Αγωνία για το μέλλον της Σαντορίνης

Με έκδηλη την ανησυχία τους, ενόψει της παρουσίασης της μελέτης για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Θήρας, που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο, φορείς του νησιού, και όχι μόνο, προχώρησαν σε κοινή ανακοίνωση - ανοιχτή επιστολή, στην οποία εκφράζουν τις αγωνίες τους για το μέλλον του τόπου.

Η επιστολή είχε αποδέκτες, τον δήμαρχο Θήρας, τους δημοτικούς συμβούλους, τους προέδρους Κοινοτήτων, τους δημάρχους των Κυκλάδων, το Μελετητικό Γραφείο "Σαμαρά", την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τους περιφερειακούς συμβούλους, τους βουλευτές Κυκλάδων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Τ.Ε.Ε..

Γ. Σπιλάνης: "Δεν είναι δυνατόν να γίνει σχεδιασμός χωρίς τη γνώμη των ανθρώπων του νησιού"

Μέσα στους φορείς που υπέγραψαν την επιστολή είναι και το "Δίκτυο για Βιώσιμες Κυκλάδες" και ο καθηγητής, Γιάννης Σπιλάνης, ο οποίος μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για την αγωνία όλων, λίγο πριν τη παρουσίαση της μελέτης. Συγκεκριμένα, ανέφερε, ότι, "αρχικά ευελπιστούμε μέσω της συγκεκριμένης επιστολής να επηρεάσουμε τις συζητήσεις που θα γίνουν κατά την παρουσίαση. Την πρωτοβουλία πήραν οι τοπικοί φορείς της Σαντορίνης και μας ζήτησαν να την υποστηρίξουμε και εμείς βεβαίως και το κάναμε και υποστηρίζουμε, προσπαθώντας να ληφθεί υπόψη η άποψη των ντόπιων στον όποιο σχεδιασμό θα γίνει. Δεν είναι δυνατόν να γίνει σχεδιασμός χωρίς τη γνώμη των ανθρώπων του νησιού. Επειδή κάποιο γραφείο αποφάσισε να δει τα πράγματα στο μέλλον με ένα συγκεκριμένο τρόπο, δεν μπορεί να γίνει αυτό. Η απόφαση είναι ξεκάθαρη στη Σαντορίνη, την έχει εκφράσει ο δήμαρχος, το Δημοτικό Συμβούλιο, η Επιτροπή Τουρισμού και κάπως, όλα αυτά θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Δεν ξέρω τι θα παρουσιάσουν, γιατί έτσι κι αλλιώς δεν δίνουν τίποτα και το κρατούν ως μεγάλο μυστικό. Είναι απαράδεκτο και αδιανόητο, να μη γνωρίζουν οι δήμαρχοι τι θα ειπωθεί και αυτό μου το έχουν μεταφέρει πολλοί δήμαρχοι. Πηγαίνουν οι μελετητές στους Δήμους και δεν λένε τι έχουν κάνει και δεν τους παρουσιάζουν ούτε καν ένα προσχέδιο και κρατάνε κρυφά χαρτιά για να τα παρουσιάσουν και να φέρουν τα νησιά προ εκπλήξεων".

Στη συνέχεια, ο κ. Σπιλάνης σχολίασε και το μικρό χρονικό περιθώριο που έχουν οι Δήμοι, προκειμένου να αποφασίσουν για τις προτάσεις των μελετητικών εταιριών.

"Οι εταιρείες έχουν τέσσερα χρόνια μέχρι να κάνουν την πρόταση τους και δίνουν στους Δήμους, που δεν είναι ειδικοί, μόλις πέντε ημέρες, για να αποφασίσουν και αυτό θεωρώ ότι δεν είναι σωστό. Η διαβούλευση που θα γίνεται πρέπει να είναι ουσιαστική και όχι προσχηματική και σε αυτή να παρουσιάζεται αυτό που θέλει ο κάθε τόπος. Ουσιαστική διαβούλευση που θα χρειαστεί να αμβλύνεις και τις αντιθέσεις, γιατί δεν μιλάμε για κάτι απλό και δεν θέλουν όλοι το ίδιο πράγμα. Δεν θα βγει η καλύτερη δυνατή πρόταση σε μία και δύο μέρες και για ένα ιδιαίτερο νησί σαν τη Σαντορίνη", επεσήμανε ο κ. Σπιλάνης.

"Όποιους περιορισμούς και να βάλει ένας τόπος, η στρατηγική επένδυση θα έρθει από πάνω"

Παράλληλα, αναφέρθηκε και σε συγκεκριμένα μέρη της επιστολής, όπως το σημείο που αναφέρεται στις στρατηγικές επενδύσεις, οι οποίες και θα πρέπει να μην εξαιρούνται από τους κανόνες του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού.

"Ως Δίκτυο το έχουμε βάλει και στο δικό μας ψήφισμα και θεωρούμε ότι οι στρατηγικές επενδύσεις δεν πρέπει να υπάρχουν πλέον. Όχι μόνο στη Σαντορίνη αλλά σε κανένα κυκλαδίτικο νησί, καθώς τα μεγέθη είναι τεράστια, η κλίμακα αλλάζει και αυτό δεν μπορούν να το σηκώσουν τα νησιά. Η κυβέρνηση προσπαθεί να ενσωματώσει τις στρατηγικές επενδύσεις που έχει στα χέρια της, μέσα στα χωροταξικά. Όποιους περιορισμούς και να βάλει ένας τόπος, η στρατηγική επένδυση θα έρθει από πάνω και θα κάνει τη δουλειά της, ανεξαρτήτως αν η τοπική κοινωνία, το επιθυμεί ή όχι. Το παράδειγμα της Αστυπάλαιας είναι χαρακτηριστικό, όπου ο δήμαρχος έτρεχε στα γραφεία του Υπουργείου και του έλεγαν πρόκειται για ιδιωτική επένδυση. Τι σημαίνει ιδιωτική επένδυση. Το σημαντικό είναι να μην υπάρχει εξαίρεση αυτών των επενδύσεων από τους κανόνες που θα θεσπιστούν, καθώς τα νησιά βρίσκονται πέραν του οριακού σημείου. Τα οικονομικά δεδομένα, νησιών σαν τη Σαντορίνη και η Μύκονος, δείχνουν ότι τα πράγματα έχουν οδηγηθεί σε μία κρίση" τόνισε ο κ. Σπιλάνης.

Η γεμάτη αγωνία επιστολή των φορέων

Η επιστολή που υπογράφεται από τους φορείς, του νησιού αναφέρει, ότι, "στον απόηχο της ημερίδας «Σχεδιάζοντας (σ)τα όρια των μικρών νησιών» που έγινε στο ΕΜΠ από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας την Τετάρτη 6 Νοεμβρίου, οι νησιώτες νοιώθουμε ότι ξανασμίξαμε σαν μια μεγάλη κατακερματισμένη οικογένεια με το πέλαγος ανάμεσά μας. Νοιώθουμε την ανάγκη να στηρίξουμε ο ένας τον άλλο στις δυσκολίες και να μοιραστούμε τις χαρές και τις συγκινήσεις που προσφέρουν τα νησιά μας. Νοιώθουμε επίσης ότι κομβικές εξελίξεις δρομολογούνται και καθοριστικές αποφάσεις λαμβάνονται αυτό το διάστημα για τη ζωή και τον τόπο μας, ερήμην μας.

Ειδικότερα για την παρουσίαση της μελέτης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου Θήρας, η θέση μας είναι η εξής:

Αντιτασσόμαστε στην εφαρμογή ενός ειδικού πολεοδομικού σχεδίου που θέτει δύο μέτρα και δύο σταθμά! Οι "στρατηγικές επενδύσεις" δεν είναι δυνατόν να αξίζουν περισσότερο από το φυσικό περιβάλλον αυτού του νησιού και να εξαιρούνται από τον σχεδιασμό της Πολιτείας. Κανένας "στρατηγικός επενδυτής" δεν μπορεί να έχει διαφορετικό δικαίωμα δόμησης ή διαφορετική υποχρέωση προστασίας του περιβάλλοντος που ανήκει σε όλους μας εξίσου, αναλόγως με τα βαλάντια που διαθέτει στην τσέπη του. Ο λόγος για τον οποίο η Σαντορίνη έγινε παγκόσμιος τουριστικός προορισμός δεν μπορεί να κοστολογηθεί και να ξεπουληθεί σε ιδιωτικά συμφέροντα που θα αλλοιώσουν μόνιμα την ιδιαίτερη κληρονομιά της Σαντορίνης.

Η ανεπανόρθωτη αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος της Σαντορίνης - Θηρασιάς και των υπολοίπων Κυκλάδων, σε συνδυασμό με την γενική "αναπτυξιακή" αναρχία την οποία καλλιεργεί η ίδια η Πολιτεία αφήνοντας υποστελεχωμένες τις υπηρεσίες (π.χ. υπάρχει μόνον ένας μηχανικός στην πολεοδομία Σαντορίνης, που εξυπηρετεί επίσης Ίο, Φολέγανδρο, Θηρασιά, Σίκινο, Ανάφη), κάνοντας επιλεκτικά τα στραβά μάτια σε παρανομίες και σε ευνοούμενους επενδυτές, κοιτάζοντας το μέλλον του τουρισμού κοντόφθαλμα, επιτρέποντας την καταστροφή του πρωτογενούς τομέα, περιφρονώντας τις ανάγκες του νησιού για Υγεία και περίθαλψη, αδιαφορώντας για τον Πολιτισμό, τον Αθλητισμό και την Παιδεία, αδιαφορώντας ακόμα και για τα ίδια τα παιδιά, για τις εξωσχολικές δραστηριότητές τους, για την κατάσταση των σχολικών κτηρίων ή την στέγαση των γιατρών και των καθηγητών τους, όλα αυτά είναι μαθηματικά βέβαιο, όπως βλέπουμε σε πολλές άλλες περιπτώσεις τουριστικών πόλων του πλανήτη μας, ότι θα οδηγήσουν το νησί στην ύφεση και στην τελειωτική καταστροφή.

Όχι λοιπόν άλλες φαραωνικές τουριστικές μονάδες, δεν αντέχει άλλες τούτος ο μικρός τόπος

Η οικογενειακή τουριστική επιχείρηση, η ραχοκοκκαλιά της οικονομίας της Σαντορίνης και των Κυκλάδων, δέχεται μεγάλη πίεση και μελλοντικά μπορεί να υποκύψει ή να αντικατασταθεί. Αυτό αποκρύπτεται από τους νησιώτες στους οποίους προωθούνται γενικώς και αορίστως οι έννοιες "επενδύσεις" και "ανάπτυξη".

Όχι στην εξαίρεση των "στρατηγικών επενδύσεων" από τους κανόνες του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού

Απαιτούμε την εφαρμογή ενός Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου που θα σέβεται την πολιτιστική και περιβαλλοντική ταυτότητα της Σαντορίνης και της Θηρασιάς. Απαιτούμε την προστασία της γεωργικής γης και τον περιορισμό στην εκτός σχεδίου δόμηση, παράλληλα με την εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των παραγωγών. Είναι απολύτως απαραίτητο, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους να προστατευθούν καθώς απειλούνται από εξαφάνιση κάτω από την μεγάλη τουριστική πίεση. Απαιτούμε την προστασία του τοπίου, της βιοποικιλότητας, της χερσαίας και θαλάσσιας πανίδας. Απαιτούμε έναν συνολικό σχεδιασμό που θα σέβεται τη νησιωτικότητα, τους φυσικούς πόρους και την ανάγκη για λιγότερο ενεργοβόρες δομές.

Κάθε σχέδιο της πολιτείας από δω και πέρα πρέπει να θέτει στο επίκεντρο την ποιότητα ζωής, τη φύση, τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και όχι τις επενδύσεις, τις εισπράξεις και τα κέρδη.