«Θα “ταρακουνήσουμε” τα νερά»

Μία «γροθιά» στον πυρήνα της Ευρώπης, δίνουν οι Έλληνες γελοιογράφοι, μέσω της έκθεσης, με θέμα το προσφυγικό ζήτημα, «Το Μετέωρο Βήμα», η οποία συνδιοργανώνεται από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Η έκθεση, η οποία εγκαινιάστηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Προκόπη Παυλόπουλο, ο οποίος βρέθηκε στα Δωδεκάνησα, με αφορμή τις εορταστικές εκδηλώσεις της 68ης επετείου, για την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα, αποτελεί συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων και θα περιοδεύσει σε νησιά του Αιγαίου, την Αθήνα και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, για να καταλήξει στην «καρδιά» της Ευρώπης, τις Βρυξέλλες.

Όπως αναφέρει η ίδια η Λέσχη, «28 σκιτσογράφοι - ο καθένας μέσα από την ιδιαιτερότητα της ματιάς του- μεταφράζουν σε κριτική εικόνα τον πόνο την οργή, την πίκρα, την υποκρισία, την ενοχή και υποκλίνονται στην αλληλεγγύη και τον ανθρωπισμό των απλών ανθρώπων. Μερικά σκίτσα δεν μπορούν να γκρεμίσουν την άδικη τάξη του κόσμου αυτού. Όμως, μπορούν να κάνουν τους ανθρώπους να συνεννοούνται πιο εύκολα και να επισημαίνουν τις πηγές των δεινών τους». Αξίζει να σημειωθεί, ότι η έκθεση αφιερώνεται στη μνήμη του σκιτσογράφου, κ. Γιάννη Καλαϊτζή.

«Στέλνουμε παντού την ελληνική αφήγηση της ιστορίας»

Από το βήμα του «Νεστοριδείου», κατά τα εγκαίνια της έκθεσης, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, κ. Γιώργος Χατζημάρκος, ανέφερε, ότι «το κοινό περί δικαίου αίσθημα, έτσι όπως αυτό διαμορφώθηκε από τις αρχές του Διαφωτισμού και τις αξίες της Δημοκρατίας, στον πολιτισμό του Δυτικού κόσμου, ο οποίος άνθησε ακριβώς επειδή επέτρεψε στον άνθρωπο να σκέφτεται ελεύθερα και να αμφισβητεί, να αντιλαμβάνεται τους θεσμούς και τις ιδέες ως ζωντανούς οργανισμούς οι οποίοι υπάρχουν αν επιβεβαιώνονται διαρκώς από την πράξη, από την στάση απέναντι στα διλήμματα που θέτει η πραγματικότητα, αυτό το αίσθημα περί δικαίου υπερασπίζονται με την πράξη τους οι νησιώτες μας. Την Ευρώπη εκπροσωπούν με την στάση τους απέναντι στους πρόσφυγες. Το ίδιο αίσθημα αποτυπώνουν οι Έλληνες σκιτσογράφοι. Τη συλλογική συνείδηση της Ευρώπης για το προσφυγικό αφυπνίζουν με την αιχμή της πένας τους».

«Γι’ αυτό το λόγο, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου επέλεξε να στείλει την πολιτική της δήλωση για το προσφυγικό ζήτημα στα κέντρα λήψης των αποφάσεων στις Βρυξέλλες, μέσα από αυτή την έκθεση. Με την γλώσσα των σκιτσογράφων που ξεπερνάει κάθε εμπόδιο για να μιλήσει δυνατά, εκφράζοντας όσα πολλοί μπορεί να σκέφτονται, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει. Αποκαλύπτοντας το «υπονοούμενο», όπως μόνο το σκίτσο μπορεί, σχετικά με την αντιμετώπιση αυτής της τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης. Θέτοντας το αξιακό ερώτημα στο οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν απάντησε ακόμη, αλλά ο λαός μας απάντησε με τρόπο αυθόρμητο. Παρά την τεράστια πίεση που δέχεται, απάντησε με «αλληλεγγύη», όπως ορίζει ο ευρωπαϊκός πολιτισμός που υπερασπιζόμαστε. Αυτό ζητάμε σήμερα να θυμηθεί και να πράξει όλη η Ευρωπαϊκή οικογένεια για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος», τόνισε.

Όπως επεσήμανε, «η έκθεση αυτή που αγκάλιασε η ΠΝΑΙ ξεκινάει το ταξίδι της από τη Ρόδο, μετά στη Λέρο και το Αγαθονήσι για να ανεφοδιαστεί με τον ισχυρό συμβολισμό του για το προσφυγικό, για να μεταφερθεί στην Αθήνα και να καταλήξει στις Βρυξέλλες, με κύριο στόχο να μεταφέρει στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη όσα δεν έχουν ακούσει από τη δική μας πλευρά. Από τα νησιά μας, που βιώνουν την προσφυγική κρίση με την πραγματικότητα των ανθρώπων που φτάνουν εξαθλιωμένοι, στέλνουμε παντού την ελληνική αφήγηση της ιστορίας, ειπωμένη από το πιο “άτακτο” παιδί του Διαφωτισμού, από τον πιο απρόβλεπτο και αιχμηρό σχολιαστή της Δημοκρατίας, το σκίτσο».

Τέλος, ο Περιφερειάρχης υπογράμμισε, πως «η Ευρώπη οφείλει να τον δει και να τον εκπαιδεύσει ξανά αυτόν τον εαυτό, εάν θέλει να παραμείνουν ζωντανές οι αξίες πάνω στις οποίες δομήθηκε. Αξίες οι οποίες σε έναν κόσμο που γίνεται πάλι εξαιρετικά αβέβαιος της επιτρέπουν να έχει έναν προσανατολισμό. Και κυρίως να διατηρήσει τα βασικά υλικά για το πιο ισχυρό της συγκριτικό πλεονέκτημα. Ότι παράγει πολιτισμό και κώδικες πανανθρώπινης συνεννόησης».

Ο κ. Πάνος Μαραγκός, Πρόεδρος της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων, από την πλευρά του τόνισε, ότι «η έκθεση που εγκαινιάζεται σήμερα έχει διττό στόχο: Αφ’ ενός, να δηλώσουμε την ενεργή συμπαράσταση και στήριξή μας αλλά και να υποκλιθούμε στο ακάματο έργο των απλών ανθρώπων, και κυρίως των νησιωτών μας, που παραδίδουν διαρκή μαθήματα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης προς όλον τον πολιτισμένο κόσμο, αφ’ ετέρου, να στείλουμε ένα μήνυμα σε όλες τις χώρες, μήνυμα που χάρη στη διεθνή γλώσσα του σκίτσου μπορεί να γίνει πιο εύκολα αντιληπτό σε σχέση με άλλες μορφές παρέμβασης. Δεν είναι τυχαίο που 28 γελοιογράφοι, μέσα από ένα μωσαϊκό διαφορετικών απόψεων, ιδεολογιών, νοοτροπιών αλλά και τεχνοτροπιών και εκφραστικών μέσων, οδηγούνται σε μια κοινή συνισταμένη, εύκολα αντιληπτή στους επισκέπτες της έκθεσης».

Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Προκόπης Παυλόπουλος, στο σύντομο χαιρετισμό του, ευχήθηκε το μήνυμα της έκθεσης να φτάσει στους αποδέκτες που πρέπει, τονίζοντας πως το μήνυμα της έκθεσης, αλλά και της Ελλάδας, εν γένει, είναι, ότι το κέντρο βάρους της Ευρώπης πρέπει να είναι ο άνθρωπος και όχι απλώς το κοινό νόμισμα.

Παράλληλα, ευχαρίστησε θερμά «τους ανθρώπους αυτού του τόπου, που διδάσκουν ανθρωπισμό, πολιτισμό και δημοκρατία, στην Ευρώπη και όχι μόνο».

Η δύναμη του μηνύματος πολλαπλασιάζεται μέσα από το σκίτσο

Σε δηλώσεις του στην «Κοινή Γνώμη», ο Γραμματέας της ΛΕΓ, κ. Μιχάλης Κουντούρης, σημείωσε, πως «η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου αγκάλιασε αμέσως την ιδέα που είχαμε για την διοργάνωση της έκθεσης με θέμα το προσφυγικό ζήτημα. Τη στήριξε με όλες της τις δυνάμεις και βγήκε το αποτέλεσμα αυτό, που εγκαινίασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Και θα ήθελα και προσωπικά και εκ μέρους της Λέσχης, να ευχαριστήσω την Περιφέρεια για το αποτέλεσμα και για την άψογη συνεργασία που είχαμε».

«Τι σημαίνει όμως 28 γελοιογράφοι; Πρόκειται για όλους τους Έλληνες γελοιογράφους, των εθνικής εμβέλειας – κυρίως – εφημερίδων. Πράγμα που σημαίνει, ότι έχουμε σε αυτή την έκθεση ποικίλες πολιτικές απόψεις, διαφορετικές τεχνοτροπίες, διαφορετικές ηλικίες, από μεγαλύτερης ηλικίας συνταξιούχους συναδέλφους, με ιστορία και κύρος, όπως είναι ο Κώστας Μητρόπουλος για παράδειγμα, μέχρι και νέους συναδέλφους, που ξεκινούν τώρα την πορεία τους», τόνισε, προσθέτοντας, ότι «τα έργα κάνουν και έναν πολύ ενδιαφέροντα διάλογο μεταξύ τους, καθώς όλες αυτές οι διαφορετικές απόψεις, όλα τα διαφορετικά στυλ, όλα τα διαφορετικά είδη χιούμορ, η διαφορετική πολιτική σκοπιά, που ο καθένας μας βλέπει τα πράγματα, βγάζουν ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον συνολικό αποτέλεσμα».

Όπως επεσήμανε ο κ. Κουντούρης, ανάμεσα από τη διαφορετική ματιά των γελοιογράφων, προκύπτει και μία κοινή, θεμελιώδης αξία. «Το ανθρώπινο στοιχείο και κατ’ επέκταση η ανησυχία μας, ο προβληματισμός μας, η έννοια μας – αν θέλετε – για την Ευρώπη έτσι όπως διαμορφώνεται και έτσι όπως την αντιλαμβανόμαστε, εμείς που συμμετέχουμε στην έκθεση, με τις δικές μας ευαισθησίες και τον τρόπο, που εκλαμβάνει όλα αυτά τα γεγονότα ένας καλλιτέχνης».

Όσον αφορά στο μήνυμα, που αυτή η έκθεση και μαζί της όλη η Ελλάδα επιχειρεί να στείλει στην Ευρώπη, ο κ. Κουντούρης σημείωσε, ότι «είναι αυτό που λέγαμε στη Φυσική, στο σχολείο: το «αντηχείο». Η γελοιογραφία, λοιπόν, είναι το καλύτερο αντηχείο και μπορεί να δώσει πολύ μεγαλύτερη ένταση στον “ήχο” του μηνύματος, που έρχεται από το Αιγαίο, ώστε αυτό να μπορέσει να ταξιδέψει. Μία άλλη δύναμη που έχει το σκίτσο, είναι η εικόνα. Η εικόνα έχει την ιδιότητα να γίνεται κατανοητή σε όλες τις γλώσσες. Είναι μία παγκόσμια γλώσσα, η οποία έχει από τη φύση της πολύ μεγάλη δύναμη, βλέπε “μία εικόνα αξίζει όσο 1000 λέξεις”. Πόσο μάλλον η γελοιογραφία, η οποία μέσα στην εικόνα περιλαμβάνει και τη σάτιρα, με αποτέλεσμα αυτή η ήδη μεγάλη δύναμη, του μηνύματος, που θέλουμε να εκπέμψουμε, να πολλαπλασιάζεται».

Όπως τόνισε, τέλος, «θεωρώ, ότι το αποτέλεσμα στην Ευρώπη θα είναι θετικό. Με την έννοια, ότι θα “ταρακουνήσουμε” αρκετά τα νερά, με μία τέτοια παρέμβαση».