Ακύρωση απόφασης αφήνει εκτεθειμένη την Περιφέρεια

Απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) για την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, που αποδέχεται την προσφυγή τεχνικής εταιρείας, αλλά και επικυρώνει τις αντιδράσεις σύσσωμης της περιφερειακής αντιπολίτευσης, για τις μεθοδεύσεις και τις φωτογραφικές διατάξεις στη διακήρυξη του έργου για την προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων LED στο οδικό δίκτυο της Ρόδου.

Στον κατάλογο των φωτογραφικών διαγωνισμών, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για προμήθειες φωτιστικών LED, φιγουράρει πλέον και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, μετά την επιβεβαίωση επ’ αυτού με την ακυρωτική απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών.

Και ο εν λόγω διαγωνισμός της Περιφέρειας έρχεται να προστεθεί στο πλήθος των ανάλογων μεθοδευμένων διαγωνισμών για προμήθειες LED, ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ, που έχουν απασχολήσει, λόγω των πολλαπλών καταγγελιών, ανώτατες δικαστικές αρχές, όπως το Ελεγκτικό Συνέδριο, αλλά και το Γραφείο Διαφθοράς της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με αντίστοιχες ακυρωτικές αποφάσεις.

Η πληθώρα των καταγγελιών για μεθοδευμένους διαγωνισμούς, αφορά σε μεγάλο αριθμό έργων οδοφωτισμού, οι οποίοι, λόγω των ιδιαιτέρως περιοριστικών όρων που οδηγούν στον αποκλεισμό αναδόχων, καταλήγουν να κατακυρώνονται σε συγκεκριμένη εταιρεία.

Οι αναβαθμίσεις του ηλεκτροφωτισμού των πόλεων που προδιαγράφονται ως άμεσα υλοποιήσιμη μελλοντική εξέλιξη, στην πράξη μεταφράζονται σε έργα δισεκατομμυρίων ευρώ, γεγονός που αιτιολογεί μεθοδεύσεις, πριν ακόμα διεκδικήσουν κομμάτι από την οικονομική πίτα οι μεγάλοι παίκτες στον τομέα της ενέργειας.

Η προσφυγή τεχνικής εταιρείας, η οποία δεν συμμετείχε στο διαγωνισμό, για τους δεσμευτικούς όρους αυτού που εσκεμμένα περιόριζαν τον ανταγωνισμό, αλλά και οι καταγγελίες του Πανελληνίου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών, όπως και οι επισημάνσεις περιφερειακών συμβούλων, αποδείχθηκαν ενέργειες ανίσχυρες στο να αποτρέψουν την απόφαση της Περιφερειακής αρχής να ενδώσει στην προκήρυξη ενός φωτογραφικού διαγωνισμού.

Οι αντιδράσεις που εκφράστηκαν εξ αρχής, από μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου, από ανεξάρτητους συμβούλους και από το σύνολο των παρατάξεων της αντιπολίτευσης, έτυχαν του χλευασμού και της προκλητικής απαξίωσης εκ μέρους του Περιφερειάρχη, Γιώργου Χατζημάρκου, ο οποίος επεχείρησε να αιτιολογήσει την πρακτική του προτάσσοντας την εγκριτική απόφαση του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Εκτός των νέων δεδομένων που δημιούργησε η ακυρωτική απόφαση, αφήνοντας απολύτως εκτεθειμένη την Περιφερειακή αρχή, αναπάντητα παραμένουν από πλευράς της ερωτήματα που έχουν τεθεί επί του θέματος.

Η απόφαση

Οι αιτιάσεις, οι οποίες εκφράστηκαν στην προδικαστική προσφυγή τεχνικής εταιρείας (μη συμμετέχουσας στο διαγωνισμό), για στρεβλώσεις που περιορίζουν αδικαιολόγητα τον υγιή ανταγωνισμό, από την πλευρά της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, σχετικά με τους όρους της διακήρυξης του έργου των 3,6 εκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια φωτιστικών LED, πλέον επιβεβαιώθηκε το βάσιμο τους, με την ακυρωτική απόφαση (127/2018) της ΑΕΠΠ.

Στο σκεπτικό της απόφασης της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, επισημαίνεται η πρακτική των φωτογραφικών όρων, με την αναφορά ότι «…θα πρέπει τα κριτήρια επιλογής της Διακήρυξης να εξασφαλίζουν ισότιμη πρόσβαση των οικονομικών φορέων στη διαδικασία σύναψης της σύμβασης και επιπλέον να μην θέτουν αδικαιολόγητα εμπόδια στην ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού, υπό την έννοια ότι οφείλουν να αποφεύγουν διατάξεις που οδηγούν σε τεχνητό περιορισμό του ανταγωνισμού μέσω απαιτήσεων που ευνοούν συγκεκριμένο οικονομικό φορέα».

Σημειώνεται δε και η στάθμιση του δημοσίου συμφέροντος, αναφέροντας ότι «Επειδή,…προφανείς λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν την παροχή των προκηρυχθέντων προμηθειών. Λόγοι, όμως, δημοσίου συμφέροντος επιτάσσουν εξίσου την τήρηση της νομιμότητας, κατά τη διαδικασία των διαγωνισμών για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, ώστε να γίνεται η ανάθεση σε νομίμως επιλεγέντα ανάδοχο (ΣτΕ ΕΑ 840/2008). Συνεπώς, σταθμίζοντας το δημόσιο συμφέρον και υπό τις δύο εκτεθείσες πτυχές του, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση Προδικαστική Προσφυγή».

Καταλήγοντας ότι «…ενόψει των αρχών της ίσης μεταχείρισης των προμηθευτών και της διαφάνειας των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων δημόσιας προμήθειας…..η προσβαλλόμενη διακήρυξη του ανωτέρω διαγωνισμού πρέπει να ακυρωθεί στο σύνολο της».

Ερωτήματα που αναμένουν απαντήσεις

Ένα από τα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου, που στοχοποιήθηκαν από τον Περιφερειάρχη, λόγω συγκεκριμένων ερωτημάτων που έθεσε σχετικά με τον φωτογραφικό, όπως επιβεβαιώθηκε, διαγωνισμό ήταν και ο Χωρικός Αντιπεριφερειάρχης Δωδεκανήσου, Χαράλαμπος Κόκκινος, ο οποίος καταθέτει την άποψη του για το θέμα.

«Η απόφαση της ΑΕΠΠ, που δικαίωσε την προσφεύγουσα εταιρεία, για τις ενστάσεις και τις διαφωνίες για το θέμα του διαγωνισμού για προμήθεια LED, προϋπολογισμού 4,6 εκ. ευρώ για την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, γεννά πάρα πολλά ζητήματα.

Το θέμα είναι πολιτικό, είναι ηθικό και ενδεχομένως νομικό.

Ο ίδιος προσωπικά δεν έχω λάβει καμία απάντηση, ουσιαστική και συγκεκριμένη, από τον Περιφερειάρχη, που εκτίθεται και αυτός γιατί έκανε μία ολόκληρη ομιλία στο τελευταίο Περιφερειακό Συμβούλιο, στηρίζοντας τις επιλογές του και καταφερόμενος εναντίον της προσφεύγουσας κατά του διαγωνισμού εταιρείας.

Δεν έχω λάβει απάντηση στα εξής ζητήματα:

1. Γιατί προχώρησε ο Περιφερειάρχης και επέμεινε στο διαγωνισμό, όταν υπήρξε καθολική διαφωνία και καταγγελίες για φωτογραφικό διαγωνισμό, τόσο από την Ένωση Διπλωματούχων Μηχανικών όσο και από την Ένωση Εργοληπτικών Εταιρειών;
2. Γιατί δεν μου έχουν δοθεί, όπως έχω ζητήσει, τα έγγραφα που αφορούν στον συγκεκριμένο διαγωνισμό; Πώς προετοιμάστηκε, από ποιους προετοιμάστηκε, αν υπήρξαν διαφωνίες, γιατί υπέγραψαν άλλοι αντί των αρμοδίων την συγκεκριμένη προκήρυξη;

Υπάρχουν επίσης καταγγελίες από τα δύο μέλη της μειοψηφίας στην Οικονομική Επιτροπή ότι δεν ενημερώθηκαν για το περιεχόμενο της προκήρυξης.

Αυτή η απόφαση, που είναι καταπέλτης για την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, δεν αναδεικνύει κάποιους υπευθύνους; Ποιος είναι αυτός που φέρει το βάρος της ευθύνης για αυτόν τον διαγωνισμό, που είναι ντροπή για την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου;

Έχουν πολλά ειπωθεί, έχουν συμβεί πολλά γεγονότα, υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα, υπάρχει ελάχιστη έως μηδενικής ενημέρωση και επιτέλους θα πρέπει να πέσει άπλετο φως στην υπόθεση «λάμπες LED», καθώς 4,6 εκ. ευρώ ήταν η δαπάνη και υπήρχαν άλλα 6 εκ. ευρώ που θα τα συνόδευαν, δηλαδή 10,6 εκατομμύρια προϋπολογισμός για λάμπες LED στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου.

Υπάρχουν καταγγελίες, υπάρχει μία δικαστική απόφαση, υπάρχουν ερωτήματα που έχουν κατατεθεί και αν δεν απαντηθούν γραπτά και δημόσια, αρκετοί είναι εκτεθειμένοι. Και βέβαια κανείς από μας δεν πρόκειται να δείξει ανοχή. Η ανοχή, η σιωπή ταιριάζει στους δειλούς κι αυτούς που είναι συνένοχοι».

Εν αναμονή των απαντήσεων του ΚΑΠΕ        

Καθώς εκ μέρους του Περιφερειάρχη, μόλις στο πρόσφατο Περιφερειακό Συμβούλιο, επιχειρήθηκε η κάλυψη της εν λόγω προκήρυξης πίσω από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), που ευθύνεται για την έγκριση της μελέτης του έργου, εγείρονται ερωτηματικά στο εάν και κατά πόσο τελικά, ο ίδιος φορέας, έχει εκ παραλλήλου και την ευθύνη έγκρισης των όρων της διακήρυξης του διαγωνισμού.

Ειδικά ως προς αυτό το σκέλος ο κ. Χατζημάρκος αντέδρασε προκαλώντας τον διαφωνούντα ανεξάρτητο Περιφερειακό Σύμβουλο, Παναγιώτη Κουνάκη, να απευθυνθεί στο ΚΑΠΕ, προκειμένου να λάβει τις σχετικές απαντήσεις, δείχνοντας τον φορέα ως τον μόνο αρμόδιο να εγκρίνει τους όρους διακήρυξης του διαγωνισμού.

Ο κ. Κουνάκης, αφού είχε θέσει τις σχετικές ερωτήσεις προς το αρμόδιο όργανο, την Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας, λαμβάνοντας τελικώς και με το πλέον απαξιωτικό ύφος την προαναφερόμενη απάντηση από τον Περιφερειάρχη, ακολούθως κατέθεσε ερωτήσεις προς το ΚΑΠΕ, ζητώντας δε συγκεκριμένη διευκρίνηση, για το εάν το τελικό τεύχος δημοπράτησης, που σαφώς είναι ευθύνη της αναθέτουσας αρχής, έχει εγκριθεί από το ΚΑΠΕ και ιδίως ο όρος που αφορά στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των συμμετεχόντων εταιρειών στο διαγωνισμό.

Ως άλλη τοποθέτηση του επί του θέματος, προτάσσει το ερώτημα προς το ΚΑΠΕ και τελεί εν αναμονή της απάντησης, ώστε να αποσαφηνιστεί εάν η μεθόδευση των φωτογραφικών όρων του διαγωνισμού τελούσε υπό την έγκριση του φορέα.

Νέα προσέγγιση στην περιφερειακή διοίκηση

Την άποψη της, κατόπιν της ακυρωτικής απόφασης που δικαιώνει τους αντιδρώντες, κατέθεσε η Περιφερειακή Σύμβουλος της ελάσσονος μειοψηφίας και μέλος της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας, Άννα Μαυρουδή.

«Στο δημόσιο διάλογο όφειλαν να βρίσκονται, με μεγάλη ένταση και συχνότητα, προτάσεις για τη χάραξη και την υλοποίηση πολιτικών ουσιαστικής μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των καθημερινών δραστηριοτήτων μας. Σοβαρά ζητήματα που θα επηρεάσουν τις ζωές των νησιωτών τις επόμενες δεκαετίες, όπως η κλιματική αλλαγή, έπρεπε να απασχολούν όλους μας, εκλεγμένους και μη.

Αντ’ αυτού, πολύ μελάνι έχει χυθεί, πολλές εργατοώρες έχουν δαπανηθεί από επικοινωνιολόγους, νομικούς, τεχνικές εταιρίες, δημοσιογράφους κτλ για τον διαγωνισμό της Περιφέρειας,  ύψους  3,6 εκατομμυρίων ευρώ + ΦΠΑ, που πριν λίγες μέρες το 4ο Κλιμάκιο της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (20/02/2018 ημερομηνία έκδοσης) ακύρωσε στο σύνολο της, με το σκεπτικό του μη τήρησης των όρων υγιούς ανταγωνισμού.

Και όχι μόνο αυτόν… κατά ένα σουρεαλιστικό τρόπο ολόκληρη «φάμπρικα» φαίνεται να έχει στηθεί με στόχο την «εξοικονόμηση» σε όλη την Ελλάδα…

Στο τελευταίο Περιφερειακό Συμβούλιο, στην ενημέρωση του κου Περιφερειάρχη σχετικά με το θέμα, εν μέσω απειλών, ύβρεων και υπαινιγμών σε όσους είχαν αντίθετη άποψη, έγινε προσπάθεια το ΚΑΠΕ και η ΕΑΔΗΣΥ να λειτουργήσουν ως «ασπίδες» προστασίας συγκεκριμένων επιλογών της Περιφερειακής Αρχής.

Η θέση μας ήταν σαφής:

1. Άλλο η Τεχνική Μελέτη και άλλο οι όροι της Διακήρυξης, οι οποίοι μπορεί να είναι βασισμένοι σε πρότυπα της ΕΑΔΗΣΥ, αποτελούν όμως ευθύνη της Αναθέτουσας Αρχής.

2. Η τήρηση των διαδικασιών και της εύρυθμης λειτουργίας των συλλογικών οργάνων είναι σοβαρή προϋπόθεση για την εξάλειψη αντίστοιχων φαινομένων.

Όπως στην αντίστοιχη περίπτωση της σύμβαση με το ΣΕΤΕ ύψους 640.000 ευρώ, η οποία κατέπεσε στο Ελεγκτικό Συνέδριο, (υπενθυμίζεται ότι δε μας είχε αποσταλεί με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, αλλά είχε διανεμηθεί κατά την διάρκεια της συνεδρίασης (9ο θέμα/22-12-2016), υπενθυμίσαμε ότι στην Οικονομική Επιτροπή δεν είχε δοθεί χρόνος να δει –πόσω μάλλον να αναγνώσει!- το τεύχος και γι’ αυτό το καταψηφίσαμε. Δυστυχώς δεν κρατούνται πρακτικά, πράγμα που επισημάναμε πολλές φορές.

Δεν θα ασχοληθούμε με το αν ήταν διαγωνισμός προμηθείας ή έργου και με ό, τι συνεπάγεται αυτό. Θα επανέλθουμε με περισσότερα στοιχεία.

Όσες δαπάνες και να κάνει η Περιφερειακή Αρχή σε επικοινωνιακή πολιτική για το «έργο» της, εμείς θα συνεχίσουμε το δικό μας: τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και την οικοδόμηση μιας νέας προσέγγισης στην περιφερειακή διοίκηση.

Θα επαναλάβουμε ότι η  άσκηση αντιπολίτευσης χρειάζεται μελέτη, μεθοδικότητα και συνέπεια. Και ας μας κατηγορούν ότι λόγω των πολλών και προφανώς ενοχλητικών ερωτήσεων μας, χρειάζεται να μας «κάνουν φροντιστήριο», όπως ακούσαμε να λέει περιφερειακός σύμβουλος της πλειοψηφίας στην προχθεσινή Οικονομική Επιτροπή.

Ας φροντίσουν οι ίδιοι να διαβάζουν καλύτερα αυτά που ψηφίζουν».