Στο "φως" τα σπήλαια της Κέας

Μία εξαιρετική είδηση έγινε γνωστή μέσω της πρόσφατης συνεδρίασης της Δημοτικής Επιτροπής του Δήμου Κέας, καθώς το γνωστό σπήλαιο του νησιού "Τρυποσπηλιές", θα αποτυπωθεί σε τρισδιάστατη μορφή, με την κατάλληλη επιστημονική υποστήριξη.

Πιο συγκεκριμένα, εγκρίθηκε προγραμματική σύμβαση με συγκεκριμένες διατάξεις και καθορίστηκε το πλαίσιο συμφωνίας και οι ειδικότεροι όροι της συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Κέας και του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, για την υλοποίηση του έργου με τίτλο «Τρισδιάστατη αποτύπωση του Σπηλαίου Τρυποσπηλιές. Δράσεις Ανάδειξης και Προστασίας με βάση το Ιδιόμορφο Γεωμορφολογικό και Γεωδυναμικό Πλαίσιο, Α' Φάση».

Ρ. Βελισσαροπούλου: "Απώτερος στόχος η ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του νησιού μας"

Η δήμαρχος Κέας, Ρένα Βελισσαροπούλου μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" και αρχικά αναφέρθηκε στο σπήλαιο, δίνοντας κάποια από τα βασικά ιστορικά στοιχεία του. Μεταξύ άλλων, είπε ότι "το σπήλαιο Τρυποσπηλιές βρίσκεται στην τοποθεσία Κάλαμος, πάνω από την Οτζιά της Κέας σε υψόμετρο περίπου 65 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας και σύμφωνα με αναφορές, χρησιμοποιείτο ως ορυχείο εξόρυξης μίλτου, που είναι οξείδιο του σιδήρου. Η κίτρινη και κόκκινη ώχρα, η μίλτος, χρησιμοποιούνταν από τη φαρμακευτική ως τη ναυπηγική, καθώς εξασφάλιζε αδιαβροχοποίηση των ξύλινων σκαριών. Αξίζει να πω μερικά ιστορικά στοιχεία, καθώς όπως παραθέτει ο Θεόφραστος η καλύτερη μίλτος παραγόταν στην Κέα, την οποία έπαιρναν μονοπωλιακά οι Αθηναίοι .Μέσα στο σπήλαιο υπάρχει επίσης σπηλαιοδιάκοσμος, καθώς και μεγάλη συγκέντρωση απολιθωμένων οστών".

Σε ότι αφορά τον στόχο μέσω της συνεργασίας με το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η κ. Βελισσαροπούλου τόνισε ότι "σκοπός μας είναι η εκπόνηση προκαταρκτικής έρευνας, δηλαδή μελέτης, μέσω της σύναψης προγραμματικής σύμβασης με το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετά την ολοκλήρωση της, προβλέπεται να γίνει η μέγιστη δυνατή αποσαφήνιση των ιδιαίτερων τοπικών γεωπεριβαλλοντικών διεργασιών και συνθηκών που διαμορφώνουν το σπήλαιο. Απώτερος στόχος η ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του νησιού μας".

Οι λεπτομέρειες του έργου

Το συγκεκριμένο ερευνητικό Έργο αφορά στην εκπόνηση προκαταρκτικής έρευνας μέσω της αποτύπωσης του σπηλαίου Τρυποσπηλιές με εξοπλισμό σάρωσης αναγλύφου laser, ώστε να γίνει η μέγιστη δυνατή αποσαφήνιση των ιδιαίτερων τοπικών γεωπεριβαλλοντικών διεργασιών και συνθηκών που διαμορφώνουν το εν λόγω σπήλαιο. Τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά σε συνδυασμό με τη γεωποικιλότητα της Κέας καθιστούν την έρευνα στο σπήλαιο σημαντική σε επιστημονικό επίπεδο και με προστιθέμενη αξία.

Οι αυξητικές τάσεις στον πληθυσμό κατοίκων και επισκεπτών στο νησί έχουν ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον, σχετικό για την εφαρμογή δράσεων αειφόρου ανάπτυξης σε περιοχές με μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Παράλληλα το έργο θα συμβάλει στην περαιτέρω εξέλιξη και πρόοδο του νησιού στον τομέα του Γεωτουρισμού. Τα έργα βιώσιμης ανάπτυξης συνιστούν έναν κρίσιμο παράγοντα για την εξασφάλιση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης για το μέλλον των νησιών.

Η συνεργασία με το ΕΚΠΑ

Το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέσω του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, διαθέτει εκτενή και εξειδικευμένη εμπειρία στα εδώ μνημονευόμενα ερευνητικά αντικείμενα, μέσα από την εμπλοκή του στην εκτέλεση εφαρμοσμένων έργων σε πολλές περιοχές του Ελληνικού χώρου.

Από την περιγραφή του έργου αποδεικνύεται η εκκίνηση από κοινή αφετηρία με σκοπό την εκτέλεση κοινά εξυπηρετούμενου δημοσίου σκοπού και είναι αδιαμφισβήτητα σαφές ότι πρόκειται για πρωτότυπο ερευνητικό έργο και όχι για συνήθη μελέτη. Δεδομένου ότι το Αυτοτελές Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου Κέας, δεν διαθέτει την απαραίτητη τεχνική επάρκεια, είναι απαραίτητη η σύναψη προγραμματικής σύμβασης με το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τα αναμενόμενα αποτελέσματα του προγράμματος

Tα παραδοτέα του Εφαρμοσμένου Ερευνητικού Προγράμματος περιλαμβάνουν:

1) Βάση δεδομένων με τα επιμέρους στοιχεία και δεδομένα που συλλέχθηκαν (γεωλογικά, σπηλαιολογικά, τοπογραφικά).

2) Ψηφιακά δεδομένα σε μορφή νεφών σημείων (point clouds), κατάλληλα διαμορφωμένα ώστε να αποτελέσουν το υπόβαθρο λεπτομερούς τοπογραφικής αποτύπωσης, με υψηλότατη ακρίβεια και πραγματικές συντεταγμένες.

3) Τρισδιάστατες απεικονίσεις τμημάτων του σπηλαίου σε μορφή ικανή για ψηφιακή προώθηση και ενσωμάτωση σε εφαρμογές Εικονικής Πραγματικότητας.

4) Τεύχος Τεχνικής Έκθεσης Α’ Φάσης, όπου περιλαμβάνονται τα εξής:

• Τοπογραφικά διαγράμματα (δάπεδο και οροφή), σε διάφορες κλίμακες και με οποιαδήποτε ισοδιάσταση, αφού θα προκύπτουν από δισεκατομμύρια σημεία μετρήσεων.

• Λεπτομερής κατάσταση του σπηλαίου όπως προκύπτει από την αξιολόγηση της τρισδιάστατης αποτύπωσης.

• Στατιστική επεξεργασία και αξιολόγηση μετρήσεων τεκτονικών ασυνεχειών (μέσω του τρισδιάστατου μοντέλου) σε θέσεις του σπηλαίου που παρουσιάζουν αυξημένη επικινδυνότητα.

• Υπολογισμός του πάχους των υπερκειμένων πετρωμάτων πάνω από κάθε σημείο του σπηλαίου με ανάλυση της τάξης των 10 cm.

Η επιστημονική ομάδα

Για την εκπόνηση των ανωτέρω εργασιών, θα συμμετέχουν οι επτά επιστήμονες του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίοι διαθέτουν εκτενή και εξειδικευμένη εμπειρία στα ανωτέρω ερευνητικά αντικείμενα, μέσα από την εμπλοκή τους στην εκτέλεση εφαρμοσμένων έργων σε πολλές περιοχές του Ελληνικού χώρου. Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα θα αποτελείται από τους:

1. Καθηγητής Βασιλάκης Εμμανουήλ

2. Καθηγητής Λέκκας Ευθύμιος

3. Υποψήφιος Διδάκτωρ Κώτση Ευαγγελία

4. Υποψήφιος Διδάκτωρ Κονσολάκη Αλίκη

5. MSc Οικονομίδης Γιώργος

6. MSc Ερκέκη Αθανασία

Υποστήριξη:

7. Τσιούμα Παρασκευή

Λίγα λόγια για το σπήλαιο

Οι Τρυποσπηλιές είναι ένα σύμπλεγμα σπηλαίων στην περιοχή του Καλάμου, νοτιοανατολικά του Οτζιά στην Κέα. Αυτές οι σπηλαιώδεις εσοχές δημιουργήθηκαν από την αρχαία εξόρυξη μίλτου, ενός σιδηρούχου ορυκτού παρόμοιου με τον αιματίτη, που χρησιμοποιούνταν για βαφές και άλλες εφαρμογές. Η εξόρυξη μίλτου στην Κέα είχε ιδιαίτερη σημασία κατά την αρχαιότητα, με το μεταλλεύμα να φορτώνεται κυρίως από το λιμανάκι του Οτζιά για μεταφορά. Υποβρύχιες φωτογραφίες από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχουν καταγράψει ευρήματα του αρχαίου λιμένα.

Οι Τρυποσπηλιές βρίσκονται σε μια κατάφυτη περιοχή, προσφέροντας μοναδικό τοπίο για εξερεύνηση. Η πρόσβαση γίνεται μέσω μονοπατιών πεζοπορίας, επιτρέποντας στους επισκέπτες να ανακαλύψουν τη φυσική ομορφιά και την ιστορία της Κέας. Εκτός από τις Τρυποσπηλιές, η Κέα διαθέτει και άλλα σπήλαια γεωλογικού ενδιαφέροντος, όπως η σπηλιά του Αγίου Τιμοθέου στον Άγιο Παντελεήμονα, όπου, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, εμφανίζεται νερό στο εσωτερικό της μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες. Η εξερεύνηση αυτών των σπηλαίων προσφέρει μια μοναδική εμπειρία για τους επισκέπτες, συνδυάζοντας την ιστορική σημασία με τη φυσική ομορφιά του νησιού.