"Ορόσημο και παρακαταθήκη"

Ως έτος πολιτισμού, ανακήρυξε το 2014 η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στο πρόγραμμα που κατάρτισε για τον τουρισμό.

Την αναλυτική παρουσίαση του προγράμματος έκανε η αρμόδια Αντιπεριφερειάρχης, Ελευθερία Φτακλάκη, η οποία μίλησε στην “Κοινή Γνώμη”, χαρακτηρίζοντας τη χρονιά που διανύουμε ως “ορόσημο” και “παρακαταθήκη”.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που έγινε, ο τομέας του πολιτισμού, θα αποτελέσει βασικό μοχλό ανάπτυξης ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού πέραν του πολιτιστικού τουρισμού, όπως είναι ο θρησκευτικός τουρισμός, ο γαστρονομικός, ο περιπατητικός τουρισμός, κ.α, που διασφαλίζουν την βιωσιμότητα των πόρων, ενώ παρουσιάζει υψηλή προστιθέμενη αξία, καθώς σχετίζεται με την οικονομία των εμπειριών.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός της Περιφέρειας

Κύρια αναπτυξιακή επιλογή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, για την προγραμματική περίοδο 2007-2013 αποτελεί η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Η στρατηγική αναπτυξιακή επιλογή “Ποιότητα στο τουριστικό και πολιτιστικό προϊόν σε συνθήκες αειφορίας, χώρος σύγχρονης έρευνας και επενδύσεων υψηλής τεχνολογίας”, ώστε το Νότιο Αιγαίο, σύμφωνα πάντα με την ίδια, να καταστεί η πιο ανταγωνιστική Περιφέρεια της Ελλάδας.

Σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για την τουριστική προβολή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για την περίοδο 2013-2014, το τρίπτυχο “Παραδοσιακά προϊόντα – παραδοσιακές τέχνες και πολιτισμός”, συνοψίζει τις εμβληματικές προτεραιότητες στην ανάδειξη του προορισμού.

Η φιλοσοφία του θεματικού έτους

Η αξιοποίηση του 2014 ως έτους πολιτισμού και παράδοσης στόχο έχει την ανάδειξη των νησιών όχι μόνο μέσα από το δίπτυχο “Θάλασσα και Ήλιος”, αλλά μέσα από τον πλούτο της παράδοσης, της πολιτιστικής κληρονομιάς και γενικότερα του πολιτισμού. Το έτος 2014 θα αναδείξει και θα προωθήσει την ταυτότητας της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου ως αρχιπέλαγος πολιτισμού, ενώ θα αναπτυχθούν δράσεις για την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς σε όλες τις εκφάνσεις και μορφές της, μέσω της στοχευμένης τουριστικής προβολής της.

Άξονες Ανάπτυξης

- Διαδρομές στο Νότιο Αιγαίο

Οι πολιτιστικές διαδρομές αντιπροσωπεύουν μια ποιοτικά νέα προσέγγιση στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, προσδιορίζοντας μια προκαθορισμένη πορεία σε μνημεία της, μέσα σε ένα στενά καθορισμένο θεματικό, ιστορικό ή εννοιολογικό πλαίσιο. Κάθε πολιτιστική διαδρομή εντάσσει μνημεία πολιτιστικής άυλης ή υλικής κληρονομιάς σε ένα κοινό σύστημα και δημιουργεί νέες σχέσεις μεταξύ τους, δίνοντας μια νέα προοπτική που παρέχει ακριβέστερη εικόνα της ιστορίας, μέσα από την εμπειρία της επίσκεψης.

Προτείνεται η ανάπτυξη και ανάδειξη των εξής πολιτιστικών διαδρομών με άξονα τα αρχαία θέατρα, τα μοναστήρια σε συνεργασία με τις Ιερές Μητροπόλεις. Με άξονα αρχαιολογικούς χώρους και όχι μόνο και συνεργασία με αρχαιολογικές σχολές της Ελλάδας και του εξωτερικού για την ανάδειξή τους. Με άξονα τα πανηγύρια- τοπικές εορτές, τα παραδοσιακά καφενεία, τα μουσεία, τις πινακοθήκες, τα θέατρα και εν γένει τους χώρους σύγχρονου πολιτισμού, τη χάραξη και ανάδειξη μονοπατιών και δημιουργία δικτύου μονοπατιών και την ανάδειξη παραδοσιακών χωριών. Καταγραφή και ανάδειξη τοπικών πανηγυριών και δημιουργία οδηγού λαϊκών δρώμενων ως πολιτιστικό καλαντάρι

Διεκδίκηση διοργάνωσης mega-events και απονομής ευρωπαϊκών τίτλων

- Ρόδος: Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα Νεολαίας 2017

Υποστήριξη της υποψηφιότητας του Δήμου Ρόδου στο πλαίσιο της διεκδίκησης του ευρωπαϊκού θεσμού της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας. Ο τίτλος της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας απονέμεται σε μία ευρωπαϊκή πόλη για την περίοδο ενός έτους, κατά τη διάρκεια του οποίου προσφέρεται η ευκαιρία για την ανάδειξη προτάσεων για την πολιτιστική, κοινωνική, πολιτική και οικονομική ανάπτυξη με έμφαση στους νέους.

- Σύρος: Πολιτιστική πρωτεύουσα Ευρώπης 2021

Υποστήριξη της υποψηφιότητας του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης στο πλαίσιο της διεκδίκησης του ευρωπαϊκού θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Το 2021 ο θεσμός της Πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης πρόκειται να επιστρέψει στη χώρα μας έχοντας αποδοθεί σε μια ελληνική πόλη στο τέλος του 2015. Η διεκδίκηση του τίτλου από τη Σύρο στηρίζεται στο ισχυρό “brand name” των Κυκλάδων και δύναται να λειτουργήσει προς όφελος της ευρύτερης περιοχής.

- Aegeanale.

H Aegeanale είναι μια διεθνής πλατφόρμα τέχνης και πολιτισμού που δημιουργήθηκε το 2012. Βασικοί της στόχοι είναι να αναδείξει το Αιγαίο πέλαγος ως χώρο έμπνευσης, δημιουργίας και διαπολιτισμικού διαλόγου και να το χαρτογραφήσει εκ νέου ως έναν αστερισμό προορισμών με πολιτιστικό ενδιαφέρον. Το πρόγραμμά της περιλαμβάνει καλλιτεχνικές δράσεις από όλα τα πεδία της σύγχρονης τέχνης, οι οποίες περιοδεύουν σε τοποθεσίες του Αιγαίου δημιουργώντας για τους ταξιδιώτες διαδρομές και ρότες με πυξίδα τον πολιτισμό.

- Έτος γαστρονομίας στη Σαντορίνη

Το 2013 “έτος γαστρονομίας στη Σαντορίνη”, αποτέλεσε μια χρονιά-σταθμό για το νησί. Υπήρξε ένα πολυσύνθετο και πολυδιάστατο γεγονός, που συνέδεσε το παρελθόν του νησιού της εποχής της ακμής του προϊστορικού οικισμού του Ακρωτηρίου με το σήμερα αναδεικνύοντας την ιδιαιτερότητα και τη γονιμότητα των ηφαιστειακών εδαφών της Σαντορίνης ενώ ταυτόχρονα προβλήθηκε το νησί ως μοναδικός γαστρονομικός προορισμός. Αγροτικά προϊόντα, πρωτοποριακά εστιατόρια, φιλόξενες ταβέρνες, επισκέψιμα οινοποιεία, ρομαντικά ξενοδοχεία, ειδικές γωνιές τοπικών προϊόντων συνέθεσαν ένα δημιουργικό σκηνικό γαστρονομικής απόλαυσης. Ανάλογες δράσεις θεματικών δράσεων που προάγουν διεθνώς τον πολιτισμό που θα διοργανωθούν από νησιά ή και φορείς της ΠΝΑ, θα υιοθετούν στο πλαίσιο του Έτους Πολιτισμού.

Προβολή και τουριστική αξιοποίηση φεστιβάλ

- Σύσταση δικτύου φεστιβάλ

- Ανάπτυξη ηλεκτρονικού κόμβου για φεστιβάλ ως ενότητα του portal τουριστικής προβολής wwwHYPERLINK "http://www.aegeanislands.gr/".HYPERLINK "http://www.aegeanislands.gr/"aegeanislandsHYPERLINK "http://www.aegeanislands.gr/".HYPERLINK "http://www.aegeanislands.gr/"gr

- Δημιουργία οδηγού πολιτιστικών φεστιβάλ για την τουριστική αξιοποίησή τους -πολιτιστικό καλεντάρι

Δικτύωση και επιμόρφωση πολιτιστικών φορέων

- Δημιουργία μητρώου πολιτιστικών φορέων (φορείς δημόσιου, ιδιωτικού και τρίτου τομέα)

- Διοργάνωση σεμιναρίων για την προώθηση του πολιτιστικού τουρισμού σε εκπροσώπους του πολιτιστικού και του τουριστικού τομέα σε συνεργασία με το ΚΕΚ Γεννηματάς.

Προώθηση δημιουργικής βιομηχανίας (creative industry)

Σύμφωνα με το UK Government Department for Culture, Media and Sport –DCMS,ο όρος «δημιουργική βιομηχανία» (creative industry) αναφέρεται σε μια παραγωγική διαδικασία έντασης γνώσης και ταλέντου που «έχει τις ρίζες της στην ατομική δημιουργικότητα, τις ικανότητες και το ταλέντο και παρουσιάζει σημαντική δυναμική για ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας μέσα από την παραγωγή και εκμετάλλευση πνευματικής εργασίας». Πρόκειται για μια ιδιαίτερα δυναμική και αναπτυσσόμενη συνιστώσα της οικονομίας των πόλεων και των xωρών και ως τέτοια, βρίσκεται, τα τελευταία χρόνια, στο επίκεντρο των διεθνών και των ευρωπαϊκών στρατηγικών ανάπτυξης.

Κατ’ επέκταση, ως δημιουργικά ορίζονται τα επαγγέλματα που σχετίζονται με το σύνολο της πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας, όπως οι εικαστικές και παραστατικές τέχνες, η αρχιτεκτονική, το γραφικό σχέδιο, η διαφήμιση, οι παραδοσιακές πολιτιστικές εκφράσεις, οι εικαστικές τέχνες, η ζωντανή και ηχογραφημένη μουσική, ο σχεδιασμός μόδας, τα νέα μέσα (βιντεοπαιχνίδια, ψηφιοποιημένο δημιουργικό περιεχόμενο), τα χειροτεχνήματα, ο σχεδιασμός εσωτερικών χώρων, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, οι εκπομπές μέσω internet, ο κινηματογράφος και βίντεο και το συγγραφικό και εκδοτικό έργο.

- Προσέλκυση και προώθηση κινηματογραφικών ταινιών που γυρίζονται ή αφορούν τις Κυκλάδες ή τα Δωδεκάνησα

- Προώθηση εκδόσεων που αφορούν τις Κυκλάδες ή τα Δωδεκάνησα και των συγγραφέων και δραστηριοποιούνται στην επικράτεια της περιφέρειας

- Προώθηση συνεργασιών με σχεδιαστές, αρχιτέκτονες που εμπνέονται ή δραστηριοποιούνται στο νότιο Αιγαίο (π.χ. φωτιστικές εγκαταστάσεις)

- Προώθηση συνεργασιών με επιχειρήσεις της δημιουργικής βιομηχανίας που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του νοτίου Αιγαίου ή αναπτύσσουν προϊόντα που σχετίζονται με το νότιο Αιγαίο ως προς το περιεχόμενό τους

Χρήση νέων Τεχνολογιών για την αξιοποίηση των χώρων πολιτισμού

Παραμένοντας στην αιχμή της σύγχρονης μουσειακής πρακτικής και αντιλαμβανόμενη την ανάγκη για εξωστρεφή προσέγγιση με το κοινό, η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου στοχεύει στη δημιουργία ψηφιακών μουσείων κάνοντας χρήση νέων τεχνολογιών. Η “εξιστόρηση” της πολυπολιτισμικής διαδρομή των νησιών της Περιφέρειας τα οποία αποτελούν εξαιρετικά παραδείγματα πολιτισμικής ζύμωσης στον ελλαδικό χώρο μπορεί να επιτευχθεί με τη δημιουργία ενός ιστορικού μουσείου που θα αφηγείται την πολυτάραχη πορεία των νησιών, με τη χρήση νέων τεχνολογιών.

Ανάπτυξη μύθου ανά νησί

Η Ανάπτυξη του μύθου μέσα από τις νησιώτικες ιστορίες μυθολογίας ενισχύει όχι μόνο την πολιτιστική φυσιογνωμία των νησιών μας αλλά και την πολιτισμική μας ταυτότητα. Οι μύθοι συμβάλλουν στην κατανόηση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και μπορούν να συνδεθούν με το κάθε νησί ξεχωριστά. Ως ΠΝΑ δημιουργήσαμε το μύθο του Ν. Αιγαίου , όμως είναι πολύ σημαντικό και κάθε νησί να αναδείξει τους δικούς του μύθους καθώς τα νησιά της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου είναι ποτισμένα με διηγήσεις από τις περιπέτειες ανθρώπων, θεών και τις ιστορίες ηρώων και γιγάντων. Η αναβίωση λοιπόν των μύθων, των παραδόσεων και των θρύλων και η διασύνδεση τους με τα αντίστοιχα μνημεία και τοποθεσίες που υπάρχουν στα νησιά μας θα συμβάλλουν στην ανάδειξη της ταυτότητας προορισμού ενώ θα γίνει αντιληπτή και η παιδευτική τους αξία.

Επιμέρους πολιτιστικές δράσεις

Τα νησιά του Ν. Αιγαίου μπορούν να εκμεταλλευτούν το ήπιο κλίμα που επικρατεί σχεδόν όλη τη διάρκεια του έτους. Είναι δυνατή λοιπόν η δημιουργία πολιτιστικών πάρκων τα οποία θα αποτελούν πόλο έλξης για τους ξένους επισκέπτες όλο το χρόνο. Οι χώροι αυτοί μπορούν να δημιουργηθούν με την τοποθέτηση γλυπτών και έργων τέχνης ενώ μπορούν να γίνονται εκδηλώσεις και δράσεις αναβαθμίζοντας την ευρύτερη περιοχή.

- Επίσκεψη σε προσβάσιμους αρχαιολογικούς χώρους, οι οποίοι θα περιλαμβάνουν και τα αντίστοιχα θεματικά μουσεία (open air museums). Πρωτοβουλία που θα ενισχύσει την αντίληψη για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό (πολλές ανασκαφές στα νησιά της Περιφέρειας βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ή έχουν ολοκληρωθεί. Ενδεικτικά ανασκαφές Κυκλαδικού πολιτισμού που βρέθηκαν σε εξαιρετική ακμή την 3η χιλιετία: Σκάρκος Ίου, Καστρί Σύρου, Αγία Ειρήνη Κέα, Μαρκιανή Αμοργός, όρος Κύνθος Δήλος, Πάνορμο Νάξου, Φυλακωπή Μήλου, Φτελιά Μυκόνου, Σάλιαγκος Αντιπάρου.

- Συμπράξεις με τη μορφή clusters και συνεργασίες με άλλα πολιτιστικά ιδρύματα των νησιών της Περιφέρειας και της υπόλοιπης Ελλάδας και παράλληλες εκδηλώσεις πλαισίωσης όπως το παράδειγμα της Ιπποκρατικής ιατρικής δια μέσου των αιώνων με το μουσείο Γουλανδρή.

- Προτείνεται η δημιουργία Ναυτικών μουσείων σε νησιά με ναυτική παράδοση και ναυτιλία όπως η Σύρος, Άνδρος κτλ.

- Προτείνεται η ανάδειξη της Βιομηχανικής κληρονομιάς. Τα νησιά μας διαθέτουν τεράστιο πλούτο προβιομηχανικών και βιομηχανικών κτηρίων.

Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου: Αρχιπέλαγος Ιστορίας, Τέχνης και Πολιτισμού

Προτείνεται η δημιουργία μιας πολυτελούς έκδοσης σε μορφή λευκώματος, η οποία θα παρουσιάζει μέσα από κείμενα, περιγραφές, ιστορικές αναφορές και αντίστοιχο φωτογραφικό υλικό όλο τον ιστορικό και πολιτισμικό πλούτο των νησιών του Νοτίου Αιγαίου. Σκοπός του συγκεκριμένου βιβλίου είναι να προβληθεί με τρόπο συνοπτικό και κατανοητό η πολιτισμική πορεία των νησιών της Περιφέρειάς μας δια μέσου των αιώνων.

"Θέσαμε το στόχο”

“Το 2014 για εμάς είναι ορόσημο, καθώς έχουμε κηρύξει την Περιφέρεια ως έτος πολιτισμού για να σηματοδοτήσουμε τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος και την ανάδειξη των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων. Για εμάς πολιτισμός είναι καθετή που υπάρχει στα νησιά μας. Είναι η παράδοση, η ιστορία, ο πολιτισμός, η κουλτούρα, η πολιτιστική κληρονομιά, τα ήθη και τα έθιμα, η γαστρονομία, η φύση. Οπότε κάτω από την “ομπρέλα” του πολιτισμού μπαίνουν όλες οι τουριστικές δραστηριότητες που θέλουμε να αναδείξουμε προκειμένου να κάνουμε την ειδοποιώ διαφορά. Άρα φέτος το πρόγραμμά μας είναι πλούσιο. Έχουμε πέρα από τις κλασσικές μας δράσεις και άλλες όπως είναι η ανάδειξη του πράσινου τουρισμού, η ανάδειξη του “ανακαλύπτω το Αιγαίο”. Επίσης, εντάσσεται και το θέμα της ειδικής αγωγής για την ασφάλεια του επισκέπτη, αλλά και άλλες δράσεις που ουσιαστικά θα σηματοδοτήσουν την αλλαγή του τουριστικού μας προϊόντος”, δήλωσε μεταξύ άλλων στην “Κοινή Γνώμη” η κ. Φτακλάκη.

Στην ερώτηση εάν αυτός ο προγραμματισμός θα είναι μία “παρακαταθήκη” και για την επόμενη περιφερειακή αρχή, μετά τις πιθανόν αλλαγές που προκύψουν από τις εκλογές του Μαΐου, η Αντιπεριφερειάρχης τόνισε ότι “όντως για εμάς είναι μία “παρακαταθήκη” και θα ήταν ευχής έργον να συνεχιστεί”.