Στόχος ένα ορθό σύστημα οριοθέτησης των οικισμών

Με άμεση προσδοκία τη διαμόρφωση ενός ευέλικτου και επιστημονικά ορθού συστήματος οριοθέτησης των οικισμών, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Ανδρίων Επιστημόνων (ΕΤ.ΑΝ.ΕΠ.), συνέταξε και απέστειλε σε όλους τους φορείς μία επιστολή με τις προτάσεις του.

Πιο συγκεκριμένα, η Εταιρεία Ανδρίων Επιστημόνων, ως ενεργός φορέας συμμετοχής στον δημόσιο διάλογο για την ανάπτυξη του νησιού, απέστειλε τη συγκεκριμένη επιστολή, με αφορμή τη δημοσιοποίηση του Σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος, με θέμα «Καθορισμός κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών οριοθέτησης των οικισμών της Χώρας με πληθυσμό κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και καθορισμός χρήσεων γης και γενικών όρων και περιορισμών δόμησης» και την επικείμενη εφαρμογή του στο υπό μελέτη Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο Άνδρου.

Η θέση της ΕΤΑΝΕΠ

Όπως αναφέρει η ΕΤΑΝΕΠ, στόχος της επιστολής είναι η συμμετοχική και τεκμηριωμένη συμβολή στον προβληματισμό που αναπτύσσεται γύρω από το νέο θεσμικό πλαίσιο. Μέσω αυτής, καταθέτει τέσσερις προτάσεις που στοχεύουν στη διαμόρφωση ενός ευέλικτου και επιστημονικά ορθού συστήματος οριοθέτησης των οικισμών, λαμβάνοντας υπόψη:

• τις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών,

• την ανάγκη ύπαρξης διαθέσιμης γης για αξιοποίηση,

• τις αναπτυξιακές προοπτικές της Άνδρου,

• και τη διαφοροποίηση μεταξύ των οικισμών.

Στη συνέχεια, τονίζουν ότι "η Εταιρεία δεν τίθεται απέναντι στο νομοθετικό πλαίσιο, αλλά αναδεικνύει την ανάγκη για εξατομικευμένη αξιολόγηση κάθε οικισμού και για νομική πρόβλεψη που θα επιτρέπει επεκτάσεις εκεί που υπάρχει επιστημονική και κοινωνική τεκμηρίωση. Για την ΕΤΑΝΕΠ, η επιστημονική τεκμηρίωση και ο σεβασμός στις τοπικές ιδιαιτερότητες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε σχεδιασμού. Παραμένουμε στη διάθεση κάθε αρμόδιου φορέα για διάλογο, συνεργασία και συνδιαμόρφωση πολιτικής".

Θ. Σουσούδης: "Συντασσόμαστε με τις θέσεις της Εταιρείας Ανδρίων Επιστημόνων"

Ο δήμαρχος Άνδρου, Θεοδόσης Σουσούδης, που ήταν μέσα στους παραλήπτες της επιστολής, μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για τις προτάσεις των επιστημόνων που εδρεύουν στο νησί.

Μεταξύ άλλων, τόνισε ότι "αρχικά εμείς συντασσόμαστε με τις θέσεις της Εταιρείας Ανδρίων Επιστημόνων η οποία πήρε την πρωτοβουλία και συνέταξε τη συγκεκριμένη επιστολή. Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου που πάει να γίνει προεδρικό διάταγμα και η Εταιρεία διαμαρτύρεται κατά κάποιο τρόπο και έχει δίκιο. Ζητούν η Άνδρος να εξαιρεθεί από αυτό και αναφέρουν συγκεκριμένες προτάσεις καθώς αυτό έχει δημιουργηθεί με βάση την απογραφή η οποία δυστυχώς έγινε μήνα Δεκέμβριο και εκ των πραγμάτων δεν έχει καθαρά αποτελέσματα, γιατί τον Δεκέμβριο στην Άνδρο βρίσκεται περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού, σε σχέση με το καλοκαίρι".

Κλείνοντας, ο κ. Σουσούδης ανέφερε ότι "επειδή λοιπόν αυτή η διαδικασία γίνεται βάση απογραφής και εμείς σαν Δήμος θεωρούμε ότι είναι εντελώς άδικο, αναμένουμε οι προτάσεις της Εταιρείας Ανδρίων Επιστημόνων να ληφθούν υπόψη από το Υπουργείο και εμείς τις συνυπογράφουμε. Ο Δήμος, εξάλλου, έχει ήδη ορίσει Επιτροπή όπου έχει μέσα και μέλη από την Εταιρεία Ανδρίων Επιστημόνων, η οποία Επιτροπή θα "τρέξει" τις αντίστοιχες διαδικασίες. Πήραν την πρωτοβουλία να κάνουν μόνοι τους τη επιστολή χωρίς να περιμένουν τον Δήμο γιατί με αυτό τον τρόπο κωλύονται και οι μελετητές του έργου. Δυστυχώς υπάρχει μία απόφαση του ΣτΕ που θα προσπαθήσουμε να προσβάλλουμε".

Η επιστολή της ΕΤΑΝΕΠ

Αναλυτικά η επιστολή τους, αναφέρει ότι "η Εταιρεία Ανδρίων Επιστημόνων, ως θεσμικός φορέας επιστημονικής τεκμηρίωσης και διαλόγου για την Ανάπτυξη της Άνδρου, κρίνει απαραίτητο να επισημάνει τους κινδύνους, που προκύπτουν από τον τρόπο οριοθέτησης οικισμών της Άνδρου στο υπό μελέτη Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο.

Οι ενδεχόμενες συνέπειες αυτής της οριοθέτησης εγείρουν ανησυχίες,

1. τόσο λόγω των θέσεων, που διατυπώθηκαν από την Ομάδα Μελέτης κατά την ολοκλήρωση τής 1ης φάσης εργασιών της, όπου μείζων παράμετρος έχει τεθεί η τωρινή πληθυσμιακή στασιμότητα,

2. όσο και από τη διαφαινόμενη πρόθεση συρρίκνωσης των οικισμών στο κείμενο του Σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας περί καθορισμού κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών οριοθέτησης των οικισμών της χώρας.

Ο κίνδυνος στασιμότητας και η ανάγκη για οικιστική προοπτική και γη προς αξιοποίηση

Παράλληλα, συνεχίζουν λέγοντας ότι "οι διατυπωμένες προθέσεις περιορισμού επεκτάσεων της οικιστικής γης σε συνδυασμό με την προοδευτική απαγόρευση της εκτός ορίων οικισμών δόμησης και ρητής απαγόρευσης οριοθέτησης των οικισμών με βάση την πραγματική κατάσταση δόμησης των χρόνων μετά το έτος 1985 (όταν η περίοδος 1985-2005 ήταν αυτή κατά την οποία σημειώθηκε οικιστική ανάπτυξη στο νησί), πιστεύουμε ότι θα οδηγήσουν την Άνδρο σε μια περίοδο διοικητικής ακινησίας και αναπτυξιακής καθήλωσης.

Ιδιαίτερα σε ένα νησί, με χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, πολλές κατοικίες που χρησιμοποιούνται εκ περιτροπής από ανθρώπους που απογράφηκαν στον χώρο της α’ κατοικίας τους και όχι στην Άνδρο, σημαντική τάση κατασκευής εξοχικών κατοικιών, ανάγκη αναστροφής της μέσης (γηρασμένης) ηλικίας του πληθυσμού, και ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις χωρικής ευελιξίας λόγω γεωμορφολογίας, η ανάγκη για αξιοποιήσιμη γη αποτελεί ζήτημα, που άπτεται όχι μόνοτης οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και της βιωσιμότητας του νησιού".

Η εφαρμογή οριζόντιων περιορισμών υπονομεύει την επιστημονική τεκμηρίωση

Στη συνέχεια, στέκονται ενάντια στην εφαρμογή οριζόντιων περιορισμών, λέγοντας ότι "αναγνωρίζουμε πλήρως την ανάγκη θεσμικής τάξης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ιστορικά καταγεγραμμένες οικιστικές αυθαιρεσίες και τις προβληματικές οριοθετήσεις κάποιων οικισμών. Ωστόσο, οι επιλογές οριζόντιων περιορισμών, που επιτρέπουν μόνο τη μείωση ή τη διατήρηση των υφιστάμενων ορίων και όχι την προσαρμοσμένη αύξηση, όπου αυτό είναι επιστημονικά και κοινωνικά δικαιολογημένο, αντιβαίνει στις αρχές του αναπτυξιακού σχεδιασμού.

Οι οριζόντιοι περιορισμοί, οι οποίοι θέτουν αυστηρά και δυσμενή όρια στην οριοθέτηση των οικισμών, που μέχρι σήμερα δεν είχαν καθοριστεί, ενδέχεται να παραγνωρίσουν την ιστορικά τεκμηριωμένη διάσπαρτη μορφή τους, καταλήγοντας σε περιορισμούς, που υπονομεύουν τις πραγματικές ανάγκες και δυναμικές των τοπικών κοινοτήτων. Αντί να προσφέρουν λύσεις, ενδέχεται να οδηγήσουν σε στασιμότητα και απομόνωση".

"Ζητούμε σχεδιασμό, ευελιξία και δικαιοσύνη"

Κλείνοντας την επιστολή τους, οι εκπρόσωποι της Εταιρίας, αναφέρουν ότι "ως ΕΤ.ΑΝ.ΕΠ., δεν βρισκόμαστε σε αντιπαράθεση με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, αλλά επισημαίνουμε τις ανάγκες για τη δημιουργία ενός ευέλικτου και επιστημονικά τεκμηριωμένου σχεδίου οριοθέτησης.

Συγκεκριμένα, προτείνουμε:

1. Να καταργηθεί η απαγόρευση της επέκτασης των οικισμών, ή τουλάχιστον να προβλεφθεί δυνατότητα εξαίρεσης από τον περιορισμό της μη επέκτασης, εφόσον τεκμηριώνεται επιστημονικά, πολεοδομικά και κοινωνικά η αναγκαιότητα.

2. Να αξιοποιηθεί η τοπική γνώση και να επιτραπεί η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, των τοπικών αρχών και των επιστημονικών φορέων στο σκέλος της οριοθέτησης των οικισμών.

3. Να γίνει δεκτή η διαφοροποίηση ανά περίπτωση και να μη θεσμοθετείται γενικός περιορισμός που υπονομεύει την πραγματική δυναμική των τοπικών κοινοτήτων.

4. Να υιοθετηθεί ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός της οικιστικής ανάπτυξης, που να προβλέπει τις μελλοντικές ανάγκες και να προχωρήσει σε ορθολογική πολεοδόμηση του χώρου.

Η Άνδρος χρειάζεται ένα Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο που να διασφαλίζει το μέλλον της. Χρειάζεται ένα θεσμικό πλαίσιο που να ενσωματώνει την ιδιαιτερότητα του κάθε οικισμού, και να μην αντιμετωπίζει το σύνολο με γενικούς περιοριστικούς κανόνες. Ζητούμε το αναπτυξιακό μέλλον του νησιού να προγραμματιστεί με Σχεδιασμό και Τεκμηρίωση, τα οποία να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας".