Βιώσιμες Κυκλάδες: Κανένα όφελος για τις τοπικές κοινωνίες από την ένταξη των Δήμων στη "Bluetonium"

Ανακοίνωση του Δικτύου "Βιώσιμες Κυκλάδες" για το πρόγραμμα "Απόλλων". 

Η θέση του Δικτύου

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα "Απόλλων" και την "Ενεργειακή Κοινότητα Bluetonium" μπορεί να επιφέρει ανεπανόρθωτες δεσμεύσεις και ζημία στους Δήμους.

Οι ενεργειακές κοινότητες πρέπει να λειτουργούν με τρόπο που καθιστούν τους δημότες παραγωγούς και συμμετόχους στην πιθανή κερδοφορία από την παραγωγή ενέργειας. Η προτεινόμενη ως “ενεργειακή κοινότητα Bluetoniu” κάνει ακριβώς το αντίθετο: Καθιστά του δημότες υποχρεωμένους καταναλωτές.

Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις που επιτρέπουν αυτοπαραγωγή και net metering, διασφαλίζοντας ενεργειακή αυτάρκεια. Αν τα Δημοτικά Συμβούλια δεν εξετάσουν άλλες εναλλακτικές και προχωρήσουν στην υιοθέτηση ενός μοντέλου που εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα, μπορεί να κατηγορηθούν για αδιαφορία απέναντι στο συμφέρον των πολιτών.

Εφιστούμε την προσοχή δημοτών και δημοτικών συμβούλων στα παρακάτω νομικά, οικονομικά και ηθικά επιχειρήματα ενάντια στην πρόταση της Περιφερειακή Αρχής.

Καλούμε όλους τους Δημοτικούς Συμβούλους να καταψηφίσουν τη συμμετοχή των Δήμων τους στο πρόγραμμα Απόλλων και να υποστηρίξουν την ενεργειακή αυτονομία με βιώσιμες λύσεις.

Αναλυτικότερα:

Εκχώρηση εξουσιών χωρίς διασφαλίσεις

Σύμφωνα με τον ν. 3852/2010 (Καλλικράτης) και τον ν. 4555/2018 (Κλεισθένης Ι), τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου έχουν υποχρέωση να διαφυλάττουν το δημόσιο συμφέρον και να μην λαμβάνουν αποφάσεις που δεσμεύουν τον Δήμο χωρίς διαφανείς διαδικασίες και επαρκείς μελέτες.
Η ένταξη του Δήμου στο πρόγραμμα «Απόλλων» χωρίς σαφή οφέλη και με μακροχρόνιες δεσμεύσεις σε τρίτους παρόχους μπορεί να ερμηνευθεί ως παράβαση καθήκοντος, σύμφωνα με το άρθρο 259 του Ποινικού Κώδικα.

Αδιαφάνεια στις συμβάσεις και καταστατικές δεσμεύσεις

Το καταστατικό της "Ενεργειακής Κοινότητας Bluetonium" προβλέπει ότι ο Δήμος, ακόμα και αν αποχωρήσει, συνεχίζει να δεσμεύεται ως καταναλωτής.
Αυτό σημαίνει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο υπογράφει έναν μακροχρόνιο συμβατικό περιορισμό, κάτι που ενδέχεται να παραβιάζει τη θεμελιώδη υποχρέωση των δημοτικών αρχών να ενεργούν υπέρ των δημοτών και όχι υπέρ τρίτων συμφερόντων.

Παραβίαση νομοθεσίας για τις Ενεργειακές Κοινότητες

Ο ν. 5037/2023 (Νέο Πλαίσιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες) ορίζει ότι οι ΟΤΑ μπορούν να συμμετέχουν σε Ενεργειακές Κοινότητες με όρους που να εξασφαλίζουν αυτονομία και παραγωγή ενέργειας για ιδία χρήση.

Η συγκεκριμένη πρόταση δεν επιτρέπει στον Δήμο να παράγει ενέργεια αλλά μόνο να αγοράζει σε προκαθορισμένες τιμές, κάτι που αποκλείει τη δυνατότητα φθηνότερης, αποκεντρωμένης παραγωγής.

Αύξηση κόστους ενέργειας αντί για μείωση

Η αντίστοιχη ανάλυση από άλλες Περιφέρειες (Δυτική Μακεδονία, Δυτική Ελλάδα) δείχνει ότι το πρόγραμμα "Απόλλων" δεν μειώνει το κόστος ενέργειας για τους Δήμους, αλλά απλώς επιτρέπει τη συμμετοχή ως αγοραστές ενέργειας.
Σύμφωνα με μελέτες, Δήμοι που επένδυσαν σε ιδιόκτητες ενεργειακές κοινότητες με net metering είναι δυνατόν να επιτύχουν 80% χαμηλότερο κόστος έναντι της προοπτικής Δήμων που συμμετείχαν σε ενεργειακές κοινότητες τρίτων.

Παραχώρηση ηλεκτρικού χώρου σε ιδιώτες

Ο Δήμος δεσμεύεται να συμμετάσχει σε ένα ενεργειακό σχήμα όπου οι βασικοί πάροχοι είναι ιδιωτικοί φορείς.
Αντί ο Δήμος να αποκτήσει ηλεκτρικό χώρο για δική του παραγωγή, παραχωρείται σε τρίτους που στη συνέχεια θα πωλούν την ενέργεια στον Δήμο σε τιμές αγοράς.
Συνεπώς υπάρχει το ενδεχόμενο να υπάρξει Οικονομική ζημία για τον Δήμο, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε διοικητικούς ή νομικούς ελέγχους από τις αρμόδιες αρχές.

Δεσμεύσεις για 25 χρόνια χωρίς δυνατότητα προσαρμογής

Η σύμβαση προβλέπει δεσμεύσεις για 25 χρόνια, ανεξαρτήτως των αλλαγών στις τιμές ενέργειας, στη νομοθεσία ή στις τεχνολογικές εξελίξεις.
Αυτό σημαίνει ότι οι μελλοντικές δημοτικές αρχές δεν θα μπορούν να αλλάξουν ενεργειακή στρατηγική χωρίς μεγάλα κόστη αποδέσμευσης.

Αγνόηση της εναλλακτικής για ενεργειακή αυτονομία

Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις που επιτρέπουν αυτοπαραγωγή και net metering, διασφαλίζοντας ενεργειακή αυτάρκεια.
Αν το Δημοτικό Συμβούλιο δεν εξετάσει άλλες εναλλακτικές και προχωρήσει στην υιοθέτηση ενός μοντέλου που εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα, αυτό μπορεί να κατηγορηθεί για αδιαφορία απέναντι στο συμφέρον των πολιτών.