανάπτυξης, για έλεγχο και ρύθμιση στους βασικούς τομείς εκδήλωσης της σημερινής μεγέθυνσης και για τη λήψη άμεσων μέτρων αναστροφής της πορείας των νησιών. Το κίνημα αυτό συμπορεύεται με τις σημαντικές δράσεις πολλών άλλων οργανώσεων σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, που διαπνέονται από τις ίδιες ανησυχίες και αρχές για την προστασία της φυσιογνωμίας των απειλούμενων τόπων ως όρο της αξιοπρεπούς επιβίωσής τους. Υπάρχει τέλος η πρόσφατη εκλογή σε Δήμους των Κυκλάδων, μεταξύ αυτών και στην Πάρο, νέων Δημοτικών Αρχών, που δείχνουν να συνειδητοποιούν το μέγεθος των προβλημάτων και επαγγέλονται σχέδια παρεμβάσεων για αλλαγές προς την κατεύθυνση της ρύθμισης και της προστασίας.

Οι βασικές ενότητες

Η διημερίδα διαρθρώνεται σε τέσσερις ενότητες που θίγουν αντίστοιχα μείζονος σημασίας θέματα των νησιών. Η πρώτη ενότητα αφορά τη μετάβαση από την άναρχη τουριστική ανάπτυξη προς ένα μοντέλο αειφορικής διαχείρισης, η δεύτερη τη μετάβαση προς ένα καθεστώς ελέγχου της δόμησης και σεβασμού του περιβάλλοντος, η τρίτη τη μετάβαση προς τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων και η τέταρτη τον προσδιορισμό της ανάπτυξης με συμπερίληψη των παραμέτρων της φέρουσας ικανότητας. Σε όλες αυτές τις ενότητες θα επιχειρήσουμε με τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων, δημόσιων λειτουργών και καταξιωμένων επαγγελματιών και με την παρουσίαση παραδειγμάτων από άλλες περιοχές να αναδείξουμε τις καλές πρακτικές και τους κινδύνους που ενυπάρχουν σε αυτές τις διαδρομές μετάβασης.

Οι φορείς που την οργανώνουν

Η διημερίδα διοργανώνεται με την ενεργό υποστήριξη του Δήμου Πάρου. Αυτό που όλοι ελπίζουν, είναι ότι στο τέλος της εκδήλωσης, θα έχουν τη δυνατότητα να παραδώσουν τόσο στους φορείς της κεντρικής και τοπικής εξουσίας όσο και σε αυτούς της κοινωνίας των πολιτών κάποια χρήσιμα εργαλεία για την πορεία προς ένα διαφορετικό μέλλον στην Πάρο και τις Κυκλάδες. Οι φορείς που θα συμμετέχουν στη διημερίδα, είναι ο Αρχίλοχος Πολιτιστικός Σύλλογος, η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης – Αποχέτευσης Πάρου, η Ένωση Ξενοδόχων Πάρου – Αντιπάρου, η Ομοσπονδία Παριανών Συλλόγων και οι Φίλοι της Πάρου και Αντιπάρου.

Σημαντικοί συμμετέχοντες

Στην διημερίδα αναμένεται να συμμετέχουν πολλοί φορείς της Πάρου και όχι μόνο, μεταξύ των οποίων αρκετοί καθηγητές Πανεπιστημίου, οι οποίοι θα μιλήσουν για διαφορετικά θέματα στην εκδήλωση. Μεταξύ άλλων, ο καθηγητής του Τομέα Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Γιάννης Σπιλάνης, ο οποίος θα εισηγηθεί το θέμα: "Ο τουρισμός στην Πάρο είναι βιώσιμος; Μεταξύ υπερτουρισμού και υπέρβασης της φέρουσας ικανότητας", ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Δήμου Πάρου, Σίμος Βαρριάς, που θα μιλήσει για στατιστικά στοιχεία από την Υπηρεσία Δόμησης Πάρου, ο αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (ΕΦΑΚ), Απόστολος Παπαδημητρίου, που θα αναφερθεί στον ρόλο των Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού στην παραγωγή και τον έλεγχο της δόμησης. Την εκδήλωση, που θα περιλαμβάνει πολλές ακόμη ομιλίες, θα κλείσει ο γενικός διευθυντής Φο.Δ.Σ.Α. Νοτίου Αιγαίου Α.Ε., Δρ. Χρήστος Χ. Γαμβρούδης, με το θέμα του να έχει τίτλο: "Η πορεία για την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στο Νότιο Αιγαίο".