"Η γραφειοκρατία καλά κρατεί"

Ο “πόλεμος” με τη γραφειοκρατία, η οποία είναι ο κυριότερος “εχθρός” της υλοποίησης έργων, είναι ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετώπισε μέσα στο 2012 και συνεχίζει να αντιμετωπίζει, ο Αντιπεριφερειάρχης, Τζώρτζης Μακρυωνίτης.

Παρ' όλα αυτά και με τη στήριξη των υπηρεσιών, το αποτέλεσμα είναι θετικό για την Περιφέρεια, αλλά και για τα νησιά, αφού τα έργα προχωρούν με ικανοποιητικό ρυθμό.

Ο κ. Μακρυωνίτης κάνει μια μεγάλη αναφορά σε αυτά, ενώ απαντά και στο “καυτό” θέμα που αφορά τα νησιά και είναι η διάθεση των απορριμμμάτων

- Διαχειριζόσαστε ένα δύσκολο ομολογουμένως κομμάτι, που αφορά πολύ περισσότερο το περιβάλλον. Ειδικά το 2012 δώσατε μία μεγάλη μάχη, με τη βοήθεια των υπηρεσιών, να φέρεται σε πέρας διάφορους διαγωνισμούς που είχαν να κάνουν με την εγκατάσταση μηχανημάτων νερού, σε πολλά νησιά των Κυκλάδων. Επίσης, υπήρξε μία μεγάλη προσπάθεια και για άλλους διαγωνισμούς. Σε ποιο στάδιο βρίσκεστε; Αντιμετωπίστηκαν τα προβλήματα που είχαν ως αποτέλεσμα να βγαίνουν άκαρποι οι διαγωνισμοί;

“Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έχει υλοποιήσει ένα σημαντικό αριθμό έργων σε όλα τα νησιά, γεγονός που μαρτυρείται και από τα υψηλά ποσοστά απορρόφησης πόρων του ΕΣΠΑ. Όσον αφορά τα έργα που διαχειρίστηκα προσωπικά, θεωρώ η δράση για την εγκατάσταση μηχανημάτων παραγωγής και διάθεσης πόσιμου νερού σε όλα σχεδόν τα κατοικημένα νησιά της Περιφέρειας, αποτελεί ένα σπουδαίο έργο με μεγάλη περιβαλλοντική διάσταση, αλλά και με μεγάλη προσφορά παροχής υπηρεσιών στους κατοίκους των νησιών μας. Είναι σημαντικό ότι αυτήν τη δράση την υιοθέτησαν κάποιοι Δήμοι (Κύθνος, Τήνος, Κάλυμνος), που παράλληλα με το έργο της περιφέρειας προχώρησαν και μόνοι τους στην υλοποίηση ανάλογου έργου. Η περιβαλλοντική διάσταση προκύπτει από το γεγονός ότι θα εξοικονομούνται εκατοντάδες εκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια νερού το χρόνο, με τα γνωστά οφέλη για το περιβάλλον. Η δε κοινωνική διάσταση, τη στιγμή που οι πολίτες προμηθεύονται 10 lt πόσιμο νερό με μικρό αντίτιμο –εν μέσω κρίσης- νομίζω ότι είναι αυτονόητη. Οι κάτοικοι της Σύρου, της Κύθνου και της Καλύμνου ήδη το γνωρίζουν πολύ καλά. Το έργο αυτό που θα υλοποιηθεί συνολικά σε 33 νησιά, ήταν ένα αρκετά δύσκολο εγχείρημα. Ωστόσο όχι μόνο άξιζε τον κόπο, αλλά ήταν και υποχρέωσή μας προς τους πολίτες.

Σχετικά με τον εξοπλισμό των ειδικών σχολείων, αλλά και την προμήθεια συστημάτων προσβασιμότητας ατόμων με αναπηρίες στις παραλίες των νησιών του Νοτίου Αιγαίου, μετά από διαδικασίες δύο χρόνων είμαστε σε φάση υλοποίησης. Η δυσμενής οικονομική συγκυρία για τη χώρα μας είχε προφανώς σαν αποτέλεσμα το μειωμένο ενδιαφέρον των προμηθευτών για το Διαγωνισμό, πολλοί από τους οποίους δεν είχαν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του (έλλειψη ρευστότητας, αδυναμία έκδοσης εγγυητικών επιστολών κτλ.). Ενδεικτικό ως προς αυτό είναι το γεγονός ότι διενεργήθηκαν 27 διαγωνισμοί για 8 συνολικά έργα. Παρόλα αυτά σήμερα είμαστε στην ευχάριστη θέση ο περιφερειάρχης να υπογράφει σχετικές συμβάσεις. Πιστεύω ότι μέχρι τέλος του χρόνου θα έχουν υλοποιηθεί όλα αυτά τα έργα, που ξεπερνούν τα 2.200.000,00 ευρώ. Η Περιφέρεια για άλλη μια φορά δείχνει το κοινωνικό της πρόσωπο και καλλιεργεί τη συνείδηση της καλής διάθεσης, της ευαισθητοποίησης και της συμπαράστασης στο συνάνθρωπο με αναπηρίες”.

- Προβλήματα και με τη γραφειοκρατία. Πολυδαίδαλος ο δρόμος για τις αδειοδοτήσεις με αποτέλεσμα κάποια βασικά θέματα να μένουν πίσω. Έχουν γίνει βήματα προόδου;

“Η γραφειοκρατία καλά κρατεί και μάλλον διογκώνεται. Οι εξαγγελίες για απλούστευση των διαδικασιών, για εμάς που γνωρίζουμε και βιώνουμε τις επιπτώσεις της, αποτελούν γραφικότητες. Το τελευταίο διάστημα μεγαλώνει ο «φόβος της ευθύνης» σε πολλούς δημόσιους λειτουργούς. Ξέρετε, κάποιος που δεν διεκπεραιώνει υποθέσεις και δεν βάζει την υπογραφή του, μάλλον κινδυνεύει λιγότερο από έναν αποδοτικό, εργατικό και ηθικό υπάλληλο. Δυστυχώς σήμερα έχουμε τρανταχτό τέτοιο παράδειγμα, που μας έχει συγκλονίσει όλους. Δεν είναι μόνο η γραφειοκρατία, είναι γενικότερα η λειτουργία του συγκεντρωτικού κράτους. Φαίνεται πώς το όραμα του Καλλικράτη για επιτελικό κράτος και ισχυρή Τοπική Αυτοδιοίκηση όχι μόνο δεν υλοποιήθηκε, αλλά σήμερα έχουμε και πισωγυρίσματα. Θα μου επιτρέψετε να επαναλάβω το μνημειώδες παράδειγμα της γραφειοκρατίας που αφορά την εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης: μετά από μεγάλο αγώνα που κάναμε ως Περιφέρεια και προκαλέσαμε την έκδοση σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων, για την απλούστευση των διαδικασιών για την αδειοδότηση μικρών μονάδων αφαλάτωσης και έτσι οι εγκρίσεις-αδειοδοτήσεις περιορίστηκαν στις 12 περίπου. Μια από αυτές τις αδειοδοτήσεις, στην περίπτωση της Χάλκης, κάνει αναφορά σε 39 «λαμβάνοντας υπόψη» και σε 68 ΦΕΚ, ενώ θέτει 49 όρους και προϋποθέσεις. Πάντως, ο αγώνας που κάναμε με τους συνεργάτες μας για την απλούστευση και την πρόοδο των διαδικασιών είναι τεράστιος και καθημερινός, αλλά και άνισος. Όμως με τη συνεχή ένταση των προσπαθειών παράγεται σημαντικό έργο. Ήδη η Περιφέρεια, στην προσπάθεια να περιορίσει το κράτος τη σπατάλη που προκύπτει από τη μεταφορά νερού στα μικρά νησιά (περίπου 8.000.000,00ευρώ/ χρόνο), έχει δημοπρατήσει δύο έργα αφαλατώσεων στο Κουφονήσι και τη Χάλκη.

- Πριν από δύο χρόνια, που ξεκίνησε ο θεσμός, είχατε βάλει ένα συγκεκριμένο στόχο. Τη μείωση των οικονομικών δαπανών. Σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε; Επετεύχθη ο στόχος;

“Ως Πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, από την πρώτη στιγμή έβαλα κάποιους στόχους, μεταξύ άλλων τη διαφάνεια των διαδικασιών, τη μείωση και τον έλεγχο των δαπανών, που τα αποτελέσματα έχουν αναφερθεί επανειλημμένως. Αυτή η προσπάθεια, βέβαια, δεν σταματά και απαιτείται εγρήγορση ιδιαίτερα την περίοδο που διανύουμε, που οι πόροι είναι ελάχιστοι και οι υποχρεώσεις αυξημένες. Η Οικονομική Επιτροπή είναι η καρδιά της Περιφέρειας, από αυτήν εξαρτάται η λειτουργία της και έχουμε πλήρη συναίσθηση των ευθυνών. Θεωρώ ωστόσο ότι υπάρχει άριστη συνεργασία μεταξύ των μελών της Επιτροπής από όλες τις παρατάξεις και -ανεξαρτήτως των διαφωνιών- προέχει το συμφέρον της Περιφέρειας και μόνο αυτό. Θα ήθελα, με την ευκαιρία αυτή, να ευχαριστήσω τα μέλη, επειδή εισπράττω την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπό μου στο δύσκολο ρόλο που μου αναλογεί. Ακόμη θέλω να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου και τους υπηρεσιακούς παράγοντες που ανταποκρίνονται πλήρως στις υποχρεώσεις τους. Μόνο το 2012 η Οικονομική Επιτροπή συνεδρίασε 21 φορές και πήρε απόφαση σε περίπου 500 θέματα. Μεταξύ αυτών η κατάρτιση σχεδίου προϋπολογισμού της Περιφέρειας και η εισήγηση για ψήφιση, κατάρτιση, επεξεργασία, προέλεγχο του απολογισμού και υποβολή σχετικής έκθεσης στο Περιφερειακό Συμβούλιο, η κατάρτιση των όρων και διακηρύξεων και κατακύρωση αποτελεσμάτων δημοπρασιών και διαγωνισμών και η συγκρότηση των σχετικών επιτροπών, τις αποφάσεις για άσκηση ενδίκων βοηθημάτων και ενδίκων μέσων. Η συνεδρίαση μάλιστα με τηλεδιάσκεψη συνέβαλλε καθοριστικά στη μείωση κόστους των συνεδριάσεων, στην ευελιξία σύγκλισης αυτών και στη δυνατότητα συμμετοχής των υπηρεσιακών παραγόντων. Θα πρέπει ιδιαίτερα να τονιστεί ότι το δύσκολο έργο μας γινόταν ακόμη δυσκολότερο τα δύο προηγούμενα χρόνια, επειδή λειτουργούσαμε χωρίς νομικό σύμβουλο στις Κυκλάδες”.

- ΧΥΤΑ και χωματερές στις Κυκλάδες. Δώστε μας την εικόνα που υπάρχει σήμερα. Ποιοι Δήμοι έχουν μείνει πίσω; Ποια νησιά έχουν κάνει βήματα προς τα μπρος και σε ποια εντοπίζονται ακόμη προβλήματα ακόμη και εάν έχουν προχωρήσει σε λειτουργία ΧΥΤΑ;

“Η διαχείριση των απορριμμάτων στο Νότιο Αιγαίο αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, όπως και σε όλη τη χώρα. Εδώ όμως, ο νησιωτικός χαρακτήρας εντείνει το πρόβλημα. Η αρμοδιότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων ανήκει στους Δήμους και στον Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), στον οποίο δεν συμμετέχει η Περιφέρεια, η οποία όμως έχει την αρμοδιότητα σχεδιασμού και ελέγχου υλοποίησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ). Η Περιφέρεια επικουρικά είναι στο πλευρό των Δήμων και του Φορέα για την επιτάχυνση των διαδικασιών και υλοποίησης έργων από το ΕΣΠΑ. Με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παραπέμπεται η Ελλάδα για δεύτερη φορά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με εισήγηση για πρόστιμο της τάξης των 71.193€ περίπου και επιπλέον την επιβολή προστίμου 7.800€/ημέρα με αναδρομική ισχύ από το 2005. Καταλαβαίνετε ότι η κατάσταση είναι πλέον πολύ σοβαρή για τα περισσότερα νησιά στο Νότιο Αιγαίο που διαθέτουν Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) και βέβαια να επισημάνουμε ότι τα πρόστιμα θα τα πληρώσουμε όλοι μας, δηλαδή οι Δήμοι και κατ’ ακολουθία οι πολίτες. Παρόλα αυτά πολλά νησιά έχουν ακόμη πολύ δρόμο μπροστά τους, αν και καταβάλλονται προσπάθειες από τις Δημοτικές Αρχές. Είναι γνωστά τα προβλήματα σε Άνδρο, Νάξο, Τήνο, Θήρα, αλλά και σε μικρότερα νησιά. Η ευθύνη δεν βαρύνει μόνο την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά το γραφειοκρατικό σύστημα, την πολυνομία αλλά και το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Περισσότερο από δύο χρόνια αναμένουμε την προσαρμογή της νομοθεσίας για τη μεταφορά των απορριμμάτων και την έκδοση σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων. Με τα σημερινά δεδομένα θεωρώ πολύ δύσκολο να χωροθετηθούν άμεσα σταθμοί μεταφόρτωσης και να λυθεί το πρόβλημα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα επιβάλλει τα πρόστιμα και οι πολίτες θα επωμιστούν το βάρος.

Προβλήματα βέβαια έχουμε και σε ήδη λειτουργούντες Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ). Σε αυτές τις περιπτώσεις η ευθύνη βαραίνει καθαρά τους Δήμους και έχουν επιβληθεί από την Περιφέρεια αυστηρά πρόστιμα. Ασφαλώς πάντοτε προβληματίζομαι, όταν επιβάλλω ένα πρόστιμο, γιατί τελικά καταλήγει στους πολίτες κι όχι στους υπεύθυνους. Πριν λίγους μήνες, όταν έγινε γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέπεμψε τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έγιναν συσκέψεις στο ΥΠΕΚΑ και μπήκαν χρονοδιαγράμματα … ημερών, τα οποία μάλλον ξεχάστηκαν. Αυτό βέβαια είναι συνηθισμένο. Κλείνοντας να πω ότι οι πολίτες πρέπει να πάρουν στα χέρια τους αυτό που τους αναλογεί στη διαχείριση απορριμμάτων προς όφελός τους: συμμετοχή στην ανακύκλωση, στην κομποστοποίηση και στη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων. Σε λίγο ο κάθε τόνος απορριμμάτων θα μας επιβαρύνει με ποσό άνω των 200€. Η Περιφέρεια εδώ κάνει μια σημαντική δράση και υλοποιεί πιλοτικά μέσω ΕΣΠΑ πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων στη Χάλκη και την Ανάφη, το οποίο ήδη αποτελεί πρότυπο για πολλούς Δήμους”.