Ενισχύεται το αίσθημα υγειονομικής κάλυψης στα νησιά

Ο αναπτυξιακός ρόλος της Υγείας και της αξιόπιστης λειτουργίας των δομών του ΕΣΥ είναι προφανής, ιδιαίτερα σε περιοχές με αυξημένη τουριστική κίνηση όπως η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα. Οι αναβαθμισμένες δημόσιες υπηρεσίες υγείας, εκτός από το αίσθημα υγειονομικής ασφάλειας που παρέχουν στους μόνιμους κατοίκους των νησιών, συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό και στην ενίσχυση του «τουριστικού προϊόντος» αυτών των περιοχών.

Σήμερα η χώρα «γιατρεύει» σιγά-σιγά τις πληγές της κρίσης, αντιμετωπίζει τις εκρηκτικές κοινωνικές ανισότητες όπως η ακραία φτώχεια και ο «υγειονομικός αποκλεισμός», διερευνά με θεσμικό τρόπο τις εστίες ανομίας και φαυλότητας στο χώρο της Υγείας και του φαρμάκου, θωρακίζει το Σύστημα Υγείας και το δημόσιο συμφέρον, σχεδιάζει «από τα κάτω» μέσα από τα Περιφερειακά Αναπτυξιακά Συνέδρια ένα βιώσιμο μοντέλο δίκαιης ανάπτυξης για τη μεταμνημονιακή περίοδο, κερδίζει ξανά την αξιοπιστία της μέσα στην Ευρώπη, αποτελεί παράγοντα σταθερότητας στην ευαίσθητη και «εύφλεκτη» περιοχή της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων, έχει εξασφαλίσει μια πρωτοφανή για περίοδο οικονομικής κρίσης κοινωνική ηρεμία και πολιτική σταθερότητα που όλοι καταλαβαίνουν πόσο ευνοεί ειδικά την ανάπτυξη του τουρισμού. Αυτή η επένδυση στο διεθνές κύρος της χώρας,στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, στην κοινωνική συνοχή, στην πολιτική σταθερότητα και στην αξιοπιστία των θεσμών, είναι η καλύτερη «άμυνα», η πραγματική «αποτρεπτική ισχύς» και το μεγάλο διαπραγματευτικό μας πλεονέκτημα στις τεταμένες αυτή την περίοδο σχέσεις μας με το δύσκολο και επικίνδυνο «γείτονα».

Η παρέμβαση της κυβέρνησης στο χώρο της Υγείας ( πρόσβαση ανασφάλιστων, επιβίωση και αναβάθμιση του ΕΣΥ, ηθικοποίηση του συστήματος υγείας, μεταρρυθμίσεις στην ΠΦΥ, στο φάρμακο και στις προμήθειες ), δικαιώνουν την πολιτική επιλογή του 2015 για έντιμη και κοινωνικά δίκαιη διαχείριση της μνημονιακής συμφωνίας με προτεραιότητα στη στήριξη των αδύναμων και των συλλογικών αγαθών.

Ήδη από το 2015 και ιδιαίτερα το 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφεται για 1η φορά μετά την κρίση μια αύξηση των δημόσιων δαπανών υγείας και σε απόλυτους αριθμούς και ως ποσοστό της συνολικής δαπάνης υγείας. Από 8,267 δισ. το 2014 η δημόσια δαπάνη υγείας ( κρατικός προϋπολογισμός + ΕΟΠΥΥ ) πήγε 8,420 δισ. το 2015 στα και στα 9,034 δισ. το 2016. Μεταξύ 2015-2016 παρουσιάζει αύξηση 7,3%. Ταυτόχρονα οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας εμφανίζουν μείωση 2,4% το 2016 σε σχέση με το 2015. Η δημόσια δαπάνη υγείας από 4,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2014 πήγε στο 5, 2% το 2016. Η συμβολή του Δημόσιου Τομέα στη συνολική χρηματοδότηση των δαπανών υγείας αυξήθηκε από 58,3% το 2015 σε 61,3% το 2016, ενώ του Ιδιωτικού Τομέα μειώθηκε αντίστοιχα από 39,9% σε 38,2%. Πρόκειται δηλαδή για μια αξιοσημείωτη βελτίωση του συσχετισμού Δημόσιο/Ιδιωτικό στην Υγεία υπέρ της δημόσιας περίθαλψης με παράλληλη μείωση της οικονομικής επιβάρυνσης των πολιτών με out off pocket πληρωμές. Αυτό είναι ένα μικρό αλλά πολιτικά σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση μιας αντι-νεοφιλελεύθερης πολιτικής στην Υγεία, παρά το ότι η λιτότητα που συνεπάγονται οι μνημονιακές δεσμεύσεις είναι παρούσα και δημιουργεί σοβαρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς.

Η μεγάλη τομή στην πολιτική Υγείας είναι αναμφισβήτητα η καθολική υγειονομική κάλυψη των ανασφάλιστων. Τα στοιχεία είναι καταλυτικά : το 2017 από το σύνολο των 2.162.458 ανασφάλιστων πολιτών συνταγογραφήθηκαν 840.000 μοναδικοί ασθενείς με ΑΜΚΑ για φάρμακα αξίας 165 εκ. ευρώ και για εξετάσεις αξίας 57 εκ. ευρώ, ενώ το κόστος της νοσηλείας τους στα νοσοκομεία του ΕΣΥ έφτασε τα 185 εκ. ευρώ. Είναι επίσης σημαντικό ότι από τους 840.000 αυτούς ανασφάλιστους, το 38% ( 320.000) είχε λόγω εισοδηματικών κριτηρίων μηδενική συμμετοχή στα φάρμακα. Και αυτό έγινε χωρίς να καταρρεύσει το ΕΣΥ και χωρίς να δημιουργηθούν ελλείμματα στα νοσοκομεία. Το αντίθετο ακριβώς συνέβη, αφού είχαμε στο τέλος του 2017 370 εκ. καθαρή χρηματοοικονομική θέση ( ταμειακά διαθέσιμα-υποχρεώσεις) των νοσοκομείων. Είναι ενδιαφέρον ότι με το ίδιο όριο αγορών στα νοσοκομεία ( που έχει σταθεροποιηθεί από το 2015 στο 1,1 δισ. περίπου, πλην φαρμάκου) καλύφθηκαν και οι ανασφάλιστοι, ενώ παράλληλα αυξήθηκε η δαπάνη για επικουρικό προσωπικό. Ένας βασικός λόγος είναι ότι μεταξύ 2015 και 2017 μειώθηκαν κατά 38,5 εκ. ευρώ οι δαπάνες για καθαριότητα, φύλαξη, εστίαση ( λόγω της απομάκρυνσης των εργολαβικών συνεργείων), ΔΕΚΟ, προμήθεια αερίων κλπ. Επίσης στην ΠΦΥ, μόνο από τη μεταστέγαση δημόσιων δομών από ενοικιαζόμενα σε κρατικά κτήρια πετύχαμε μείωση κόστους σε ετήσια βάση πάνω από 5 εκ. ευρώ Με νοικοκύρεμα λοιπόν και έντιμη διαχείριση εξοικονομούνται οι αναγκαίοι πόροι και διασφαλίζεται η προσβασιμότητα και η αναβαθμισμένη λειτουργία του ΕΣΥ.

Το πολιτικό σχέδιο στην Υγεία για τη μεταμνημονιακή περίοδο είναι η καθολική και ισότιμη κάλυψη των διευρυμένων υγειονομικών αναγκών της κοινωνίας, με λιγότερη λιτότητα, οικονομική ανακούφιση των πολιτών αλλά και των εργαζομένων στο ΕΣΥ, καθώς και θεσμικές αλλαγές στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας που ενισχύουν την ανθρωποκεντρική φροντίδα, τη διαφάνεια, την ορθολογική αξιοποίηση των πόρων, την αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών, τον κοινωνικό έλεγχο και τη δημοκρατική-συμμετοχική διοίκηση του συστήματος. Είναι ένα πρόταγμα ισότητας στον πολύ ευαίσθητο χώρο της Υγείας. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται τον Υπουργείο Υγείας προωθώντας δομικές αλλαγές στην οργάνωση και Διοίκηση του ΕΣΥ (νέο πλαίσιο Οργανισμών των ΥΠΕ-νοσοκομείων – δομών ΠΦΥ, νέα χωροταξία των ΥΠΕ, αποσυνδέσεις νοσοκομείων), στην αξιολόγηση -διαπραγμάτευση -συνταγογράφηση των νέων φαρμάκων, στην κεντρικοποίηση των προμηθειών, στην ιατρική εκπαίδευση, στην θεσμική εξυγίανση του ΚΕΕΛΠΝΟ, στην ανάπτυξη του νέου μοντέλου της ΠΦΥ με τις ΤΟΜΥ, στη δημιουργία αυτοτελών και καλά στελεχωμένων ΤΕΠ σε όλα τα νοσοκομεία, στην ανάπτυξη πρωτοβάθμιων και κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας για την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, στην προώθηση πολιτικών πρόληψης και Δημόσιας Υγείας (καρκίνος, καρδιοαγγειακά, παχυσαρκία, κάπνισμα, αλκοόλ, τοξικοεξάρτηση, εμβολιασμοί ευάλωτων ομάδων, έλεγχος μικροβιακής αντοχής κλπ).